1 Mart 1930 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 1

İDAREHANE İstanbul Ankara Caddesi Telgraf : İstanbul YARIN Telefon : 4243 9 CUMARTESİ YARI « Arif Oruç » Beyin mes'uliyeti altında hergün çıkar qu İranda içtimai | iktısadi ve dini Vaziyetlere dair bir hulâsa Bektaşilik şitlik tefrikamızı takibedenlerin bu günku Tanı anlayabilmeleri için ilmi tetkikler! Bektaşilik tefrika- miza mevzu bahs- olan (eti)lliği iyice anlaya bilmek için nn içtimat, dini iktısadi Vaziyetleri- Di bilmek lâzımdır. bu itibarla bugünkü 1 birkaç makale ile hulâsa ediyoruz: iktısadi hare- etler; Ön sene evvel şi- mali Azerbayican- da, harbiumuminin tesirile iktuadiyat Mahvolmuş gibiydi. Azerbayicanın hu- duda yakın yerle- rinde — memleket, Ermeniler tarafın- dan katlü garik e- dilmiştir. Şimdi ise, memle- kette, büyük bir Tifah ve sandet gö- Tülmektedir. —İran ahalisi, asırlardan ticaretle yaşa- n veöte- Tİ memuriyete karşı nefret Bösterdiklerindendir ki İran 5-6 fene zarfında büyük bir saadet VA ticaret devresine glirmiştir. tacirler dünyanın her tarafında bulunur ve İranın em- Hasını İranın hertarafına sevkeder Oldukları gibi ahali de mümkün Olduğu kadar yerli malı kullanır. Tasarrufa da riayet ettiklerinden bu sebepler memleketi zengin €den amillerden olmuştur. İraniler, bu gün, bütün ihti- Yaçlarını memleket — dahilinde hazırlandıklarından ihracatları it- ::İlllınndııı fazla bulunmakta- Meselâ : Şapkayı kat'iyen Av- Tupadan getirmeyip İranda imal ederler. Bir şapka 160 kuruşa tedarik i Memurlar ve askerlerin yerli, Malı giymeleri mecburidir. Esa- ven tacirler, san'atkârlar ve e- naf kısmı sefih olmadıklarından kat'iyen ecnebi malı giymezler, Şapkasından ayak kabisina kadar, herkes, yerli malı giyer ve ecnebi malı giyenler, hoş gö- tülmezler İranda 1928 ithalâtı: 27 ve ihracatı ise: 28 milyon İngiliz lirasıdır. 2928 senesinde bir milyon İn- =l|ı Urası fazla ihracat yapılmış- ka Ruslarla aktettiği Ticaret mu- 'velesi mucibince senevi,Rusya- YA altin ruble olmak üzre 55 mil- Yonmal satar ve 50 milyon allr. Üniyni m sene Rusyada açılan Nokort | ve Kafkasya pa- nayirine davet edilen İran ’ııclı— Uzün müzakerelerden sonra iranda yeni askerler bu davete icabet etmemişlerdi. Çünkü; İran tacirlerinin fikrince bu panayirlere mal sevkettikle- Ti takdirde, bir senede satacak* ları 55 milyonuu büyk bir kısmı bir hamlede satılacağından, bü- tün sene ihracat yapamıyacak idi, Bu sebeptendir ki, Rusya hü- kümeti Nijni Nokort için * 80 ve Kafkasya için 7,50 cem'an 87,50 milyon fazla mal almağı kabul etmiş ve İran tacırleri de bu-panayirlere iştirakj etmişler- dir. 8—4 senedenberidir, iranda şoseler yapılmış, her tarafta oto- mobil münakalâtı ve yük Otomo- billerle postalar açılmıştır. Memlekefin ekser noktaları telefonla yekdiğerine rıptedıklı: ği gibi, tayyare postaları da Av- rupa ile işlemektedir. Şimendi- ferler tesisine başlanmış ve bu- nun için 320 milyen İlra tahsisat kabul edilmiştir. (Devamı var) —ei Ayın dokuzunda Ankara- da içtima yapılacak Ankara, 28 (Hususi) Düyunu umumiye dainlerile ayın sekizinde Ankarada buluna- caklardır, — ayındokuzunda çok mühim müzakereler yapıladak- tır. ' Hükümet dainlerle çok e aslı müzakereler yapmağa karar ver- miştir. ıizmif de bayram —momtea Gazi Hz. nin teşrifinden dolayı iki gün evvel idrak edilmiştir İzmir 28 (Hususi) Sabahtan — itibaren Naimpa- lasın öuü halkla dolmuştu. Gazi hazretleri halkı balkondün se- lâmlamıştır. Ögleden sonra olomobil gezintisi yapmıştır. Gezinti esnasında dahiliye vekili Şükrü Kaya Bey kendile- rine refakat etmişlerdir. Halk sokaklarde Gaziyi candan alkış- lamışlardır. Pazar günü mekteplerin ve bütün İzmir Iııllıınııı'.'plıtîl"Hle büyük bir fener alayı yapılacak- tır. İzmirde bayram iki günden evvel idrak edilmiştir. Acı haber Nnt Yunanlılar Mısır kralını davet ettiler ! Geçen gön Türk - Mısır mua-> hedesinin bitmesi dolağdeile, -ra- kip devletler tütünlerinin Türk tütünlerine rekabet edeceğini, ve memleketin bir ihmal yüzünden yok yere milyonlar kaybedeceği- ni haber vermiftik. Ayni mes'ele diğer refikleri- mizin de dikkatlerini celbetmiş. hatta içlerinde baş makale yaz- makla işaret edenlerde olmuştu. Yunan Tütünleritin gümrük resminden - istifade etmesi için Yunan maliye nazırı (Mısıra) git- miş olduğu gibi, iki üç gün evvel de Yunan hariciye nazırı ( Kahi- reye) gitmiş ve Kral (Fundı) Yu- nanistana davet etmiştir, Son alınan haberler, Kral Fuadın Yunan hariciye nazırının davetini kabul etliği merkezin- dedir. Bundan da anlaşılıyor ki, her sahade Türklere rekabet eden Yunanlılar, tâtün işlerinde de mu vaffak olmuş sayılabilirler. Nazarı dikkati celbeden cihet. Yunan maliye ve hariciye nazır- larının (Mısıra) kadar seyahat ettikleri halde bizim mes'eleye halâ ehemmiyet vermeyişimizdir. Kral Fuadın müstakbel Yu- nan seyyahatı bu noktalardan hükümetimizi şiddetle ikazedecek elim bir hadisedir. —.. Anîanullah han — rpodt— Pazartesi buraya geliyor Ankara, 28 (Hususi) Efganistanın sabık kralı Ama- nullah han Pazar günü İstanbula hareket edecektir. Kral gördüğü hüsnü kabul eden fevkalâde memnundur. ——— — Bayram namazı epğeDeğAm— Saat — Dakika Ezani 1 09 Vasati —7 09 Yıl:1 Numara : 78 ABONE: Dahil için seneliği 1400 Hariç memleketlere 2700 Hân tarifeye tâbidir Heyeti vekile, yedi gün muntazaman içtima edecek! Seyrisefain müdürünün Provans fabrikasından satın aldiğı vapurlar Sadullah Beyin bu marifcşini işidenler : Işte mil- letin hukukunu korumuş bir zat! (43,000) yerine (30,000) liraya vapur sipariş etmiş derler. Fa- kat hakikat böylemidir ? Sadullah Bey cevap veremedi | Evelki gün seyrisefâin müdürü Sadullah Beye sorugumuz sual- ler arasında Provans fabrikasına sipariş edilmiş “olan vapurlar meselesi vardı. Sadullah Bey, nedense bu iki müuazzam eserinin nasıl sipariş edilmiş olduğuna dair cevap ver- mekte tekrar aczini izhar eyle- miştir. Bizim bildiğimize göre, ( Pro- vans ) fabrikalarına ısmarlanmış olan (Heğbeli ) ve ( Kalamış ) va- purları meselesinin iç yüzünün bir kısmı gayet garip bulunmakta- duıBıı itibarla mademki Sadullah bey hakikatı saklamaya lüzum görmüşlerdir. müsade ederlerse biz sualleri biraz daha şümullen- direrek sormuş olalım. ı— Alman, İnğiliz vapur ku- mpanyalarile ( Provans ) fabrika- sına iki birinci sınıf gemi wmar hıyacağınızı söylemiş we planları göndermiştiniz. Aldığınız cevapla Pravansda gdahil olduğu halde Fabrikalar gösterdiğiniz ve istediğiniz tertip gemilerin bir danesinin ancak (43,000) İngilize yapılabileceğin! söylemişlerdir. Bunun üzerine ne yaptınız? 2 — ldare meclisinde ce- vapları müzakere ederken, orta- ya birdenbire bir- komisyoncu (Selim) bey çıkmadı mı? S — Selim bey elinde (43) liz lirasına karşı (80) bin ::ı:ın:lu:.hk bir teklif ile gel- medi mi? 4 — Siz ne yaptınız ? gemi (800) ihtiyaçlarına ait (12000) (800) (300) diğer (800) liralarda © hesaba dahil mi idi? 'Eski bir d arbı meselin yeni şekli Mi el (43000) isterline karşı (30) bin isterline yaptıracağımız gemilerin nasıl malzeme ile yapılacağını dü şünmediniz mi ? Bi Ckuçilar Kat çat gelen gemiler bir sene içinde kaç tamir gördü ? kaç bin İira mas- raf yapıldı. © - Siz bundan mütenebbih olmak lâzımgelirken (yirmi sene- de kazanları sızan Kadıköy, Moda, Burgaz) vapurlarının ka- zanlarını hanği fabrikaya kaç bin liraya yaptırdınız ? Yaptırdığınız bu kazanların vazıyetleri nedir ? 7 « Muvaffakiyetle idare ettiğinizi söylediğiniz. hal bu mudur? Eserleriniz bunlarmıdır. 8 — (Amasra) kömürle- rile nasılsınız” Bu kömürlerden memnun musunuz? Ankarada —rmge- Siyasi çok mühim müza- kereler oluyor Ankara, 28 ( Hususi ) Bu günlerde Ankarada Türki- yenin mukatteratı — siyasiyesini alâkadar edecek çok mühim mes eleler müzakere edilmektedir. Hey'eti vekile bu hafta içinde uzun içtimalar aktedecek ve çok şayanı ehemmiyet kararlar - itti- haz eyliyecektir. Mesaili iktisadiyede ayrıca müzakere edilmektedir. Program yakında iktısat proğramında mev- kil tatbika vaz edilecektir. Bu hafta Türk diplomatla- Frının en çok meşgül - bulunduğu | anlardır. .'* At var meydan yok degil: açılın atta var | meydan da var.