10 Mayıs 1931 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 4

Sahife 4 ERRL LA ae aç Tecriıbesizlerin iş ba- şına getiril- diğinden şikâyet etti (Birinci sayfadan devam) kelâm etmiş ve harici siya- sette Avrupalı olduğumuzhıl-ı de bir çok içtimalara çağırıl- | mamamızın sebeplerini öğ- ı rtenmek - istediğini söylemiş Üür. Bunun üzerine Hariciye vekili Tevfik Rüştü!Bey Sırrı Beye cevap vererek, alâka. dar olduğumuz içtimalarda bnlunduğumuzu ve Türkiye kuvvetlerinin her bangi bir kararla sevkü idaresi mevzuu bahsolduğu zaman bu mec- Haln ditimat ettiği — icra kuvvetlerinden — başkasının karışamıyacağını ve bina- enaley Avrupa bizliğine de davet edildiğimizi söyledi. Bilâhara Paşvekil İsmet Paşa söz alarak Sırrı Beyin tenkitlerine cevap vermiş ve Sırrı Beyin program etra- fında müsbet bir itirazı bulunmadığını ve umuümi mahiyette bir tenkit yaptı- ğını ve hükümetin ikaz edi- len noktalar üzerindeki şi- kâüyetleri halledeceğini söy- ledi. Sırrı Bey, gerek - İsmet Paşaya ve gerekse Harici- ye vekili Tevfik Rüştü Beye teşekkür etmiştir. Meclis müzakeratı esna- sında başka şayanı dikkat bir şey olmamıştır. Mecliste Ankara, 9 (Hususi) B. M. Meelisi ikinci içtima- ını dün saat 14 te aktetmiş tir. Bu içtima İsmet Pş. ka- binesi programı okunacağı için fevkalâde kalabalık olmuştur. Samiin localara ilk içti. ma gibi gene miadından evvel dolmuştur. Tam saat 14 te celse küşat edilmiş ve Başvekil İsmet Pş. kürsüye gelerek hükümetin progra- mını şu nutukla izah etmiş- tr: Başvekilin nutku Muhterem efendiler, Tasavvurlarını bildiğiniz, tecrübe ettiğiniz bir hükü- metin içinde bulunduğumuz| en son vaziyet üzerine düp- şündüklerini — huzurunuzda söyemek için müsaade iste- dim... Aükümetimiz, memleke- iln dahili ve hazici bir sulh ve huzur havası içinde yaşa- masına — birinci derscede ehemmiyet atfeder. Bey- nelmile! münasebetimize hâ- kim olan esas fikir budur. Harici siyasetinsizin dost- hak — tesisinde, mukaveleler a<tinde, beynelmilel içtima va teşekhüller — iştirakinde hatl hareketini bu suretle , ISuh eylemek mümkündür. D hili siyasette huzur ve emni- yıtin halelden masuniyeti esas vazifemizdir. Bizde bu gaye, 1 şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonra da Cum- hurtyet kanunlarının meşru ve mula olması her hangi vir teceddüde ve sakat ümi- de müt-hammil olmadığının anlaşılması ve anlatılması ile temin edilmek kabildir. Yalniz Büyük Millet meclisi Türkiıye mukadde- ratı için kat'i bir hüküm ihtiva — ettiğinin sarulmaz bir Şkanaat halinde bu- iyaseti | temini bes ve feyizli idaresinin her | türlü ünkişafları için temel taşıdır. Anarşik cereyandan uzak vatandaşların hakları- m ve hürriyetlerini temin eden bir hayat tarzı bu su- retle idame olunacağı kana- atındayım. Kuvvetli devlet otoritesi, kuvvetli hükümet mefhumlarını — bu süretle anlıyoruz. Dahili idarede ve adliye cihazında bu mak- satları temin eden vesniti mütemadiyen arttırmak eme- limizdir. Maarifte — gayelerimizin için az masrafla çok okutabilmek fikirlerinin tatbikinde bilhassa — mesai sarfetmek kararındayız. Sıh- hat mücadelelerimiz, bu müp külât içinde başlıca işlerimiz- den olmakta devam ede- cektir. İçtimal maarif hizmet- lerini her vasıta ile teşvik ve tevsi etmeğe çalışacağız. Muhterem efendiler; İmar faaliyeti memleke- tin iktısadi vaziyetinin in- kişafı hükümetimizin başlıca atfınazar ettiği mevzulardır. Onun için evvel emirde hem imar veiktısadın, hem alelü- mum devlet hayatının ni- zamı için mesnet olan mali düşüncelerimizden — bahset- meliyiz. Bilirsiniz ki satış fiatleri- nin beynelminel pazarlarda * süratle tenezzülü her mem- leket gibi bizi de mütessir etmiştir. Memleketin ihti- yatlı ve mahanllarinin de. #işikli olması sayesinde bi- zim buhrana mukavemeti- miz daha ümitbahş ve kud- retli bir mahiyettedir. Bu- nunla beraber devlet sarfi- yatında gayet ihtiyatlı ted- birler ile yeni seneyi karşı- Jamak kararını ittihaz ettik. Düşünüyoruz ki bu sâ- yede iktısadi ve malt haya- tımızı ciddi sarsıntıya maruz kılmadan yeni istihsal saf- halarına ve yeni imar prog- ramlarına geçebileceğiz ve baş ladığımız işleri tefevvuktan vikaye edebileceğiz. Bu husust en büyük ted- bir olarak bütçede tasarruf ifatı tasavvuru geçen bir azaml dereceye çıkardık. Memur kadrolarında Y,16 derecesinde — bir — tasarruf, alelümum masraflarda her- helde yüzde 10 tenzil, 4ö- mendifer işletmesinde çok ucuz ve tasarrufkârane bir hattı hareket takibi gibi radi kal tebdirlerle alelâmum büt- çede geçen seneye nisbetle ümit ettiğimiz tenakus mik- tarı 30 milyondan hayli fazladır. Hâdisata cevap vermeğe hazır ihtiyatlı ve — sağlam muvazeneli bir bütçe, umumi heyet için de esas tedbir- lerdendir. Milli paranın kıy- metinin müdafaası ile kanuni Istikrara doğru isilhzaratın mütemadiyen ilerlemesi hü- kümetin hedeflerinden bi- ridir. Fili istikrar için aldığ- miz tedbirlerin müsbet ve; mücerrep neticeleri tama- men ümitbahştir. Cümhu- riyet merkez bankası tesisi için en mühim merhale ge- çirilmiştir. Memlekette ça- hşan ve ecnebi bütün mali lunması cumhuriyetin ser- | müessesesat mümessillerin- X GÜNÜN n . ecammna saa ll a n VAKRAFŞI Tabanca patlamış ve biçare Kalyopi derhal ölmüştür Kadıncağız çifte telli oyununda tenpo tutarken “AR vuruldum!,, diyerek yere kapanmıştır Evvelki gece Kalyoncuda tabanca ile alnından bir ka- din vurulmuştur. Dün bu hususta yapmış olduğum tah kikatı bildiriyorum. Kalyoncuda çakmak s0- kağında, Dalyancı Ata be- yin apartımanında oturan Romanyalı Hasan bey lun- dan bir buçuk sene evvel Kalyop! isminde birini met- res — tutmuştur. Bu iki hayat refikleri ta- nıştıkları dakikadan bu gü- ne kadar çok iyi geçitimiş: lerdir. Bir gün evvel Misafirperver Hasan B., cuma günü gelecek davet- lileri için perşembe günün- den almış olduğu nevaleleri alıp metresi Kalyopi ye ge- tirmiştir. Kalyopide cuma sabahı kollarını sıvayarak akşam hazırlıklarına başla- mıştır. Yemekler — pişmi,; ra- kılar lıı:ırlınıı= :.e ni- hayet sofra kurularak mi- safirlerin gelmesi için ix- Mezara başlanmıştır. Misafirler Nihayet misafirleri Ro- manyalı Meçika, Barlötoski ile Osman Efendi namında üç kişi gelmiştir. İçki başında Hoşbeşten sonra hazır bu- lunan masanın başına geç- mişler ve şerefe, şerefe diye- içmeğe başlamışlardır. Ölüme yaklaşırken ! B oKt ._ş e Hâdisenin cereyan — ettiği Kalyoncuda dalyancı Ata beyin apartımanı |Kapıda duran muharririmizdir| ettikten sonra naılsa Kal, yopinin canı sıkılmağa baş. İamıştır. Bu hali gören Hasan bey- le misafirler kendisinden se- bebini sormuşlar, o da: — Vallahi bilmiyorum, fena halde ruhum sıkılıyor, demiş. Bunun — üzerine yine, misafilerini ağırlamak — için içmeğe, şen — görünmeğe başlamıştır. Bunu müteakip kün hç Ha eee eyerua” ten sonra o ara keyfe gelen Hasan Bey, gramofona bir çifte telli plâkı koyarak Osmanı oynamağa kaldır- mıştır. Osman da güzel bir oyun oynayım diye çeketini çıkar- mıştır. Kaza olmasın diye O esnada arka cebinde bulunan tabancasını oynar- ken düşmesin diye arkadaş- larından Meçıkaya vermiş ve oynamağa başlamıştır. Bunun üzrrine tabancayı alan M eçika, b rkaza olmasın diye içinden şarjörünü çıkarmış- ur. Fakat, içerde gene bir fişenk kalmıştır. Meçikanın ifadesine | mazaran boş zannettiği bu ta- — bancayı karıştırmağa başlamış. Fakat, tetiğe sarılır sarılmaz tabancanın patladığını gö- rünce? — Ah.. diye feryat eder. Bu feryadı müteakıp karşısında oturan — zavallı Kalyopi de: — Aman der ve yere düşer. Bunun üzerine oda- nın içi karışır ve herkes al- nından vurulan kadının üze- rine kapanır. Lüâkin zavallı kadın bir tek söz bile vöy- lemeden hayatını terketmiş- tir. Bu hali gören kapıcı Hüsnü hemen apartımanın kapısını kilitliyerek polise koşmuş ve meseleyi bildir- miştir. Bunun üzerine Polis tah- Lihaım> Iswamala Meçika'yı tevkif etmiştir- Meseleye vazıyet eden müddeijummumi de tahki- katından sonra cenazenin defnine müsaade etmiştir. Polis tahkikatı henüz bitmemiştir. Ahmet Süleyman Epeyi müddet içki devam —— .. ——— —— ———0 den mürekkep tesis heyeti- nin nezaretince açılan hisse muaamelesi hitam bulmuş- tur. Merkez bankasın 15 milyon İlra sermayesi usulü yeçhile ve miadinda tediye ve taahhüt olunmuştur. Halkınmızın bu meselede gösterdiği alâka, rağbet ve itimat memleket için haki. katen övünülecek bir muva- #fakiyettir. Şimdi artık ban- kanın işe başlaması için ica- beden dtebirlerin ittihazına sıra geldi. Efendiler, vergilerin eva- sında ve usullerinde teahhüt ettiğimiz ıslahatı ifade eden kanun Jlayihaları kâmilen meclise takdim ol- muştur. Milli devletin en mühim vasıtası olan Cum- huriyet hazisinin kudretini muharanza etmek iktisadi sart- larla ahenk temin edecek tadilât, usullerin ıslahı, kanun lâyıhalarına hâkim olan esas fikirlerdir. Muhterem efendiler, mali ve iktısadi — tedbirlerimizin hepsinde çiftçilerimizin va- ziyeti ve mahsullerin hima- yesi bizim esasmızdır. Bu bususta memleke'tin muhtaç olduğu iktısadi teşekküllerin kuvvetlenmesine ve çoğalma- sına - çalışıyor- Gerek kredi mücssese- lerinde, gerek iktısadi te- şekküllerde ziraetımızla sı- reti mahsusada iştigalimize şahit olacaksınız. Memleket iktısadiyatında | İ | iş hayatını tanzim eden ka- | nun lâyıhası hazırdır. Ticarcti tezyit ve teşkil etmekle li- manlarda kolaylıkları arttır- makla — bilhassa — iştigal edeceğiz. Harici ticareti inhisar al- tına alacağımız — tarzında yapılan işaeler her türlü aslü esastan aridir. Maden kanunu lâyıhasını meclise tekdim için hazır- layoruz. Esas fikir maden işletilmesine mani görülen eski usullerin — ve resimlerin ıslâhıdır. Yerli metaın inkişafı için kanuni ve içtimal tedbirle- rimize devam edeceğiz. Muhterem — efendiler , başlıca işlerden bahsetmeğe çalıştım, Yorulmaz ve yılmaz mesal ile — muvaffakiyete erdirilebilecek — mevzulara temas ettim. Ancak siz bize bu çetin vazifeleri emanet ediyorsu- nuz, bu hususta kararınızı, rey- lerinizle izhar buyurmanızı istirham ederim., İtimat reyi verildi Müstakil — mebuslardan Sırrı B. (Kocaeli) nin tenki- dat ve mütaleasına cevaben Hariciye vekili Tovfik Rüştü Bey ve Başvekil Pş. izahatta bulundular. Meclis bu izaj hattan sonra mevcut 294 mebusun iltfakı — arasile programı tasvip ve hükü- mete itimat beyan etmiştir. Müstakil mebuslar da kâmi len ilima! reyi vermişlerdir. Berberler Furs açacaklar mı? Berberler cemiyeti reisi Mutafa B. bu sene kurs AÇInasını şu şekilde anlat- mişk; * Şimdilik takım temin edemdiğimiz için kurs aç madık Bu hazırlikları ik- mal €ikten sonra Temmuz üçten ibaren erkeklere ve Teşrinierelden itibaren de kadınlar. mahsus - kurslar açacağız. Şimdikaaliyetimiz sanat- mn ı::nııı tevzlidir, cemiyetimi, bidayeti t Ilulüm"d'lldbır:: Inır: lara devam lenlere ve es- ki harflerle Sloma almış olanlara da >dilen yeni- den diploma vyoruz. Kurslara dex, için ha riçten de müra,; edenler oluyor. Fakat bilniz san- atkârlar için — şca, kursa hariçten g edenleri kabul !dı!:uc:-.: Altın yapıyOyrmış Polis ikinci şukmüdi- riyeti yeni bir saht, ye- bekesi yakalamıştır. Bu şebeke eski < ş çeyrekleri altın. suyuy, £ tırarak şehrimizde ve, doluda birçok safdiller; tın diye sürmektedir. 10 Mayıs | Devlet . Otoritesi | Nedir? ( Başmakaleden devam ) Daha evvel Hükümet ga- zeteleri ayni mesele üzerinde durmuşlar, kendi anlayışların& göre; devlet ve hükümet oto- ritesinin tefsirine girişmişlerdi. Muhteren muarızların telâkki eder görünmek istediklerine göre: Devlet otoritesi hükümet nufuzunun Helk ! üzerinde bir baskı olma- , sından ibaret gibi idi. Hü- ! kümet denince Halk titre- | meli, korkmalı ve ondan | çekinmeli idi. Şu temayülün faydası: | nin ne olacağı kestirilmek okadar güç değilse de, her halde Başvekil Pş. nin Devlet etoritesi namına sıkınlı verici tazyiklerin maksadı temin edeceğine kani bulundukla- rınaihtimal verilemez. Kuvvetli Devlet otoritesi kuvvetli Hükümet mefhumu, Halkın Hükümete ısınması, |ona muhabbeti ile kendili- | ginden hasıl olur, temin edilir. şeylerdendir. Zorla güzellik olamıyacağı bedihi- | dir. | — Hak ve vazifenin tanındıgı, hi; bilindiği cemiyetlerde Hü- kümet mefhumu en derin, en payansız ihtiramlarla karşı lanmaktan daha tabil ne ola bilirdi? Devlet otoritesi, huku- kun teyidi kuvvetleri en başta bulunmak şartile ken- diliğinden tecssüs eder. Bir memlekatin idaresin- de kanunlar umumi menfa- atlar her şeyden mukaddem tutulmak esası şarttır. Millet Meclisi kanunları bu esasa göre yaptıktan, o kanunlar idare hukuku tam gözetilmek — suretile tatbik edildikten sonra devlet otorite- sine sımsıkı sarılmıyan ahmak tasavvuru mümkün müdür? Vatandaşların — hususi menfaatleri arasındaki mü- nasebetleri — tesis, — idare ve tevzin eden iyi bir Ad- liye, milletin esasi haklarına hürmet eden sağlam bir idare olduktan sonra, Halk Devlete karşı olan kendi mükellefiyetlerinden ka: dığı gibi, onları seve İ::: ifayı vazife bilir. Çünkü: netice itibarile kendi huzur, kendi sükün ve kendi refahını temin etmiş olur. İşte kuvvetli Hükümet mefhumunun te- cellisindeki en birinci esas, en belli başlı şart bu ola- bilir, Yoksa, Devlet otoritesi diye, — vatandaşları ürküt- müş olmaktan beklenen muhabbet, istenen sevgi ye- rine ayrılıklar, memnuni- yetsizlikler binnetice de gi- vet edilmiş olur. İsmet P. nın bahse!tik- Böleltal KEyali mi tazyik siyasetleri tatbik edilmek - niyetlerine hükmetmek her halde doğ- ru olmıyacaktır. Memlekette Cümhuriyet —aleytarı her hângi ümitlerin doğmadan bozulup gideceği, söneceği şüphesizdir. Gene ekmeğinin derdine düşmüş vatandaşların, anar: H, karışıklık gibi bulandır yoktur. itibarla da devlet otoritesi- nin tesisini, kuvvetlendirik mesini, geniş adalet ve emniyet gıdasile beslemek İkinci şube bu şek | iİhtiyacı takdir. edilmelidir. efradından Kemal, Sül| Alt tarafı, iyi kanun, güzel man ve Abdülmecit isim| idare adalet dağıtan Adliye- rinde üç kişiyi yakalaı tır. Diğerlerin de yakın zi manda yakalanması kuvvet Te muhtemeldir. nin iİstikrar bulmasıdır: Devlet otaritesi, müsavi: Hak ve vazife... Arif Oruç v aa n örrürryüllkriFErİ 2 —0 —a maerjs