31 Temmuz 1931 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 5

? k YARIN g: La Heye de mühim bir nutuk Harp mı çıkacak ? Binaenaleyh Almanyanın buna dokunmağa hakkı yoktur Lahaye, 29 (A A.) — Adalet divanında İtalyan aja- nı M. Pilotti, Cenevre — proto- ko'ünün gümrük hudutlarının alalâde ortadan — kaldırılması salâhiyetini vermemekte ol duğunu söylemiştir. Mumaileyh, Viyana proto- , kolunda hukuki müsavatın tam olduğunu, fakat Alman menafiinin heyeti umumiyesi ile, —Avuslurya — menafliinin heyeti — umumiyesinin yek- diğerile — mükayese edilmt yeceğini ilâve etmiştir. Hatip netice elarak, şöyle demiştir: Eğer Avusturya, müstakil ise kendi istiklâli kaygusunda bu- kunmak veya bilhassa bunu düşünmek mecburiyetindedir. İtalyanın avukatı M. Scio- laja, ezcümle şöyle demiştir: Biz buraya şu veya bu da- vayı müdafaa — etmek - için gelmedik; — biz, metinlerde hak kati aramaktan ibaret olan yüksek — vazilesinde divanın “ mesal arkadaşıyız. * Hatip, bunu — müteakip, Avusturya istiklâlinin bu da- vada cihanınlumumi siyaseti tarafını teşkil etmekte oldu- ğunu çünkü bu istiklâldan feragatin Cemiyeti akvamın muvafakatine$ bağlı bulundu- ğunu söylemiştir. Bu istiklâl, cihanın menfaatlerine bağlı- dır. Ve binaenaleyh Alman- yanın buna dokunmağa hak- kı yoktur. Hatip ilâveten demiştir ki: M. Briand, hiç te mecbur olmadığı halde, Cemiyeti Akvam meclisineAvrupa birliği projesial getirdiği zaman, milletlerin bir- birinden müstakil olarak ha- reket edemiyeceklerini isbat etmiştir. İki bukuki —metin muarız olduğu zaman ise ev- leviyetle bu böyledir. M. Setolaja, netice "ola- rak, Avustuzya'nın Almanya- ya ilbakı hususununda Alman- ya'nın tahtı itirafında bulunan bir ideal olduğunu bhatırlatmış ve divana hitaben vazifesinin *on derecede mühim alduğunu günkü bu meselenin hap veya delâlet edebileceğini söylemiş- tir. Divan, cuma günü, İtalyan murahhaslarının) beyanatında verilecek cevapları dinliyecek lir. Al'man maliyecileri ile sanayi erbabı arasında itilâf olmadı Berlin, 29, (ALA) — Hükü- met esas itibarfle önümüzde- ki hafta bidayetinde başlama- « dâzimgelen normal banka muamelâtına tekrar girişilme- #ini temin maksadile gece ve bu sabah müzakerelerine de- vwam etmiştir. Şimdiye kadar kabul ve takip edilecek en iyi siyasetin har siyaset ol duğu neselesinde maliyeciler sanayi ve ziraat erbabı arasın- da noktai pazar ihtilâfları mevcuttar. Mali mehafil normal mu amelâtın mümkün olduğu ka dar sür'atle ve mümkün oldu- gv kadar tam olarak yeniden dcrasını temin etmek, kredileler bakkındaki bütün takayyüdatı refetmek ve iskonto fiyatını” */,20 den *, 25 e çıkarm ak mütalaasında- bulunmaktadır. Rhin ve Vesilalin sanazi erbabı ile şarki Prosya'daki vasi arazi sahipleri iskonto fi- atının herme miktar olursa tezyidini çiddetle protesto et- mektedirler. Bunlar tedavül mevkiine meselâ Rentenmaık gibi mu- * vakkat bir para- çıkarılma- sını ve bu paranın halk bey- minde alelâde para gibi te- davül etmesini arzu etmekte- dirler. Bitlabi Reichsbank bu peraain karşılığını temin te- mesi ve müuhtelif ihraç ban- kaları arasında hesap bilan- golarını teshil eylemesi icap edecektir. Bu tetbirlerin fazla miktar- da bankonet ihracı demek olduğu İitiraz götürmez bir ha- kikattır. Mali mehafil, bu tediye ça- relerinin tatbikinden nihayet Reichsbank'ın mütecisir, ve mütezarrır olacağı ve bunların milli iktisadiyat üzerinde de- wamlı neticeler hasıl etmiyece- di fikrindedir. & Hükümet kuvvetleri mühim bir muvaffakiyet kazandı Londra, 29 (A.A) — Times| yet kazanmış oldukları resmen gazetesi, Şanghay'dan istihbar ediyor: Hükümet kuvvetlerinin Ki- angesi ayaletinde Ningtin ya- kimoda mühim bir muvaflaki v Lidenberg ve zevcesinin büyük bir seferi New-York, 29 (A. A.) — Lindenberg ile zevcesi Nort - Haven, Manle'ye uçmuşlardır. Oradan Tokyo'ya doğru bir sefer icrasma taşebbüs ede- ceklerdir. M Makdonald'ın — telghafı Londra 29 (A. A.) — Ha- va tarikile Almanya'dan av. det eden M. Mac Donald, dün akşam Haudon tayyare karar- gâhma -vasıl olmuştur. M. Mac Donald, hemen M. Lloyd Ge- sorge'a bir telgraf çekerek ahi- wen kendisine yapilmış olan mmeliyalın tam bir. muvaffa- İkiyetle neticelenmesi ve pek yakında tamamile iadei afiyet seylemesi temeanisini —izhar etmiştir. ğ v bildiriliyor. 3 fırka. 80,000 ko- müniste taarruz ederek 20,000 esir almuş, 13,000 tüfenk, 25 milteralyoz we bir çok sabra ve siper topu iğtinam etmiştir. a Laortlar kamarasında Londra, 29 (AAJ) — Lortlar kamarası işsizliğe karşı sigorla kanununun tatbiki do- layisile vukubulan sulistimal. leri ortadan kaldırmağa matuf kanun lâyihasını kat'i surette kabul etmiştir. Binaenaleyh bu lâyiha kanun halini almıştır. Yüzme rekorn Londra,29 (A-A.) — İngiliz yüzücülerinden Sutton 100 yar- dalık mesafeyi 54-2.5 saniyede katederek Tagiliz amatör yüzü. cülere att 54 4-5 saniyelik re- koru 2:5 indirmiştir, h 54 saniyelik İngiliz rekoru Macar yüzücü Banyi'ye aittir, , Günün Meselesi Kellemizi veririz! (Birinci sahifeden devam) desi üzerinde tevakkuf ederek bir tahlil yapmak niyetinde değiliz. Taribi mesuliyeti olan meclis bunu bir. muhalefete karşı ekseriyetle kabul etmiş İradei milliyeye iktiran edip etmiyeceği hakkında da menfi veya müsbet bir kanaat ihza- rTına imkân yoktur. Ancak matbuatın bugünkü reviş ve mevcudiyetinin bu kadar ağır bir kanuna ihti- yaç mes etmediğinde bizde diğerleri gibi musirziz. Memleket, — Cümburiyetin temelleri atıldığı günden beri mütevali hâdiselerin tasfiye- *ile uğraşmak ve daima onu ettiğimiz gibi artık kanaat. lerde ve kalplerde ne cum- huriyet venede icabatı öt rafında meşkük bir nokta kal. mamıştır. Türkiye, tasfiye edilmiştir. Bugün Türkiye siyasi bünyesini gerek hariçte ve gerek dühilde kuvvetli emniyet esaslarına bağtamıştır. Son gerileme hareketlerini de tepeleyen Türk şuuru, Türk rüştü, artık. cemiyetinin ana ihtiyaçlarını duymuş ve ouu istihdafı inkılâbının son gayesi olarak edinmiştir. Memlekette tek — vaziyet movcuttur ki- bugünün ana meselesi, bugünün can nokta- sıdır. Bütün düaya milletlerinin dahi çok kuyvetli iktuat ve san'at memleketlerinin hercü mercini yalnız iktisadi — ge- viyelerinde aramak yolu kal- mıştır. görülüyor ki dügyanın bugün kü #iyaset makanizmasını el lerinde tutan büyük ve zengin . devlet'er bile iktısadi buhranın bir milletin siyasi mevcudiye- tini tahrip için fırsat olamı; “cuğında müttefiktirler. — - Türkiye, artık şu veya bu melkürenin — memleket — için mülit veya muzir olup olmıya- cağını idrak edecek kadar re- şittir. Milletin rüşdünü kabul etmiyenlerin gayri samimi ka- | naat ve iddialarına, Cümhurk- yetin ;sarsılmaz —mevcudiye- tinin tesisi ve besimsenmesi kâfi cevap teşkil eder. Artık an baş milyon Türk içinde bu günün mukaddesa- tına el ve dil uzatacak dil ve kalem beklemek haksızlık olur. Ve çok şayanı şükrandırki Türkiyeye, ne Almanya gibi iktisadi buhranın tesirile iflâs edecek - seviyeye gelmiştir, ne- de Macaristan gibi fevkalâde tedbirler ittihâzıma lüzum gö. reçek vaziyettedir. Fakat bir taraftan da artık kabul ve itiraf etmeliyiz ki Türkiye İspanya gibi yeni is. tihale eden ve ıstifa gören bir memleket değildir. Şüphelerimizin kıymeti ol smadığını ve bugün memle- ketimizin hiç bir gayritabi. liğe — şahit bulunmadığını senelerdenberi hükümetin başında bulunan İsmet Pş.da meoclis kürsüsünde açıkça ilân etti. Ve hakikaten bu- gün de — vaziyet tamamile İsmet Paşanın dediği gibidir. Yağmurdan ördek hikâyesi. ne intikal edecek Memle- kette hiç bir muzmir yok- Aue” ; ! Bugün Türkiye yalnız in- k 'Abının âktisadi noksanlarını ilmi esaslarla hazırlamak isti. yor. g Anlatmak istiyoruz ki, mat- buatı memlekette bir kant- rol kuüvveti “olmaktan ref etmek zamanı ne mevcuttur, me de böyle bir zaman gele- cektir. Bunun durendiş olmağada lüzum yok,Bugünkü Türkiyenin istikameti bellidir. Harici va | ziyetimiz de bellidir dahili va- - ziyetimiz de meçhul değildir. Bugörüşlerekarşı samim! y atimiz ancak İsmet Pş.nın İfa- deri gibi olabilir. Mııılılniu.ı anörmal — bir vaziyet yoktur. Ohalde matbuatın - dilini kesmek, matbuatta kalem hürriyetinin önüne geçmek münakaşa kabiliyetini nez- etmek İüzumuna sebepte yoktur. Bugünün kalem ve matbuat hürriyeti vaziyeti,ortada mev- cut matbuat kanununun bile kaldırılmasını icap ettirecek kadar cümhuriyetin hakiki malı- dır. Değil çok ağır bir kanunun mevkii meriyete vaz'ını dü- şündürsüni Muhalefeti halktan meclise alan fırka, program yannamesile momleketin ar- tık muhalefete ihtiyacı oldu- gunu söylediği tarih ile mat- buast Kanununun kabul tarihi aresında çok dar ve kısa bir zamen var. Bu tarih, Curahuriyet ev- latlarına münkat bir hareketi ifade edecek mehiyette gö- “Bünmüş bulunuyor. Yalnız matbuatın değil, altı yüz senedenberi hürriyete aç Türkiye evlatlarının cumburi- yetle ka vuştukları hürriyet te bu kanunla müseliptir. Sorarız: Efendiler, memleke- tin bünyesinden kopan bir iki muhalif gazeteden bu güne kadar memleket ne zarar gördü? Velevki bir zararda gör müş olsa bütün matbuatı sin- diren bir kanun yapmağa lü- zum görüleceğine ceza kanun- larıtmız bu vaziyeti halledemi- yecek bir haldemi idi? Ve bu güne — kadar, senelerdenberi menfi ve müspet fikirler etra- fında mütemadiyen taazzuv veinkişaf edenTürkiyedede mat- buat diye bir mesele görül. memiş ki bugün buna neden lü- zum görüldü? Türkiyenin isti- k::uhl gizlemeğe lüzum mu v Almanyanın iflâs haline gelen vaziyeti maliyesini bü- tün düoya biliyor. İspanyayı bütün dünya biliyor. Bizim bugünün tek lesi olan iktısadiyatımız etra- fında sırlaştırdacak bir ha- reketimiz mi — varki böyle bir kanuna lüzum görüldü? Mademki siyasi bünyemiz- de hiç bir halel yoktur, ma- demki hükümet vreişi vaziyef timizi tabiidir diye ilân etti ohalde böyle bir kanunla gayri tabil ve şuriş zaman- larına lâyik hareketlere bizi sevkeden amiller nedir? Matbuat kanunu kabul edilebilir, kalemler kırılabilir, diller kesilebilir. Matbuat öle- bilir. Fakat bundan cumhu- riyetin eline geçecek faide nedir? Eğer memleket — hesabına bir zerre faydası olduğuna kani bulunsak ve bütün mat- buat ve hür cumhuriyet evlat- lariyle beraber — matbuatın muzir olacağına bizde inansak daima söylediğimiz gibi değil, kalemlerimizi —- kellelerimizi kurban veririz. Reisicamhur — hazretleri son tetebbu ve tetkik seya- hatlerindeki kangatlarını be- yannamelerle kıismen — izhar buyurmuşlardır.Memleket gör- dükleri gibi ve memleket Devlet reisi Gazt Hiz. hükümet reisi İsmet Paşanın - bildikleri gibi ekmeğinin üzerinde ikti- #sadiyatının rehasile meşguldür. Matbuat bu gün ceza kanu- nunun en bafif cezalı fasılla- rının bile müdahalesini icabet. tirmiyecek kadar cumhuriyet emellerinin malıdir. İşte cum- huriyetin âdil mahkemeleri ve işte ygazetelerin mazileri bu gün memleketi idare eden. lerin gözleri önünde açık ve esrarsızdır. Neden t>vebhüm ediyoruz, neden şüphemiz vardır? Bütün ümitler Gazi Hazret- lefindedir. Çünkü , matbuatın memlekete ve memleketin mat buata bağıslanmasını bekliye- ceğimiz son kuvvet milletin “iradesini büvük — şahıslarında teksif eden Gazi Hazretleridir. Hürriyetten zarar geldiği gün memlekete biz en mütevekkil kurban oluruz. <et Deniz yarışları Kürek mıntaka birinciliği bugün Beykozda yapılacaktır tayin edecektir. İlk kürek yarışları zevksiz geçmişti.. Buna da sebep iki kuvetli rakip olan Galatasaray la Altın ordunun yarışlara iştik rak etmemeleri idi. Bugün ise Galatasaray da müsabakalara iştirâk etmişg göreceğiz. Ük müsabakalardan sonra kulüplerimiz mıntaka - birin- siliği için çalıştılar. —Bittabi neticede bugün yapılacak olan yarışların daha zevkli ve daha heyecanlı olacağına delildir. Erkekler arasında yapıla- cak yarışlar şunlardır : Bir, iki,üç çifte dirsekli, iki çifte kıdemli ve kıdemsiz, bir ve üç çifte kıdemsiz ve bir de Padılbot. Hanımlar arasında yapı- lacak yarışlarda şunlardır. Bir, iki ve üç çifte fle iki çifte dirsekli ve Padelbot. Hanımların yapacakları bu Elim bir yarışlarda mıntaka - birinciliği içindir. Renk renk kulükierk olan hanımlarımız bu yarış- lar için muntazam bir suret« te çalışmışlardır . — Bilhassa Galatasaraylı Hanımlar bütün geçen günler zarfında Kala- muş koyunda ciddiyetle at- trenmanlarını — yapmışlardır . Kendileri de neticeden ümit vardırlar. Bu yarışlarından mada ay- rica Profesiyonel bir ve iki çifte yarışlarıda vardır. Yanış- lara saat birde başlanacaktır, İlk at yarışları bugün llk at yarışlarına bubün Veli efendi koşu mahallinde başlanacaktır. Yar,şlar altı haf ta devam edecektir. Diğer koşular 7, 14,21, 28 Ağustos ve 4 Eylül tarihlerin- dedir. Yarışlara mıktarı kâfi yerli ve ecnebi atları sokula- caktır. Bu itibarla yarışların heyecanlı olacağı anlaşılıyor. Koşulara saat tam 2,30 da başlanacıktır. Iki günde Ame- İntihar| (rikadan İstanbula (1 inci sayfadan devam) kararı hakkında hiç kimseye hiç renk wermemiştir. Geç wakit odasına çekilen muma- ileyh sabaha karşı saat d, 5te #aloma çıkmış, gece hiç uyu- mamıştır. Vahit B — salonda polis müdiriyetine iki satırlık bir mektup zazmış. beş rad- delerine kadarda düşünceler içinde salonda kalmış, nihayet hemen tabancasını alarak ağ- zına sıkmıştır. Zavallı Vahit Bey, kurgu- nun tesirile hemen yere düş- müş ve bir tek kelime söyle- meden gözleri kapanmıştır: latiharın sebebine gelince Vahit B. bundan bir müddet evvel muallimlikten çıkarılmış sadece inhisardaki vazilesile kalmıştır. Vahit B.in son günlerde barut inhisar” idaresinin de lağvı üzerine açıkta kalmasın- dan müteessiren intihar ettiği anlaşılmakladır. Vahit B. Polis müdüriye- tine hitaben yazdığı mektupta da hocalık ve inhısardaki me- muriyetlerinden - çıktıdığı için intihara karar verdiğini bil- dirmektedir. VahiB. Kani pş. zade Rıf'at Beyin oğlu 55 yaslarında Bir zattır. İstanbulda doğmuş, mektebi harbiyeden neş'et etmiştir. Erkânıharp kolağalığından Müstafa olup 1922 senesinde Duyunu umumiye mektupçu- luğuna tayin edilmiş, 1925 se- nesine kadar burada -vazife görerek memleketine hizmet etmiştir. Lâğv üzerine bir müddet boşta kalmıştır. 1928 senesinde Barut inhi- sarı meclisi idare tiyaseline tayin edilmiş, son zamana kadar burada çalışmıştır. Bunlardan maada Güzel sanatlar akademisinde de mu- allimlik etmekte idi. Bir kaç lisaya aşına ve milli kütüphanemizi — tezyia deden — bir çok — kıymetlar eserler sahibidir. (Birinci sayfadan devam) göyde Vali, Amerika sefiri, Belediye muavini, kolordu- dan bir heyeti askeriye tay- yare cemiyeti mümessilleri, Türk tayyare — zabitanı ve mühtelif bheyetler tarafından istikbal edildi. Misafirler doğru Amerk rika sefarethanesine giderek tertip edilen ziyafette hazır bulundular. Saat 16da, istirahat e- mek üzere, Perepalasla ihzar edilen dairelerine çekildiler. Mitafirler, bilâ fasrla 4984 mil mesafe kat etmişlerdir. Dün bir muharririmiz Ame- rika sefarethanesine giderek misafir tayyareci M. Board- manla görüşmüştür. Mubharririmizi büyük bir nezaketle karşılayan muma- l:ılı ga beyanatta bulunmup — Seyahatimden çok mem nunum. İntisasatımı Türk mat- buatına bildirmekten zevk du- yacaktım. Fakat bilâ Fasıla havada geçen 49 saat 5 dakika bizi çok yordu. — * Şiddetle istirahate ihtiyacı- mız var, Yalnız bütün bu ee« yahatimız müdüct nce enente- resan manzarayı, İstanbul üs tünde seyrettik diyebilirim, Seyahatimiz arlzasız geçmiş- tir. Fazla izahat vermiyece- gim. Beni mazur göreceğinizi ümidederim, seere eresa el sakatrasesemeraR Müessif bir irtihal Merhum kabzırmal Hüseyin Beyin kerimesi ecaranı mütebereden Ali Hüseyin ve Hayrettin Hüseyin Beylerin hemşireleri ve Sanayi ve Ma- adin bankası memurlarından Hüseyin Zeki Beyin refikası Nadide Hüseyin Hanımfendi dün gece kısa bir. rahatsızlığı müteskip sahmeti rahmana kavuşmuştur. Cenazesi bugün sabah saat dokuz buçukta Ka- dıköy rıhtımından hareket ede- cek hususi bir vaporla doğruca Anadoluhisarındaki aile kab- ristanına defneditlecektir, Mevlâ rahmet eyliye eni esenler Ziyagök — Alpın Hayatı Alt Nözhet Bey tarafından cemedilip p-şredilen (Ziyagök- hayalı)eseri cidden çok Cenaz # bugün 12 de teşvi-| kiymetlidir. kiye camısında namazı kıly nazak — defnedilecektir. Ciltsiz (75), ciltli (100) kuruştur, tevsiye ederriz. KÜRkeüekit ni 'ı