14 Ağustos 1931 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 4

İLMİ ESERLER Müuharriri : Demokrasi ve: Mücrimlerimiz: Dr. H. A, Malik Kü Memleketin meslek mek- teplerinde tatbik edilen mes- leki tedris usullerinin burada da'tatbiki talep edilmelidir. Mektep malzemesinin ve mu- suçlular üzerinde bi- yapacağı müs- menfi tesir çok allimin rakacağı ve pet — veya mühim olacağı icin bunlara | dikkat etmek ve ehemmiyet vermek kendiliğinden bir me- sele teşkil eder. Tedris edile- | cek ve gösterilecek san'at, san'- atkârı, san'atı biraz yapmış we anlamış ve san'atı yeni öğ- | | siz mahpus veya mevkuf de- renmeğe hevet: eden her mah- pus ve suçluyu alâkadar etme- lidir. Herhangi bir san'at için dahi kullanılacak makinenin temiz ve iyi olmasına dikkat | edilmelidir. Aksi takdirde ar- | zu edilen müspet netice elde edilemez. Suçlulara veya niahpuslara verilmesi arzu edilen içtimai bir terbiyenin müessir olabil- mesi için İâalettayin verilecek terbiyeden daha güçtür. Va- tandaştan talep edilen kanuna itaatın ve emir ettiği mes'uli- 4 hi AA a eserde gösterlieceği eti her süçlünün İâyıkile 1d- | ©*etde sözterileceği ” gihi hapte jak etmesine ve kavramasına ehemmiyet vermeli, Bunun en müestir cephesi, suçlunun her gün temas edeceği tevkifhane veya ıslahane memurları vası- tasile bilvasıta terbiyedir. Hulâsa, islâhanelerde bu Bibi fikirlerin tahakkuk etmesi için, amirlerin, müdirlerin ve memurların bu sahada yetiş- terbiye pirensiplerinin ve fi- kirlerinin lâyıkile tatbiki ah- lâkın ve karakterin inkişafı İçin içap eden usullerin istimali ve bütün bunların müvaffaki- yetle tatbiki için suçluları kütle halinde deği!; fakat fert olarak nazarı itibara almak lâzımge- lir. Ve sonra, ulahane, hapls- hane binası teririnden kurtul- malıdır. Ve tatbik edilecek programın yeknasak olmasına çok gayret etmeli.Binaenaleyh mlâhanenin muvaffakiyeti, kâ- iıt üzerinde çizilen program- lardan ve sanaylin — öğrenilme #i için kullanılacak — makine- lerden evvel, idaresi — ellerine tevdi edilmiş amirlerin ve me- anurların şahsiyetlerindedir. Suçlulara öğretilecek san'- Alin, terhislerinda işe yarıya- cak ve ekmeklerini kazandı- yacak ve bu suüretle cemiyete bar olmaktan kurtaracak bir san'atın olmasına çok dikkat ve gayret edilmesi şarttır. Ve sonra hapishanede veya tev. kifhanede kaldığı müddetçe her suçluyu gündelik masra- fını çıkaracak, ehli olduğu ve- | olur. Ka nn aalrere —a eramama ENVER PAŞA — ya öğretildiği bir işte çalıştır- mağı müessese — memurları vazife edinmelidirler. Bu nevi müetseselerde ten- | bellik suçlulara ve mücrimlere | luların hapıshane ve tevkifha- | ması, çocuğun ve cemiyetin | istikbali için şarttır. | dolayı en büyük düşmanlığı yapabi- leceği gibi, bu türlü işsiz ha- yata atılmış fertler de yetin iktısadi hayatına büyük darbeyi vurmuş olurlar. İşsiz güçsüz ve faaliyetsiz her nevi programın neticesi men- fidir; Ve bu — müersseselerdeki disiplinden gaye muti ve vek cemi- en Kil; fakat iyi ve seciye sahibi valandaş yetiştirmektir. Suçlu çoouklara evler Adliye Vekâletinde salahi- yettar makamların büyük mu- avenet ve yardımlarile mem- leketin muhtelif yerlerinde ki hapishanelerde ve tevkifhane- lerde barındırlan on — üçten yirmi bir yaşına kadar çocuk- ların ve gençlerin istatistikle- rini topliıya bildim. Burada muhtelif amiller ve sebepler tahtında ileride basılacak bir ve tevkif edilmiş bu genç suç- nelerden ayrı bir müessesede bulundurulması elzemdir. Şimdilik tasavvur - edilen Müecssese mevcut değildir. Binaenaleyh yapılacak ço- cuk evinin veya —müessetesi- nin hapishane ve bu günkü tevkifhane kılığından çıkarıl- Çocuk- lara hapishanede - oldukları hissini verdirmiyecek bir mü- ewvseseye ihtiyaç vardır. İstatistiklere göre memle- muhtelif — haj e) rinde — muhtelif — suçlardan dokuz yüze yakın suçlu çocuk mahpus ve mev- kuf vardır. Nüfusu az ve diye başından yaralamıştır. sanayi hayatına yeniden at- lan bir memlekette ve mik lette dokuz yüz genci tevkif. hanelerde atıl ve İşsiz bırak- makla eldeki hazır sermaye- nin istimalini — bilmediğimizi göstermiş — oluruz. Şimdilik bütçemizin ve elemanlarımızın müsait ve kâfi olmayışı, bü. tün bu çocukları bir ya toplamak ve bu suretle mad. di ve manevi — terbiyelerine | çalışmak kabil değildir. Maa- mafih Ankara, İzmir, İstanbal gibi büyük yerlerde; Himayet Etfalin ve yeni teşekkül eden Maarif Cemiyetinin yaptıkları gibi boş binalardan - birisini kiralıyarak küçük mikyasta bir tecrübe devresi geçirerek ve asil hedefe doğru basiretle yürümek 'en tabil bir şey olmuş (Devamı var) Turan İmparatoru! Hatıratını yazan: ./ L Enverle Cemal, Bolşevik ordusunda birer vazife almak için komünist muhafili ile müzakerata girişmişlerdi Yeni İstanbul hükümeti, bu talebelerle alâkasını kesmiş bulunuyordu. Halbuki, bunların Birçokları hükümet fabrikalarına yerleştırılmış, bu fabrikalar- dan uldıkları yevmiyelerle ya- h. Şimdi ise, bu yevmiyeler kesilmişti. Hükümet hesabına pkutulan mektep talebeleri ile bir çok memurlar da vardı. Vel. haul, büyük bir Türk kolonisi aç kalmış, Tallât Paşa firarile- rinden yemek parası (etiyorlardı, Halbuki, firariler de paratız. î &. hıktan dem vuruyorlardı. Fakat bu iddiayı da dinleyen yoktu. Bilhassa, para meselesinden tonra da harp mesulleri işini takip eden münevver bir sınıfta vardı. Bu iki grup - birleşmiş, firarilere hücum etmeğe baş- ladı. Eski Türk ocağı reisi bu hücumun başına geçmişti. Ar- tık, neticeyi hesap etmek zor bir şey değildi: Firariler Almanyada — barınamıyacak bir vaziyette kalmışlardı. Hep- side başka yerlere gitmek Pıılisle: Yine dayak Su yüzünden biri- birine girdiler Galata'da çeşme meyda- nında amele Mansur, Beyoğ- lunda yeni çarşıda çeşmöden su sahırken Safa Bahâettin Efendi isminde biri ile kavga etmiş, neticede Bahaettin Efen- diyi dövmüştür. Biçak çekmiş Unkapanında nalıncı soka- #inda oturan şoför İzzet Efendi, Beyoğlu santral birahanesine giderek 11 lira 85 kuruşluk işret etmiş, hesap neticsi gar- son Yani ile kavga ederek sustalı çakı çekmiştir. Şoför izzet Efendi yoklanmış, hak- kında tahkikata başlanmıştır. Hem hirsiz hemde - carihi 35 yaşlarında Muş isminde biri dün, Beyoğlunda keres. teci sokağında oturan Hayik Efendinin — hanesine * bir şapka çalarak iken Hayik Efendi tarafından görülerek yakalanmıştır. Bu sırada Muş, biçâğını çekmiş, Hayik Efendiyi ba- şından yaralamışlır. Muş ya- kalanmış, tahkikata — başlan. mıştır. Dikkatsizlik Mahmut Efendi — fâminde birisi Üsküdar tramvayların. dan birine binmiş, Tıp fakülte- «i önünden geçerken kolunu dıişarıya cıkarmıştır. Bu tırada yandan geçen bir otobüse çarpmış, kolu kularak has tahaneye kaldırılmıştır. Bir selâm için Perşembe pazarında — otu- ran hamal Yunus, arkadaşı'olan hamal Hızırı selâm vermedi | Tahkir Valâ B. hakkında| yeni bir dava Akşam — muharrirlerinden Vülâ Nurettin B., (Rahip ve rahibeler) — isimli — tefrikanın müstehçenliği dolayısile yedin- | €i müstantiklik kararile tevkif edilmiştir. Vâlâ B. tevkifini müteakip bir yazı daha, neşretmiş ve bu yazıda mahkemeyi tahkir mahiyetinde görüldüğü cihetle aleyhine yeni bir dava daha ikame edilmiştir. Muhakemeye yakında baş- lanacaktır. Taşla adam öldüren Gebzede Hüseyin isminde birini bir taşla öldüren Kâzımın | dün - birinci başlan- muhakemesine ceza mahkemesinde mıştır. Dinlenen şabitler - vak'ayı hikâye etmişlerdir. Mubakeme, gelmiyen şa- hitlerin celbi için tâlik edil- miştir. vrrrrerese e serARAR AA Biribirini yaralamışlar Nişantaşında oturan Zeki efendi, kasap Apturrahman efendi ile kavga etmiy neticede Zeki efendi bıçakla Aptullah efendiyi Aptullah efendi de, dirhemle Ziya efendiyi yara- Tamıştır. Cerh Mercan da şapkacı İshak Aptullah Efendi polise müra- caatla Rahmi ve Adil isminde iki kişi tarafından başından yaralandığını iddia etmiştir. Rahmi ve Adil yakalanmış, haklarında tahkikata başlan- mıştır. -Meclisteki istizah takriri Celse zabıtları 53Ğ Meclisteki son matbuat münakaşalarının zabıtlarını aynen neşrediyoruz (Birinci sahifeden devam) memleketin dahili ve harici asayişi ve selâmeti sarsılma- dan, hiç bir şey hissedilme- den idare devam eder gider. Yalnız bir farkla, oda mem- leketin iktisadiyatinda fertci- lik devam ediyorsa onun ye- rine devletçilik gelir. Başka şekilede ve fakat ferilerde bir tahavvül hasıl olur. Ha buki size sorarım: Volkan re- tekârda bulunan fırkaya hü- cum ederken onü yerine han- gi fırkayı geçirecekti? Bu gün muhalif matbuat denen mat- buat bu fırkayı yıkmağa ça- lışıyor. Yerine hangi fırkayı Ika- medecektir? Bu gün hücum edilen fırka deminden - beri izah ettiğim gibi altı asırlık Türk vatandaşlarının İJağnet seslerini işitmemek istiyordu ne çareki, Almanyadan — başka bir yere gitmek imkânı yoktu Milâf matbuatı, müttefik hü. kümetlerin harbi idare eden diplomatlarını mücrim göste- riyorlar, bunların teslim - edil. melerinide sulh yartları” da- hiline sokuyorlardı. Hatta, Felemenğe iltica et- miş olan kayserin teslimi için de müşterek müdahâle- lerde bulunacaklarını bila per- va öne sürüyorlardı. Bu vaziyet | bitaraf hükümetlerinde emin birer melce olmadıklarını gös. teriyordu. ğ En doğru hareket, Âlman- yada kalmak, Alman ricali ile müşterek bir akibet! kabul etmekti. Esasen, bu gibi ricali de itilâf devletlerine teslim et. Osmanlı İmperatorluğunun bu memlekette bıraktığı elemleri, ıstırapları, mahrumiyetleri, fe- lâketleri kendine — maletmiş, bin bir ,cidale karışmış, cihan hukukuna galebe çalmış ve nihayet bir Türkiye Cümhu- riyeti meydana getirmiş Mü- dafaali Hukuk namından tonra Cümhuriyet Halk Fırkası na- mını almış, prensiplere ve şa yanı dikkat fıkirlere, bu mem lekette Osmanlı İmperatorlu- ğunun ve belki de bütün Türk hükümetlerinin idari hayatla- rında görülmiyen prensiplere müstenit idari, siyasi, iktisa- di, içtimai sahalarda çok ya- ralı ve kiymetli adımlar at- mıştır. Bunu yalnız benden dinlemiyorsunuz. Bunu yalnız ben söylemiyorum. Memleke- mahafil, vilsonun bu teklifini kabul etmiyeceğini de iddia ediyordu. ” Mamafiye, Enverle Cemal teslim keyfiyetini muhakkak addediyorlardı. Bunun için itilâf devletlerini tanımıyan — Rusyaya — iltica etmek, Rus ordularında birer vazife almak fikrinde bulunu- yorlardı. Esasen Rusya da — dahili harpler vardı. Bolşevik ordu- ları ise, kumandansızdı. Öyle zannediyorlardı ki, — Bolşevik ordularına kabul edilecekler, birer Bolşevik kumandanı gibi Rusyada yaşayacaklardı. Ce- malin hakiki maksadını bilmi- yordum. Enver Turan impa- ratorluğunu — kurmak — fik. rile Kareket — ediyordu. Şüp- hesizki, ilk, fırsatta Türkistana gidecek, Bolşeviklere karşı memek için Almanyada kuv- vetli bir cereyan vardı, bazı harekete geçeçekti. (Dorvamı var) | Mübediller'haklandaki kaliğn Tatbikine başlandı ! Izmir vilâyeti kanunun tatbikine evvelki günden itibaren başladı İzmirde Mübadiller hakkın- daki kanunun tatbikine baş- Tanmıştır. (Hizmet) gazetesinin verdiği malumata nazaran : Mübadillerin teffiz — işleri- nin İntacı ve borçlarının affı hakkındaki muaddel kanun resmi ceride ile ilân — edilmiş ve mevkli meriyete girmiş ol- | duğundan bu günden itibaren | Bu ka- | tatbike başlanmıştır. nuna nazaran mübadele ve tefliz işleri tamamile ve der. | Mezbaha ancak hal hallolunacaklar. Mübadil- lerin aldıkları maldan iskânı adi derecesine kadar kısmın borçları da caktır. Dahiliye Vekâleti, kanunu' vilâyete tebliğ etmiştir.Bu sa- bahtan itibaren iskân dairesi bu kanun mucibince müraca- at edenlerin işlerini görmüş ve iki mübadilin borç mua- melesini ikmal ve intaç eyle- miştir. sarfedilen î)ara- olan affoluna- nın faizinin yarısını çıkaracak! Yeni Anana gazetesi ya- zıyor : Para yoksuzluğu — içinde Adana belediyesinin üç yüz bin liralık mezbeha inşaatına başladığı ve belediye varida- tından başka bu inşaata bele- diye emlâki de ipotek edile- rek buraya sarfedilmiş oldu- gu malümdur. Buna rağmen moksan kalan inşaatın ikmali için belediye İş bankasından töylendiğine göre büyük bir para almıştır. Şöyle böyle asri mezbaha ton alınan para ile ikmal edilebilirse üçyüz ellibin lira gibi bir. para sarfedilmiş oluyor. Bu paranın banka hesabına göre venelik faizi lira kadar bir yekün tutmak- tadır. Buna karşı bugünkü vaziyete göre mezbahada ke- silecek olan hayvanattan alı- nacak rüsum ancak on dört bin lirayı bulmaktadır ki mez- bahanın getireceği varidat bu- raya sarfedilmiş olan paraya timizi bilen bülün yar ve ağ- yar bu gün bunu bar bar ba- garıyor. Arkadaşlar; eğer ben ken- di lisanımdan başka bir lisan bilmiyen bir vatandaş olsay- dım kendimi dünyanın en za- vallı ve en betbaht bir adamı zannedecektim, Çünkü bu gün ecnebi neşriyatında, ecnebi li- sanlarınde memlektim için ya- pılan tetkikleri, hatta bir kadın tarafından bile bu memlekette yapılan tetkik ve tetebbuları, Türkie Cümhuriyetinin teessü- sünden sonra Türk milletinin hali hazır ve istikbali için attı- gı sağlam adımların kuvvet ve kudretini bir de ecnebi gö- zile görerek ve dinliyerek bil. gimi ve kabiliyetimi takvivye edebildim. Bu memlekette ec- mebi İlsanlarını bilerek bun- ları takip eden kaç vatandaş vardır? ve bu zavallı vatandaş- ları biz ya para kazanmak, | yahut şahsi bir infiali tatmin etmek yahut cehlinden, zava- Illığından bilistifade meraleke- U yıkmak, için, bazı düşman unsurların iktisadiyatımız hak- kında yaptığı menfi — pro- paganda alet — olmak suretile bu vatandaşlara bed- bini telkin etinek, vaziyetimi- zi elim göstermek şeklini ka- bul etmek matbuât serbeslisi midir; Matbuat hürriyeti midir? Arkadaşlar; Memleketi bu ha le getiren ve bu gün idare eden fırka, bu fırkadır. Bu hücum- lar bu fırkaya yapılırken bu fırka devrilirşe yerine gelecek fırka hangi fırka olacaklır? Bu- gün bizim için halledilmesi lâ- zım gelen ne esesli hareket noktası buradadır. Bu mem- leket için serbestli matbuat olabilir. Fakat rejime ve dev- leti Idare eden teşkilkta kar- p hücum elmek, onu çürüt: mek, yapılacak hataların en dehşetlisidir. ğ )"%35#&2! ileeiz Tn AY Ğ otuz bin | ait senelik faizin ancak yarısını ödeyebilecektir. İkinci bir mesele ise hal” kın mezbahadan istifade edip edememesidir. Buradaki isti- fade şekli souk hi tesisatı keyfiyetidir. Yani sıcaklardan bozulup çürümesi muhtemel olan şeyler buraya konacak ve satışa çıkarıldıkça veyahut lâzım oldukça alınacaktır. Bu tesisata ihtiyacı olan yumurtadan tutunuz da daha pek çok şeyler mevcuttur. Halbuki şehre üç kilomet- re uzakta bulunan ve beledi- ye ücret tarifesine göre ancak bir arabanın yüz elli kuruşa | gideceği yere bu maksatla eş. ya götürülüp konmasına im- kân yoktur. Binaenaleyh evevl ve ahir iddia ettiğimiz gibi mezbaha meselesi belediyeyi pek açık olarak çıkmaz bir yola götür- müştür. Ve her hesapsız ve ölçüsüz işin sonu da böyle bir çıkmaza müntehi olur. Muhalifler dikkat etmi- yorlar mı, görmüyorlar mı ki, bu hulden istifade eden ne muhalifler nede — resikârda bulunan kimselerdir. Anarşiden istifade eden ve intikam hiş- sile ayaklanan her hangi bir salis varlığın harekete başla- dığı günde, bizimle beraber onların da başlarının kesildiğini gürmemişler mi, bilmiyorlar mı? 31 mart vakasında Hüse- yin Cahitten evvel muhalif fırkada bulunan gençlerin başı kesilmişti. Biz halâ bu vazi- yetteyiz.. 4-5 sene zarfında bu memlekete cümhuriyetin getirdiği, yeni sistemlerin, yap tığımız teceddütlerin sağlam- laştığına, tam bir serbesti için- de bunları münakaşa edebi- leceğimize kani raiyiz? ve bu muhalifler bu kanaati mi ta- gıyorlar ? Arkadaşlar, iktisadi saha- da muhalif matbuatin yürüdü &ü yol çok tehlikeli bir yo'dur ve bu yol hakkında hüküme tn ne düşündüğünü ve bu hu- susta ne gibi tedbirler aldığımı ve bilhassa bu propagandayı karşılamak için ne gibi hazız- lıklar yaptığını anlamak be- nim için buraya geldiğimden beti en kuvvetli bir emel ha- lini almıştır, Ve çok ümlit ederiz ki hükümetimiz bu va- ziyeti lüyik olduğu ehemmi- yelle kavrasın ve bütün merm- leket ve millet namına hiç olmazsa tetebbü vasıtaları nok- san olan gençliğimize istikbal için gayet sağlam, sarih ve kat'i bir yol görterebilecek kir yaziyet ihza: etsin... Arkadaşlar; iktesndi - vazi- yetin bütün ince noklalarını herhalde iktisatçı oltuayan be- nim gibt bir vatandaşın halle.- deceği kat'iyetle kabul edil- mer. Bu noktalara temaen ancek bir amatöz ufatiledir. (Devamı var)