29 Ağustos 1936 Tarihli Yeni Asır Gazetesi Sayfa 4
| Dar 0.147 TbDel so Psi Albayrak 850 10 © APa 25 © 60 ZKohen 1050 13 55 SGomel (865 1475 57. Şerif Remzi 10 | 1275 8 Tüm — H Izzet 21 ” Süleymano. : Da > 25 13 950 . 3962 Ye kün 29629 Eski yekün 30591 Umumi yekün incir Peer “Kurultayda tezlerin okunması bitti Dünkü toplantıda hararetli konuşmalar oldu Bugün serbest tezler ortaya atılacaktır Y— Üçüncü 05 Istanbul, 28 (A.A dil kuru'tayının güneş dil te risi ve dil karşılaştırmaları ko- misyonu bu isabak toplanmış profesör Ahmed Cevad ve * Emrenin li tez etrafında fikirler teati edilmiştir. Ecnebi profesörler bu mevzu etrafında söz alarak esas iti- bariyle bu teorinin lehinde beyanı fikir etmişlerdir. İçtima- D yarın d am edile- ti iin cü dil çeri SEİR zuru o) dar li etmiştir. Başkanlık mevkiini asbaşkan Nuri Cönker işg ediyordu. Bir gün evvelki zap- tın okunup tasvibinden sonra başkan tezini okumak üzere we. etti, Pro aça, ire aşağıda yazılı tezini okudı Ilki harici alemde ne tesbit edebil eceği güneş dil teorisi dil kitapları ne felsefe sistemi lerine e tahlil li iştir, Söz ve mânâ a biyoloji öle vi ti icede çal nya o medeniyetine kaynak olduğu gibi Türk dilide bü- tün dillere kaynak olmuştur. üneş dil teorisi beş yalnız dil tarihinde deği n tefekkür tarihini de aydınlata- cak köksel bir ışıktır. Bu tezle güneşin veya ondan görü! görülen vasıfların o kaybolmasından çı- teorisinin hakikatı re derin görüşle karli tabi e miştir. Eğer uzaklaşıp batmasın- ar sayıla- oktur, Bu teze mevzu yapanlar şunlardır: Akşam gece karanlık uzun ri izah yi bir gö Deşin uzaklaşmasından ve bat a den ba anlam'arla beraber kara! insanlığa ilhan ettiği ver erden öyle'eri vardır ki ilk a bun- ları rm sn ki birlik ve ya- aklımız e var- “Bu anlamları dan m mefhumlaı sari, ki maz. gece an ile bi anlamak için dil m diyle yapılan e kemi junun astılah kolu tacafında; verilmiş olan kararda yabancı dillerde kullanılan terimlerin atılması ve yerlerine Türkçe- lerinin konulması program ola- rak çizilmişti. Ahmed Cevad Emre bu ka- rarın pioria verilmiş bir hük- me dayandığını ve siyantifik bir araştırma yapmadan böy'e bir kararla hareket etmenin yi Kiladan, sonra bu kelimenin ul etimoloji müracaat etti. Bu lüzatlar B issegnin Grekce sie lü- ge gibi eserlerdir. Bunlar Filos ve gerek etimolojisi şüpheli olarak gösterilmekte hmed Cev: il Emre bir sö- zünün re ojisi De ne demek uğ etti. Ve hakkuk etmememiş demektir, dedi. Bu ciheti ilmin bitün seta- tiline muvafık bir surette izah gitikten sonra a a in gü- dil t ti. Çu. (o Alıcı Fiat 473 B 5 Alazraki 5 50 11 sen katliyetie mik SE) öte gi elek ali 292 Ş Remzi 8 825 in Z vokâlin kon- | mıştır. 200 Tzzet 85 9 a dial daha çi ve Türkçede an kelimesinin . 140 YI Talât 775 8 50) (A) harfinin ana vokal olduğu ami rapça akşam ve |. 98 Ş Riza Halef 7 9 50| esas olarak mütalea edilmiştir. | gece aniamlarına gelen kelime- | 65 A Karaso 9 > Preistorik ana Türkün |ı e uygunlukları gösteri'miştir. SSA 715 2 ik jinisinin inci dizileridir ki | Bu kelimelerden başka arapça 45 O Egli 812 11 binlerce asır zulmet içinde kal- | gece ve geceye âid birçok 5 39M)J Taranto 850 8 50) dıktan sonra vrinde keiilerin ve bunlara m 031 E Rodti 850 14 Üye Türkiyede yine inceleşi Yirmi, an am. serisinin Dasıl gi İ 22 PPPaci o 1150 1150 iymet ve mânâ k iyor. İ 21 J Taranto M 875 875) Istanbul, 28 (A.A) — Üçün in çıktığı anlaşılmıştır. | ,1490 Yekün cü dil karaltajının bugünkü | . AHMED GEVADIN TEZİ 13171 Eski yı toplantısında pto aim u tezdeu sonra profesör 14661 Umumı yekün yi duğu tezin hulâsası | Ahmed Cevad Emre bir tez i z okudu, Profesörün okuduğu İ Çu. o Cinsi yat ei dilinin > ay a tezin bülâsası şudur : © 105 Buğday 650 6 125) münasebatı Ahmed Cevad Emrenin mü- 50 ton" Ka “ “ İ ve yeni esasları air dafaa ettiği tezin konusu ter- | 252 Bakla 5 5 ispat edilmiştir. Eski büyük | minoloji meselesidir. Bundan b 125 Kumdarı 525 5 25 İ Türk medeniyetinin (bütün | dört yıl evvel Türk dili kuru- Elim bir cinayet oldu | Evli adam çocuklu bir kadını zorla evinden almak isteyince işe kadının oğlu müdahale etti. Bundan sonrası çok fecidir Anasını koruyan. delikanlı Marya öldürüldü vak ye iğrm Kemalpaşa vaya Ören ge n n ölmüş olan oğlum Alinin köyü, ehmed oj iyi ol e e naze: beş altı defa daha öldürmek ve Mustai kol ve nie © tı ei e. sapladı. Mustafa kollarına ya- acağından yaralai e m nun Ali oğlu Aksekili Hüreyi- muhakemesine dün başlanmıştır. © İstintak kararnamesine göre maznı seyin, Ören köyün- ü adında ka olduğunu söyliyerek bu kadınla birlikte ğa başlamış pena radan evli ol li; l sevmektedir. Bekâr k | | e elimi sein çilimi Güleüm na muslu bir kadın ol- odu me söyliyerek birlikte ya- ekle larını söylemiş ve b ayal istemiştir. Gülsü- oğlu maktul Ali e ana- sini Del dan almış rn r rae sadiyle Aliyi Bidürdüğü ve © cinayetin kimin işlendiği P. bakım: gördüm. “Oda in ii seyin bana: — Seni öeize geldim, dedi. Ben — Seninle birlikte gidemem Çünkü sen evli bir adamsın im ve can kurtaran yok saklandı — m biir ri ii elindeki bıça rk laymi gö sp sapladı ve ve Ji derhal yere dü fından Ka yeri e —— dana çıkamıyacağını zannettiği ; van ve di irk ceza eğe nunun 448 maddesi hakeme meni Bimer hücum etti. Boğuşmağa başla- dılar, Be de semi rm çıktım, bir sopa kaparak, oğ- lum Alinin ölmediğini de zan- id seb sa seri Em Hüseyin onu da iki n yaraladı feryada ko- VE Vi e komşular Hüseyni iki yerinden yaralanmış olan e İ de Sez 'ayı ayni su- ü'sümün katil yni vE zannile kendisile evlenir diye üçdört ay kadar birlikte saydm sonra iri dıklarını, Gül laznuna ne diyeceği sı — girdim metresimi alıb evime götürmi tiyı N o sırada Ali lardan Süleyman. Zübeyde beni evin En sardılar. Duvar- dan atlayıb ka dım. Abir- dan dışan çıkan bir kapı da vardıl fakat orası da kapalı idi, Ortada kalınca beni sopa ile dövmeğe başladılar. Ben de kendimi kurtarmak için bıça- ğımı çekerek etrat — salladım, Ali yaralanmış ve ölmüş. vere başla bir güne bırakıldı, 5 a meş Güneş dili terisinin an her ameliyatının bir niçini ve her niğinin bir sü 'ünküsü oldu- du; Hatib iaiiine şöyle devam eltiz el üyük vi ae ile bu niçini sormuş ve hepsinin İN balm ve kaba miş bir adam Bur e anl ayni ni ca lim, Bunun üzerine Ahmi irer birer kelimelerin Ke yazarak Türkçe ve Yakutca Hizağlara müracaat (ederek tesbit etti. Bu gerek Filos gerek “Sofya kelimelerinin Türkçe Epraison ve bundan çıkan Pil Lul ilim ve sap söz ve saval ders sözlerinden çıkmı; oldu- ğunu itiraz etmez su- Ml isbat etti, suretle Avrupa alimle- rince e karanlık kalmış olan bu Iduğ e minolojide kullanılan daka bir irlerin çe olduklraımı ilâve etti al ma sonunda artı! bundan sonra kültür aleminde terimlerin esasları grek,lâtindir Türkçe olmaz kanaatında ds- vam edebilir miyiz? diye sordu. Ve Avrupa a de şöyle bir sual tevcih etti: En makb 1 ve muteber eser- lerimizce meçi ve olan nice sözleri lehçelere karşı da labilirmisiniz? j “ATATÜRK, E ANDLIYIZ SANA © Ahmed Cevad Emre “dili orijinali k: u yazma nüshaları dünyanın ber tarafına yayılmış bir kitabeye i, Bu kitabenin en ori- ahih kalmış nüs- ipe yamisi olan tezini Balede Gi bir kelime! kai İmei ik bir kon r. Yani Vak: ulunur ve 'uru zamanla aşınmıştır. Bir a kelimelerde bu konsonu Y V kon- sonlarma dönmüştür. Türkçe. sarı kuru ulu darı gibi kelime- iel üğü tav ba le mensup bilginlere de malüm- ur, t baba aba ata gibi beat sonunda bir kon- son alacagını sisi bie hatı- ii kanut üneş dil teorisi keşfetti. Bu keşif etimoloji ia önemldir, Bir çok iyle ta ya edebi Mep? : Umay oyı ba bur vesaire gbi kalin manisa kökten geldiğini, biz ancak ya V. K eki yle tayin yoruz. V. eki kanununun | bir sani Ve dn kelimelerinin son m düştüğü muhte- lif a çe ve dülerdeki aynı ke- limelerin Ye a bir G.K.Y. 5. korson! anın hâlâ yaşadığı 5 8 s, — w > — a5 m3 w g z Gg — il Sula Kan son konsonu a ilini inde! a Yulaf ke- Jim ri e Sani lehçelerindeki san ağa- taycadaki e ss elerinde görülür, a kelimesinin son kı veadaki Losad v. losak kelimelerinda bala keli- esinin son konsonu inde kağ za Müştakın tez hulâsası dei evvel söz söyleye değ. la bilginler dil tetkik ve ra rma yollarını yeni zengin e feyizli bir . aydınlatan ii di az dillere arılık lab ve ilmi bir şekilde izah ei e ilmine vetli ve emniyetli bir idin. ile giren Ti ürk) İnisinin bu gürbüz buluşu yüce ei tayınız yolile ar gustik er de ilân veli bulanu mil gündenberi ze vk ME DE Hazin bir ölüm as mahkemesi hâ- be ne tayin edilmiş olan Edip Di- rikin geçen hafta Adanada füceten öldüğü teessürle ha- ber alınmıştır. 7 Dirik Kosva ve Selâ- ilâyetleri polis müdü lerinde, Istanbul öğ polis üdür miliğile o emniyet lüle, İzmir ve e tan bul ai M dide ailesine -sabırlar dileriz. Joğum Gökçenin bir kız evlâdı dün- yaya geldiği memnuniyetle ha- ber alınmıştır. Yeni yavruya uzun ze diler ebeveynini s4 tebrik e eticelerini indi, iç ocikdi tatbikata am sahil istinasız surette mutabakatın gösteren terimler İn ; ŞepE o zm bu kelimenin birbirinden çol De gelir biler Ve muh- lif lehçelerdeki mâna farkla- rını izah etti, Dek bu keli- menin. al ei bereliler yapan İsmail LE ologların Ti kelimeler geti ederek köke yanlış mâna vermek im - yısiyle kelimenin de tayinde e düştüklerini söyledi ve di Türk dilinin gi dillerine nasıl kaynak vazıfesini gördü- ge izah ve kelime tayinde seller ipadiyii tesbit etmeğe pe va v ri teorisi r taraftan bı zifeyi yapar- ken diğer atan Türk kir melerine yan mâ iL yanlış cile etmeği de kendisi için bir za- ruret âkki ed u de ilmin iffet mina rik caiz ei an bir azifedir. Ismail Müştak May arap âlimlerinin yanlış mâ rdik- leri ana kelimeleri izah di tashihlerini ye e il sanlarin ateşi ni rini izah e bi Türk mite- lojisini al atil elektrik ve yaltırık Mei lerinde araş- p bun orfolojik ba- İda Ed ayni oldu- izahtan sonra otlamak ii se e im izahlar m egm “Tü le e Tür altında ber ak löyik liğe her feyzi ilim ve irfan yollarında Türkün muhtaç olduğu vasıflar, da gaf- letin ve e tahakkümün- ahd bi; için en büyük müjde ve en seir inan kay- nâğıdır. Bundan sonra başkan Var- şova ilimler cemiyeti Şark şu- besinden ve Napoli yüksek ia geren e eb- 7
