7 Şubat 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 2

Zamanımızın kompleksleri : 6 falet n yüksek kafasından doğ fikir, bence, 'nin tek ve en büyük zat İe geniş ve uzak görüllü, bir fikir, ancak bolluk 'nin hâkim olduğu bir memlekette doğabilirdi. Nitekim cihan nüfu: Sunun “Yüzde enunu bile bulmayan —da da kullanı! Yahudi. zekâi lerinin yüzde yetmisini bir. memleket, Devletleri, en' nih: bunca felâketli tecrübelerden Fra, içine düştüğü fasit daireden kurtuluş çaresini gösterdi: Ekono- mik kalkınma yeliyle refah. Busünkü teknik kudretimiz; yer- yüzünde yet rasyonel vi ine oli bir Taboratuar Bul etminti Fatuarlardaki İlmi — araştırmalar, teknik adamlarının hesap ve kitap: Plân ve proj ğ Bunun iki ee vadisi Sanlı kalkınmı da buluyoruz ve kisı dir | KONGRESİ TOPLANACAK Berne, 6 (YİRS) — Londra civarında tonlanacak olan Mületleraramı — Ratiyo Köongresine 21 memleket iştirak edecek- tür. Rusyar iştirak etmesi için yapılan Takat bir demirperde Tisti Avrupayı ar takri ceklerdir. Grede bulunmayı kabul etmiştir. AMERİKADA KAZADAN ÖLEN VE YARALANANLAR Chlcago, 6 (AP.) — Amerikan Müll Emniyet Terklikti tarafından açıklanan Kan Sallmiytir. mümiyetle yilekmeke devam ettiğini ve bu yi ba: inda en az Kuda alan yerlerin bile harp: Ten beri aldıkları gıda miktarının - en Yüksek seviyesine Eriştiğini göstermek- tedir. Dünya Fd vaziyeti hakkında senelik zapor 1940-80 istihlâk y sarfındaki gi a maddeleri tatihanlatının evvelki dan biraz 'et olacağı fakat bu umumi Azlığın 1046-19 yılının fazin iatihanlatın. Gan bakiye kalanlar ile telafi eöilebil Bndonerya arar DOĞRU Ceğini görtermektedir. ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT | — yecilin Saklkrı Maraşa Ça y yel'a İSTANBULA GELEN YARDIM. FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİ bir telgraf çekerek, kendisinden Mi MALZEMESİ GEZİSİ gİ Çinin başkanlıkımı tekrar deruht İstanbul, 4 (A. A.) — Amerikan ban- dıralı Lemaluckonbah ve Chlefwaekakte Remileriyle gelen Amerikan — yardım Malzemesine “dahil kamyon ve — diğer Yanıtaları Sirkecide tahliyeye " başlan: teni Zire Ket edeceklerdir ve organizasyon ssalası olan bu yeni devlet, /e İleri bir zihni 'rek bütün Filistini büyük Yahudi. politikacımı, ve tekniğin emrinde çalıamayı ka- bir zamandı Roma, 6 (YİRS) gazetesi, bugünkü sayısında, Fransa, 1. İngilterenin. Akdenisdeki “ ve Airikadaki müşterek menfaatlerini xo Tümak İçin bir konterans akdetmeleri: Bin İüzumu üzerinde durmuştur. Kıtlık - Bolluk Vedat Nedim TöÖR değildir. Badece çağdaş bilal — ve tekniğin başarılı bir yaratmasıdır. “üstü ve yercaltı sularını bar Jar ve kanallarla disiplin Jarak, bir. yandan elektrik kuvveti istihsz Yandan da çorak toprakları sula; mak süretiyle hem endüstri, Ziraat işleri için hazırlamak ve plânir bir lekân l etiyle de maddeyi eünü çiftleştirmek. vâdisindeki kıtlığı bolluğa, refaha çeviren tıl Fakat bu tilaim, politika sihirl İskembelerinden. Sâdisini ” kal teşkilltın Jarı içinde salâhiyet ve bilgi ile ça- İhtisas adamlarının ömüştur. haline Teknik ve ilim adamları tarafın. tasfiye dan tesbit edilen ve bu sayede hiç Tef L İLEN " GAT DA ÇA SSDi Gllen. Va u Böyede he VÜ zuartön ayni zamanda, — Califor. n ü Ge00N değil Te , Tera e e ve teknldin Şilebimeenin Mühemmt bir ö İ| BİRİ veren Yahudi balitikacını, bek 'Bütün dünyeya Gir çölden. yeil” “ve Kt Dir cannet yaratmanın da Darlak bir misalini he İste, kıtlık ekonomisinden luk ekonemisine geçmenin İlk 'prefesyonel politikacının ukalâ- KISA HABERLER AVRUPAYA GELECEK AMERİKAN TURİSTLERİ hington, 6 ALA. (LPS) — Amerika hminine göre, 300 binden fazi ziyaret n 319 müyon dolar snrfede: DÜNYA BANKASI MÜDÜRLÜĞÜ Washington, 6 A.A. (United Press) — d Masmiasiy Dünya | Bankanı Müdürlüğüne, tecümiştir. Baki, lon İatite. gimiş 've Kanada Bemiti Yöları tünre KUFUlU Başkanlığına tayin OLİVİA DE HAWİLLAND VE RODERİC GRAWFORD BAŞ ARTİST SEÇİLDİLER few-York, 6 (YİRS) — Amerikan film ÇIN KOMÜNİST HÜKÜMETİNİN PAKİSTANLA MÜNASEBETİ Londra, 6 AA Radyosunun dün ai göre, Çin Komünlat Hükümeti Paklatan Hükömeti İle diplomatik münasebeti tesisine hazır Gllüğünü bu' memleketin. B lbekova Büyük Eiçisine bildirmiştir. tepkileri TERLİNG HADİSESİ Roma, 6 (YİRS) — Atom sırların terking hâdisesi yüzünden Holânda ve 'münasebetlerin zarar görmiyeceğini açıklamıştır. in BİR TOPLANTIYA sindakl Ankara, 6 (A — Ankara Üniverni. | T * Faktitesi son Sinden bir grup Faküli Tarıman'ın Başkanlığında Kibrisa mek üzere salı günü İskenderun'a hat Bol e INi İnte, Mülletlerarası ilminin, finans kuvvetinin Mmedern ilmin emri altına (Reuter) — Moskova, n yayınladığına. (YIRS) — “London Times itina, etmek, bir ham rtları Tennes: New-York 6, ALA. (AFP) — R: yo yorumcusu Drew Pearson'a göre 3 olay Birleşik Amerika Hükümeti- ni endişelendirmektedir. 1 — Uçakla taşınan 3 Sovyet tü- meninin Siberyaya nakli, | 2 — Siberyada Alaska yakınında yeni inşaat faaliyeti, 3 — Bulgar hududunda Ruslar ta rafından talim, terbiye, teçhiz. edil. Mmiş 35,000 Alman askeri ve Yugos- Jav hududutlarında da bir çok Sovyet tümeninin bulunması, n Sövyetlerin bugün- 'mur tecavüzkâr — infirat, * olarak vasıflandırmış ve ilkbaharda etle || Moskovanın Titoya hücüm . edeceği- ni bildirmiştir. Hidrojen bombasına ait olarak da yorumcu, Amerikan / Genelkurmayı- 'nın Kongreden imal için gerekli kre dilerin tahsisini istediğini açıklamış- m budür. undırmak bor stirmistir. Tevkif edilen atom casusu Hoover, tahkikatın devam ettiğini ve daha bazı sanıkların tevkif edileceğini söylüyor. e edecek. hington 6 A-A, (Ünited Press) Federal Tahkikat Bürosu Müdürü Edgar Hoover, yabancı bir devlet le- hine casusluk suçu ile Londra'da tev- kif edilen İngiliz atom uzmanı Dr. Fuchs'a ait gizli raporu bugün kon- greye verecektir. Hoover, Amerika'da Fuchs meselesi tahkikatının devam ettiğini bildirm tir, Bu da daha bazı sanıkların tevkif edileceği kanaatini vermektedir Müşterek komlayon başkanı Brian MeMahon, Fuchs'ın Amerika'ya tes llmini sağlamak için komisyon avu- katlarına gerekli talimat — Verdiğini, fakat Fuchs, İngiliz tâbilyetinde ol- duğündan ve İngiliz adli makamları da harekete geçmiş bulunduklarından, İadesinin beklenemiyeceğini söylemii tir. İngiltere'de Fuchs mahkâüm olduğu takdirde en fazla 14 sene hapis ce: #ına çarptırılabilir, halbuki — Ameri ka'da ölüme mahküm edilebilir. Komlayon, bugün yapacağı — Bizli oturumda Edgar Hoover'i sonra d harp esnasında atom bombası proje derini tatbikle görevli — grupun gefi olan General Leslie Groves'u dinliyı cektir. General ” Graves, — Fuchs'in atom bombasının hazırlanmasında Rusye ya birkaç sene kazandırabilecek g: N malümat elde etmiş olduğunu Çen gün bildirmişti, Fuchs hâdisesinin Almanyada Amerikan tu: cek ve bun: Ruslara verdiği için hapse atılan Fucha'ı Almanyada tanıyanlar, ken- disinin böyle bir gey yapabileceğine inanmak istemiyorlar. Jullus Fuchs'- 75 yaşındaki babası, Lepzig Ü- niversitesinde teoloji dersleri verir- di Annesi 1031 yılında ölmüştü. Jakartada Çankayşek'e Milliyetçi Çinin başkanlığı teklif edildi İ talep etmişlerdir. Hi dağlarında bulunan Çankayşek'e Könderilmiş olan bu telgrafia, Kendisi: t | nin bu teklifi kabul etmemekle bütün Milletin arzusu hilAfına bir karae ittihaz Etmiş çlacağı belirtilmektedir. nf talebe. Dekanı Celki Sovyetlerin, Amerikalıları endişelendiren harekâtı Bulgar hududunda Ruslar tarafından teçhiz edilmiş Alman keri ve Yugoslav hudutlarında bulunan Sovyet tümenlerinin mevcudiyeti, Amerikalıları endişelendiren sebeplerdendir YENİ İSTANRUL Ankara, 6 (Hususl — muhabirimiz- den) — İsviçre ve Fransa altın kaçakçılığı yapmaktan ve imza taklid etmekten sanık Lahey Halifleld'in atom taarruzları halinde kullanılacak federal başkentin inşa- sını talep etmeye hazırlandığını bil- arasında | mühür dirmiştir. elçillkimiz eski ikinci katibi Orhan Yorumcu, Birleşik Amerika ma-| Kavur'un duruşmasına İkinci Ağirce- kamlarının asıllarının mühtemel im-| zada başlandı. hası halinde / faydalanılmak Üzere| — Sanık, elçilik masraflariyle memur bellibaşlı vesikaların — mikro — filme| maaşlarını almak Üzere — İsviçreye alınması tasavvurunda bulundukları- | gittiğini, (Sosyete dö Bank Sula)den İki partide 8 kutu İngiliz altını ala- rak Fransaya — geçtiğini - ve orada kendisinin tevkif ve altınların musa- dere edildiğini, kendisinin mühür ve imza taklid etmediğini söyledi. Tu- tulan bir zabıtta sanığın — yanında 6542 İngiliz ve 400 Amerikan altını bulunduğu tesbit ediliyordu. Sanık bu altınlardan 450 kadarı- zun elçiliğe ait ve geri — kalanının kendi mali olduğunu bildirdi ve bu parayı nasıl kazandığı sorusuna ce- vap olarak da dedi ki — Hükümet, harp yıllarında ma- aşlarımızı altın olarak — gönderirdi. Biz de bunları değiştirirdik. Parayı ni gözlerine ilâve etmiştir Somalinin güvenliği için İtalyan tedbirleri Roma 6, ALA. (AFP) — Somali - nin güvenliğini temin edecek İtalyan askerl kıtalarının ilk — kafilesi dün akşam hareket emrini almıştır. miler Sicilyadaki Augusta deniz üs- süne gidecekler, Ayan Meclisi, İtal- an Hükümetine Somali'nin idareni masrafı olarak ayrılan tahsisatı har- camak yetkisi veren kanun tasarısı. ni tasvip ettikten sonra — Somali'ye doğru yola çıkacaklardır. Bu ilk ka- file 600 kişiden mürekkeptir. İşletmeler Bakanlığına lüzum yok mudur? Meclis, yalnız Sümerbank, Etibank ve şeker şirketlerinin muamelelerine bakan bir bakanlığın lüzumsuzluğunu ileri sürenler oldu. Fakat bunlar, ekalliyette kaldılar ve tasarı aynen kabul edildi Ankara 6, (Hususi muhabirimiz- | Tarın iptalini isteyen takrir, reye ko- nularak reddedilmiş, bu. süretle b hususta Meclisin karar almaya yet- Kili olmadığı hakkındaki komisyon raporu kabul edilmiştir. den) — Bügünkü Mecliste konuşı Jan mevzulardan biri de, haksız. ye- re tekade sevkedildiğini iddia eden bir Alpayın Dilekçe — Komlsyonuna yâki müracaati üzerine gerek bu ko- misyon ve gerekse Adalet Komlayo- 'nu tarafından verilen kararların mü- Zakeresi olmuştur. Komlayon. görü- Şünü müdafas eden bazı — hatipler, Albayın Askerl Yargıtaya müracar ettiğini, dâvasının tetkik — edilerek reddolunduğunu, dolayısiyle — ortada bir. kaziyel mühkeme / bulunduğunu ve Anayasanın 54 Üncü — maddesinin kesinleşmiş mahkeme kararları hal kırda Meclisin bir karara varamıya cağını Amir bulunduğunu — İddim et mişler, bir kısım milletvekilleri ise bu Albay hakkında Yargıtayca veri- len kararın kaziyel muhkeme sayıla- Mmıyacağını söylemişlerdir. Neticede komlayonların verdiği ka- İşletmeler. Bakanlığı işletmeler Bakanlığı — kurulüş. ve| görevleri hakkındaki kanun tasarı- sanın Mmüzakeresi sırasında Ahmet Oğuz ve Hakkı Gedik, evvelâ kanun- Z olarak bir #eneye yakın bir mld. detle Bakanlığın çalıştırıldığını ten-, kid etmişler ve yalnız Sümerbank, Etibank, M.T.A.E, ve şeker şirketle- yinin muamelelerini“görecek — olan böyle bir bakanlığa Tüzum olmadığı- 'i iddlâ ederek tasarının gündemtden çıkarılmasını istemişlerdir. Ekalliyette kalan bu tekliften son- ra maddelere geçilmiş ve tasarı ay- 'nen kabul edilerek birinci müzake- resi tamamlarmıştır. Yeni basılacak pullar Ankara, 6 (Hususl — muhabirimiz-) den) — P.T.IT. idaresi iki seri pul basmaya: karar vermiştir. Bunlardan birincisi kooperatifler, — diğeri uçak içindir. Üç nevi puldan ibaret bu seriler- den 30 kuruşluk yeşil renkli olanı İnönünün traktör Üstündeki resmini, 20 kuruşluk mavi olanı Ankaradaki Ziraat Bankasının resmi ile gölgede madalyon içerisinde Mithat Paşanın resmini ihtiva etmektedir. 15 kuruş. duk viyole renklisi ise / İstanbuldakı Emniyet Sandığı ve köşede de Mit- t Paşanın resmini havidir. Bu pul-, lar 125 bin baskıdır, Belediye deposu yandı izmir 6 (Hususl den) — Gece anbaha karşı caddesinde bir milyon liraya bulunan Belediye Un Fabrikası mı zeme deposunda büyük bir. yangın çıkarak 18 varil petrol ve mazot işti- al etmiştir. İtfaiye yangın mahalline yetişerek civarı fabrikalarla dolu olan bu mıntakada yangını mevzil bıraka- cak tedbirler almıs ise de maalesef bu depo kâmilen yanmıştır. Yangında 15 bin adet boş çuval da kül olmuştur. mühabirimiz. Şehitler Valiler arasında muhtemel bir değişiklik Ayni zamanda, — Rümelihisarı ile İzmir 6 (Hususl mühabirimiz- | Boğazın karşı sahilini gösteren 25 den) — İzmir Valisi, İçişleri Bakan: | kuruşluk 60 bin adet uçak pulu da İfının daveti Üzerine Ankaraya git | basılacaktır. miştir. Ankarada soğuklar Ankarada görülmedik derecede so- guk hüküm sürmektedir. Her taraf buz içindedir. Sokaklar, umum! cad- deler acılmış olmakla beraber, yaya kaldırımlarında — yürüyebilmek hay- Bir habere göre Ankara Valisi Av- ni Doğan Kastamonu m iligine alaylığını koyacağı için yakında va- Tilikten istifa edecektir. Ankara valiliğine İzmir Valisi Os- man Sabri Adal ve Konya Valisi Şe- fik Soyer namzed bulunmaklarırlar. | lice müşkülât arzetmektedir. Altın kaçakçılığı yapan sefaret kâtibinin duruşmasına başlandı Ağırcezada dünkü duruşmada, sanık, bu altınlardan bir kısmının kendi malı olduğunu iddia etti bu süretle kazandım, Bütün elçilik- lerde bu, böyledir.., Kaçırılan altınların — karaborsada 372 normal kurs — Üzerinden 11,20 milyon Fransız frangi tuttuğu hak- kındaki zaptı bir formalite olarak imzaladığını bildirdi ve Fransızların işlerine gelmiyen vesikaları gönder- mediklerini iddia etti. Tevsil tahkikat hakkındaki sorü- ya sanık avukatı, dosyayı tetkikten #onra cevap verecefini bildirdi. Kur- 'ye talimatnamesinin — getirtilmesini, Bakanlık Zatişleri Müdür. Muavini- nin dinlenilmesini ve " müvekkilinin tahliyesini iştedi. Mahkeme, yt kereyi müteakıp elçiliklere gönderi- Jen maaşlar ve memurlara tevzi ge- killeri hakkında malümat istenilme- #sine, Bakanlık Zatişleri Müdür Mua- vininin dinlenilmesine, musadere e- dilen altınların Türk parasiyle tuta- rının Kambiyo Müdürlüğünden sorul- masına Ve duruşmanın şubatın 24 Ü- ne birakılmasına karar verdi. Meclis her gün toplanacak Bütçeyi vaktinde çıkarabilmek için, her gün İki toplantı yapılacak Ankara 6 (Husüsl — mühabirimiz- den) — Seçim Kanunu ile 950 bütçe Bini vaktinde çıkarabilmek — makı diyle B. M Meclisi bugünden itibaren her gün öğleden evvel saat 10 - 18 öğleden sonra 15 - 20 arasında iki defa toplanmaya karar vermiştir. 7 yaşındaki ressamın sergisi Ankara 6 (Hususi — muhabirimiz- den) — 10/2/950 cuma günü saat 15 de Di, Tarih ve Coğrafya Fakül- tesinde 7 yaşındaki Ressam — Hasan Kaptanın elli eserinden m sergi açılacaktır Küçük Hasan, Ressam Arif Kap- tanın oğludür rekkep bir Kefkende bir deniz kazası İstanbul Timanına bağlı Gi Aörü evvelki gece aabaha kargı fırtına dan Kefken #dgei nekte olan Koyunoğlu Motörü tarafını Halk Lokantası, dün açıldı Dün Cakaloglunda, İstanbul Erkek Li sesinin Bahçenindeki, Ustanbul Lisesini Bitirenler Cemiyetinin Tokalinde halka Vcuz Yemek verecek olan Şehir Lokan-) dası, Vali ve Helediye Başkanının. bir. Bulku İle açılmıştır. Vali bu konuşma: Sında, hayatı ucuzlatmak İçin, Bel Yenin elinden kelen bütün gayretle ça. hatığını belirtmiş ve benzerine Avrupa #ehirlerinde pek Ççok rastgelinen bu ka- Di alk dokantalarının. şehrimizde de| oğaltılmcağını söyleyerek, lokantayı aç- MA teşebbüsünde bulunan Kenan Ku: fay'ı Ve bu vüdide Çok çalışan Yaşar| Tünbek'i öymüştür. Vati ayııca / Ofia Yağlarının gördükü alâkayı tebarüz et Türmiş ve yakında piyesaya, kayet ucuz h elinden Yapilmış kavur” fiyalla koyı Belediye Başkanı indirerek ucuzlatacağız., diyerek bitir Dünkü yemekte, Vali'den ayrı olarak Büzünden itibaren 60 kurüş mük ünde İKi kap yemekle ekmek Olan dekantanın dünkü yemekleri çok eğenilmiştir. Lokanta sahibi, hazır bu huhanlara' nefasetin dalma muhatara Plâtin yapuru yüzdürüldü Derincede karaya oturmuş olan Plâtin vapuru, dört gün süren bir çalışmadan Sonra “dün. yüzdürülmüştür. kaç gün havuzda kaldıktan sonra sefer. teciler ve halk ha: Terine yeniden başlıyacaktır. 7 Şubat 1050 Nokta bekliyen polisler de devriye gezecek Mahalle aralarına kontrol saatleri konuluyor. Emsiyet Müdürlüğü, gehir — içindeki polis nöbet yerlerinde memurların dalmi Hilmi Uran hastalandığından gazetecilerle görüşemedi. Şehrimizde bulunan C.H.P. Genel Baş- kan Vekili Hülmi Uranın bir basın top: Tanlım Yapacağını bildirmiştik. Hilmi Ü. Tan dün soğuk algınlığından rahatmz Tulunduğu İçin bu basın toplantımını yaz Bamamıştır. Kendisiyle konusturumuz Genel Başkan Veklli, daha birkaç gün İatanbulda — kalacağını ve önümüzdeki Künler içinde 'basın toplantısını görçek- Teştirecekini beyan etmiştir. Edirne şilepinin batma sebebi tesbit ediliyor Bâlrne gilepinin Manş denizinde batıs n Hüğizcelni Mübtelif cepnelerdan tetie Ttmek “üzere, Denizyolları teftia u dünea bir Rayet seçilmiştir. Heyet, Habinete bu mesul olan gemi personeilerini Yerbi. edecektir. Devlet Denizyollarının yeni şekli Devlet Denizyollarının iktismdi teşeke Küi haline gelmesi için hazırlanan kanus Projesi, Maliye Bakanlığı tetkik kurula Karatından incelenmektedir. Tetkik kurulunun bu incelemeleri Bafia içinde bitireceği kuvvetle ' Mmaktadır. Bir otomobil çalındı Ses şanatkârı Müzeyyen Senar Iaı)'ın KZE sayılı otomabili evvelki gece yazım Takalm meydanında meçhül gakıslar Tarafından. çalınmıştır. Arabanın göförü Mustafanın işine bir kaç gün evvel nihayet verilmiş. fakat anahtarların 'bu goför tarafından venie den İmal ettirlliri güphesi ve külir ae Fabanın çalınması Üzerine — kendisinin İradesine müracaat edilmiş ve İntyatı civar vilâyetlere telgraf çekilmiştir. “imdiye kadar calınan 6 otomabilden yalnız 1972 plAkalı araba müstema ol. 'üzere Repal bulunmuştum, Ser ka: arabasını da Çalamlar tesbit yakında — yakalanmaları Permi suüstimali failleri mahkemeye verildi Permi sulletimaline / dair yapılmakta olan. tahıkikat 'son safhara Hicağbı Gdası memidlarından Neeii: Şerikl ÖzüR yurda avdetinde tev makamlarına talimat verilmiştir. K vcilikça Gisinin yurün dadesi için, ayrıca İi lli devletler nezilinde teşebbüse Keçiler ek- 'Babiha 8 uncu Ceza Mahi erilmişlerdir. Yakını aktır. Di derinleştirilmektedi Tara ait tahkikat Tekel işçi sendikaları mümessilleri dün toplandı 'Tekel İşçi sendikaları temsileileri dün saat 15 te Umum Müdürlük binasında ToRlanmınlardır. len tedbirler üzerinde durülmuş ve lerin htiyaçları konuşmalara İştirak 'ez 'den Umum' Müdür tarafından Tembit e. Şehir içindeki otobüs seferleri niden müracaatler. yapılmakta Ml” Bakirköy hatlında Büzlerden bazıları da Eminönü Mmirkan arasında çalışmak üzere mü- Sande İstemişlerdir. Helediye Beyrüseler Komlayonu esas iübariyle küprülerden geçmekte olan bu- Künkü stobüslerin miktarını arttırmge Mak kararında olduğundan, yapılan Ye yapılacak olan müracaatlerde bilhasıa Burelhet gözününde tutulacaktır. Bebekten veya Akasaray gibi. seyrü- seferin nispeten yüklü olmadılı min. Takalardan başlıyacak olan yeni hatlar Köprülerden geçmemek şartiyle izin ver Tiümesi imkân. dahilindedir. 'Çoruh” bugün geliyor Çoruh şilepinin 8800 ton bulday ve um yükiyle bugün Amerikadan İlmanımıza Zelmeri beklenmekter YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU Türkiyede bir inkılâp olmuş, (l riyve halkçı bir müze serilir. Begen, beğendiğini al... Ekonoml fama denk bir arkadaş bulabildim. Düşünün ki, Aydınlık kelimesiyle neyi kasdediyorsu- rejim kurulmuş, bunun kendine mahsus bir ta- kım prensipleri varmış diye. Ve bunun adına Kemalizm derlerdi. Hâlâ da böyle derler, bizim taraflarda buna... hâlâ böyle derler ve bunu, bütün geri ve köle milletleri irtica zincirinden, imperlaliszm boyunduruğundan kurtaracak - bir hidayet yolu telâkki ederler. Yalnız okur yı zarlarımız, yalnız aklı başında olanlarımız. de. Bil, en Ücra köylerde yaşıyan en kara cahil mil- lettaşlarımıza kadar herkes bu telâkkinin — hiç olmazsa esasında birliktir. Yani Kemal Paşa'nın bir gün gelip bizi de yabancı cevrinden halâs edeceği kanaatindedir. İşte ben, fakir bir köy imamının oğlu olan ben, gözlerimi dünyaya- böy- de bir iymanın işifi içinde açmıştım. Halbuki, halbuki, buraya geldikten sonra hem bu ısıfı, hem de Kemal Paşanın izini kaybettim., PANORAMA -69- Biraz sonra her ikisi de sokak kapısının önünde buluştular ve bir mülddet, yan yana hiç konuşmadan yürüdüler. — Fuat, Üsküplü genci teelli etmek istiyor, fakat söze nereden başlı- yacağını bilmiyordu: Çok canım sıkıldı bu hâdiseye... Doğ- Tusü çok canım sıkıldı; dedi. Sırpça mütercimi (adam sen de... Değmez ) demek ister gibi bir hi kendi kendine söylenircesi. favaş yavaş konuşmaya başladı: “— Bunlar, daha milliyetçilik ideolojisinin diyalektiğini de bilmezler. Saçma sapan bir ge- yvezeliktir eder dururlar. Bir gevezelik. Fakat, Fuat, yanında yürüyen ve hâlâ hiç bir he- yecan alâmeti göstermeksizin ağır afır, yavaş yavaş konuşmasında devam eden Yugonlavyalı genci, sözlerinin bu noktasına gelince sesi tit reyip ağlıyacak sandı. Yanılmıştı. Yugoslavyalı Benç, hep aynı tempoda söyleniyordu: doktrinleri bakımından tehlikeli bir. gevezelik. Neden tehlikeli? Çünkü, bunlar, — milliyetçilik telkin etmek istedikleri kimseleri zorla bu fikre Aüşman ediyorlar. Ben Türkiyeye geldiğim $- Talarda mutaassıp bir. milliyetçi idim. Lisenin #on sınıflarında ne yapıp, ne ettiler bu akidemi kökünden saramanın yolunu buldular. Üniver. sitede ise... Sırpça mütereimi biraz durakladı, yan göz- le Puat'ı süzdü. '— .« Üniversitede ise, zaton böyle geyler- den bahsedilmez. Orası bir çorbadır. Hem de Moskofların Porç'una benzer bir çorba... İçin. de olmuyan yok. Yalnız tek bir gey eksik: Milli kültürün tuzu, — Biz, daha çocukken — işitirdik, Ne yaptılar onu? — Nereye Sokaklarda, bazı tunçtan heykellerine rastgeli- yorum. Fakat, ne hepsi birden, Kemalizm'in or- Banı geçinen gazetelerde, ne de Üniversitede on dan beri eser göremiyorum. Gazbte idarehanesin. de intellektüeller neden bahsediyor? Osmanlı fu. tuhatından! Yani Nazilik, Faşlstlik gibi, teca- vüzcü, dstilâcı bir. milliyetçilikten. Yani, Mus- tafa Kemal'in tmperialistliğe, geriliğe karşı bir eldal telâkki ettiği milliyetçiliğin tam zıttı. “Üniversitede ne öğretiliyor? Avrupanın bi- Tibirini tutmaz ne kadar perakende bilgileri var- 44 bir işporta malı gibi her gün yığın yığın önü- 34z koydular? bahsinde en antika Liberalizm düsturları mı is- tersin? Sosyoloji dersinde en plânlı cemiyet na- zariyeleri mi istersin? Felsefede en mistik Berg- sonçuluklar ma? Hepal var. Hepsi var dedik ya. 'alnız Kemalist Türk âliminin kendine göre bir 'dünya görüşü” buradan içeriye giremez. İçeri girmek söyle dursun, hattâ, böyle bir geyin ora- da bahsl bile edilemez, Bir gün, gimdi söyledik- lerimin yüzde beşini arkadaşlardan — arkadaş, diyorum; başka bir sifat bulamadığım için — birine şöyle bir fısıldayacak oldum. Aman efen- dim, sen misin bu cüreti gösteren? İş profesör dere kadar akasetti; az kalsın divan kurulup siye gaya çekeceklerdi beni!... Neden? Çünkü, İmperi- alizm demişim; çünkü, mazlum ve geri millet- lerden bahsetmişim. — Üniversitede böyle sokak politikası yapılmazmışı bürası bir ilim mües. genesi imiş: İlim ise öbjektifmiş. Sırpça müterelmi, kendini tutamayıp — kis kıs gülmeğe başladı. Fuat, onu tanıdı tanıyalı bu, ilk gülüşü idi. İlk defa olarak da bu kadar çok açılmıştı. Demek, o da herhangi bir insan gibi kızmasını, coşmasını, hattâ alay etmesini biliyordu. Dört aydan beri yanıbaşında, yüzü- 'nün hiçbir çizgisi kımıldamaksızın, hep dimdik, kaskatı duran bu genç de, demek, herkes Etbi Sinirleri, reaksiyonları olan; herkes gibi zaaflara düşebilen, bir başkasiyle samimileşip - dertleşe- cek kadar insana yakın bir adamdı onu, bu haliyle daha çok sevmefe başlamıştı. Sesinde güç belâ zapta çalıştığı bir heyecanla dedi. Ki — Sizi, ne iyi anlıyorum, bilseniz; ne iyi anlıyorum!.. Çünkü, ben de aymı fikir ve ruh krizlerinden gecmekleyim. Ben de sizin gibi hâ- 14 ne kendime göre bir muhit, ne de kafası ka- EYE burada doğup büyüdüğüm halde tıpkı sizin gibi ben de bu memleketi yadırgıyorum. Sırpça mütercimi, başını hafifçe Fuat'a çe- Virip onu bir gözünün ucuyla süzdükten sonra; — Bu, işin senfiment tarafı; dedi, Ben de Sizin yaşınızdayken — oldukça — sentimental'di Halbuki, şimdi, aradığım gey, yalnız aydınlık, yalnız aydınlıktır. Fuat'ın zihni bu sözlerin iki noktasına ta- kılmıştı. Biri: Yugoslavyalı gencin "sizin yaşı- mızda,, derken bir nevi olgun adam gururuna kapılır gibi görünüşü; öbürü de; “sentiment” ve 'sentimental” kelimelerini belli bir tezyifle te- JAffUZ. edişi.... Funt, kendi. kendine: — "Evvelâ; diyordu, aramızdaki yaş farkı olaa olsa Üç dört /#eneden ibaret olsa gerektir. Bu kadarcık - bir yaş farkında nasıl oluyor da bana bir toy çocuk muamelesi etmek hakkını bulüyor? Hem, ben de onün gibi yüksek tahsilini bitirmiş ve kaç yıldan beri hayat mücadelesine atılmış bulunu- yorum. Autodidaktik bilgi bakımından ise on- dan bir hayli ileride olduğuma eminim. Şimdiye kadar okuduğum kitapların yüzde birinin adını bile duymamıstır bu zavallı... Sonra, “his ve 'hislilik” neden bu kadar mezmüum bir şey ol Fuat, kafasının içinden bir şimşek tezligiyle gelip geçen bu mühakemeleri yarıda — biraktı. Zira, demin o kadar büyük bir sempatiyle yanı na sokulmak ihti düydüğü bu ilk arka- daşından aynı nispette antipati/ ile ayrılmak istemiyordu. Bundan başka, — konüş- malarının bu noktasına kadar onunla kendi ara- sında bariz bir görüş ve düşünüş yakınlığının da farkına varmamazlıktan. gelemezdi. 4 z nuz? diye sordu. “Yol" gazetesinin Sırpça mütercimi acı gülümsedi: '— Bu gehirde, bu memlekette hüküm sü- ven kafa bulanıklığının, fikir — kargaşalığının zıddına ne varsa onu kasdediyorum; dedi. Ve bu cümlesini, bir sürü misaller, deliller ve mütalâalarla çözüp bağlamağa, — bağlayı çözmeğe başladı. Fuat, Csküplü gencin konuş- tukça daha belli olan bazı şive hususiyetlerine ve kullandığı tâbirlerin yabancılıklarına — rağ- men onun nereden kalkıp nereye varmak iste. diğini pek iyi anlıyordu. Sirpça / mütercimi —Fvat, onun adını bile hâlâ öğrenmemisli— söz. lerinin yarısını teşkil eden ve hemen hepsi Lâtin Unsurlarından alınmış olan bu tâbirleri dalma İslay dilinin fonetiğine göre heceliyor; meselâ aantiman ve santimantaf kelimelerinde yaptığı Şİbi bütün kalın sesleri inceltiyor; "T “K” harflerini sertleştiriyor; “im”, "um" veya “ik ile nihayetlenen sözlerin sonuna mutlaka — bir “AN, bir “US" ilâve ediyordu. Bu konuşma tarzı, Fuat'a arasıra dinlediği Moskova Radyosu Türkçe #peaker'inin hitabet Üslübunu hatırlattı. Gerçi, Üsküplü genç, — bu #speaker kadar bayağılığa düşmüyor, - herhangi bir namuslu infellektiel kafasının samimiliğin. pek o kadar ayrılmıyordu ama, ifade etti- #i nazariyeleri öyle bir harcı-âlem ve — pratik hale sokuş tarzı vardı ki, Fuat'ın mücerret dü şünce melekelerini birer kıskaç içine alır gibi örselemekten ve dimağının kendi kendine yıp görme ufkunu daralttıkça daraltmaktan ha- N kalmıyordu. (Devamı var)