10 Nisan 1939 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 3

# 10 NİSAN 1030 ZONK N1 1516 Amerika Yeni İktısadi Tedbirler Düşünüyor | Beynelmilel vaziyetin Amerikan milletine bildirilmesi lâzmgelen ilk #afbası budur. — Çünkü bu vaziyet “Amerikan endüstrisini, Çiftçilerini mutazarrır etmektedir. Warmspriags. 9. (AA) — Be- yaz- sarayın fikirlerine makes olan bir zat, bazı — milletler tarafından mütemadiyen yapılan askeri taar ruzların Amerikanın emniyet ve hu- zurunu zafa Ayni zat, Arnavutluğun istilâ miştir. sının Avrupadaki askerl tecavüzle- Ayni “—menbadan öğrenlidi Tin ikinci safhasını teşkil göre mütecavizler tarafından kur- | halin dünya ticaretiniz Sanlarına “tahmil edilen müdahale | deha vahim bir şekle soktuğunu ve| usulünü Roosevelt, Amerikayı aSa-| Nazi ve Faşist milletler tarafından 1. — Amerikanın etrafında tica: vi bir (Çin seddi) tesis ederek ken- di menbalarile yaşamağa uğraşmak, 2 — Hayat — standardını indir-. mek ve yevmiyeleri azaltıp iş saat- derini çoğaltarak bunları mübadele gistemi suretile - dünya piyasaların- £a rekabet yapmağa çalışmak. 3. — Mülli mahsulât için tahsisat ayırmak ve bu usulü sistematik bir | gekilde tatbik etmek. İtalyanın Hazırlıgı (Baş tarafı sayfada) gist hükümetinin şimdiki hedefi her şeyden evvel Adriyatiğin kapı olan Ötrente kanalına kati su- rette hükim olmaktır. - Roma hü- Vaşington. 9. (A.A.) — Bitaraf hik kanununun tadili hakkında âyan | meclisinin hariciye encümeninde ce- reyan eden — müzakereler âyandan Böraeh'in itirazını mucip olmuştur. Borach, Amerikan devlet adamları. M Avrupa münakaşalarına iştirük ederek memleketi — harbe sürükle- mek tehlikesine maruz bırakmakla ittiham etmiştir. kümetinin Arnavtuluk sahillerine #ine şüphe yoktur.,, Excelsior gazeter yör: A 'süm ediyor. - Fransa ve İngiltere: ye karşı azami müşkülât - çıkar. mak, bu memleketleri azami mas- rafa ve tehlikeye sokmak için kuv. vetlerini akdeniz he min edilen İtalya için bu plân ol dükça endişe veri Çünkü iyetinden istifa - Berlinde gizli tutulan mühim bir darbe kuvvetlerini toplamaktadır. İtal- ya milleti, bu tehlikeyi anladı; zaman ne süretle hareket edecek- Şehrimizdeki Arnavutluk konsoloshenesi “İngiltere artık hakikate göz Arnavutluğa — indirilen 12 adalar ve Trablusta ya- n tahşidat ve İtalyan kuvvetle»| in İspanyada ipkası — Akdeniz| atatükosunu tarsin edecek hareket | der değildir. İngiltere Faşist dev. | detlerden giriştikleri - hareketlerin meyi istihdaf ettiğini artık açıkça | ©O zaman herhangi bir teşeb « büste bulunmak için işişten geçmiş olmayacak midir?, Matin gazetesi, Brindiside pek mühim askeri hazırlıklar yapıldı-. AZını haber verdikten sonra Arna- vutluk meselesinin sona erdiği şu| sırada “üç kilometre uzunluğunda| sorabilir. Bunların göze batar ve| ki şu kamyon koluna, bu trenlere,| bebi şudur ve birdir: Aekeri e katalara, milislere ve yakında ge| behri menfastlerle, lecekleri bildirilen vapurlara yük.| —— Populaire de şöyle yazıyor: letilmek üzere vagonlarla taşınan | —— “Tek bir ümid kalmıştır. tek bu tayyarelere, cephaneye ve mit-| bir baraj mümkündür: sulbu koru. Tatiyözlere neden dolayı” ihtiyaç| mak iatiyen kurtarmafa semet Şördüğünü,, sormaktadır. | mir olan bütün devletlerin derhal it Jonrnal diyor k | ve'samimi elarak Birleşmesi — ve| “İtalyanın yapmak istediği ve-| Polomya, Soryetler Birliği ve İn yapabileceği zihabında bulun. duğü şey, Yugoslavyayı parça mak, Selünik'e doğru kendisine Bir yol açmak ve Makedonya ile| Dobrucayı — istiyen - Bulgaristana| yaklaşmaktır. Jour şöyle diyor 'Mussolininin Hitler kadar şanı yök. Hitler hentiz kana bulan: mamış bir el gösterebilir. Halbuki Müssolini kendi hosabına mulk des bir günde yaptı ayni zamane Bi kaydetmiştir. İtalya Berlin ta.| Tacaktır. rafından kendine gösterilen mınta. | r kada Balkanlarda yer almış bulu. muyor, Diğer taraftan İngilte-| ve ve Frantadaki dahili meselele rin de bir milli enerji kal ile kesilip atılması icabeder.” Genevleve Tabouis gazetesinde yazıyor: “Romada dolaşan baz e göre, Arnavutluğu mamlanır tamamlanmaz Belgrad hükümeti Romadan ve Berlinden | birer ultimatum a. Yuzoslavya tıpkı Ma bi hiç değilse Almanya ve| İtalyaya inkiyad ettirilecektir. E- ier mükavemet gösterirse, mesul Faşist mahafilinde iddin. olunduğu İtalyanın yeni komşuları Yunanlılar ve Yugoslavlar tizerinde dorh şiddetli bir tazyi-| üzere, iki nüfuz mıntakasına ay- ke tirişeceğine şüphe yoktur. Di-| rılacak ve belki de parçalanacale. Ber taraftan İtalya Rodos ve 12 | tır. Adalarda da hummalı hazırlıklar| B & b ferarla dolaşan diğer bazı ha. berlere göre, Yunanistan da cid. Parls ve Londrayı al adar €-| di surette istihdaf edilmektedir. Ş Küirete gelince, totalker| Birkaç güne kadar Arnarullak v Te etcler tarafından aa edil-| hillerinde bulunan Yunanislana a. miş olan bütün anlaşmalar, ya sa id Korfo adanı Kit olmuş ve yahut da sakit olmak. | da İtalyan kıta, bulunmuştur. / Bizim vazifemiz, | melgirek . YES Pek mühte kvvetli olmak ve öyle gözükmek- | ““Paris: 9. (A.A) — Birçok gaz d teler, Almanyanın askeri hazırlıkla. | Figaro diyor kdı n hakkında endişelerini izhar di.| ruhi hâlet içinde görüyoruz. der- sek çok hata etmemiş oluruz. Her kes, rahatını - bozmamak için, işi başından atmak ister bir tavırla,| Arnavutluk işgalinin kendi men-| fatine dokunmadığını söşliyerek| kendisine bir teselli - buluyor gibi görünmektedir. Pakat ahşap bir| Mahallede çıkan yangının neredel duracağı ki yangının bugün bizim evimize zakça olması alevlerin bize kadar| eder mi? Böyle bir hâdise karşısında, gın uzaktadır diyerek uykuya mi dalarız, yoksa yangını söndürme- re mi yardım ederiz? n yangının ilk alevleri| ın bir köşesinden yüksel. tirilebilir mi? Ve bul sıçramayacağını temin Balkanlı meye başlamıştır. Bu noktada İn- , Fransanın, — Rusyanın, devletlerin - doğrudan| doğruya bir menfaatleri - dlmıy bilir. Fakat yarın Korfo adası iş-| gal edildiği ve Yugoslavya ile bal-| ayı pek tabii bir geçimsizliğe inkı-| lâb ederek Yugoslavyadaki zulüm ve istibdada nihayet vermek fa-| şizm medeniyeti için bir insaniyet| vazifesi teşkil ettiği, Balkanlar ta-| mamen Berlin . Roma mihverinin| 'emri altına girdiği zaman da İn-| gilterenin, Fransanın, — Rusyanın, hattâ Amerikanın aynı lâkaydlı; muhafaza edebilmeleri — mümkün müdür? Böyle bir ihtimal tahakkuk et- gün Rusyanın Garbi Avrupa, Garp medeniyeti ile alâka ve Mmünakalesi tamamen kesilerek As.| yanın içlerine doğru atılmağa ve| #ürülmeğe mahküm bir Asyal dev-| iyetinde — kalacağı muhak- kaktır. Fransaya Şarki / Akdeniz| ufuklarına gözlerini ebediyen ka- piyarak, yalnz Tunusa değil, bü-| 'ftün Cenubi Akdeniz kıyılarına da | veda ederek, hattâ Uzak Şark| müstemlekelerini dlinden kaçırak rak Maginot hattı arkasında mu-| kadderatını beklemekten başka pilacak bir iş kalmıyacaktır. İn-| giltere Hindistanı setr ve himayel için ileri ve en kuvvetli bir kale| makamında istifade ettiği yakın şarktan mahrum olacaktır. Bugün- ki dünya vaziyetinin anahtarı Bal- kanlardır ve Balkanlar işte tehli- kededir. | Hürevin Cehid YALCIN | Çemberlain Romaya Döndü Londra: 8. (AA) — Chamber. İain, 10 dakika teehhürle Kingaeross istasyonuna — gelmiştir. Başvekil, yorgun görünmekte idi. Vaktin er- ken ve — günlerden pazar olmasına rağmen oldukça kalabalık bir halk kütlesi — tarafından alkışlanmıştır. Mumaileyh halkı bir tebessüimle ve elinin bir hareketi ile selâmladıktan #onra otomobiline binmiştir. Saat 10,da başvekâlet binasının önüne biriken halk başvekili tekrar alkışlamıştır. Chamberlain, şapkası- mi sallıyarak — dostane bir selümla mukabele etmiştir Hariciye nazırı başveki Londra: 8. (A-A.) — Lord Hali-| faka, / Chamberlain'in muvasalatını | müteakip — Yunan elçisi ile görüştükten sor başveklilete gitmiş v /& mülâki olmuştur. Fiçaro gu malümatı vermekte- dir (Wippertal “ve Öberfeli Alman. zarklı fırkaları kssmen Rur vadisini) terkederek - Hollanda doğru yaklaşmaktadır. Alman erkânı harbiyesi Crefc ola-| Bundan başka Stutt gart,daki beşinci kolordu ile Mun: terdeki altıncı kolordu Prancfurt daki ikinci ordu kıtantı ile takviyı Tek kara — ormanda bazı & kâtta — bulunmaktadır. Constansce | ' günlerde mühim mikdarda yeni l n S İktinci ordunun bütün bu hareket ferber edilmesiyle tamamlanmıştır. | Darlan, general Villemin ve müstem. | Bi tebi Türk - Rumen Temasları Bitti (Baştarafı 1 inci sayfamızda) büyük elçimiz ile Ankaradan şehri- mize gelen - Romen büyük elçisi de hazır bulunmuşlardır. Öğleden evvel yapılan /görüşmeyi mütcakip dost)| Romen hariciye — nazırı otomobille gehirde bir gezinti yapmıştır. Bu a- rada ilk olarak Sultan Ahmet camii ve meydanını / gezmiş, müteakiben Ayasofya müzesini dolaşarak oto- mobille - Gülhane parkında bir tur| yapmıştır. Buradan dönüşde müze- leride — gezerek otomobille doğru Park oteline — gelmiştir. Hariciye| Vekilimiz Şükrü Saracoğlu burada misafir nazır şerefine bir öğle ziya- feti vermiş ve bu ziyafet çok sami- | mi bir hava içinde cereyan etmiştir. Bundan sonra Romen hariciye nazı: rı etomobille Perapalasa gelmiş, Ha riciye Vekilimiz de Beşiktaş sahasın da oynuyan Fener- Beşiktaş maçına Bitmişlerdir. Saat 17 de her iki ve- kil Perapalasta — mülâki olarak bir| Saate yakın bir konuşma daha yap-| mışlardır. Bu görüşmeleri müteakip kendi- lerini bekliyen gazetecilere Romen | hariciye nazırı şunları ssöylemiştir. — Tebliği gördünüz. — Bunal ilâve edecek hiç bir şey yoktur. Amerikalı bir meslekdaşınıza da| söylediğim gibi, Türkiye hariciye| vekili ile benim aramda müzakere der olmamıştır. Çünkü müzakere, görüşmeler yaptık. Bu görüşmeler bir kere daha gösterdi ki iki memle-| ket ricalinin bu meseleler etrafında-| ki görüş birliği tam bir ahenkle de-| yam etmektedir. Bu ahengi bir kere) daha müşahede etmek fırsatını ver- mmiş olan arkadağım M. Gafenko ay- Tilirken bu ahengin devam edeceği- 'ne kanaat etmekte olduğumu söyle- meliyim.) Bundan — sonra Hariciye Vekili- miz ile dost memleket hariciye nazırı ve maiyetlerindeki zevat otomobü lerle Galata rahtımına gelmişlerdir. Hariciye Vekilimiz burada kendisini bekliyen İstanbul motoruna binerek | Ankaraya gitmek üzere misafir na- zıra veda etmiştir. Hariciye Vekili- Mizle birlikte Romanyanın Ankar: büyük elçisi de rıhtımdan ayrılmış- tır. istasyonda kendilerini hariciye- ye mensup erkân uğurlamıştır. Dost memleket hariciye nazırı| Mösyö Gafenko da beraberlernde Bükreş büyük elçimiz. Hamdullah Suphi olduğu halde buradan doğru Daçya / vapuruna binmiştir. Vapur aat tam 20 de rihtimdan ayrilmiş far. Misafir — nazırı rıhtımda. Vali, tanbul konsolosu gazeteciler ve ka- | tir. Resmi tebliğ: Türkiye hariciye vekili Şükrü| biribirine aykırı veya hiç değilse| Saraçoğlu ile Romanya — hariciyel biribirine benzemiyen menfaatle. -| nazırı Gafenco arasında — yapılan Fin telifi yolunda bir gayreti ta -| mülükat neticesinde aşağıdaki teb-| zammun eder. Biz aramızda asla| İit neşredilmiştir: böyle bir aykırılık müşahede et -| — “Türkiye ve Romanya harici- medik. Dostum Saraçoğlu ve ben| ve na: karşılıklı malümat şarelerde bulunmak için buluşu -| ruz. Ve tam fikir ve duygu mu-| tabakatını müşahede ederek de bu antantı kuvvetle biribirimizin etini sıkarak mühürleriz. Sizi temin e-| derim ki bu seferki el — sıkışımız bilhassa kuvvetli olmuştur. Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu| da gu beyanatta bulunmuştu (— Müttefik Romanyanın dost | 've kıymetli hariciye nazerile memle- ketlerimizi ve Balkanları alâkadar eden meseleler etrafında çok faydalı | Pariste Mühim Bir içtima Paris: 9. (ALA.) — Hatas ajansı acele kaydile bildiriyor Milli müdafaa komitesi bu akşam saat 17'de ve Daladier'nin riyaseti altında harbiye nezaretinde toplan mıştır. Bu içtimadaki müzakerata almak ve isti-| Balkan Antantınmı çerçevesi için. de müşterek ve mütesanid menfı atlerini tetkik etmişlerdin İki hariciye nazırı, Balkan A tantının, hedefi dost ve müttef lerin emniyet mutabik kalnışlardı Vedet Nedim Tör Nevyorka Vardı (Bartarafı 1 inci savfamızda 'nan payyonlarımızın inşaatı. pek çocuklarından sonra işe giriştiği - miz halde büyük bir hızla inkişaf ederek programa uygun bir safha- ya varmış bulunmaktadır. - Bizim önümüzde giderken geride kalan memleketlerin sayısı yedi — sekizi, bulmaktadır. Türk sergsinin, 30 Nisünda altmış millet arasında Nev yorkta vukubulacak şeref mü kasında pavyonun yer alacağını ve bahriye nazırı Campinchi, hava na- zarı La Chambre, genel kurmay baş. kanı — general Gamlin, vis smirat ordusu umum müfettişi gene. ral Bufrer iştirak etmişlerdir. mumun dikatini Hariciye nazırı B. Bonnet bera- berinde — hariciye nezareti umumi kâtibi B. Alexis Leger ol de (açılışından ra) bu n birkaç dakika sor üzakerata iltihak etmiştir Yunan muhali lerinin bir. hareketi Paris: 9. (A.A.) — Yunan efçili- iğ ediyor. Serginin harici gabe — reisleri| B. Roozevelt ve B. Holmes Vedad Nedm Tör şerefine serginin klü- bünde çok samimi bir hava içinde geçen bir öğle ziyafeti vermişler. dir. B. Holmes senelerce İzmirde Amerikanın baş konsolosu olaraki bulunmuştur. Yunanistanın — sabik siyaset a- damlarından Şiliman, Argiropulo ve Venizelos, Yunanistanın Paris elçi-| Mizde diğer arkadaşları B. Rooze- Sine müracaat ederek gerek kendi| Yelt Ve Conson le beraber dama| 'namlarına gerek gencral Plastiraa| PüYük bir yakınlık ve alâka göster-| 'namına enternasyonal vaziyet ve bu | ektedir. vaziyetten Yunanistan için çıkabile-| , Nevyorktaki bu İlk temaslar « dan sonra Vedad Nedim Tör tay. cek tehlikeler — kargısında Yunan| ©* Vedad Nedim Tör tı hükümetine kargı her türlü muha-| e mizi ziyaret etmiş ve bu münase. aDLla van BöSble öelderma bi | Seese satimslti vazlkr öllle yeskl dürmişlerdir. ame.| FiRde kıymetli Türk dostu Amiral Bu deklarsayona sebep, hlküme-| eistol ile eçi hasır bulunmuşlar « tin her türlü dahili kaygulardan a-| gıç zade olarak harici tehlikelere kargı| *” Amiral Bristol, Nevyork sergi- koyabümüri KÜU sinden istifade ederek iki memle eai keti biribirine bir kat daha tamta; Bulgaristanı berlinde | cak ve yaklaştıracak mahiyette temsil edecek heyet —| hareket ve faaliyetlerde faal bir Sofya: 9. (A.A.) — Hitlerin do-| Tol almağı büyük bir memnuniyet- esbetile Berline gidecek olan Bulgar | —— —— heyeti, gu zevattan mürekkeptir. Çocuk bir cihandır. Çocuk Esir- Maliye nazırı, iktissü nezın, ge| — Etme Kurumu Binleres ciham rbiye Tbi, hava Kuvretleri | — Kucağında taşıyanı bir mabed küni harbiye reisi, hava kuvvetleri n yefi, donanma şefi, Sofya belediye | — dir. Yılda Bir Lira verip Siz de Üye olunuz- Jabalık bir halk- kütlesi uğurlamış. | Emniyet müdürü, Romanyanın fs- | Tiran Radyosu Dün matbaaya gelir gelmez iki gündenberi alışmış olduğum bir. hareketle Tiran radyosunu açtım. Birdenbire odayı dolduran İtalyan. 'ca konuşan spikerin sesi, beni bir an içinde düştüğünt gafletten u- yandırdı. Tiran artık Arnavutlar ran değil, İtalyanların elinde bu- Tunuyordu. Halbuki bir gün evvel bu rad- yo apikeri, Arnavutlğu mücadele 've mukavemete davet - ediyordu. Hele — İngilizce — konuşan — ve dünyadan yardım istiyen — kadın Spikerin hıçkırır gibi duyülan se- Si hâlâ kulağımda, İşte boğazlanan Arnavutluğun sesini ve feryadını bütlin dünyaya duyuran bu radyo da bugün İtal- yanca - konuşuluyor. Zehir - gibi acı ve yalvarıcı bir tonla konuşan eski spiker, yerini sert ve kaba bir. sesle konuşan yeni bir apikere bi- rakmış! Bu hüdise, iki hudut ötemizde cereyan eden kanlı harbi ne ka- dar beliğ bir şekilde anlatıyor! MURAD SERTOĞLU Sinan Günü (Baştarafı 1 inci sayfada) ferans vermiştir. Bu konferans orta okullar, liseler, Yüksek Mü- hendis mektebi, Güzel Sanatlar Akademisi ile kalabalık bir halk kitlesi tarafından dınlenmiştir. Bu- 'nu müteakip toplu olarak başta mektepler olmak üzere - Sinanın bulunduğu mahalle gidilmişti Buradaki merasime saat tam 14,30 da İstiklâl marşiyle başlan- mıştır. Bunu müteakip Yüksek Mühen |di mektebi son sınıf. talebesinden 'akih Özlen tarafından bir söylev yerilmiş ve bunu Üniversite Ede- Tarih bölümünden Ekrem Üçyiğitin nutku takip et - miştir. Bütün halk ve okul talebeleri bu söylevleri büyük bir alâka ile dinlemişlerdir. Bundan sonra kür siye Mimar ve Mühendislerle teknik okulu Belediye sular idaresi direktörü Yusuf Ziya Erdem gelerek Sinanın - eserleri, | hayatı ve yarattığı şaheserler hak- vazun üstün bir | yer alacağını ve umumun dikkatini| üzerine toplıyacağını kuvvetle tah-| kında uzun bir nutuk söylemiştir. Müteakiben yine İstiklâl marşı ile merasim nihayet bulmuş ve yüce 'Türk mimarının türbesine birçok teşekküller namına müteaddit çe- lenkler konulmuştur. ,30 da- Eminönü inde de bir merasim yapıl- miş ve bu merasimde müzeler mi marı Kemal Altan / tarafından (Mimar Sinan ve eserleri) mevzu- İu uzun bir konferans verilmiştir. içikada neşredilen emirname Brüksel: 9. (AA.) — Moniteur gazetesi, bugün kralın bir emirna- mesini neşretmiytir. Bu emirmame- de, sivil makamatın vazı'yed hakkı- nn derhal tesisini natık bulunmak- tadır. Bu emirname, bu makamatın harp halinde seferberlik ve himaye tedbirlerini almaları için sarurf olan | Vazı'yed salâhiyetlerine malik olma- Jarının çok mühim olduğunu tasrih etmektedir. KEŞİF ALAYI Tarihten bir alta sayfa, kudretli aşk, en büyük hare- ket kaynağıdır. - Milyonların hazırladığı San'atın yarattığı bir şaheser, tarihde parlayan zafer destanı kalblerde çizle- nen bir aşk - hasreti, yıldızla. van yarattığı bir dir,