1 Mart 1935 Tarihli Zaman Gazetesi Sayfa 5

Meart 1 Tiyatro Şehir tiyatrosunda “Mü fettış »» Koyu Autocrate bir İdare | gebri ziya tarzı o İdareye tabi olanları İhassn o idare namına hare- ket eden memurları tereddiye sevkediyor. Bu mesele okadar doğru ve müsbet ki, ber mil- letin tarihi gözümüzün önüne tümen tümen vak'alar ve mi- ller serpiyor. Fransal4 ncü Lüinin parlak ve şaşaalı saltanatından sonra inhitata başladığı zaman 15 nci 've 16ncı Lüilerin idaresinde Aymı yolu takibediyor. Osmanlı İparatorluğu da öy- le, Kanuninin iplerle arabada oturtulan cesedi — toprak ol duktan sonra, koca İmpara- torlüğü, Rus o ve Avusturya harplerinden ziyade dahili fe- sad. kurtlarının - görünmiyen dişleri için içia kemiriyor. Ab- dülhamid devrinde atiye ile mansıb tedarik edenlerin, bir güzel Çerkes kızına mutasar- rıflık koparanların gayet ta- bif olarak anlatılan macerala- , yeni nesle hala ibret dersi olarak gösteriliyor. Rusyada aynı illete musab, senelerdenberi sürüb gelen ko- ya bir istipdad 150 milyon in- sanın ahlâktarı üzerinde yıkıcı tesirler yapıyor. Halk, kütle, hayvandan — farksız — yaşıyor, Petresbourg Aristokrat bir mu- bitin dertlere kulakları tıkah baleti ruhiyesile milletin inle- melerine rağmen rahatını feda edemiyor. Valiler, — hâkimler, — idare adamları zalime — dayanarak mazlumu / eziyorlar ve kendi menfaatlerini tatmin için bo- yuna çalıp çırpıyorlar. 19 vucu asır bu kapkaç devrinini en rın başlangıcı da- 1907 ihtilâ. kile yağma sofrasının devrildi- ği tarihtir. 1809 senesinde Sorotşinzy de hayata - gözlerini açan Nikolay Vasiliyevitehe Gogol bu inbitat ve tereddi devrinin içinde yetiştiVe müfettiş is- mindeki piyesile ebedi şöhre- fini temin etti.| Hayatı realist bir zaviyenin yata karşı düydüğü - büyük an ve nefretle yazdı. daha 1828 senesinde henliz 19 yaşında iken (Eşkıyalar) ismin. de bir facin yazmış ve genç- liğinin taşan bis ve romanti mini o eserde göstermişti. On sene sonra biraz daha ruhunun ve- kalemi:- 'nin bütün huşünetile, dün ak- şam büyük bir zevkle seyret. tiğimiz müfettiş piyesini gözü- müzün önüne koydu. Bir devirde — hüküm süren idare —adamlarının — mahiye- tini bütün açıklığıyla mey- dana koyan böyle bir ese- Fin sansör tarafından oynatıl- nn mennedilme, o zaman- reket eden Çar rün mennettij masını emretti, Taurlarının iç yüzlerini, ağla- hacak hallerini güle güle bü- yük bir zevkle seyretti. Çar Nikolanın seve seve. oynatlığı 've halen gerek Almanyada ve gerek Fransada Ropertuvar. lardan çekilme bilmiyen piye. sin mevmu gadur. Vali (Galib) merkezden ak ğt mahrem ve samimf bir mek- tup var tebdili kıyafet etmiş bir müfettişin bulunduğu gebri ziyaret edeceğini, haber alıyor. Üzün senelerden beri göz- den uzak kalmış bu diyarda büyük memurlar istedikleri gibi büküm / sürmektedirler. esnafı haraca kesmiştir. Hâkim av merakile halkın dertlerini dinlemekten uzaktır. - Emin Beliğ - ve kendi itirafile on beş seneden beri biç bir dava- 'nın evrakını doğru dürüst oku- mamıştır. Hastahane müdürü, hastaları biran evvel taburcu etmeğe uğraşır ve mekteb mü: dürü de - Mahmud- pepeme 've manyak bir adamdır. Bunlar; müfettiş geldi ge- diyor. Diye hesab kurarlarken oranın eşrafından Dobçinski ile Tokantasında kak Müfettiş olduğunu d akab Valiye haber ver Oteldeki adam -Muammer. maceraprest bir. genetir. Bi Yüzbaşıya — son — meteliğine kadar kumarda yutulduktan sonra otelcinin sırtından ge- çinmekte ve ne yapacağını düşünmektedi Vali teptili kayafet ile gelen müfettişi görmeğe gider. De- fikanlı vaziyeti idare eder, kusurlarının müfeti davet ederek misafir eder. Bundan sanraki safha hirsiz olan memurların bu mü- Fettiş taslağına rüşvet verme. kerile geçer, sırasile hâkir hastahane müdürü, mekteb mi dürü, validen şikâyet etmek üzere istida İle müracaat eden esnaf haraca kesilir. Mesele bununlada bitmez müfettiş ay- 'a zamanda het valinin ka. Tısına hemde kızına âşik olur, Ve nihayet kizile nişanlanma- yada muvaffak olur. Bu / komediyi daha uzun müddet devam ettirmekte teh- like olduğunu anlıyan - sahte ttiş birgün sonra avdet etmek Üzere amcasını ziyaret maksadile oradan uzaklaşır. Val, posta müdürüne, mü- eltişin yazacağı — mektupları çmasını ve eğer aleyhinde ir şeyler varsa merkeze gön- derm:mesini tenbih ettiğinden saceraperest delikanlının şeh- iterketmeden arkadaşlarından virine yazdığı mektubu posta müdürü tarafından açılır, ve meselenin mabiyeti öğrenilir. Sahte müfettiş bu mektu- sunda bulunduğu yerdeki in- sanların — aptallığım — tasvir ederek Valinin aptallığından hastahane müdürünün mül iğinden ilâh. bahseder. Ve bu mektubu. nişanlanması münasebetiyle evde yapılan bir toplantıda okunur. Herifin do- Jandırıcılığı meydana ” çıktığı irada asıl ” müfettişin de haber verilir. Ve piyen de böylece telâş ve gürültü içinde biter. Bu temsilde ilk işaret edi- lecek mesele karakterlerin çok kuvvetle tebarliz ettirilmiş ol- masıdır. Gerek Galib gerek Emin Beliğ Mahmud. ve ilâh. artistler, yıkılma devrinde olan bir devletln memurlarının, ha- leti rühiye ve mantıklarını, yaşayış tarzlarını tam manasile temsil etmişlerdi Muamdmerin, açlığından bah- sederken - Ben rençbermiyim ki günlerce açlığa tahammül edebileyim demesi Rus köye lüsünün ve toprağa merbut insanların o zaman çektikleri azabınekadar küvvetli ve ala- Y olarak göstermiştir. Devamı 7 nci/ sahifede kızın —LAMAN— 5 Bulgar - Yugos- lav komisyonu Müşterek sınırda geçit yerleri tesbiti işi 1934 Eylülünde Yügoslay kralı mütereffa - Aleksande'ın - Sofyayı ziyareti üzerine belirib canlanan san günl Bulgar » Yügosli Tauhtelit komisyonu ile iki Balkı memleketi aranndaki bu yaklaşı meğe başlamıştır. Vazifesi; 1934 Eylölü redilen resmi tebliğde yazıı mes aelelerin halline - çah velim kral 'a koymak Ürerinde yeni geçid yerleri teebit İle pasaport “muamel içtimam “21 Şubat tarihinde Sofya- Sol inda. yap anıştır. Muhtelit komisyondaki Yugos- lav murahhas heyetine, Yugosler- yanın Sofya elçisi ve Talntsar — Markeyiç başkanlık etmektedir. Diğer Yugoslar azaları, B. Si Megoroviç, kaymakam B. Jorifçeviç ve Bay koviçtir. k içtimada, Bulgar hükümeti namına söz alan Bulgaristan Diş i bakanlığı genel kâtibi Dr. başlıyan bu iyi mün: madığını tebarüz ettirerek demiş. firki “İki memleket münasebetl deki değişikliğin, iki kardeş "eti “un kalbinde yer etmiş ve kalbi aü sahasından şuuri siyasal har çeket sahasına geçmiştir. İi ula Bulgaristan "e Va sandaki samimi” münasebetleri. ve dortlağu yalmız kam kardeşliğinin ve coğraft neticesi Slarak değil e Avrupa barışı yolunda. bir la- Tn gibi telkki etmekti İKt ulasun mühtelif selâhiyettar mümessilleri arasında aylardanbe- yyor Taber çak mühimdir. Halli lâzımgelen meseleleri ne- suretiyle, 30 Eylö Gerab vermiş ve demiştir ki 1 “Krallarımız. tarafından açılan tarafça israrla takibolunan Hulgar — Yügor yaklaşmanı siye Şürümekte - olduğunu tan tatbil bökümetimiz, bu seme- mütekabil bir emnlyet havas içindeki yürümek arzularır izhar etmiş bulunuyorlar. Bu eminiz ki, genel balkan yazasını çok İyi bir surette itmam edecektir. Bütün Bulgar gazeteleri bu mühim hüdiselerden * bahsederken komleyonun yapacağı işlerin ehem- miyetini tebarüz ettirmekte ve komluyona muvaffakiyet dilemele: tedirler. La Bulgarle gazeteri diyorki bötün Balkan memleketleri gibi komşu Bulgaristanla Yugoslurya- 'nın ökonomik bünyeleri ayadır. Fakat bu benzeyiş, bu iki mem- leketi ayırmak göyle dursun bilâ: kis. birbirlerine yaklaştırmalı ve A ERİRTTTTTTTÜ Ü e h.ww,/,%%w/w/// Va u OA Rayy nnn Haftanın filmlerinden “Sürüsüne bereket!,, Maruf ve sevimli artist Miltonun çevirdiği as- keri büyük Fransız komedisi Amerikada renk- li filmler Filvaki bu muvaffakiyetler pek rlak neticeler vermiştir. Ahali zenkli filmleri fevkalâde takdir etmeksedir. Bu/ muvaffakiyetler kar; Amerikan fim kumpaayaları 1935 senesi için tanzim eylemiş oldukları büyük prı olmuştur. Çerrilecek olan sin yakında çevlee! glayacağı —ve (1935 senesi büyük operet 1 — 1835 Altın Arayıcıla | Ramona iyeni filmi, 3 — İagiliz edibi Şekepir'in ( Bir yaz gecesi rüyası) eseri, 4 — Hindi. Çiniye aid böyük bir dokümanter film, 5 — Moris Şövalyenin çevirecek olduğu yeni film. Haftanın Sinema ve tiyatre programları *Sürüsüne bereket, filminden Bir sahne çocukların kaymakamın villasına kalmasını rica ederler. yi kalplü . kaymakam Ka / Hi geye aşıktır. Biri güllere, diyeri tabur eması dün akşam- isimli askeri/ büyük göstermeğe başlamıştır. Oynuyanlar SARAY TÜRK yaDız MELEK İzEK #Fatöma Sörüsüne Bereki * Kafeste aşk 1 Viyana., Aşk beldeni * Çöl arkanaşları ELHAMRA- 3 Aşk hüzünleri Raspoti ALKAZAR * Korkunç Ev ŞK « Dane Rüşasi B Tt HaR Si * Müfettiş ŞEHİR OPERETİ » Deli Dolu KADIKÖY : SÖREYYA < HALE Bu kadın - düldür. Kaymakam her ne yaptı ise ma- 'dam İrenin kalbini bir türlü teshir edemedi. Hektor satdilliği ve gü ler yüzlülüğü anyesinde - kendisin. herkese sevdirir. Hektordan adındaki hokkabaz ennbazi galışmaktadır. Dört çocuğu var dir. İki sene evvel karısı aşıkı ile kaçtığından çocuklara kendi bakı kerliğini yap- mamış olduğundan günün birinde Jandarmalar gelib kendisini alı- yorlar. Hektlor dört çocuğunu pe- gine takıb gidiyor. Kışlaya vanı boşlanını Demirhane müdürü Mabiyeli eviyoc" Maryet ise mülâzımı ” sevmiyor ve Hektora meylediyı Maryet ü çocuktü, iyi kall ir kadındır.Eniştesiyle birlik- yararlı hadiseler olar. Bir. bağrış- a olur. Koşarlar, Uşak Firmeni ve şöförleri elleri ayak- nmiş bulurlar. Herkes günkü söbetçi arkadaşa bırakıyor. Dört çocuklu asker kışlanın bir köşesinde geceliyor. Sabahleri söbetçi xabiti Sandri gelir. “Kalk, borusuna rağmen horlamağa de onu koğar. Kadına acıyan Hektor bü ka- dumı dabi çocuğu İle kaymakamın *vine götürür. Kaymakam bur dahi kabul eder. Bunu haber İ İçti. aa davet eder. Hektor. hakik ten kimsesiz olduğu. anlapı de çocukların kime teslim edile ceği kestirilemez. Nihayet akla zengin ve bekâr olan tabur kay- makamı Marki Hüber gelir. Hek- torun askorliği bitinceya kadar görette çekilen. bir telgi iden habere aa ) nin. düşmanı ( Jüv) gelir ve zahkikata başlar. İsti uşak. (Fi Nihayet — Hektorun kaymakam madam İren ile evlen: k olur. Ayni günd sişanlanıı,, lkaden bi yol vanta iklaran iye. Halele M e datilin. “Lerd, Beltanmn kanamın laygaresiyle yaldiğini Beydek Ç iamın lür) ö şüpkeleri (Eyten Lümber ) üzerinde “temerküz eder e u adai Küniyetini anlamak İlleri Bunun için prentesin sorgur ya çekilmesi lünmdr, Yam Szla yeliği l D çai öldürüümüş. oldağu halde l ee eai B Şarl Ükmber) | görür ve iLâmber) Siçn keşğıa salakır. Te Jav'la Tağtİk slelkiye 'katar edflller Biz yeedi. Ler (Beliam) (Grüm) dladaki ada (Fantoma) a batantir. Haa ae teler fm eder. (Grüm) yarış alanına çet başalları Dord'(üele ) ya açaban bünun. üüeeinden bi Eetim n D D e aa Kaliz mini” a edecek.- olduğu “anda n Vh kaçlan e dearle Küf Ki oldüğünü pekkik İK Gğünl e di yiler. Van öreda ilsa farda) dn geldiğini haber, veritleri Ki erkek ” yalmız. kalı ve boğuşmaza. başlarları Dar) Ealt ücceğlen yaln oi e Adam yakalamır. (Fantoma) “imiş yani Tambrin Ağliyoyi “Fantoma ,, filminden Bir sahne leri büyük bir alâka ile dinlemek tedirler, Pronsesin üzerinde - gayet kaymetli mücerherat bulunmakta- dır. Lord Beltam ive bir milyon franle taşımaktadır. Ortalığa heyecan — sinmiştir. Markizla " yeğeni Şari Lamber bu heyecanı gidermı ma dışarıde bir. Tayor. Bundan. sonra Saray Sineması dün akşamdan itibaren' *Fantoma, İsimli büyük bir zabıta dramı göstermektedir. oynayanları Tania Fedor- ialan, Gaston Modo'dur. Markiz dö Lanfrün, şatosunda misafirleri Öpronses Danikof ile Kord. Beltam ile oturmakta ve mahkeme relelerinden — Bone'alı Fantomaya dair anlatbığı bikâye-