15 Ekim 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 16

İKTİSADİ VE MALİ SAHADA jaketataylı ve bastonlu brokerlerle, Jo- berler tren durduğu anda dışarı fıirlı- yorlar, soluğu borsa binasında alıyorlar, genç Clerk'ler ise aralarında konuşup telâşlı adımlarla yuruyorlardı Bu te- görüp te bo fiyatlarından ve sağ a koşuşan kırmı- zı elbiseli, general 1 hademelerin hareketlerinden pek kolayca takip edebi- liyorlardı. Canhhk şu üç faktörden geliyordu. enizaşırı ticaret kazançların- daki muspet temayül. 5 terlin kıymetinde düşmenin durması ve sterlın kıymetinin daha sabit bir hale gelmesi, — İngilterede mevcut enflâsyona karşı alınacak tedbirler hakkında Maliye akanı R. A. Butlerın Istanbul da söy- lediği santımı ve açık nutuk. Canlılığın ilk reaksıyonu yüksek sı- nıf yatırı mlara aıt senetler üzerinde gö- ündü, endüstriyel hisse senetleri de he- men bun ların arkasında ver aldı. Ağustos ayında deniz aşırı ticaret kazançları ithalât ve ihracat arasındaki farktan dolayı büyük bir azalma göster- mişti. Fakat son dok ve demiryolu grev- leri sırasında yapılan ihracat bu rakam- lara tesir etmı ti. melen grevlerden ihracat ka- dar müteessır olmayan ithalât, yeni bir ar tış göstermişti Ticaret tablosunun bu kısmına tesir eder bir emare mevcut ol- mamasına mukabil, vidaların gün geç- tikçe daha fazla sıkıldığına dair olan e- mareler mevcuttu. Bunları gelecek ay- larda daha bariz şekilde görmek müm- kün olacaktır. Şarap endüstrisi şimdi- den sikâyete başlamıştı. İhraç edilen mallarla ithal edilen- ler arasındaki mukayeseli masraflar du- rumunu gösteren dış ticaret hadlerinde, mutevazı olmakla beraber, lehe doğru ir. Her şılabilmesi için pek çok yol katedilmesi lâzım ise de müsbet yoldaki gelışmenın DEVAM EDECEĞI ÜMIT OLUNMAKTADı Klâsik bir İngiliz tipi How are you Mr. Sterling? Son günlerde İstanbul'da Milletlerarası İmar ve Kalkınma Ban- kası ve Milletlerarası Para Fonu Kong- resi (birçok (memleketlerin, hususiyle Bir- leşik Krallığın takip edeceği iktisat po- litikası hakkında vuzuh getirmişti. Mr. Butler gayet kesin olarak konuşmuş ve Sterlin kıymetinde devalüasyon olmıya- cağını, mevcut paritede müsaade edilen dalgalanma hududunda bir genişletme yapılmıyacagım kati olarak ifade etmiş- yni zamanda, İngiliz ekonomisi sağ- lam bir temel üzerine dayanır hale gel- medikçe İngiliz lirasının diğer paralar- la serbestçe değiştirilebilir. hâle gelme- sine (konvertibiliteye) girilmiyeceğine dair de teminat vermişti. İngiliz ekono- misinin sağlam bir temel üzerine dayan- ması ancak dış tediye — edilmesinin — le- he çevrilmesi ile kabil labılecektır ki toplanan bu da bir zaman meselesidir. Altın fiyatları Altın fıyatlarındakı yükselmenin de aziyet üzerinde önemli tesirleri o- Bılındıgı gibi Güney Afrika Gu- cekmis ve bunu teklif etmişti. Altın fi- yatlarımın arttırılması, mevcut altın re- zervlerinin kıymetini yükseltir. Onun i- çin Mr. Butler, teklife eskisine nazaran daha sempatik bir tavır takınmıştı. O- nun ifadesine göre altın fiyatlarının yük- seltilmesi İngiltere gibi memleketlere, it- hal tahditleri koymadan dış ticaret mu- vazenelerini evirmek imkanını ve- cektir, ancak fiyat yükseltme anının i- yi tayin edilmesi lâzımdır. Amerika Bırleşık Devletlerinde enf- lasyonu önlemek için alınmakta olan tedbirlere bakarak büküm verenler değir şikliğin aleyhindedirler. Enflâsyon orada diğer memleketlerde olduğu kadar ö- eğer ü labilirse, dağıtacakları temettüleri tahdit eden bir plânla maliyet artmasını önle- yebileceklerini ifade etmiş olmalarıdır. Arjantin Zengin olmanın yolu İnsanlar senelerden beri tenekeyi na- sıl altın yapabileceklerini aramakta- dırlar. Şimdi anlaşılıyor ki — Arjantin'in sabık diktatörü Peron bunun sırrını bul- muştur. Zira kendisi Paraguay topçekeri- nin güvertesinde pijamayla göründüğün- den bu yana Buenos Aires'teki evinde yapılan her yeni araştırmada yeni bir servete rastlanmaktadır. Sadece nakit: o- larak tam 20 milyon doların ele geçmişi olması, diktatörlüğün ne kadar kârlı bin iş olduğunu gösterdiği gibi başka mem- leketlerde de diktatörlük heveslilerinin nıçın türediğini izah etmektedir. Eva Pe- 'un mücevherlerini bulanların gözle- ri kamaşmış ve yapılan tahkikat göster- miştir ki Peron, Arjantin'in buğday ihra- catından bile hisse almıştır. Diktatörün Arjantinde ne işler çevirdiği de meyda- na çıkmıştır. Memlekette para kazanan herkes Perona haraç vermiş, ona — veya yakınlarına bu haracı ödemeden hiç kim- e iş yapamamıştır. Yabancı sermayeyle yapılan işlerde Peron'un yakınları ortak olmuşlar, ihracatı onlar idare etmişler, li- sansları onlar almışlardır. Bu, tenekeyi altın yapmak değil de nedir? n AKİS, 15 EKİM 1955