15 Ekim 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 17

DÜNYADA OLUP BİTENLER Yunanistan Papagos öldü Gecen hafta içinde Yunan Kralı Ma- jeste Paul, sekiz aydanberi hasta bu- şında okluğu müddetçe Yunanistan'a büyük hizmetlerde bulunan Papagos'un hastadığından dolayı duyduğu teessürü belirttikten sonra, Başbakan'a, arzu etti- ği takdirde tekrar eski sıhhatini kazanın- caya kadar vazifeden çekilme müsaadesi- ni verdiğini bildiriyordu. agos bu müsaadeyi kullanacak za- manı bulamadan, geçen hatfta ortaların- da, hayata gözlerini yumdu. Papagos kimdi? İlümü bütün dünyada, bu arada hiç şüphesiz Türkiye'de de büyük bir teessür uyandıran Papagos, 1883 yılında Atina'da doğmuştu. Askeri tahsilini Bel- çika'da başarı ile yapmış, Birinci Cihan Savaşından sonra da Atina Askeri Aka- demisini bitirmiştir. Bundan sonra mun- tazaman terfi eden Papagos, İkinci Ci- hanı Savaşı patlak verdiği zaman Yunan orduları başkumandanıydı. İkinci Cihan Savaşı içinde Yunanis- tan Öönce İtalya, soma da Almanya ile uğraşmak zorunda kalmıştı. Papagos İ- talyan ordularına karşı gelmiş, fakat dünyaya kafa tutan Alman, askerlerine mukavemet —edememiştir. — Balkanlarda Alman hücumunun başlaması üzerine Yunan ordularını geri çekmek zorunda kalan Maresal, 1941 yılında teslim ol- maktan başka çâre bulamamıştır. O ta- rihte esir düsen Papagos 1945 e kadar esaret hayatı sürmüştür. 1945 yılında Alman esir kampların- dan kurtarılan Papagos, aynı sene Yu nam Kralı Maieste I. ges tarafın- dan 'Saray Mareşali' ilân ettirilmişti. Gene bu sıralarda patlak veren Yuman dahili harbinin bastırılmasında da bü- yük payı vardır. Ancak bu ic harp ve- silesiyle çıkan bir ihtilâf Saray ile Pa- pagos'un arasını açmış bulunuyordu, Harpten sonra Yunanistan'da önayak ol- dukları karışıklıkları bizzat bastırmış bir insan olarak Papagos komünist cete- lere silah ve para yardımında bulunan bir tüecara verilen idam cezasının Kral üzerine Başkum Mareşalliğinden de istifa ederek siyasete atılmıştır. Bu hâdise Papagos'un saray entrika ve dolaplarına göz yumacak cins- . Kendisi iktidara bu hâdiseyiunutma- Papagos'a karşı çok dikkatli hareket etmekten başka çare görememiş- Papagos'u siyaset hayatına atılmaya zorlayan âmil sadece bu yolsuzluk hâdi- AKİS, 15 EKİM 1955 sesi değildir. O sıralarda Yunan siyaset ayatı anarşi içinde bulunmaktaydı. Yu- nan halk oyu bir takım küçük siyasi partiler arasında bölünmüştü ve iktidar- da bulunan hükümetin her zaman sağ- lam, bir ekseriyete dayanması kabil ol- muyordu. Papagos siyasete atılırken bu karışık duruma da bir son vermek iste- amişti. Nitekim «Yunan Halk Topluluğu» adını verdiği siyasi partisiyle — girdiği 1951 seçimlerinde topladığı oylarla Yu- nan siyasi 'hayatında bir istikrar unsuru olabileceğini isbat etmiştir. Papagos bu seçimlerde oyların yüzde otuzunu top- lanmış ve Meclise 114 milletvekili sokma- ya muvaffak olmuştu. Bu, o tarihe ka- dar Yunan seçimlerinde kazanılmış en büyük ekseriyetti. Ancak Papagos bu ba- Papagos Son milli kahraman şarısıma Trağmen Maeclisteki mutlak ek- seriyeti diğer iki parti kaptırmıştı. arti 1951 seçimlerinden sonra kurulan kabi- ne Venizelos'un başkanlığı altındaki ko- alisyon kabinesidir. Venizelös'un koalisyonu Öömürlü ol- mamıştır. Bir takım siyasi buhranlar bu koalisyonu yıpratmış ve 1952 Kasımında ister - istemez yeni seçimlere gitmek lü- zumu hasıl olmuştur. seçimler ise Papagos'un hakiki bir zaferi ile netice- lenmiştir. «Yunan Halk Topluluğu» bu seçimler sonunda Meclisteki 300 sandal- yeden 240 kadarını ele geçinmiş bulunu- yordu. Yunan siyasi istikrarı ancak bun- dan sonra temin edilebilmiştir. Ancak Mareşal Papagos'un geçen hafta içinde vuku bulan vefatı bir kere daha göstermiştir ki bu istikrar <<Yunan Halk Topluluğu» Partisinden Papagos'un şahsiyetlinden ileri teydi. Esasen bu partideki çözülmeler bundan daha sekiz ay önce, Papagos'un tedavi olmak üzere İsviçre'ye gittiği sı- ralarda başlamıştı. Bundan yedi ay ka- dar önce «Yunan Topluluğu» nun ileri gelen liderlerinden biri olan Markezinis, bu topluluktan ayrılarak ayrı bir parti kusmuş ve böylece topluluk ileri gelen- leri arasındaki fikir ayrılıkları açığa vu- rulmuştu. Markezinis, başlangıçta, Stefa- nopulos ve Kanellopulos'la birlikte «Yu- nan Halk Topluluğu» nun genel kurma- yını teşkil etmekteydi. Papagos'un ölümü üzerine Stefano- pulos ile Kanellopulos arasında da fikir ayrılıklarının meydana çıkmasından ve «Yunan' Halk Topluluğu» nun parçalan- masından korkulurdu. Fakat Sarayın Baş- bakan adaylığı için yaptığı intihap şim- di bütün gözleri başka bir lider üzerine çevirmiş bulunuyor. Yeni Başbakan adayı Papagos'un ölümü üzerine, Kral Paul, kabineyi kurmaya Papagos kabine- sinde Bayındırlık Bakanlığı — vazifesini deruhte eden Konstantin Karamanlı'yı memur etmiştir. Karamanlının hazırla- dığı yeni listede ne Stefanopulos, Kanellopulos yer almışlardır. manlı Mecliste güven oyu ala- bilecek midir? Bütün mesele buradadır. Atina'dan gelen haberlere bakılırsa Ste- fanopulos daha şimdiden yeni kabineye karşı cephe almaştır. kanı verdiği bir demeçte, istediği kimseleri iktidara getirdiğini ile- ri sürmüş, bu durum karsısında «Yunan Halk Topluluğu» ile Yunan Parlemen- tosunun kayıtsız kalmayacağını söylemiş- tir. Bu sözler açık bir tehdit ihtiva et- mektedir. Diğer yandan yeni Başbakan adayı- nın sert bir siyaset taraftarı olduğu da bilinmektedir. İs basına gelmeye muvaf- fak olursa, Karamanlı'nın ilk ele alaca- -1 meselelerin kendi söylediği gibi öç de- ğil, fakat dış siyaset meseleleri olacağı kolaylıkla tahmin edilebilir. Gecen ay- lar içinde en hararetli günlerini yaşa- yan Kıbrıs içinde Papagos hükümetinin tuttuğu yolu fazla yumusak bulan Ka- ramanlı'nın yeni kurduğu kabinede Dış- işleri Bakanlığını eski — Başbakanlardan Teotokis'e vermesi de bu bakından ma- nalı sayılmalıdır. Ancak daha Meclisten güven oyu a- lıp - alamıyacağı belli olmayan bir Baş- bakan adayının dış sıyaset goruşlerını ba m o açmak için biraz beklemek lâzımdır.