18 Mayıs 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 31

SİNEMA Verdoux da onları taklit eder, zengin dulları kandırıp evlenir, sonra da öl- dürüp — paralarına n Fakat, filmin sonunda alaylı bir tarzda söylediği gibi bu “iş” için “iyi teş- kilâtlanmak” lâzımdır. Onun hata- sı “tek başına”, “amatörce” çalış- masıdır “Bir insan öldürdün mü, i öldürdün . Sayı arttık- ça iş de kutsiyet kazanıyor”. Bu- e Zamanlar”da ele alı- nan tezin tamamlandığı, tabil neti- cesine doğru geliştirildiği görülmek- tedir. Fakat “Monsieur — Verdoux”nun mühim olan bir başka noktası, filmin şimdiye kadar Chaplin'in hiçbir ese- rinde rMUanmıyan bir kötümserlikle ıdır. . Verdoux” ger- Ümitli bir netlcpve oğru deği! giyn- tine doğrudur. “Asri Zgınanlar”ın su- nundaki biraz komikleştirilmiş fakat o derece Ümit dolu, insanı derinden lan Adeta mistik güvenden burada e» ser yoktur. Üstelik Chaplin bu kö- tümserliği sadece Verdoux'nun omuz- larına yüklemez, Verdoux seyircile- re “Pek yakında gehe göriülşeceğiz, pek yakında” diye seslenir. Bu davra- nışın sebebi acıktı. M. Verdoux, izi savaş arasındaki insanı olduğu ka- Harbi sonundaki henüz bir yıl olduğu halde bir Üçün- cü dünya harbinden bahsediliyordu. em de bu sefer atomlu, güdümlü silâhlarla bütün insanlığı yokededi- lecek bir savaştan.. "“M. Verdoux” bu yüzden her şeyden önce bugüÜnün in- sanına yöneltilmiş bir ihtardı. Bunların yanısıra Chaplin, sanat hayatına da hususi hayatına da bu- teydi. Verdo r zen- gin, paralarını nasıl sarfedeceklerini bilmeyen, parazit bir e altına almağa kalkışan dar düşünce- N. geri zihnivetli, mesut bir alle ha- yatı siirmekten âciz bir kısım Amc- rikan kadınının örnekleriydi. Verdoux'dan sonrası Monsiı-ur Verdoux” — hardakı ta'ı- amlaydı. Ağır bir kilde hicvndılılıklerını gören bir kısı un adın erneklerinin — tesebbüsliyle, film Amerikanın bir çok devletlerin- de yasak edıldi. “M. Verdoux”nun za- rar ederek a bir zaman sonra Di- yasadan ceknmesının sebe uydu. Chaplin'in savaş sırasında ik ep- he açılması yolundaki teşebbüslerir- SDi , den dolayı, büyük gürültülerle çalışma larına başlayan “Amerikan Aleyhtarı Faaliyetleri Tahkik — Komisyonu'na çağırılacağı haberi bu sıralarda or- taya çıktı. Gene bu sıralarda Hearst basınında Chaplin'in Amerikadan ko- vulmasını isteyen yazılar çıktı. “Sahne Işıkları”nın çevrilmesi böy- le bir hava içinde başlamıştı. Chaplın, meslek hayatının tehlikeye düştüğü- nü, ikinci bir ticari başarısızlığın bel- ki de kendisini sinemacılıktan uzax- laştıracağını anlamıştı. Nitekim “Sahne Işıkları”nı ancak “M. Verde- ux”"nun Avrupdaki büyük başarısın- rı nın getirdi kazançla çevırmxşı.î. mısşsa yeniden çalışmak için gereken kuvveti daima Avrupaya sığınmakla bulmuştu. 1921 ve 1911 deki Avrupa di? A uîn yıllaır. r dü. savası geçmiş, Nesil değişm: 18 Eylül 1952 de karısı ve cocuPla- rıyla Avrupaya hareket ederken hep bu endişe içindeydi. Üstelik seyahatin ikine; günü radyonun verdiği bir ha- ber Chaplin'i şaşkına çevirdi: Adliye Vekili Mac Granery, Chaplin hakkın- daki tahkikatın — derinleştirileceğini, Amerikaya dönmek isterse Ellis ada- sında enterne edileceğini bildiriyordu. halde? “Daily Mail” Granery'nin bu hareketini saplamak için kurbanının sırtını dön- mesini beklemek” şeklinde tavsif e- diyordu. “New York Times” Chap'in lehine yayınladığı baş makalede şı:n- ları yazmaktaydı: “Chaplin'i yıllar boyu takibedenler onu tehlikeli bir insan saymakla hata edildiğini anlar- lar. Hiçbir siyasi durum, hiçbir miıl- letlerarası tehdit, onun bütün dünya- da milyonlarca insana neşe veren bü- yük bir sanatkâr olduğu hakikatıri yok edemez. Aleyhinde bizim bilme- diğimiz baska delıller yvoksa, Dış İş- ği bir hareket yapmıştır. Fakat Chaplin'in butun endişelerini dağıtan, bımlard:ın çok İngilterede ve diğer Avrupa memleketlerindeki karşılanısıydı. Londraya vardığı va- kit ilk seyahatlerindekinden daha bil- yllk bir kalahalıfrın istasyonu doldurdu da oteline kadar aynı kalaba- hkla götnrmdu Ertesi sabah bütln iliz gazetel, karşılanışı yazı- kan Dıs İsleri Bakanlığının takındıgı tavrın del'ışmesıne yol artı, Chaplın'- in Amerikava dönmesinde mahzur olmadıiı bildirildi. lekette benim de herkos gibi bir in- Jatacarfım” diyordu. Stüdyolarını sa- tarak İsvicreve — verleşti. Yeni filmi “A Kinz in New York - New Yark'ta Bir Kral”ın hazırhklarma başladı. U- zun vıllardan defa her tür- Nt baskıdan tzak, İstedifi gihi çalıs- mak imkânını bulmuştu. İlk defa hu- sust hayatı dedikodu mevzuu olmak- sızın karısı ve cocüuklarıyla rahat ya- şamak fırsatına kavuşmus 16 Nisan gitnti altmıs sekizinci vas sünlünde pastavı kesmek icin uzatı- n hüınü gizliydi. o Aklş, ızşıkg,mfşg