24 Kasım 1934 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

, —— Ya bu deveyi gütmeli... am Sene 17 — No: 5784 — Fiatı her yerde 5 kuruş Dışdenizde kara bulutlar Gelecek yıl Londrada deniz konferansı toplanacak, Böyle açık konferansta karşılaşmadan önce, üç büyük deniz devleti - Ameri- ka, İngiltere, Japonya - bir aydır kendi aralarında konuşuyorlar. Gazetelerin yazdığına göre, bu ilk anıklık konuşmaları şimdiden çık- maze sapmıştır. Savaş gemilerini çoğaltmamak için 1922 de Washington'da, 1930 da Londrada turalanan iki antlaş- ma Amerika ile İngilterenin beşer büyük gemisine karşılık Japonya- ya yalnız üç gemi vermişti. Şimdi Japonya, beşe karşılık bu üç sayısile, kanmıyor, İngiltere ve Amerika ile beraberlik istiyor. Birinci zorluk bundan çıkıyor. İkinci güclük, Japonyanın, ge- milerin çeşitlere göre azaltılmasını değil, her devlete bırakılacak to- nelâto tutarının toptan daraltık. masını istemesinden ileri geliyor. Japonyanın isteği, her devlete bi- rakılacak tonelâto sığdırımını kes- tirmek, gemilerin sayısında ve çe- şidinde her devleti bu ölçüye göre başıboş bırakmaktır. Her devlete 500,000 ton bırakılacaksa bundan, iştiyen ya on dritnotla, beş kruva- zör, istiyen beş” dritnotla sekiz kruvazör, veya başka şeyler yap- sın, diyor, Bir üçüncü zorluk da Amerika ile İngiltere arasında çıktı: Amerika gemilerinin gideceği deniz yolları uzundur. Geçecekleri bu uzak açık denizlerde, Amerika- nın barınma, ağırlık alma yerleri de yoktur. Onun için 35.000 ton- luk ağır gemilerle, 10.000 tonluk kruvazörlerden ayrılmak Ameri- kanın işine gelmiyor. Bunda ayak diriyor. İngiltereye ise hızlı kruvazörler gerekiyor. Büyük savaş dizisi ge- milerin en çok 25.000, kruvazör- lerin de 7000 ton olmasını dile mektedir. Bu anlaşamamazlık böyle sürüp giderse, gelecek yıl deniz konfe- ransindan umudu kesmeliyiz, De- niz silâhlarında, karada olduğu gibi yarış başlıyacak demektir. Deniz silâhlarının ötekilerden ay- rılığı, paraca çok değerli olmala- rıdır. Bunun içindir ki, her şeyden önce hava filosunu arttırmak isti- yen İngiltere, var gücüyle ara bul- maya çabalıyor. Japonyanın beraberlik istemesi, iş bozanlık etmesi, günün birinde Amerika ile denizlerde boy ölçü- şerek kozumu paylaşmak, onu yenmek, arkasını böylelikle sağ- lamladıktan sonra gözünü ve gü- cünü Uzakdoğuya dikmek, Man- çuride, Çinde başladığını daha en- gine eriştirmek kaygusundan do- ğabilir, Biz, Avrupada kasırgadan kor- karken, sanırız ki, gümbürtü daha önce Dişdenizde kopacak... N. $. e — ——ğ—ğ—m Şark misakı Paris 23 — Fransa hariciye na- Zırı M. Laval Cenevreden Parise gelir gelmez şark misakı hakkında istana gönderilecek notayı imzalıyacaktır. İ dan pek yersiz telâkki ediliyor. CUMARTESİ — 24 Teşrinisani 1934 » Ya bu diyardan gitmeli 1. Telefon » 24240 (idare) « 24249 (Tahrir) - 24248 (Matbas) - 20113 (Klişe) Macaristana karşı ağır ithamlar Vrema gazetesi M Belgrat 23 — Belgratta çı- kan Vreme gazetesi, Yugos- lavyanın notasi münasebetile uzun bir makale yazmıştır. Ma- kalede Macaristana sualler so- rularak deniliyor ki: f 1 — 1931 senesindenberi | ( Yanka Pustzada kral Alek- sandrı gösteren bir hedef üze- rine her gün rüvelverle nişan talimleri yapıldığı doğru de- gil midir? Yanka Pusztanın bir silâh ve cephane deposu hali- ne getirildiği, 1931 denberi bu- rasının Yugoslavyada suikast yapacaklara tahsis edildiği | doğru mudur? İ Macar hükümeti sonradan bu karargâhın mevcut oldu- Meclis ne zaman dağılacak ? 15 kânunuevvelde karar verilmesi muhtemeldir Ankara 23 (Hususi) — Mecli- sin dağılma kararını ne zaman vereceği henüz belli değildir. Kâ- bünuevvelin on beşine kadar mü- zakereye devam edilmesi umulu- yor. Bu müddet içinde vekâletlere ait bütçe münakaleleri, kanun tefsirleri, bir kaç lâyiha görüşü lecektir, Yersiz bir haber Ankara 23 (Hususi) — Bir ga- zete seçim listesinde ihtisaslara göre bir tasnif yapılacağından, bu hususta hazırlıklardan bahsetmiş- tir. Henüz seçim tarzı, ihtisas züm- relerine göre tasnif yapılması bakkında düşünülmüş bir şey yok- tur, Seçim mevcut kanuni mevzu- ata göre yapılacaktır, Bu tarzdaki haberler, alâkadar zevat tarafın- DÜŞÜNCELER ——— yapanlara Macaristanın yardım ettiğini söylüyor | tinden yardım görmüşlerdir. | Yüksek iktisat meclisi toplanıyor arsilya suikastını ğunu kabul etmiş ve buradaki Hırvatları uzaklaştırmak içini tedbir aldığını bildirmiştir. 2 — Karargâhta Macar za- bitleri, krala suikast yapan Popischil, Raitch ve Kralje ni- şan talimi yaptırmışlardır, 3 — Yanka Pusztadan gelen ) çeteciler bir çok suikastlarda bulunmuşlardır. 4 — Yugoslav hükümeti bu suikastlar üzerine Kralj (ile Premetzin tevkif edilmelerini bir kaç defa istemiştir, Fakat Macar hükümeti bunun imkâni (( olmadığını söylemiştir. 5 — Marsilya suikastı fail- leri senelerce Macar hüküme- Yakında yeni âza seçimi yapılacak Ankara 23 (Hususi) — Yük- sek iktisat meclisi yakında top- lanmak için hazırlıklar yapmak- tadır. Meclisin tetkikat büroları 933 senesine ait tediye müvazenesile uğraşmakta. | dır. Bazı âzanın müddetleri dolmuş- tur. Bu itibarla toplantıdan evvel, yeniden âza seçimi yapılacaktır, Bu sene yüksek iktisat meclisine girecekler arasında O üniversite iktisat profesörlerinden bir kaçı- nın bulunacağı söylenmektedir. Mısırda çok sık kabine değişiyor İskenderiye — Denilebilir ki Mısır kadar kabinesi çok değişen millet ve hükümet yek gibidir. 1922 den 1934 senesine kadar 11 başvekil değişmiş ve 1924 senesile 1934 senesi arasında 4 parlâmen. | | to toplanmıştır. AĞAÇLAR Ağaçlar var, Boy boy, çeşit çeşit, | kokuları biribirinden ayn... Kimisinin ne tadından doyulmaz... Göz için olanları var: Karşılarma ge- çip baktıkça bakarsın, ne bıktırır, ne usandırır.. Kulak için olanları var: Dal ları arasmdan yel estikçe yaprakları öy- le bir içli içli ttreşir, öyle bir haykırır, öyle bir ağlar ses verir ki, dinledikçe dinler, duydukça duyar, © yanlarından ayrılmak istemezsin, ,, Ben her ağacı bir çeşit adama ben- i zetirim. Al yanaklı yemişlerile elma ağacı, tosun gibi yavrularnı kollarına almış tombul, ak pak bir anayı andı- rr. Çam ağacı, uzak ülkelerden gelmiş bir eski günler bağatındır ki, kendi kendine güvenmesi, boyuna posuna sevgisi, ağır başlılığı bir bakışta anlaşı hr. Hele, ay ışığı altında çamlıklara İ biçim biçim... Boyları başka başka, ! bakınca bir masal ordusunu görür gibi olursun... Kara düşüncelere dalmış, aksoylu bir filosoftur selvi.. Ölümün kapısı eşiğin- de, çeliği kararmış yalın kılıç gibi duru- yor.. Önünde saygıyla iğilelim. .. Salkım söğütler, saçları topukları na kadar inen genç kizlardır.. Onlar gıcıklanır, çırıl çıplak yıkanan güzelle. ri gözetler gibi olurum. Her ağaç bir adama benzer.. Onlar. dan bir dal koparmak bir kol kırmak gibi, bir yaprak yolmak bir göz çıkar mak gibi gelir bana., Ben hiç bir adam- la, bir ağaçla konuştuğum gibi gıllıgış sız konuşmadım. Ağaçların dilinden anlamıyan, toprağın dilinden anlamaz. Toprakla konuşamıyanlar en bilgili sesi duymamışlar demektir.. Ne yazık on- lara!., - Orhan Selim umumi kâtiplik —— Günde 4 kuruşla fakir bir mektepli doyurulabilir Hilâliahmerin yardımını genişletmek için herkese bir # | İstanbulda mekep talebesi ara- sında yardıma muhtaç 7000 talebe Y)| bulunduğunu, fakat Hilâhahmer | cemiyetinin ancak 1200 talebeye | yiyecek verebileceğini geçen gün yazmıştık. Cemiyet 927 senesin denberi fakir çocuklara yardım ediyor. Bir aralık bakılan çocuk- ların miktarı yedi bine kadar çıka- rılmıştı, Fakat son zamanlarda ge- lir azaldığından yardım edilen ço- cukların miktarı da azalmıştır. Bu acıklı hali geçen gün baş yazımız- da yana yakıla anlatmıştık, Öğrendiğimize göre cemiyet bir | fakir talebeyi doyurmak için gün- de dört kuruş harcıyor. Yedi bin talebeye yiyecek vermek için 280 lira lâzım geliyor. Mekteplerde dokuz ay ders okutulduğuna göre | fakir çocukları doyurmak için ay- da 8400 liradan 75 bin lira har- canması lâzım. Cemiyetin geliri buna imkân bırakmıyor. Cemiyet yalnız talebeye yiye- i cek vermekle kalmıyor. 210 vere- ; vazife düşüyor Mektep talebelerinden bir grup me istidatlı çocuk vardır ki lara hergün 300 gram et, iki yu murta dağıtmaktadır. Bunun için yardım işini genişletemiyor. Yazdığımız yazı halkımız ara- sında bir kımıldanmıya sebep ol- muştur. Dün bir hansm Kırmızı ay cemiyetine giderek fakir çocukla- ra yardım için 305 lira hediye et- miştir, Hayri seven temiz yürekli bu hamm isminin yazılmasını iste- memiştir, Kırmızı ay reisi Ali pa- şa bu isteği yerine getirmiştir. Bir çocuğu doyurmak için gün- de dört kuruşun yetiştiğine göre ayda 120 kuruş genç bir yavrunun açlık duymadan derslerile uğraş- masını temin edecek demektir. İs- tanbulda yardıma muhtaç bir ta- lebe için her ay 120 kuruş verebi- lecek pek çok kimseler vardır. Bunlardan bir kısmı sokaklarda i dilenciliği sanat yapanlara bundan daha fazla para veriyor, Bu para- ları yerine sarfetmek en doğru bir İştir. Yeryüzündeki - yahudi aleyhtarlığına karşi en iyi çarel...