4 Haziran 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

© POLİTİKA Italyanın vaziyeti Askeri faaliyette bir fasıla devri başlamıştır. Fransanın şimal şarkisindeki muharebe mevziileşmiş olduğundan Fransanın ortasında yeni bir faaliyete iki taraf da hazırlanıyor. Bu yeni faaliyetin Almanlarla Fransızların ve bunların müttefiki İngilizlerin arasına münhasir kalp kalmaması hakkında büyük bir siyasi faaliyet yapılıyor, İngiltere ile Fransa, İtalyanın harbe girmesine bir “sebep bırakmamak ve kendisiyle anlaşmak için her türlü çareye başvurmuş” lardır. Son günlerde İtalyan gemileri adetâ İngiliz ve Fransız kontrolüne tâbi tutulmamaktadır. İtalyaya serbesçe ham madde girmesi ve bütün dünya ile | geniş mikyasta tlcnret yapabilmesi için her türlü kolaylıkları göstermeğe mu- | vafakat etmişlerdir. Lâkin İtalya çok itilifgiriz davranarak her hangi suretle İngiltere ve Fransa ile uzlaşmaktan imtina etmektedir. Diğer taraftan İtalyan efkârı umumiyesini İngiltere ve Fransa İle harbe sevk için son derecede tahrikcuyane neşriyat yapılmakta ve nutuklar söylen- mektedir. Dünkü nutuklarda İtalyanm Korsika ile Tunusu istediği ve Akde- nizin medhallerini teşkil eden Süveyş kanalı ile Cebelüttarıkta İngillere ve Fransanın askeri, siyasi ve mali mürakabe ve hâkimiyetlerinin orefedilmesi açık olarak talep edilmiştir. İtalyanın harbe girmesi Fransa ve İngilterede artık çaresiz sayılmış ve icab eden tedbirler alınmıştır. Bu iki büyük devlet kuyvetlerinden emin bu- lunuyorlar. F.K. Alman tayyareleri Parisi bombardıman etti (Baştarafı 1 inci sahifede) Paris 3 (A.A.) — Başvekâlet öğ- leden sonra heşrettiği bir tebliğde | Paris mıntakasının 3 haziranda düş- man tayyareleri tarafından bombar- dıman edildiğini, telif çapta 1000 deri fazla bomba atıldığını, 200 kişi- alanarak bunlardan 45 inin ü bildirmişt Paris 3 — Paris ve civarının bugün Almün tayyareleri tarafından bem- bardımanı, Almanlara tayyare zayiatı | bakımından paheliye mel olmuştur. Fransız avcı tayyâreleri ile Alman kayyareleri arasında, Paris üzerinde .Çok kuvvetli bir hava muharebesi ce- reyan etmiştir. Fransız avcı tayyare- lerinin ekserisi en modern makinelerle mücehhez bulunuyordu, Şimdiye ka- | dar 17 Alman tayyaresinin düşürük düğü öğrenilmiştir. 10 talebe öldü, 18 talebe yaralandı » Paris 8. Alman, tayyarelerinin Parisi bugünkü bomhardımanında 'be de müteaddid bombalar r. 10 talebe ölmüş, 18 tale- be de yaralanmıştır. Şehirde ölen si- yiller arasında bir de Amerikalı vardır, İngiliz tayyarelerinin yaptığı bombardımanlar Londra 3 (A.A.) — Hava Nezareti- | nin İyir tebliğine nazaran İngiliz hava | | kuvvetleri, Flandres'da çarpışan mütte- fik ordulürnın dümdarlarını takviye ederek düşman muvasala hatlarını, yol- larını köprülerini ve m rini bombardıman etmiştir. Gece esnasında diğer daha büyük te- şekküller Almanyada askeri hedeflere hücum etmiş ve Osnabruck ve Hamm istasyonlarına isabetler o vaki olmuştur. | Rhejna'da metörize bir kol imha edil- miş ve bir köprü hasara uğratılmıştır. | Bütün bu harekât hiçbir ziyan verme. | den icra edilmiştir. | | | l İ nnat depola- Hudson tipindeki tayyareler Bergeni | muvaffakiyetle bombardıman etmiştir. Gaz depolarında yangınlar çıkarılmış ve İaşe gemilerine bombardımanlar yapılar #teşine de tutulmuşlardır. | muhafaza tayyareleri bir ikisi üssüne | (Baştarafı 1 inci sahifede) «Mussolininin kararı beklenmektedir. Lodnra ve Vöşington, bu kararın pek | yakın olduğu ve bittabi müttefikler aley- | hine bulunduğu O kanaatindedir. Bizim | gibi 1917 ve 1916 de İtalyada harp et- | wiş olanlar, İtalyan generallerinin ve as- erlerinin, eski silâh arkadaşları üze- rine ateş açmağa muvafakat edecekle- rine inanmak istememektedirler. Eğer üçüncü Leopoldün hiyanetinden sonra İtalyanlar da bize karşı harp ederlerse, | bu anlaşmazlıkta çok keder verici şeylere şahit olacağız demektir.» l Bayan Tabowis, Oeuvre gözetesinde diyor ki: «Bütün Nevyork ve Vaşington gazetelerinin dün sabah yazdıklarına gö- se, Mussolininin hazırlıklarının ve müt- tefikler aleyhinde | faaliyetinin hedefi, bir sulh taarruzu için hava yaratmaktan başka bir şey değildir. Fakat, Duçe ta- rafından her hengi bir ültimetum tevdi &dildikten sonra, Mussolini için geti çe- kilmek güçtür. Şurasını ilâve etmek faydalıdır ki birçok yabancı möşahitlere göre, müttefiklerin öyle bir manevrayı nasıl kabul edecek- Avcı tayyareleri Ostende'de. düşman bombardıman tayyarelerine hücum et- miş ve bu tayyarelerde yangınlar çıkar- larvikte Fransız avcı tayyareleri 3 düşman bombardıman tayyaresini yere düşürmüştür. 30 mayısta 9 düşman tay- yaresi imha edilmiş ve iki tenesi de ha- sara uğratılmıştır. » . Aycı tayyarelerimiz Dunkergue üze- rinde faaliyetlerine devam elmiştir. 35 düşman tayyaresinden bir kısmının im- ha edildiği muhtemel ve altının da im- hası katidir. Sekiz avcımız dönmemiştir. Amerikan tayyareleri faaliyete geçti Londra 3 (A.A.) — Amerikan Hud- son mamülâtından Üç tayyare üç sa- hada çalışan kırk düşman tayyaresi. ne hücum etmiştir. Bunların bir kıs- mı, kıtaat yüklü nakliye gemileri üze- rine pike yapmak üzere olan Yun- kers tayyarelerinden, diğeri Heinkel ve üçüncüsü de Messersehmidtlerden mürekkep bir refakat kafilesinden müteşekkil bulunuyordu. Düşman tayyarelerinden üç adedi düşürülmüş ve ikisi de hasara uğru- tılmıştır. Hudson'lardan İkisine bir tek kurşun isabet etmemiştir. Belçika kıtaatı çarpışıyor Londra 3 (A.A) — Times gazetesi” nin askeri muhabiri bildiriyor: Zanno- lunduğundan daha fazla miktarda oldu- ğu anlaşılan Belçika kıtmatının çarpışma- ğa devam etmekte olduğu anlaşılmak” tadır. Bu kıtaatın mühim hir kısmının kurtarılabileceği de ümid edilmektedir. Sarıkamışta hükümet kona- ğının teml atma resmi yapıldı Sarıkamış 3 (A.A.) — Sarıkamış hü kümet konağının şemelatma & merasimi evvelki gün yapılmış ve ilk harç tümge- neral Riza Uruç tarafından temele ko- nulmuştur. Sigala yağı istiksaline başlandı Muğla 3 (A.A.) — Sigala yağların | istihsaline başlanmıştır. Bu sene yağlar 70-75 kuruş gibi şimdiye kadar görül — erme bir fiatle satıldı. Vilâyet ormanlarından yeni yıl siğela yağı istih- re lir kiloya varacağı umul- Akdenizde vaziyet leri hususunda Romada kimse her hangi bir hayale kapılmıyor. Mussoliminin, esa- sen İtalyan taleplerini, Alman talepleri ile birlikte vermeğe taraftar olmadığı bissi mevcut bulunmaktadır. Çünkü Mus- solini pek iyi bilyor ki, bir Alman sul- hü, ne ayn olarak, ne de blok halinde, müttefikler tarafından hiç bir zaman kabul edilmiyecektir. BERLİTZ Lisan Okulu 294, İstiklâl Caddesi Bütün yaz açıktır. Fransızca, İngilizce, Almanca Lisan kursları Haftada 3 ders, Ayda 4 Lira İ dımı muhafaza etmektedir. AĞIR TANKLAR Garp cephesinde Alman baskını nasıl yapıldı? Almanlar, harekâta müsaid olmadığı Zannedilen mıntakada taarruz ettiler Daily Mail gazetesinin askeri muhar- riri yarbay T. A. Lowe yazıyor: Ağır tanklar, harp cephesindeki mu- harebelerde rol oynuyorlar. Bunlar, 70 ton ağırlığındadır, saatte süretleri 10 mildir. Makinelerinin kuvveti 1000 | beygirliktir. Mil başına 4 galon, yani 24 İ litre petrol yakarlar, Depolarında, aşağı yukarı 1200 litre petrol taşıdıklarını gö- Te faaliyet sahaları 50 mildir. Bu ağır tankların uzunluğu 60 ayak, yani aşağı var değil, arkamızda bir müdafan duvarı teşkil edecek şekilde tasarlanmış ve inşa edilmiştir» diyordu. General Gamelinin iddiası bu merkezde idi. Bu plâom hatalı olduğu anlaşılmıştır. Bugün ise, muaz- zam Alman tankları 24 sene evvel İngi- lizlerin tankları kullanmış oldukları Cambrai mıntakasında ilerliyorlar, Almanlar, general Gamelinin beklediği tarzda hareket etmemişlerdir. Vazifesin- den affedilmesinin başlıca sebebi de B. yukarı 19 metredir. Altı buçuk metrelik | Reynnud'nun Meuse hattı yarıldıktan sonra hendekler üzerinden atlarlar. Eğer yolları üzerinde pek derin olmi- yan bir nehir varsa, ondan da geçerler. Bu tanklar, muharebe esasında kendi- lerini gizlemek için etraflarına duman bulutları yayarlar, Silâhları çok kuvvet- Hidir. 6 kiloluk gülle utan iki top ile mü- cehhezdirler, Ayrıca küçük birer Horiçer ve sahra topu ile yedişer mitralyözleri vardır. Mürettebatları on beş kiş Tank kumandanı bü muharebe araba Bin üzerinde bulunan küçük zırhlı kule- | den harekâtı idare ediyor. Harekât es- masında telsiz telefonla etraflarındaki | tanklar ve geriden gelen kuvvei külliye | ile muhabere ederler. Düşmanın mukavemeti, mütekâsif ve | tehlikeli bir şekil alırsa, tayyareler ağır | tankların imdadına gelir önden uça- rak bombalar ve mitralyözler ile bunla- rın geçeceği yolları düşmandan tathir ederler. Almanların tanklarla tayyarelerin ahenkli bir surette teşriki mesai etmele- rinden ibaret olan yeni tâbiyesi, general Gamelinin nazariyelerini altüst etmiştir. Bu zatın Maginot hattına sarsılmaz bir inanı vardı. General Gamelin: #Maginot hattını, sadece bir müdafaa duvarından ibaret sananlar, aldanıyorlar. o Maginot hattı, arkasında saklanacağımız bir du- Fransız Meclisinde «Yeni medotlara yeni adamlar lâzımdır» "diye bağırmasıdır. | 1914-1918 harbinde Lys muharebe- sinde general Frençin plânları akim kal- dığı zaman, Büyük Britanyadan da ayni sc3 yükselmişti. 1915 senesinde general Haiç, Fransadaki İngiliz seleri kuvveti- nin kumandasını ele almış, o da srasile 1916 senesi Sömme muharebesinde, İe- lâketten kurtulmuştu. General Haig süvarilere büyük bir iti- mad beslediği cihetle, Martin Puit ve Haut Forât'ye süvari kuvvetlerini ileri sürmüştü. Fakat süvariler dikenli tel ör- | gülerine takılmışlar, Alman bataryaları | bunların ileri yürüyüslerini kesmişlerdi. Buna rağmen muharebenin muvaffa- kıyeti için büyük süvari kuvvetlerine ih- tiyaç bulunduğuna hükümeti inandırmıştı, Temenni edelim ki, general Garelinin bu kadar ümidler besledi in hattı, general Haigin sövarilerinin âkibe- tine uğramasın. , Maginot hattı, insan hayatı korumağı isühdaf ediyordu. Bugün ise, müttefik- ler tarihin kaydettiği en büyük meydan muharebesinde açık olarak çarpışıyorlar. Büyük şahsiyetler, daima stratejiyi ka- rışmışlardır. Napolyon, Wellington ve Molteke daima zabitlerine stratejiyi tedkik ve tamik etmelerini tavsiye eder- lerdi. Wellington muttasıl şu cümleyi tekrarlıyordu: < Tepenin bü yamacından, düşmanın öbür yamaçta ne yaptığını bilmeliyiz.> Bu zat stratejinin büyük muzafferiyetle- rin nasıl kazanıldığını ve mağlübiyet 46- beplerini öğrettiğini biliyordu. Muvaffa- ir muharebe yapan bir generalin fena stratejik vaziyetlerden çıktığına dair bir çok misaller vardır. Bereket versin ki, öyle bir vaziyete gelmedik. General Gamelin'in yerine de fikir ve nazariyeleri bambaşka olan Weygand gelmiştir. Ge çen umumi harpte Weygand'ın hareket düsturu taarruz idi. Fakat tnarruz için de en münasib zamanı ve yeri intihâp edi- yordu. General Weygand düşmanı kü- çük görmek hatasını işlemiyecektr Garp cephesinde askerlerin, ârızalı ve ormanlık olmasından dolayı, Ardenneş muıntakasından tevakki etmeleri uzun »e- meler bir anane şeklini almıştı. Strateji hin müzid ve möntesipleri, o mıntakada geniş mikyasla şaskeri barekâtin yapıl- ması kabil olmadığı fikrin . lardı. Halbuki Almanlar, harekât bu mıntakayı intihap etmişlerdir. Buua neticesi ise stratejik bir baskın olmuştur. General Weygand, Almanların maruz bulundukları müthiş tehlikeleri biliyor. Almanlar, motörlü kuvvetleri, irtibat $e- bekelerinden ve depolarından o kadar ileri sürmüşlerdir ki, ilerleyiş hamlesinin durması ümidi vardır. Alman piyade kütleleri, geri hatlarında cebri yürüyüş- ler yapmağa mecbur olmaktadır. Halbü- ki Alman piyadesi eski sislemde organize edilmiş ve münakale hizmetlerinin yüzde sekseni mekkârilere (yani beygir ve ka- tırlara) istinad ediyor. Almanların zayıf noktalarını meydana vurmaları ihtimali vardır. O zaman Weygandın dehâs, mukabil taarruzlarda kendisini güstere- cektir.» Harp Akdenize sirayet ederse Hindistan asker gönderecek (Baştarafı 1 incel sahifede) Karada, | denizde ve havalarda bir güna sürpriz yapılmasına imkân yuklur. Fransa ve İngiltere tarafından fil yardım yapılacaktır. Şarki Erdünde gönüllü kayıdları hararetlenmektedir, Yüksek komiser Harlod Mac Mi- chael'in ziyareti şarki Erdünün müt- tefik! na olen mewbutiyeti. nİ takviye için bir vesile olmuştur. Herhangi bir taarruzu defelmek için Araplar kanlarını dökmeğe hazır bu- lunmaktadır. Mısırda devlet bankası Kahire 3 (A.A.) — Nazırlar meclisi, «National Bank of Egypt» in devlet bankası hâline getirilmesi hakkında- kt emirnameyi tasvib etmiştir. Diğer taraftan, ezcümle casusluğa ve Alman tebaasına karşı memleketin müdafa- asını temin eyliyen yeni ihtiyat tod- birleri alırmıştır. Mısırdaki İtalyanlar telâşta Kahire 3 (A.A.) — Akdenizdeki ger- ginlik Mısırdaki İtalyan camiasını gittikçe artan bir telâşa düşürmekte- dir. İtalyanların Mısırı terketmeleri umumi bir mahiyet alacak kadar art- mıştır, Bir çok İtalyan mektep çocukları Portsaidden bir İtalyan vapuruna binmişlerdir. Bunlar İtalyaya günde“ rilmektedirler, İtalyan sefiri Mezzolini Misir ma- kamlarına vapurun asker ve büyük yaşta olanları değil, sadece çocukları naklettiğini bildirmiştir. n davg Sovyetlere geçen erazideki Finlerin iadesi Helsinki 3 (A.A) — Sovyet tecavüzünün gafil avlamasından dolayı hâlen Sovyet- lere terkedilmiş srazide Kalan Finlândiya- ların memlekete dönmesi hakkımdaki an- laşma hükümleri mucibince, mayıs ayı zarfında 239 sivil Finlândiyaya iade olunmuştur. Sivillerin iadesi hakkındaki mühlet 10 hazirana kadar uzatılınışlır Daha bazı sivi Finlândiyalıların iadesi beklenmektedir. Somme cephesinde büyük bir taarruz başlamak üzere (Baştarafı 1 inci sahifede) Bunlar, sırf mahalli'vakayi olup, bilâha- re husule gelecek vaziyet hakkında hiç bir fikir verebilecek mahiyette değildir. Yine bir intizar devresinde bulunulmak- tadır. Fransanın cenubu şarkisi üzerindeki ) i Alman tayyarelerinin akımları hakkıda / salâhiyettar mehafil terafından, Alman müteakip, teyyarelerinin dün birbirini birisi sabah, diğeri akşam ol. iki teşebbüste bulundukları bil tedir, Tayyareler Marsilyaya hücum et- Marsilyaya avdet ederek, yapmak istedikleri bariz bir surette an- Taşılmaştır. Bugün cenubu şarki üzerinde bir üçüncü Alman akını kaydedilmiştir. Düşman tayyareleri hemen hemen ay- nen bir gün evvelki noktalara hücum et- mişlerdir. Londra 3 (A. A.) — Bu sabah İngik tereye yeni Fransiz kıtaatı vasıl olmuş” tur. Yorgun oldukları halde Fransız as- kerleri mücadeleye devam etmek için derhal Fransaya dönmek istiyorlar. Almanlar evvelâ Fransız ordusunu mağlüp etmek istiyorlarmış Cenevre 3 (A.A.) — Gazelte de Law- sanne, bitaraf Berlin muhabirlerinin gönderdikleri haberlere atfen Almanla- nn ancak birkaç hafta sonra İngilterede karaya çıkmağa teşebbüs edebileceklerini bir şaşırtma | GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ yazmaktadır. Bu intizar devresi içinde Alman kumandanlığı Parise yaklaşmak ve İngiltereye taarruz etmeden * evvel Fransayı mağlüp etmek ümüdile Fransız ordularma karşı taarruza devam ede- cekti İngilterede çocuklar içerilere naklediliyorlar Londim 3 (A.A) — Yüz kadar iten şark ve cenubu şarki şehirlerinden 48 bin çocuğu Gal eyaleline ve Orta İngil- tere eyaletlerine götürmüştür. Bu, ev- velee Londradan ccnubu şarki sahille- yiorlaki şebnem gitaimli İnçömie ların ikinci tabliyesidir. mişler, Rhone vadisine inmilşer ve de- niz üzerinde yarım bir çark çevirerek Bir İsviçre gazetesinin mütalâası Cenevre 3 (A.A) — İsviçre matbu- atı müttefiklerin bir anlaşma sulhu ya- pacaklarından çok şüphe etmektedir. «La Tribune de Laüsarme» o gazetesi bunu iki sebep vardır diyor: Evvelâ, Al manyanm seri muvaffakiyetler elde et- tiği için ağır şersit dermeyan edeceği, saniyen de, İtalyanın bu son günlerde arazi metalibatma ölçüsüz bir vüsat ver- miş olmasıdır. Şeraiti hazıra dahilinde kapitü kesan pitülâsyon mahiyetini haiz bir anlaşma sulhu, de sa ve İngilterenin mevcudiyetini bile tehlikeye koymak ihtimalini ileri sürer, Fransız ve Almanların yeni cephesi: Somme - Aisne Fransızlar Somme boyunda cepbe tut- tular, Bu nehrin sağ kıyısındaki Alman- ların harekete geçtikleri bildiriliyor, Telâffuzu (Som) olan Semme mehri, Aiine eyaletinden menbamı alıp Manehe denizinde kendi ismini taşıyan koya dö- külür. Suladığı şehirler şunlardır: Saint - Çuentin, Peronne, Amlens, Ab- beville, Uzunluğu M5 kilometredir. Suyu bol- dur. Bir çok taraflarında müntazam mü- nakalât yapılmaktadır. Bu nehir, 1515 den Wibaren geçen bü- yük harbin cereyan sahnesi olmuştur. Fa- kat bilhasın 1916 teşrinisanisindeki çap- Pışmaya Somme muharebesi denir, Somme'un lklince İsmi Samara'dır, Ne- hir üzerinde on üçüncü asırdanberi, tan- sim edilmiş balık gölleri mevcuddur. Pransırlarla Almanlar, Aisne nehri sa» hillerinde de Karşı karşıya duruyorlar. Bu nehir (En) şeklinde telâffuz olunur. Garbi Argonne'dan menbaını alan, Saint» m Vouzlers'i, Rethel'i, Beis- sonsu sulayan Aisne, Cöirplezne civarm- da Olse'a dökülür. miği 280 kilometre uzunluğundadır. Bu seh- zin sahilleri 12 - 70 eylül 1014 ve nisan - temmuz 1917 de mühim askeri harekâta sahne olmuştur. Diğer bir muharebe de ği pan 90 teşrinlevvel 1916 de cereyan