28 Eylül 1935 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

E döl 28 | Günün TelyazıHaberleri Ingiliz Gazeteleri, ltalya ya Ankara Dil Bayramı Çok Güzel Yaşatıldı.. Birçok Değerli Hatipler; Dil Devri- minin önemini ve Safhalarını anlattı Türk - Yunal! ———t . 9. ga— Tecim Mukavelesi Imzalandı. ZUN e Kağ v Ankara, 26 (ALA) — DI! bayramı —Ankara Halkevinde büyük törenle — kutlanmıştır. Arasında kültür bakam Saffet Arıkan, Tekitler bakanı Rana ve pekçok saylavlar bülünan büyük bir bhalk kütlesi Tüörk Hlerleme - tarihinin en - parlak sayfalarından birini teşkil eden ba dil savaşının ulu bayramın- da bulunmak İçin esat 18 den ftibaren tiyatro binasını hınca bınç doldurmuştu. Tören İstan: bul'dan naklen radyo ile veri. len İbrahim Necmi Dilmen'in söylediği bir ayta ile başlamış, bhunu musiki muallim mektebi korosunun — İstiklâl — kurultay marşları — takib etmiştir. — Açış söylevini veren Ankara Halkevi başkanı Ferid Celâl, Osmanlı fmparatorluğunun aslâ bağışla- muyacağımız — hatalarından biri de Türk'ün ana diline karşı gösterdiği dikkatsizliktir. Dedikten sonra Osmanlıcanın mahdat bir zümrenin dili olarak kaldığını ve halkın ba dilden kaçındığını vo bu — şarila ana dilmizi muhafaza edebildiğimiz izah etmiş ve bundan üç yıl önce Türk'ün ulusal — varlığını her yerde olduğa gibi kültür ve sosyal alanlarında da sağlam- laştırılıp yerli yerinde yerleştir. mek İçin tedbir alan, yol gös- teren Ula önder Atatürk, Tür. kün duru, yüksek zengin dilini yabancı dil salgınlarından — bir an önce kurtarmak İçin ulusun okur yazarlarını bu savaşa ça- gordi, demiştir. Bu savaşın ko- lay bir savaş olmadığını İşaret eden hatip, fakat Önderimizin t#imdiye kadar gözüne kestirip yerine — getiremediği bangi İş vardır. ve yaptığı İşlerin hangisi kolaydır. O bu mileti karanlık. lardan, bunaltıdan gertiliklerden kurtarmak için çetin İşleri ba- şarmak üzere yaratılmış bir Büyüktür, demiş ve dil işlerinde de onun yol bulup gösteren varlığına dayanarak çalıştığımıza ve dilimizin bu suretle — çeşnl- tini bulmakta olduğuna İşaret ederek öz dilimizin bütün dil. lerin anası olduğunua bütün el ban pek yakında anlıyacaktır demiştir. Hatip sözlerine dil bayra: mına Önderimizin yüksek var- bğmma gönlümüzdeki şükranları çağlıyarak başlıyorüz — diyerek nibayet vermiştir. Çok alkışlanan bu söylevi Besim — Atulay'ın — konferansı takib etmiştir. Dilin önemln: den bahis ve dili tarif eden Besim Atalay nesile — söyliyon bir kimsenin aklına, görüşüne, anlayışına göre dil değişirse ulasların — dillerininde bunun gibi birçok değişikliklere uğra: yacağını ve uluslarla — birlikte birlikte büyüyüp yükseleceğini ve bir ulusun ne kadar İleri giltiğini anlamak için dilini 20 İLKTEŞRİN PAZAR Genel Nüfus Sayımı Sayım İşite verilen önem Türk ulusunün kalkınma ve çoğulma çağında bulunduğu nun belgesidir. Başvekâlet lııı&ıik Uıııı ıudııııcı tetkik etmek kâfl geleceğini İşaret ederek Türk ulusunun etki çağlarda me büyük bir soysallık geçirmiş olduğunu, eski dil andaşlarından pek iyi anlıyabiliriz. demiş ve bundan 250 yıl önce yazılmış olan Divanı lTügetl Türk'te misaller dolü olduğuna söylemiştir. Dili blr ağaca benzeten Be slm — Atalay dilir kökünden kuvvet alarak — yükseleceğini, yabancı bir kök üzerine aşı yapılırsa hiçbir nesne elde edi lemiyeceğini söyliyerek saltanat yazıcılarının bol bol arapça kelimelerle Hsanı — anlaşılmaz şekle — soktüklarımı - kendisini halktan ayrı ve yüksek gören sarayın ayrı bir dil kullanmak suretile buna ve dininde arap- çaya dalma suretile yardım et- tiklerini izah etmiş ve dilimi- zin yedi sekiz bin senedenberi soysallık dili olduğuna ve fara- çada kullanılan kelimelerin bir çoğunun bile aslen Türkçe ol. duğana dair misaller getirmiştir. Türk soyunun düştüğü uçu- rumdan kurtardıktan sonra bu- nu yeryözünün her yanına say- dıran ve Türk dilini kurtara: rak onu dünyanın en büyük en kullanışlı dili olduğunu het kese gösteren Büyük Öndere saygılarını, — sevgilerini — izhar eden B, Besim Atalay çok al- kışlanan konferanmına Türkçe yazılmış bir şlir okayarak son vermiştir. B. Besim konferansını mü teakip, tahneye gelen B. Münir Müeyyed öz Türkçe bir şlir okumuştar. Bunu mütcakip Ba- yan Melâhat Azmi bir konfe- raos vermiş ve bünu cumur başkanlığı filârmonik orkestra. sının konseri takibetmiştir. Ödemiş'te: Ödemiş, (Özel) — Dil bay: ramı münasebetile bu akşam Ödemiş Halkevi dil tarih ko- mitesi tarafından bir halk ge- cesl yapllmıştır. Birçok bayan ve bayların hazır bulunduğu bu toplantıda — öz dilimiz hak: kında töylevler verilmiş, şiirler ve ata sözlerinden bazı parçalar okunmuştur. Toplantı — ulusal zeybek oyunlarile geç vakite kadar devam etmiş dil bayra- mı katlolanmıştır. Ne Yazık! Bir Sporcu- yu Kaybettik.. Ankara, 26 (A.A) — Türk sporu en kıymettar. emekçile. rinden birini topraklara göm- müştür. İlk teşekkülündenberi umumi merkezin en çalışkan üyelerinden bici olan Hadi'nin cenazesi bütün sporcuların ve kendisini seven büyüklerin Işti- rakile Hacıbayram'dan kaldırı- larak kura topraklara yatırıl- mıştır. Cenazede Tekitler — Bakanı Rana, umumi merkez üyeleri ve Ankara'nın hemen bütün sporcuları hazırdılar, Gönderi. len çeletklerin adedi yirmiyi geçiyordu. Mezarın başında birçok söy: levler söylenerek merbumun yüksek mezlyetleri, spora hiz- Zorluk gosterılmesı ni İstiyor Londra Gazetelerinin Yazıları, Roma- da Siyasal Çevenlerde Akisler Yaptı.. (Morlug Post), (Fet Kroniki) ve Hstanbal, 28 (özel) — Londradan haber veriliyor: (Taymla), diğer İngiliz gazeteleri, İtalya'ya karşı zecri tedbirler alınmasını ve Baron Alolsinin ileri sürdüğü mütaleaları dinlememesini Uluslar kurumunu tavsiye etmektedirler. İngiliz riyatı, Roma siyasal mehafilinde derin akisler yapmıştır — Ingiltere, Vaşington Deniz Paktını Ta- nımadığını Amerika'ya Bildirecek.. Ingiliz Donanmasının, Yakında ve önemli Bir Şekilde Kuvvetlendirilmek Istenildiği Söyleniyor.. ——— Londra, 27 (A.A) — Dally Ekepres gazetesine göre İngiltere hükümetl hafta sonunda Amerl gazetelerinin ba mneş- ka'ya bir nota göndererek İpgiltere'nin harb gemlleri yapısı içln bareket özgünlüğünü İstediğini ve donanmasını önemli bir şekilde kuvvetlendirmek niyetinde olduğunu bildirecektir. Bu nota evvelâ Japonya tarafından reddedilen Vaşington anlaşmasımın İngiltere tarafından da hükmeüz addedilmesi demok olucaktır. ——— :44--— güü — — — — On Yeni Uçağımıza Tö- renle Ad Kondu. Halkımız Büyük Bir Sevinçle Yeni Uçaklarımızı Alkışladı. Erzincan 26 (A. A) — Dün buraya gelen on uçak adlarını almış oldukları Trabzon, Söür mene, Rize, Hopa, Gireson, Gürle şarlarım dolaşarak üzer lerinde uçuşlar yapmış ve be yennamelear — dağıtarak — dönüp M. Laval Cenevre'den Paris'e Döndü. İstanbul, 28 (özel) — Cenev: re'den haber veriliyor : Fransız başbakanı M, Piyer Laval, bu gün öğleden sonra Parls'e mü- teveccihen — bareket — etmiştir. Fransız başbakanı, tayyare İs tasyonunda Lord Eden, M. Be nes ve M., Litvinof'la diğer dostları tarafından uğurlanmış- tır. M. Piyer Laval, gelecek hafta tekrar Cenevre'ye döne- cektir. İstanbal, 28 - (özel) — M. Piyer Laval, Parls'e vânl ol- müştur. - Kendisi, yarın — topla nacak olan nazırlar karulunda Cenevre işleri hakkında Izehat verecektir. Eden De Londra'ya Dönüyor. Tstaubul, 27 (Özel) — Ce nevre'den - bildiriliyor: — İagiliz delegesi Lord Eden, Londra'ya dönecektir. Eden'in, gelecek hafta içinde tekrar Conevre'ye geleceği söyleniyor. Yalanmış İstanbul 28 (Özel) — AL manya, Lehlstan ve Macaristan arasında bir hava paktı yapı- lacağı hakkındaki — rivayetler, Berlin siyasal çevenlerince ya: | ö gitmişlerdir. Uçakların sant 16- 30 da alanda — binlerce halkın komutan ve sübayların İl baş kanı ve İşyarlarının katılmaslle çok parlak olan ad konma tö renl yapılımış, — söylevler veril miştir. Uçaklar yarın Diyarıbe- kire — döneceklerdir. Törende uçakları ad alan yerlerin mü messilleri de bulunmuşlardır. Gireson 26 ( AA ) — Bu sabah esat sekiz buçukta üç uçaktan mürekkep bir bava filomuz şehrimiz üzerinde çok alçaktan tarlar yapımış, sokak. ları doldüran — ve pencerelere koşan bütün şebir halkı sıcak ble ilgi, büyük bir sevinç ve beyecan — içinde açaklarımızı candan selâmlamışlardır. Uçak: lanımız şehir üzerine Başbakan İsmet İnönü'nün bava tehlike sinl bildiren kıymetli sözleri nin bazı parçalarile Türk hava kurumunun — hava tehlikesinin bilinmesl ve hava kurumuna her yurddaşın yardım etmesi hakkındaki sözler yazılı kâ gıdlar atmışlar - ve Trabzon'a doğru yollarına devam etmiş lerdir. Rusya'da Yiyece- ğe Fiat Kondu.. Eski Fiatlerde De Indirimler Yapıldı.. Moskova 26 ( A.A ) — llik teşrin başından — İtibaren pera kende ekmek ve vn fistlerinin Indirilmesi, — vesika usulünün kaldırılması ve et, balık, şeker, yağ, pi & içinde flat konul. ması hakkında lcra komitesi ve balk komlserler kurulu kararı neşrolanmuştur. Bu kararda, bunun Kolkoz tarım ve hayvan yetiştirmele rindeki büyük ilerleyişin bir sonucu olduğu yazılmaktadır. Flatler her bölgenin kendi öaol çaztlarına göre te Fındık Çıka- tının Gelişmesi. —— .—— Celâl Bayar'ın Baş- kanlığında önemli Bir Toplantı Yapılacaktır. Ankara, 26 (A.A) — Eko- nomi Bakanı Celâl Bayar'ın başkanlığı altında bakanlık bi nasında 7 ilkteşrinde fandıkla- rumizin — İstihsal, ahım — satım, ambalâj ve sevk tarzlarile dış pazarlara arzını ve rakip mem leketlerin vaziyetlerini — incele mek üzere müstabsll ve töccar mümessillerinin — İştirakile bir toplantı yapılması kararlaştırıl. mıştır. Bü - toplantıda —mühim findik İstihsal mahalleri — olan Trabzon, Gireson ve Ordu vi. lâyetlerindekl — müstahelller ile tüccar mümessillerinin — hazır bulundurulması lüzümü #lâka- dar ilbaylıklara tebliğ edilmiştir. Toplantıya memwmleketimizden dış piyasalara — külliyetli mik: darda eındık Satan — başlıca ih: ratatçı mücsseseler mümesell: lerinin — Iştirakl de — muyafık görülmüştür. Memleketimize hariçten her sene 7.8 milyon Hra gibi mübim bir serveti getiren bu mahanlümüz son yıl. Ilarda spekülâsyon mevzuau ol: muştur. — Feyizli ve bereketli olduğa senelerde flatlerde re: koltenin yüksekliği bahaneslle düşürülmektedir. Ean mühim rakibimiz olan İspanya'nın bu yal fiındik rekoltesinin ez olma: sına rağmen — fındıklarımızın flatleri mevsim başlangıcından şimdiye kadar metodik ve sle- temadik bir tarzda lodirilmiş ile. Bundan Törk üretmenleri ve Türk tacirleri büyük zarar. lara uğramektadır. Ekonoml Bakanlığı bona kat'i bte nlha yet vermek İçin radikul tedbir- ler alımıya katar — verimlştir. Buandan — dolryı 7 (ikteşrinde yapılacak olan toplantıda veri- Atina 27 (A.A) — Altı ! hk Türk - Yunan teciim ması dün smaat 18 de Ul7| ekonomi bakanlığı şefi nopulos tarafından Kifleslt imzalatımıştır. N Komite egi Dün Toplanmı:? Ve Incelemeler! Bulunmuştur.. İstanbal 27 (Özel) — V lar kurumu tönseyi tarafi! | ayrılan komite, bugün mış ve İtalya Habeşlatan mazlığı etrafında konüşm bulunmuştur. Koıhıılıl devlete yapacağı teklif p on günden evel bitmiyecet Yunanista! Silâhlanma Işile Meşgul. İstanbul 27 (Özel) — AF dan haber veriliyor: -Yunl tan milli müdafaa koml başbakan M. Çaldarla'ln kanlığında toplanmış ve olatanın — silâhlanma koduşmuştur. Atatürk Meksika Cumur Başkanını Kutlulat" Abkara 26 (A.A) — ka ulusal bayramı münı Meksika — hirleşik bükü cumarluğu başkanı ile C başkanımız — arasında — (* tolgraflar: Meksika birleşik hâkü cumurlyet başkanı $. E, ral Lazaro Gardenas Mıl' Meksikanın — ulusal b münasebetlle son eksela samimiğ tebriklerimi suntf | şahsi sandetleri ve Meksikf bayındırlığı hususundaki retli dileklerimin kıhnlll ca ederim, Kamâl .4uı Son Ekselane Kamâl A' Cumur Başkanı Mekslkanın İlânı lıdl"’ e | yıl dönümü münesebelli y * dermek lütfanda bulu! tebrik — telgrafından dolıîi'y şekküörlerimi sunar ve milletinin — refah ve iki çahsi saadetleri için N.Jı samimi ııuuıı'::i::i(:rdjv Bir Çin Vapur!! Taarruza Ugl”'i lt olun: | lecek kararlara böyük ebem miyet atfedilmektedir. MA PT DD HDTT maktâdır. Moskova İçin ekmek fisti yüzde 1ö, çavdar unu 24, buğday unu 14, pirinç 15, et, balık 36, şeker 30, tereyağı 31 ve patates yüzde 14 indiril. mektedir. Başka bülgelerdo de llılleı bu ölçüye göre » l İstanbul 27 (Özel) — Fung İsimli Çin vapurdı sant kadar bayduadlar "' kaldıktan sonra Şanglty — Bına varmıştır. Haydudlar vapur y“ı"f dan üç kişl öldürmüşlef ’) kişiyi de ağır enretle mışlardır. 40 bin dolsf dudların eline geçmişt'”