12 Temmuz 1939 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 8

— BİR HARP ZUHURUNDA Stratejk, Dip omatik, Politik, Askeri kuvvet, İ Iktısadi vaziyet bakımından Sulhve müdafaacephesinin - vaziyet vekudreti nedir? Ulus vefikimizden: Ületinin daha âlmlü'den Almınn tahtik- Geçen hafta cümürtesi «harp eep—' azan: kümünün ağırlığımı h'ssetmeğe buy. — hesine karşı kurulan sülh — cephesir Ğ Hatığına, çi gittikçe | nhehkeizliğe Başlığı ile çıkan bir yağıda, dün. Ah Rıza Erem Hdoğra gittiğine ve gideceğine işaret yayı yürümeğe başlıyan tecavüt teh |* İler yök Geğidir. Çankü — ftalyahlar H Çoruh mebusu /— Hkesi karşısında sülh ve müdafaa cep — hesinfn kurülaşuman, vö bu tephenin | « Cumhuriyet — Türkiyesi — olmadıkça tam Ve müessir bir cephe olamıynca: ğından, cumhuriyet Türkişesinin bü cepliejye katılması (le, İnsalmğın bu- zur ve sükünü anamına elhanşümül “yeni bir rol daha öznüdiğindan bah- setmiştik. * Buğün de, büyle kuvyetli bir sulh ve müdafaa dephesi kutulmüş olma- Bina Ve hâtta Düyük — doestumuz ve komaşurmiz Sovyet Rusyanın bu cep- — heye katılması İle dahâ büyük - bir — küdret iktisap etmesine rağmen da- — hi, harp ve tecavüz cephesi genişle. me teşebbüslerine gene cebir ve zor — ile devama kalkışırsak, vaziyet ne o- — hür? Muvaffakiyet ihtimalleri daha — ziyade hangi taraftadır? Bunu kıta. €a araştırmağa yelteneceğiz.. * — * K.Sıtratajği bakımından: * Malümdar ki asri harplar artık yalnız orduların döğüşmesi — değil, mülletlerin, milli, iktısadi, mali, fen. ni ve münevi bütün kuüdret kaynakla- — Fini ve varlıklarını ortaya koyarak boğuşması mahiyetini almıştır. * Mödetn harpler, bir kerre başla dıktan sönra fe kadâr süreceğin! e- / velinden köstirmek imkânsızdır. Ve — €en uz #enelerle devamıni hesaba kat-| lar. — mak zaruridiz. Umumi harp, Türk — İstiklâl harbı, Çin japon harbı, ispan- |ya dahili harbı buna şahittir. »e Dünya harp tarihi göstermiştir. ki, harplerde, gerek coğrafi ve ge- rek strateji bakımından kuşatılmış, vaziyetle döğüşmek mecburiyetinde kalan ordular ve milletler ekseriyet-. le mağlüp olmuşlardır., 19 uncu asrın başında 1796 - 1814 arasında tereyan eden Napolyon se. ferlerihden tutunuz da, 20 inci aarın başından henüz. içinden beşeriyetin tam olârak çıkamadığı dünya harbi. ne gelinceye kadar son bir asrın içi- ne sığan harplerin neticesine bakınız, hepsi, bun'a teyid eder. Onün için, hiç bir millet, kendi ira desi lâhik olduğu müddetçe ne coğ- rafi, he de strateji bakımlarından, başkaları tarafından çevrilmiş, çen- berlenmiş vaziyete düşmek istemez.. Husüsiyle harplerin uzun sürüüğü ve bu harpleri idare için bol ve de- /— vanmlı yiyecek giyecek silâhlanacak, techizatlıyacak kâynaklara maliki- yet şart olduğu bir asırda, bu dahâa «hemmiyetli bir hal almıştır.. Halbuki, cumhurlyet Türkiyesinin sulh cephesine — katılmasiyle, daha şimdiden Yuğoslavya, — Bulgaristan ve Sovyet Rusya hariç oldüğu halde tam 162 milyonluk bir nüfuza malik olan sulh ve müdafaa cephesi, an. eak 138 milyonluk bir nüfuca malik olan harp ve tecavüz cephesini ku - gatmış vaziyettedir. «Bizi çemberli- yorlare diye, totaliter cephenin ko. pardığı feryüâd ve figanın Mmanasını! bu vaziyet daha kolay izah edebilir.. Yalnız söyliyemedikleri; söylemek is| temedikleri., bu çemberin tam maâ- nasiyle tecavüze kargı kurulmuş bir; ııık AA Biliğörlür ki- WTriyeste er” sehsirş ni nn ehayat Eulmadan, hırlıı bir Wt evvol bi Mok €n tanslı bir umde oııeaknr Bünün iç'n de edahili harp» mini kullamır ki bu #iwtemin b Yaydası vardır, o Kuşatmış olah tara- & hesi çok galip Te nisbetle kendi kuvvetlerin; daha / tihaldir. Almtenlar da bümu bildi kolay Vve'dâha Çabuk, cephenin istesiri için olacak ki itâlyada düimi Küt diği tarafa kaydırmak imkânina miz-| Vet bulundurmaktadırlar. “Bir çok lik olmatıdır. kürmay ve kıta zabitleriyle benaber.. Mihver devletlerinin erkâniharbi-| Bundan başka, totaliter rejimder, yeletihin de yapmak istedikleri şey,|İ$ siyaset bakımından da ciddi ve sü- aricak bü olabilir; yani dedikleri gi- Yekli bir hatbe asla mtütehammil de- bi yıldırım süratiyle hareket ederek | #ildirler. harbi bir &ti evvel bitirmek plânımı| — İIL — İki cephenin askeri kuvvete Züdüyorlar. Fakat müvaffakıyet çok|lerini urtumi bir surette mukayese: şüphelidir. Bagüne kadar-yapılan neşriyat ve Mâlümdur ki Almanlar, 1914 de,|istatistikt mulâmat gösterir ki sulh bugünkü kadar kuşatılmış vaziyette|ya müdafaa tephes; devletlerin'n ha değillerkön bile, bu sistemi takip et . Mövcudu $ milyon, mişler ve ilk hücumu eh küdretli, en e ü Sriea S ab Temak Te aa akler Fesim ördü.|İeİ talim ve terbiye görmüs ihtiyak, vi sağlmak İreren ernti 19 milyon; harbe sokabilecak, Fakat, 1813 de Napolyonun başı. | lti tayyare sayısı, 7210; dehiz fi na gelen felâket, burada Almanların|lârı 2 milyon 770 bin tonaj kuvvı başma göldi. Pransiz ordusumnun mu.|dedir. (Yugoslavya, Bülgaristan, Sov kavemeti önünde Alman ordasunun|yet Rusya ve Atmerika hariç ) bu ilk hızı çabuk geçti; iş mevzi hars| — Mukabil cephenin: Hazir ordusü bine dökükdü. Ve tam dört sene sür-|8.6 milyon talim ve terbiye görmüş dü.. Ve netieede küşütmiş vaziyefte-|htiyat efradı 13 milyon; harbe soka ki ordular hz'l son ıı(ırx kazandı- | bilecekleri tayyare miktarı — 5300; v |deniz Tilolari -640.000 tonüş Ku.ıtmıç vııı) 'ete ıılııı tarafa ge lince: Bu da düşmanın behemehal gçemberi içine sıkıştıra sıkıştıra im. ha etmek ve harbi çabuk bitirmek liter. Fakat buna muvaffak olamaz- sa, bu takdirde mevzilere yerleşerek mevzi harbi usulüne, müdafaa siste- mine geçer, kuşatlığı düşmanın dün. ya ile hayat yollarını keserek, harbi uzuün sürdürerek düşmanı açlığa ve mahrumiyete mahküm edip yıpratır, ve mağlüp eder. Niteklim umumt harpte, deniz yol.| t larına hâkim olan garp devletleri bu| lârın da bunun karşısında (Ziegried) sistemi takip ettiler. Ve muvaffak ol-|tahkimat hattı vardır. dular, IV, ktısadi vaziyet bakımından : Asri harplerde hükim unsün| A — Yiyecek maddeler: Almanyı milli enerjiden sonra bol miktarda| daha şimdiden zahiresinin yüzde $0| ve yüksek vasıfta teknik malzeme ve|unu hariçten tedarik etmekte imiş.. teknik vasıtadır. Malâümdur ki silâh-| Her halde harpte bu ihtiyaç bir kaç; Tarın ateş tesir ve kudreti 1914 tek'n-|misli artacaktır, Ve bu ihtiyacı da den dört misli artınış olduğunu müte- hassıslar bildirmektedir. Şimdiye kadar, «tek bir taburun iltihakı, bir meydan muharebesinin talihini değiğtirir» denirdi. Bundan sonra buna ; “«Modemn teknik hatp malzemöle- ri arasında bir tek esas? maddenin yokluğu harbin şeklini tamamen de. giştirebilir» cümelesi de iİlüve edile- bilir ve bununla da mübalâğa yapıl- miş olmaz.. zAri urd.ı Tarı İ Sullh cephesi, kemmiyet bâkımından 4 milyon 300.000 ihtiyat efradı, 1910 tayyare; 2 milyon - to:, nâjlık filo ile, öteki cepheye üstün vaziyettedir.; (Bu rakamlar A, Grossetain İllüs trasyondaki yazısından hulâsa edil. miştir.) Tahkimat: Fransızların şark hu« düdü boyunca kuüvvetli ve modern dir.. Şu halde harp başlar buşlamaz #bluka edilmiş olacağından işe ek-, mek vesikası vermekle başlanacak demektir.. Bu da ne kâdar devam &-| debilir? Sualine çok değer.. B — Sanayi sahasında: Almahya; muhtaç olduğu ham maddelerden: Zem olgn demir, petrol ve aaire gibi €n çok muhtaç olduğu malzemelerin-, den: * IK — Diplomatik ve politik (yani kazanmış bir vaziyettedir. B) Sulh ve ıımlıfıı cephesi dev- (ANADOLU) | -İteki aşıkları harbının hedefi, dönizyollarında hâ- yolları hasım tarafa kapamak İmddığı role bugün her memlekette lü- hariçten getirmek mecburiyetinde-İrtk. En ziyade harp malzemesi için eb| Demirin yüzde 60 ını; petrolun he-, Hava bombardı- manlarından sak- lanmak için kulia- nılan ışıklar Geçenlerde, ingilterede geceleyin yapılan hava manevralarında, bir bLombardıman tayyaresine, ışıkla ye- ri takribi olarak tayin edilen bir fab- rikayı bulmak vazifesi — verilmiştir. Bu vazifeyi üzerine alan tayyare, fabrikada ışık olduğu ve pencerele- Tehdid lerini bir tek mesele işgal etmekte- rindp şerde olmadığı halde ne tOO0|ĞiT: Enternüsyonal vaziyet lnultnd-l mefreden ve ne de ikinej bir uçuşta|der olan harbe doğru mu inkişaf et-| 160 metreden, fabrikayı ele verecek|Mektedir. Yahud, dâha doğrasu, Al-| en ufak biİr ışık bile tespit edememiş| M anyanın kadiri mutlak hâkimi, mak tür. © Sadını başka türlü tabakkuk eltire- Bu muamma nedir, biliyor musu.| Mezse yeniden bir «ihan harbi açmı. nuz? Fabrikanın pencereleri maviye | Y9 kll'—“f vermiş midir? boyanmış ve içerde de turuncu bir| — Şimdil k bu muammayı halletmek işık veren ampüller yakılmıştır. Ma-| Müşküldür Hâdiselerin değişen şe - dümdur ki, turuncu ile mavi, biribiri.| killeri, devlet adamlarının nutukları ni ezen renklerdir; tıpkı, yeşil ile kır|Mülhem matbuatın polemikleri ara- mızi Ve daha başka renklerde olduğu |&nda beyhude yere buna bir cevap eİgibi, yapi, mavi bir filtre turuneu| bulunmuya çalışılıyor. renkteki bir işığı sızdırmaz; — keza © Sulhçu maksatları şüphe götürmi- kırmızı filtre de, her türlü m.'._ Yen devletler en kötü ihtimallere kar. geçirmez. ı hazır olmak iç n muazzam bir gay- Tet sarfetmektedirler, Fakat unlaşıcı arzularını her fırsatta izhar etmek- tedirler. Hasım taraf kendisine mu- vaffakıyetler temin etmiş olan şantaj ve baakın metodlarından artık bir » şey beklenemiyeceğini anlamış gö » Tünmemektedirler. Her halde şefle- rin ifadesi değişmiş değildir. Ve bu ifâde hiç teskin edici mahiyet arzetk, miyor. « Almanyanm Memele ve italyanın Arnavudluğa el koymasından - beri nİRbİ bir sükünet hasıl olmuğ wibi gö- ründü. Herkes bunüh muvakkat ol düğünü h'ssetmektedir. Herkes önü- müzdeki avlar için Danziy ttrüfinda iyeni Bir Kötginlik beklemeıkdır Me- ğer klumulmadık şeşler ihdas etmek te üstad olan Führer sessizce olgüne Itşmış bir kon binezonu meydana çı- karsın. Ferağdt etmiyen bir ihtirasın Ydni tazyikleri nereye kadar gidecek ve bunun neticesi he olacaktır? yn Kardifte Almanya ile # * —— .—— Bahrivede hava guvvetleri 1000 yallık bir takih içinde, deniz kimiyeti kendine temin etmek ve bu için Üdnizlerde hükümran olmaktan iba. rettir. Ancak, denizde hâkim olmak. denizlere tek başına hükmetmek de- mek değildir, Eksşeriya iki tarâftan Hiç birinin şartsız ve kayıtsız olarak denizlere hâkim olmadığını, denizci- lik târih) de bize Üöğretmektedir. (Corbett.) JDeniz harbında hava silâhinin öy* zümu kadar ehemmiyet verilmekte. dir. Hava silâhı, mevcud deniz kuv- vetlerine yen; bir yürdimcı vasıta o larak katıldığı için, onun harbı gü - #ömüne bağlanması zarurldir. Fa - kât, buna vağmen deniz ,harbında 'Hava silâhmdarı fafla'bir şey bekle. ailmemelidir. br ı v nü mümkün gördüğünü tekrarlamış tır. Ve hatta anlaşmaya kargılıklı (- timad havası içinde müzakere edil. aret harbında, bu silâh, deniz-, ilti gemilerinin tabi oldukları şartla. va bağlıdır. Hava silâhı, tek başına, ne denizlerde hâkim olabilir ve ne, d& büyle bir hâkimiyeti muhalaza et önek kudretindedir. Bundan dolayı, askeri deniz tay- yhrelerine düşen vazife, esas itiba- riyle, denizde harekele geçmiş olan kuvvetlere keşif işini görmek, donan- mayı düşmana doğru — sövketmek, hüreket üsleri sayesinde sahil böyu salarını emniyet altına almaktan iba: vet kalmalıdır. Bundan başka, düş.| man deniz kuvvetlerine ve onların Hareket üslerine karşı taarruza geçi- rilebilecekleri gibi, hasım tarafın ithalâtı da tehdid altına alınabilir. Ruyet sahaları pek geniş olduğu için, Keşif tayyarelerine, pek yerinde ola. , «edonanmanın gözür mdı verilk miştir. ileri tüketen ra'c p yüyzetlere bir edebektir Fakat bütün bu teklifiere somurt- mek istemiyor. Danzigin ve sömürge- Almanya — Baştarafı Gıncı sahifede — gn elde edilmesini intaç edecektir. Fölkişer Beobahter Sovyetlerin vaziyeti Avrupada, bahusus şarki Avrupa- da bir harp patlarsa Rusyaniın vazi- yet; ne olacaktır? Onun alacağı va- ziyeti, hayati menfaatlerinin icap et- tirdiği kuvvet tayin edecektir. Biz ki süih istiyoruz, hep sulh ü - midimizi mohafaza ediyoruz, Rusya Doyçe Algemanya Saytung de 15; İngiltere ve Fransaya ceman yüz-| de17; Amerikaya da yüzde d4; Düştüğü görülür. Ç — Altın stokuna gelince; bunun sıklet merkezi de sulh ve müdafaa hesindeki bütünlüğünü bekliyoruz. Çünkü bu sulheu cepheye, hurbe Çekoslovakayanın İstiklâlime maf! ölân buhrandanberi milletlerin zihin- , * PC 12 Temmuz 1939 Çarşamba kuvvete delâletetmez - Yazan: Henri Lemery letinin iadesi Ve <hâyat sahasır de diği tarif ed.lmez şeyin kendisine temin edilmesinden başka hiçbir hal çaresine yamaşmlıyacAğını bildiriyor. Führer 1918 de silâhları terk et- İmekle Almanyâtın cumhurreisi Vil- sonun daveline icabet etmiş olduğunu ve bu makul hareketine sonra piş - man edildiğini söylemiştir. Doktor Göbbels de pek aşırı tabirlerle busga- Tp tezi ileri sürmüştür. Alman gaze- teleri ingilterenin makul sözlerini is- tihza ile karşılamaktadırlar. Böyle ge Almanyanın kararı kat'i olduğu ve hiçbir şeyin onu yolundan döndüre- miyeceğ., harbin mukadder olduğu hissini vermek istiyorlar Şu, haldea korkunç harbe doğra müu gidiyoruz? Ben, kendi hesabima, Alman devlet adamlarının ifadalerin- den hayırlı aJâmetler bulunduğuna inanmaya mütemayilim, İfade şidde- ti ekseriya gizli bir tereddüdün alâ- metidir. Harekete girişmiyen sözler. le kendini tatmine çalışır. Muhakeme edelim. Dünyada harp istiyen, galip için bile harbin faydaları felâketlerinden üstün olduğuna inanan bir tek millet yoktur. Belki başta B. Hitler bundan erhindir. Yoksa, demokrasilerin ata- leti sâyesinde ailâhblarimın onlardan üştün öldüğüu bir andaki fırsatı ka. Çrmatdı. Bügün, zamarn önün üleyhine ge- hışmaktadır. Kargılaşacağı hakiğnlar" her gün biraz düha kalübâlik ve bir â$ daha kuvvetli olmaktadır. Buna mükab'| Almanyanın iç vaziyeti, ara- zi ilhaklazına rağmen, ve .belki bü- Yük mikyasta bu yüzden gitgide müş külleşmektedir. İktisadi mesble, içti. mü$ mesele; mali moşale gitgide girli' ktedir. Ve bunların tek hal ça resi Alluyadaki metodların kükten değtiğmesidir. Artan sefaletin harbi mümkün göstermesi ve ani bir çılgıne Ynek Şartiyle değişikliklere bile razı|lığa meydan vermesi ihtimali yok de« olmcaktir. Düşünces çok iy: anlaşı- |& İdir. Bununla beraber buna ihtimal 'naktadır. Çünkü gunüü birinde mil-|vermiyorum. Bu şartlar içinde blöf yapmakta »İhayet vermek Ve bkulı müleller ceslistar ediliyor. Usul o kadar defalar müyelimi yenideli cazılamurinak icapjmuvaffak olmuştur ki, hâlâ bundan büyükfaydalar beklenmektedir. Metin davranalım. Poker partisi, khnlikla mukâbele edilmektedir. Alz|oyunbazlık edenlerin kendileri için mdanya emperyalizminin yolunu kes-|ya vatgeçmek, yahud da fena olan mek üzere teşekkül etmokte olan a-| kâğıtlarım ortaya atmaktan başka xhmetli kuvvetlerden ürktüğzü h'sai-|hal şekli kalmadığını anladıkları gün np kimsenin kapılmasına mahal ver-|*ona ermiş olacaktır. La Tribune das Natians Lehistan stratejik bir mevkidir. Burası, Le- histan topraklarının denize bağlan- dığı sargıya hâkimdir. Danzig kayboldu mu, artık kori - dor müdafan edilemiyetek bir hale girer, Almanya için, zaten saflan. mmakta olan ağacı sarsıp meyvalarını toplamak kâfi, Lehistan, Rusya sıkışmış bir halde tamamen çenberlenmiş bir hâle ge« lecektir. Bu müttefikimizi, pratik o0. larak, işte o zaman kaybedeceğiz. Jour Hoktor Bakteryolog A. Kemal Tonay Bulaşıcı, sâlgın — hastalıklar Mütehanısı (Verem ve saire) sulh ve müdafaa çemberi olduğu - duür!.. Görülüyor ki, coğrafi ve stratejik sakımdan sulh cephesi, tecavüz cep hıdıı her suretle (kemiyet ve vazi- arımndan) üstündür. — Buna karşı kuşa! iyet- hlıı:ı.ıı 1 l Wm dünyanın iktısadi yol- ları kendis; için kesilmiş vaziyete dü. şen taraf için, elindeki gıda madde- leri ve malzemesi — bitmeden, — ordusu , Gephanesiz ve vask At Yi Basmahane polis karakolu ya« ada 747 Telefon: 4115 yanan temeller üstünde kürulmüştur. 1 — Harp ve uuvh cephesinde|sokulursa, müvaffakıyet ihtimalleri|yatı için yalhız bir sakciğers vazife- Menfaat osaslarından uzaktır.. yer almış memleketlerin oılik istih-|her bakımdan ve her halde sulh Nıyulıkrurıhıdıınmıuh—ı almış olanların ise Amerika da dahil|nm en karışık, insanlığın ea sıkışık küm olduğu nazariyesini güderek,| (67) milyon tondur. bir deminde, uzağı en iyi ve en doğru| kararlarını cesaretle, metanetle ye| luk işlerine vakıf, Fransızcaya menfaatlere tecavüz ve bu sayede| 2 — Bir de dünya sanayi istihsa-| sezen, sayısız ve bulanık ihtimaller| vaktinde alan milli şefimizi ve hüh.|;na, iyi referansları - bulunan genişleme fikrinde birleşmişlerdir.. | 1ât muhtelif memleketlere dü. | içinden, milletimiz için ve insanlık| kümetimizi minnetle bir kerre dahı | Muhasip iş arıyor. Fakat Alman . italyan ittifakının delgen payı karşılaştırınca : için en fonalarını bulup ona karşı er | anmak edası, viedana huzur — veren|!. Müracaat yeri: İnönü vamlılığı çok şüphelidir. İtalyan mil. — Almanya ve italyaya ceman yüz »| doğru ve salim korunma tedbir ve| bir borçtur. 1392 numaralı hanenin #t ka'