21 Mayıs 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

Cumhuriyet Hükumetin nazari dikkatine Encümenlerde faaliyet Muamele vergisinde Ankara 20 (Telefonla) Encümenler hararetle faaliyetlerine devam etmektedirler. Bütçe eneümeninde Bugünkü içtimaında 931 senesi hudut ve sahiller sıhhiye idaresi bütçesini müzakere etmistir. tktisat eneümeninde Muamele vergisi lâyihasım varidat ve sanayi müdiri umumilerinin huzurile müzakereye baslamıştır. Cumartesi müzakereye devam edilecektir. Bu lâyiha yeniden mükelleflerin lehine tadil edilecektir. Tadilât encümeninin cumartesi günkü içtimaında tesbit edilecektir. Evvelki mecliste Avrupa Birliği # Sirk bir an uzaklaştırılmalıdır! Taksim'deki sirk mes'elesi halkımızı pek ziyade alâkadar ediyor. Karüerimizin bu alâkasını görüp te memnun olmamak kabil değildir. Dün gene sirk aleyhindeki neşriya tımızı takdiren bir çok mektuplar aldık. Bazı karilerimiz telefonla müracaat ederek bu takdirlerini söylediler. Yalnız, hakh olarak sirkın dünkü nüshamızda çıkan büyük ilânını garip bulduklarını söylediler. Filhakika bir taraftan halkımıza sirka gitmeyin diye nasihat verirken diğer taraftan sirka gidiniz, diye i • lân neşretmek, hiç te doğru bir hareket değildi. Bu, bazı karüerimizin de söyledikleri gibi «bu perhiz ne, bu lâhna turşusu ne?» Sözüne uy gun bir işti. Fakat karilerimize hemen şu noktayı bildireyim ki sirkin ilânı dünkü nüshamızda arzumuz hilâfına girmiştir. Nitekim bir gün evvel diğer gazetelerin hemen he • men hepsinde intişar eden «halkı • mızm bilrnesi lâzım gelen seyler» serlevhalı ilânı biz neşretmemiştik. Dünkü nüshamızda çıkan ilân ise, gece geç vakit gelmiş ve idare ve tahrir heyetlerimizin bulunmadığı bir saatte gelen bütün ilânlar gibi gazeteye girmiştir. Gazetelere ilânlar üç partide gelir. Birinci ve ikinci partilerde gelenler, idare ve icabında tahrir heyeti tarafından gözden ge« çirilir. Üçüncüsü ise gece ekseri yetle sinema ilânlarıdır geç vakit geldiğinden böyle bir tetkike tâbi tutulamaz. Dünkü ilân bu üçüncü nevi • dendir. Maamafih bu hususta icap eden emirler verilmiş olduğundan sirkın ilânları bir daha gazetemize girmiyecektir. Sirk hakkında dün karilerimiz den aldığımız mektuplar mühimdir. Kadıköy Sen Jozef lisesinden Fer " zaı* Arif B., «Tasarruf Cemiyeti» nîn halkı sirka gitmemeğe teşvik etme sini teklif ediyor ki gayet doğrudur. Dr.* tbrahim Zati B. de binlerce Iiramızı götürecek olan sirktan başka bir suretle istifade edilmesini ve sirk müdiriyetinin tazyik edilerek lise ve orta mektep talebesine vahşi hayvanların bilâücret gösterilme • sini teklif ediyor. Fikir güzel fakat, memleketten para vurmağa gelmiş olan sirkın buna razı olmıyacağı ve bu sirkın hâmisi kesilen Vilâyetle Belediyenin de sirk müdiriyetini tazyika kıyamıyacağı mubakkaktır. Darülfünundan Faik B. de gaze • telerin bir taraftan sirkın aleyhin de bulunurken diğer taraftan sirkin ilânlarını neşretmelerini pek haklı olarak manasız buluyor ve Belediyenin bin liraya mukabil sirkın burada 45 gün kalmasına müsaade etmekle kafese girdiğini söylüyor ki pek doğrudur. Osmanh Bankası memurlarından Saniye Karagâni H. da, ahalimi zin zevk ve eğlenceye pek çok para verdiğini söyliyerek «haikımız bü • yük bir sür'atle müthiş bir uçuru ma doğru sürüklendiğini görmiye • rek hovardalığmı günden güne ar • tırmakla zevkıyap oluyor. Hükumetimizin buhranın önüne geçilmesi için bütün kuvvetile çahştığı şu za manlarda ahalimizin bu kayıtsızlığı beni alâkadar edemezdi. Rolüm de ikinci derece kalıyordu, çünkü ka inpederiniz sert ve işinin başmdan ayrılmaz bir adamdı. Beraber çalışmak güç idi. Evet, Gandüma benim için fena bir hatıradır. Güldü ve ilâve etti bunu size söylediğimden dolayı af dilerim. O söylerken ben her şeyi anla ımştım. Miza, bu adam Miza'nm kocasıydı. Şimdi Odil'e dair tarihin bu bahse mütealik sahifeleri cümle cümle gözülerimin önünde canlandt. Demek sofranın öbür ucunda otu ran ve yanındaki erkeğe tebessümler saçan şu tatlı ve şikâyetperver gözlü güzel kadın, kocamın bir akşam ateşleri sönmek üzere olan bir şomînenin karşısında, yerde, yastıkIar üzerinde kâm aldığı kadındı. Gözlerime inanamıyordum. Çünkü kocamın yazılarının üzerimdeki müfrit tesiri onu bende Lucrece Borgia, Hermıone hayalinde tecessüm ettiriyordu. Kocam bende bu kadar yanlış bîr tesir yapacak surette kanıma ne zehiri katmıştı? Ne olursa olsun onun kocasile konuşmak ıztırarında idim: Evet, kocam sizden kerraren tHEM evvel buradan çok elim ve hazin bir manzara teşkil etmektedir» diyorBiz, ayni hazin ve elim kayıtsız Iığı tstanbul hükumet ve Belediye sinin de göstermekte olmasını müte ellimiz. Hükumeti merkeziye, müdahale edip te sirkin burada kısa bir müddet için kalmasını tenıin etmediği takdirde memleketin ve milletin 600,000 lirası harice gidecektir. Millî tasarruf gibi büyük bir mefkureyi kavrıyamıyacak bir vaziyette bulunan tstanbul makamatının bu işi başaramıyacağını anladığımız için bütün ümidimiz Ankara'da ve hal kımızın akli seliminde, vatanperverliğindedir. Vatandaşlar, beş on vahşi hay • van görmek için avuç dolusu para vermeyiniz ve sirka gitmeyiniz. Sirkte yangına ve yırtıcı hayvanların kaçmasına karşı hiç bir tedbir ittihaz edilmemiştir. Giderseniz hayatmızı bilerek tehlikeye atmış olur sunuz. NAUNA MIHINA Yegâne mi ya ? mükelleflerîn lehine yeniden tadilât yapılacaktır 10 beygir kuvvetine kad&r olan sanayi müesseselerinin muamele vergisinden istisnaları esası tnevzuu bahsolmuştu. Ve bu hususta lktisat eneümeninde bazı ihtil&fat baş göstermişti. Şimdi büsbütün başka bir şekil bulunmasına ça hşılacaktır. Dahiliye eneümeninde Valilerin salâhiyeti mes'elesi hakkındaki lâyihamn tetkikine başlamıstır. Adliye eneümeninde Yeni icra ve iflâs lâyihalarmın müzakedesine başlandi. Kanun projeleri encümen azalanna tevzi edilmistir. Tevfik Rüştü B# in yeni beyanatı Umunıî teşriki mesaiyi biz de kabul ediyoruz Şubuhranb günlerde yüz binlerce liramızın harice gitmesine müsaade edilmetnelidir Türk Yunan dostluğu Tevfik Rüştü B. ve M. Venizelos mühim beyanatta bulundular Ankara 19 (Hususî) Başvekil M. Venizelos Golos şehrindeki Muhacirin mahallesini ziyaret ettiği sırada halka hitaben bir nutuk irat ederek Türkiye ile Yunanistan arasındaki itilâfnamelerin akti zaruretini ve itilâfnamelerin iki hükmetin münasebetinde bugiin pek bariz olan hiiınü tesir lerini ve iki hükmetin müteka bilen elde ettikleri faydaları izah etmiş ve halk tarafından hara • retli bir surette teşyi edilmistir. Atina 1? (Hususî) Atina gazetelerinin Cenevre muhabirle Cenevre 19 (A.A.) Avrupa Birliği tetkik komisyonu ruznameye dahil üçüncü maddenin iktisadî mes elelerin müzakeresine tekrar baslamıstır. M. Litvinoff söz alarak Rusya'nın komisyon müzakerelerine îştirake davet edilmiş olmasından dolayı tesekkür etmiştir. M. Litvinoff Rus sanayiinin yeniden canlanma dev resine girmiş olduğunu, bununla beraber bütün dünyada hüküm sü ren buhranın tesirlerinden kurtu laraadığmı beyan etmiş, ve Avruoa'nın sarfetmekte olduğu mesaiyi Rus iktisadî sistemine karşı müeadele esasına istinat ettirmiyeceğini söylemistir. Türkiye mümessili ve Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey, Felemenk murahhası M. Fon B'okland söz almıslar, karşılıkh ve iki taraflı rouahedelerin hazırladığı umumî mesai iştiraki teklifini esas itibarile kabul ettiklerini söylemişlerdir. M. Briand, yarın veya perşembe günü yapılacak olan muhtelif tekrinden buraya gelen teigraflara lifleri tetkik etmek üzere bir tet göre Türkiye Hariciye Vekili Tev kik komisyonu teşkil edilmesi hakfik Rüştü B. ecnebi gazeteler mü kmdaki Henderson projesinin kabul ünü teklif etmiştir. Bu komis messillerini nezdine kabul edeyona Almanya, Avusturya, Belçika, rek beyanatta bulunmuştur. TevIngiltere, lspanya, Fransa, Yunanisfik Rüştü B. Türk Yunan mü tan, Felemenk, ttalya, Lehistan, Romanya, îsveç, tsviçre, Türkiye, Çenasebatında mevcut olan muhadenet ve kıymetten dolayı beyanı koslovakya, Rusya ve Yugoslâvya iştirak edecektir. tsviçre murahha memnuniyet ederek Türk Yunan sı M. Motta komisyon reisliğine tamukarenetinin kat'î olduğunu ve yin edilmistir. iki komsu Cumhuriyetin sıkı dostluk ve teşriki mesaisinden tevellüt eden fayda ve menfaatleri izah etmiştir. Dünkü Yeni Gün'de muhteşem bir öküz resmi ve altında bir kaç salır yazı vardı. Bu öküz Dicle cephe sinde Türk'lere karşı mu • harebe eden tngiliz ordusuna refakat etmiş ve harbin kızıştığı bir «• rada şiddetle böğürerek tngiliz'lere yardım ettiğinden günde 12 peni ile tekaüde sevkedilmiş. Refikimiz, tngiliz hazinesinden tekaüt maafi alan yegâne öküzün bu hayvan olduğunu söylüyor. Bana kalırsa yegâne değildir; refikimiz, harp esnasında şiddetle b8ğürerek tngiliz ordusuna yardım ettiği için bir öküze tekaüdiye bağlıyanları unutmuş! * ** Cezası ne olmalı ? Evvelki günkü Cumhuriyef te şöyle bir havadis vardı: tzmir Vilâyeti İdare Hcyeti Başkâtibi Ahmet B. hakkında Uhkikat yapılmaktadır. Tahkikat neticesinde altı sene evvel verildiği halde muamele görmemiş ve dolaplarda unutulup kalmış yüzlerce evrak bulunmuştur. Hatta Memurin Muhakemat Encümenine ait olup muameleleri • nin bir baftada intacı lâzım gelen 330 kadar dosya da bu meyanda meydana çıkmıştır. Eğer bu haber tahakkuk eder de o memurun hakikaten evrak ve dosyaları böyle altı sene bir dolapta nnuttuğu anlaşılırsa ona yapılacak en iyi ceza, muhakemesine ait evraln, böyle altı sene bir dolapta unutu < vermekten ibarettir. * * * Gayrimübadiller Bono tevziahna hazi randa baslanacaktır Gayrimübadillerin bıraktıkları malların Irıymetlerini takdir için Yunanistan'a giden komisyon lann faaliyetlerine muvaffaki yetle devam ettikleri Gayrimübadller cemiyetine gelen haberden anlasılmaktadır. Tetkikatını ya kında bitirerek Istanbul'a döne cekler ve mesailerini rapor ha linde Gayrimübadiller cemiye tine ve Muhtelit mübadele ko misyonuna bildireceklerdir. Anadolu'daki Yunan emlâki nin Maliye Vekâleti tarafından tetkik ve tesbitinden sonra gayrimübadillere Ziraat Bankası vasıtasile tevzi edilecek bonolar için yapılmakta olan tetkikat bu ay nihayetine doğru tamamen bitmiş olacaktır. Bu münasebetle bonoların ha • ziran ortalarına doğru tevziine başlanacağı ümit edilmektedir. Bono tevziatı bittikten sonra Anadolu'daki Yunan emlâki sa tılığa çıkarılacaktır. Gayrimübadiller bonolarile bu müzayedelere iştirak edebileceklerdır. Müzayedelere hariçten iştirak edecekler de gayrimübadillerden satın alacaklan bonolan ibraz edebileceklerdir. Kaçak eşya ihbariyeleri Ankara 19 Maliye Encümeni inhisara tâbi kaçak maddeleri ihbar edenlere verilecek ikramiyelerden bir kısmının peşin verilmesi hakkındaki lâyihayi müzakere etmiştir. Encümen sigara kâğıdından birden yüz deftere kadar beher defter için hü kumetin teklif inde tayin edilen beş kuruş ihbariye encümence dört kuruş kabul edilmiş, diğer esaslar aynen ipka edilmistir. ve hürmetle bahsetmiştir. Sonra biraz eza duyarak ilâve ettim: Madam Godet kocamın ilk karısının pek dostu imiş. Artık bana bakmaktan fariğ oldu ve o da biraz bozularak: (Bu tahavvül beni bir anda düşündürdü: Acaba bildiği nedir?) Evet, çocukluk arkadaşı idi ler. Sonra terslikler oldu, Odil karıma karşı lâyık olduğu surette hareket etmemiştir. Bahsin garabetini gördüğümden başka tarafa atladık. O Fransa ile Alraanya'mn çelik, kok ve taş kö mürü âlemindeki münasebetlerini izaha koyuldu. Bu büyük sınaî mes'elelerin haricî siyaset üzerine tesirlerine geçti. Geniş fikirleri beni alâka,dar ediyordu. Villie'yi tanıyıp tanımadığını sordum. Fas'takini mi? Evet, meclisle • rimden birinde azadır. Kendisini zeki mi tanıyorsunuz? Ancak tanıyorum, muvaffak olmuş bir adamdır. Yemekten sonra karısile yalnız Siyah Inci! Avrupa'da dünyanın paratı nı kazanan meşhur zenci dansöz Jozefîn Beyker bu yaz şehrimize gelecekmiş. Vahşi hayvanlardan sonra vahşi danslan seyredeceğiz, Fransız artisti Marie Bel'den ve Yunan şantözü Zaza'dan sonra bu Amerika'lı Siyah tnci'ye para yedireceğiz demek. Bizde bu hovardalık varken zenci artist her halde tstanbul'dan yüzünün akıle gider. Emlâk Bankası faiz miktarını indirdi •>mnm»<mWI!inillll!llllll!!IHIIIİ!nilinnilllUIIWIIUınıınnınnı>~«~ Afyon komisyonu Tevfik Rüştü B. bizdeki tedbirleri îzah etti Cenevre 19 (A.A.) Cemiyeti Akvam aıeclisi istişarî mahiyeti haîz afyon komisyonunun kaleme al • mış olduğu raporu kabul etmiştir. Bu rapor münasebetile cereyan eden müzakere esnasında Türkiye mü me&sili ve Hariciye Vekili Tevfik Rüştü B., Türkiye hükumetinin u yuşturucu maddeler ticaretine karşı müeadele için almış olduğu ciddî ve şîddetli tedbirler hakkında komU yona izahat vermiştir. Gazı günu Samsun'da samimî merasim yapıldı Samsun 20 Dün, Reîsicumhur Hz. nin 335 senesi mayısının 19 uncu günü Samsun'a çıkarak miliet ve memleketi kurtarmak için açtıkları mücadelenin ' yıldönümüne müsa • dif idi. Bugünü «Gazi günü» olarak kabul eden Samsun'lular bu serefli yıl dönümünü büyük sevinç ve merasimle tes'it etmişlerdir. Aksamı bir fener alayı yapılmış ve gecesi de fırka mahfilinde bir balo verilmiş • tir. tzmir 20 Emlâk Bankası U • mum müdürü Hakkı Saffet, idare heyeti reisi Cemal, azadan Raufi Beyler şehrimize geldiler. Hakkı Saffet Bey Maliye Vekâletinin his sei iştirak mukabüi olarak bankaya devrettiği 400 parça emlâkin satış tarzını tesbit edeceğini, satışa ilk mahsul zamanında başlanacağını söylemiştir. Banka görülen lüzum üzerine ikrazat faizlerini yüzde on ikiye indirmiştir. Banka daha ucuz faizle para bulacak olursa faizi daha da îndirecektîr. Bankanın ikra • zat şefi Kâmil Bey istifa etmiştir. Bu istifanın mühim bir mes'eleye te • mas ettiği haber veriliyor. Kâzım Pş. Hz. nin Teo man'ı tescil edildi Reisicumhur Gazi Hz. bundan bir ay kadar evvel bir gece B. M. Meclisi Reisi Kâzım Pş. Hz. nin evlerini teşrif etmişlerdi. Gazi Hz. o gece Asya'da Türk Hün tmpara torluğuna dair Kâzım Pş. nin çocuklarına bir ders vermişler ve milât tan evvel üçüncü asrın başlarına doğ ru Çin'de icrayi hükumet eden Türk tmparatorlarından Teoman'dan bahsetmişlerdi. Bu sırada Gazi Hz. Kâzım Pş. nin küçük oğlu tlter'in i*mini de beğenmemişler ve bunun Teoman ismine tahvilini tensip et • mişlerdi. Kâzım Pş. Hz. tlter'm isminin Teoman olarak tescili için usulen Ankara birinci hukuk dairesine müra • caat etmiş ve cereyan eden muha keme neticesinde gösterilen esbap mahkemece muhik görülerek tlter'in isminin sicilli nüfusa Teoman olarak kaydına karar verilmiştir. İdarî laksimatta tadilât yok Ankara 20 (A.A.) Son za • manlarda bazı vilâyetlerin ilga edileceğine dair gazetelerde intişar eden havadisler üzerine Dahiliys Vekâletinden salâhiyettar bir zat Anadolu Ajansı muhabirine şu beyanatta bulunmuştur: «Devletin her teşkilâtı gibi idarî taksimatm da daim: bir tetkik mevzuu olması tabüdir. Son günlerde bazı vilâyetlerin ilgası hakkındaki şayia da bundan ileri gelmiş olabilir. Hükumetin programında vilâyet taksimatının tadili mevzuu bahis değildir. Ev sahibi birini Madam Godet diye takdim etti. Baktım, biraz solmuş güzel bir kumral idi. M. Godet Lejiyon Donör payesini haiz ve hâkim bir mevkide görünüyordu. Vazih bir şey bilmeksizin düşünüyordum: Godet? Godet?. Bu isme bir yakınhk duyuyordum. Bir aralık ev sahibi hanıma sordum: M. Godet kimdir, necidir? O, o madenler Kralı gibi bir şeydir. Acieries de 1' Ouest'in murahhas azasıdır. Kömür madenle rinde de çok mühim mevkii vardır. Bu zattan bana Filip mi bahsetmiş olacaktı. Yoksa M. Villie mi, di • yordum. Sofrada beni M. Godet ile yanyana oturttular. Kartonumu tecessüs ile okudu, takdim olunur • ken ismimi iyi işitmemiş, ve bana derakap: Acaba Filip Mareena'mn haremile mi teşerrüf etmişimdir. Onun haremiyim. O, kocanızı pek iyi tanırım. tşe onun, daha doğrusu babasının Limusin'deki fabrikasında baş ladım. Hazin bir başlayış. Bir kâğıt fabrikasını idare edecektim. Bu iş Çocuk doğuran falebe tzmir 20 Kız muallim mek'ebi son sınıf talebesinden Sabriye Salim H. Rauf B. isminde bir genç ile sevişmiş ve bunun neticesi olarak bir çocuğu dünyaya gelmiştir. Sabriye H. mektepten çıkarılmıştır. Denizli heyeti Dahiliye Vekilini ziyaret etti Ankara 20 (Telefonla) De • nizli vilâyetinin lâğvedilmemesini temenni maksadüe şehrimize gel miş olan beyet azası bugün Dahiliye Vekili Sükrü Kaya Beyi ziyaret ettiler. Kendilerine hangi vilâyetlerin lftğvedileceği hakkında henüz bir karar verilmediği ve bu hususta, bütçede taksimat yapılırken bazı esaslar vazedileceği, bu esasları ihtiva etmiyen vilâyetlerin Iâğvı tabiî ol • duğu cevabı verildi. Kongre murahhasları Ankara 20 (Telefonla) C. H. Fırkası kongresine iştirak eden murahhaslar bu akşamki trenle memleketlerine hareket ettiler. Camhariyet'm tefrikası: 66 Açık muhabere Seyyar muhabirimiz Fuat B. in müdiriyete müracaat etmesi rica olunur. kalacak bir surette hareket ettira. Kocamın beni bundan menetmek istiyeceğini düşünerek ben de ken • dimi menetmeğe çalıştım, olmadı. Yaklaştım. Kadıncağız şaşırmıştı. Kocanız yemekte evvelce be nimki ile çok iyi tamşttğınızdan bahsetti. v Soğuk bir halde: Evet, dedi, bir kaç aylar ko camla beraber Gandüma'da yaşa mıştık. Üzerime garip bir nazar at • fetti, bu nazar istifhamkâr ve mahzun idi. Düşnür gibiydi: «Acaba bu kadın hakikati biliyor mu? Ve bu nezaketi zahirî, suri bir şey midir?» Kadın bana sıcak kanlı, munis bir şey geliyordu. Letafeti, malihülyavî ve ciddî hali dokunmuştu. Ü zerinde, derin ıztıraplar geçirmiş bir kadın hali vardı. Kim bilir, belki kocamı mes'ut etmek istemişti. Bunu istemiş, çünkü kocamı sev miş ve onu ancak bedbaht edecek bir arkadaşından siyanet etmek istemis olması neden müstebat olsun? Mabadl « w Yazan: Andre Moruva IKLIMLER Terceme eden: Haydar Evet, orası öyle, o mukaddesata ben de inanırım, ve bunu f ilen isbat etmişimdir. Fakat evlüik başka bir şeydir, aşk ta başka bir şeydir. Kumaş sağlam olmalı, onun üzerinde zaman zaman, parça parça oymalar, arabesekler işlemek vardır. Ancak bunun da usulü, nizamî, fenni, hududu bulunur. Şimdiki genç kadmlarda hoşuma gitmiyen cihet yani işleme, imal, daha muciz bir tabir 0e, fason bilmemeleridir. thtiyar teyze bana bu perdeden, bu ruhtan uzun uzun fikir ler yaydi, döktü.. Bu hal beni eğlendiriyordu. Birbiriraizî sevmekle heraber, bir birimizi iyice anlıyacak fıtratta yaradılmamıştık. O sıralarda bir takım erkeklerden de davetiyeler aldım. Bunlarm bir kısmı Filip ile muhtelif işlerde or tak Rifat olan Sommervien'dendir. Bunlarm davetini kabul etmeği vazife bildim; çünkü Filip için müfit olabilir adamlardı. Evlerine git, tiğim zaman, gittiğime nadim ol dum; çünkü davetliler içinde kimseyi tanımadığımı gördüm. Binalar güzel, mobilyalar benîm hoşlanmıyacağım derece fazla modern idi. Filip tablolarile alâkadar olabilirdi. Davetliler arasmda Marquet'ler, bir Sisley, bir Lebourg vardı. Madam Sommervien beni hepsi meçhul olan kadmlara ve erkeklere takdim etti. Ekseriyeti güzel olan kadın lar pırlantalara müstağrak idi. Erkekler kavi bünyeleri ve azmü irade parhyan ' simalarile üzerimde büyük mühendis tipi tesiri yapmışlardır. Unutacağımdan emin oîarak isimlerini dikkat etmeksizin dinliyordum.