5 Eylül 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENE No. 2633 ^muharrlrl YUNUS NADÎ f . İDAREHANESİ:^ • ' OuvoBUunıuınıu kaı>i\inda «laireı mafısüsa ^Telgraf: İstanbul Cumhurivef r Posta kutusu: N° 2 4 6 İ:^ J : • Başmuharrir : 22366i . Tahrir mUdürU 23236 tdare müdürO 22365. Matbaa ^'20472 Cu m h uriyet Ankara a CUMARTESi 5 EYLÛL 1931 İÇJNT HAgîç : Seneligi ; #1400 Kr.*j *2700 f 6 Aylığı ( * 3 Ayiığı \ 400 Kr* : %800 : { MODDET:|TQRK)YE SL^J?AJ İç'lN*'j 750 Kr.1 j t i 4 5 0 Kr. Nüshası her y İ 5 Kurnştur |Cenevre'de M. Venizelos, Tevfik Rüştü Beye hususî bir ziyafet verdf ve iki devlet recülü arasında mühim bir mülâkat vukua geldi [Tafsilât son haberlerdedir] Tarih yolunda... Ilâhe Atena : k Gazı nın tarıhe :a ^ '* *özlerinden bazıları • benim için öğreden ve î düşündüren bir ders yerine geçmiştir. Bir gün şöyle demişlerdi: c Kadîm Küçükasya tarihînde Turova (Troie) muharebesi en mühim hâdiselerden biridir. önasya ile Anadolu'nun müttefik kavimleri Yunan müstevlilerine karşı Turovayı müddet müdafaa et uzun mişlerdi. Bu muharebe bazen denildiği gibi bütün kıymetini Homer'in destanlarında yaşamasına borçlu değildir. Muharebe ve Homer'in destanları tarihte birbirini tamamlıyan iki derîn tesir yaptı; harbin müstevliler tarafından kazanılması Küçük asya'da efsaneler devri denilen bir devri, fikrî ve şe'nî hayata kapadı. Takriben yüz sene sonra tarih devri başlıyordu. Aradaki fasıla bütün Turova sahasım yabancı unsurlarla doldurdu. Daha sonra Homer'in edebiyatı, yavaş yavaş unutulan efsaneleri bir yere toplamakla o zamanın son hatıralarını maziye gömmüştür.» ı Gazî Hz. ilâve ettiler: « Vukuata yalnız müspet bilgilerle alâkadar bir nazarla bakıhrsa, Turova muharebesinin ayırdığı îki devir, olduğu gibi kabul edilmekle iktifa e» dilebilir: Bir tarafta efsaneler, diğer yanda medenî ve tarihî hayat var dır. Fakat bütün hakikatler böyle kat'î ve muayyen tasniflerle izah e «dilmis olmıyor. K*tçükasya'da ta rihten evvelki safhanın kapanması fikrin ve medeniyetin tedricî inkişaflarını asırlarca karanlıkta bırakmıştır. Hâlâ Ege yazıları okunmadı; Turova'da ele geçen mahkukâttan hiç bir şey anlamıyoruz.» Yazan : SAMİH RİFAT Küçükasya tarihinin geçirdiğî u zak bir inkılâbı en geniş bir ihata ile tahlil eden bu sözler bizi bir nokta üstünde düşünroeğe davet eder. Benim bundan çıkardığım mana şu dur: Turova muharebesi her şeyden evvel tarihi izmihlâle uğratmıştır. Yunan'lılar o zaman Küçükasya'dan muvaffakiyetsizlikle dönmüş olsalardı Anadolu medeniyetinin menşeleri bugün bütün safhaları ve mütevalî inkişaflarile gözlerimiz önünde bulu nacaktı. Aradaki derin inkılâp maziyi susturdu. Yunan'lılar Küçükasya medeniyetine yalnız eserleri ve hatıralarile tevarüs etmediler; onu kendi şahsiyetlerinde temsil için biraz da unutturdular. Ege medeniyetinin varisleri bize o medeniyetin yazılarını olsun öğretebilmeli idiler! Belki bir zaman gelecek; Yunan mucizesi diye cihanın hayretlerini asırlarca üzer • lerinde tophyan san'atlar ve güzellikler altında tarihten gizlenmiş olan asılların yaratan ve ibda eden kudreti kendi unutuluşunun hesabını o mucizeden istiyecektir. Bugün karanlık içinde yürüyoruz. tleriyi görmemize mâni olan aldatıcı ve renkli hailler vardır. Medeniyetin mazide birdenbire açılmış gibi görünec en uzak ufukları üzerinde Fidyas'ın (Phidias) dehasını temsil eden yüksek heykeller ayak üzerinde durmuş, bizi daha ötelere bakmaktan menediyor. Ne olurdu? Son asırların arayan, tetkik eden ilimIeri Şark'ın kendi vasıtalarını kullansalardı!... Onlar yalnız Arîliği ve Arîliğin derin taassubunu doyurmak îstîyorlar. Muhtelif Türk lehçelerini az çok anlıyan bir adam, Turova'nın efsanî tarihini okuduğu zaman hayretler içînde kalır. Garp âlimlerinîn en ba* 8Ît bir şekilde izah edemedikleri isim ler ve kelimelerden bir kısmı açık türkçedir. An'aneler bunları teşrih ediyor. Esa+irî isimlere verilen ma • nalar bazen gülünç ve çocukça ola bilir. Hatta çok defa böyledir. Fakat lisanî unsurlar, tarihin kendilerine is nat ettiği mefhumlar ve an'anelerle teeyyüt ettiği zaman çıkarılan neti celeri ilmen tekzip etmek güçtür. Ta rihten evvelki devirler ancak bu şerail altında tetkik ve tahlil edilir! \j, I lllllltlllllt Hereke Fabrikasmda yangm Başvekil Ismet Pş. dün Sekiz saat devam eden müthiş bir ateş V hareket etti Heyeti Vekile bugün İsmet Pş.nın fabrikanın makine dairesini kületti riyasetinde bir içtima aktedecektir Yangmı Kadıköy itfaiyesi söndürdü, tezgâhlar kısmında bir şey yoktur bütün tesisat sigortalıdır Evvelki ak şam sabaha karşı saat iki buçukta, He reke men.su cat fabrikası nın makineler dairesinin bu • lunduğu dağ taraf ındaki bü yük dairede, henüz bilin m i y e n bir sebepten do layı yangın çıkmıs ve se • kiz saat de • vam eden müthiş bir a teşle fabrika • nın makineler dairesi hemen kâmilen yanmış • tır. Yangîn çıktıktan sonra gece nöbetçisi bulunan ve gece orada yatan ameleler kâmilen vak'a malemiyeceği anlaşıldığmdan saat üçte İs tanbul, Kadı • köy itfaiyele • rine telgraf lar çekilmiş ve imdat istenmiş tir. Kadıköy it faiyesi telgrafı alır almaz derhal iki aroroz, bir moto pop ile daha bazı yangın söndürme a letlerini Hay darpaşa'ya sevketmiştir. Haydarpaşa şîmn'difer îdaresî saat altrda harekete müheyya bulunan yük ka tarına kâf i miktarda vagon bağlamış, irkâp iskelesinden vagon {Mabadi 4 üncu sahifede^ B u v u İsmet Pş Hz kendisini teşyi edenler arasında Hereke fabrîkasının eski bir resmt halline yetişcrek ellerine geçir • diklerî vesait ile yangını söndürmeğe çalışmışlar ise de şiddetle esmekte olan rüzgâra karşı mevcut vesait ile yangının söndürü Başvekili teşyi edenler a rasında Ref et Pş. da vardı . t Başvekil İsmet Pş. Hz. dünkü posta trenine bağlanan hususî bir vagonla Ankara'ya hareket et mişlerdir. Başvekil Paşa trenin hareke tine sekiz dakika kala refakatlerinde biraderleri ve hususî kâtipleri ile büyük oğulları ömer Bey ve Seyrisefain Müdürü umumisi Sadullah Bey bulunduğu halde Sakarya motorile Haydarpaşa'ya gelmişlerdir. İsmet Pş. Hz. motörden çıktıkIarı zaman Ankara Valisi Nevzat B. ile şöyle görüşmüştür: Ankara'dan haber alıyor musunuz? Her zaman paşam. Ankara suyu ihale edilmiş öyle mi?.. Evet paşam. Başvekilimiz istasyon metha linde Büyük Millet Meclisi Reisi İ Darülfünun Divanı bugün içtima ediyor Tıbbiye ile eczacı mektebinin bîr fakülte halinde tevhidi takarrür etti Edebiyat Fakültesinin bir ret karan Darülfünun Divanı bugün fev kalâde bir içtima aktederek Ankara'dan iade edilen fakülteler > barem cetvelini müzakere edecektir. Edebiyat Fakültesi müderrisler meclisi perşembe günü top lanmış ve f akültenin barem cet veli hakkında evvelce Divan tarafından verilen kararın reddine karar vermiştir. Bugünkü divan içtimaîndan evvel Dişçi ve eczacı mektepleri hocaları Darülfünun Emininin ri yasetinde toplanacaklardır. Ev velce bu iki mektebin birer fakülte haline konulması için vaki talep Maarif Vekâletinden Tıp Fakültesine havale edilmiş, fakülte bir karar verememişti. Ahiren tıbbiyenin kararlaştırdığı şekle göre Eczacı mektebi tıbbıyeye iltihak edilerek fakülteye (tıp ve eczacı fakültesi) ismi verilecek ve Dişçi mektebi buraya merbut Kâzım Pş. Hz, Fenerbahçe'de.. Meclis Reisimiz dün kulübü ziyaret etti Meclis Reisimiz Kâzım Pş. dün sabah 11 de Fenerbahçe kulübünü ziyaret etmiş ve kulüp erkânı tarafından hararetle istikbal edilmiştir. Reis Pş. nın yanında Kars meb'usu Halit Bey de bulunuyordu. Kâzım Pş. evvel â tenis Kordunda maçları sey rettikten sonra binaya geçerek mii • zesini, salonunu ve kayıkhanesini gezmiş, gördüğü întizam ve tekemmülâttan çok memnıın olduğunu, çok çalışmalarını, kendilerine muavenet te edeceğini söylemiştir. İsmet Pş. Haydarpaşa gannda Kâstm ve Refet Ps. larîa gorüşuyorlar Kâzım Pş., Halk Fırkası Kâtibi umumisi Kütahya Meb'usu Re cepB., ve Başmuharririmiz Muğla meb'usu Yunus Nadi, Giresun {Mabadi 2 inci sahifede) Dünkü yüzme yarışları Beylerbey'li Salim Bey «1» saat «31» dakikada Beykoz'dan Bebeğ'e geçti Güzel bir konser Riyaseticumhur orkes trası son konserini verdi Barem hakkında divan tarafmdan verüen karan reddeden Edebiyat Fakültesi Reisi » Muzaffer Bey Riyaseticum hur orkestrası son konserini ev velki akşam Taksim bahce bir enstitü halinde idare olunâcak sinde Zeki Be yîn idaresinde tır. Maahaza Dişçi ve Eczacı mek verdi. Meşhur tebi hocalarınm bu şekle de iti Rus bestekârı raz edecekleri haber verilmek Glazunov'un e • serlerine tahsis tedir. edilen bu konseEğer Eczacî mektebi müstakil ri kalabalık bir fakülte olursa mevcut 3 sınıf 4 e halk kütlesi alâEkrem Zeki Bey iblâğ edilecektir. ka ile dinlenmiş ve memleketimizin IIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIMIMIIIIIIIllllMlllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIMIIIIIIIMIIIIIIIIIIMIIIMIIIMIIIIMIIIIIIIIIIMIIIIIMinilllllllMIIII yegâne kuvvetli orkestrası hamezardan çıkamıyan ipekböcekleri dı. Türk naturizminin umumî esasla raretle alkışlanmıştır. Kıymetli gibi mahdut ufuklarına kapanır, ve rını andıran bu itikatlar arasında atsan'atkârımız Zeki Beyin se • ların mukaddes addedüdiği eski bir bir adım ötesîni göremezler. Turova nelerdenberî yorulmadan ça harabesini bulanlarla toprakların Asya dininin izleri de viızuh ile selışarak yetiştirdiği bu kıymetli or .Dünku yuzme yarışlarmdan • çiliyor. Turova'da ilk cemiyet hayatı gizlediği şeyleri tetkik edenler birbi kestramızda evvelki akşam çok bü ijei Mtıba (Aşağıda kadınlar rinin varlığını tanımıyan hodbin ihnın başladığı günden son istilâların yük terakki eserleri gördük. BiF \ . jjsasvnda birinci gelen ^ tisaslar oldu. Hafriyatı yapan Alman her şeyi örttüğü zamana kadar hiç hassa hayli güç olan sekizinci s e n y *„*• * Matmaçel Evcff ^T, •$• bir hâdise yoktur ki, buna bir at efsa arkeoloğu Şliyman (Schliemann) Tu foniyi san'atkârlarımız kuvvetli bir rova'nın mevkiini tayin etmekte bil » Denizcilik heyeti taranesi karışmasın. öyle denilebilir ki, Turova'nın hâlâ bir meçhuliyet i hassa zevcesinin ilmî yardımların Avrupa orkestrası derecesînde çal fından tertip edilen su # »• «55TOP dan îstifade etmiştî. Bu kadın yı • mışlardır. çinde gömülü kalan tarihi mabut ırsporlarının en mühimle Evvelki akşamki konsere genç ke rinden birisi de dün muvaffakıyeti Turova'nın tarihinde b'aştan b'aşa maklara kurban edilen atların hatıra kık mabetlerin kapısında İlyada'nm mancılarımızdan Ekrem Zeki Bey de bir kaç an'anenin hâkitn olduğunu sında yasıyorj y« bu tarih o atla şiirlerini her gün bir dua kitabı gibi bir tarzda icra edilmiştir. Dünkü ^ SAMİH RİEAT iştirak ederek Glazonoj^'un keman îOiüyoruz. Buracfa yaşıyan k<wİTi!er rınizile Luîur^.caktır. müsabaka, Beykoz'dan Bebeğ'e kadJ'arı, ırmatlaıı mabut tanıyorlarJJa^ci^ 4 uvcü sahtfldeT. dar devam eden mukavemet ytizme idL Memleketimizde resmî yarışı (Mabadi Sinoi satfedd