6 Eylül 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

?Cumhuriyet b fcylul Sehir ve memleket haberleri Siyasî icmal Almanyâ Avusturya gümrük birliği olmıyacak ATTILA Muharriri: Marcel Brion Mütercimi: Mustafa Namtk Matbuat kanunu Neşrettiğimizden bir lira cezaya mahkum olduk Anadolu ajansı tarafmdan gaze • telere tebliğ edilen yeni matbuat kanununu neşrettiğimiz için eski matbuat kanununun 15 inci maddesi mucibince müddeiumumilik tarafından gazetemiz aleyhine açılan «matbuat kanununa muhalif hareket» davasına dün ikinci ceza mahkemesinde başlanmış ve muhakeme intaç olunmuştur. Mahkemede gazetemizin sabık müdürü mes'ulü Mehmet Agâh Bey ve vekilimiz trfan Emin Bey hazır bu • lunmuştur. Makamı riyaset tara fından sorulan suallere Agâh Bey şu cevapları vermiştir: « Yeni matbuat kanunu aynen gazetemize dercedilmemiştir. Ka nunun istihdaf ettiği gaye, kanunların aynen ve tamamen ve resmî ga zete ile nesrinden evvel neşredilme sidir. Halbuki biz böyle bir suç işlemedik. Gazetemizde çıkan kanunun iki maddesi eksik olduğu gibi fasıl ve kısımlara da taksim edilmemiştir. Sonra bu kanun sureti bize ajans tarafından verilmiştir. Ajans bu kanunun suretini hükumetten almaktadır. Hükumet te bunu gazetelere tebliğ edilmek üzere ajansa vermiştir. Şu halde biz kanunu neşretmekle hükumetin arzusuna muhalif bir harekette bulunmuyoruz. Ajans hükumetçe tanınmış bir müessesedir. Esasen matbuat kanununun 46 ıncı maddesî hükumetçe tanınmış a • jansların verdikleri haberlerin suç olmıyacağım âmirdir. Sonra biz bu haberi neşrederken kanunun resmî ceride ile neşredilip edilmediğini de bilmiyorduk. Hükumetçe tanınmış olan bir ajansın bunu bize tebliğ ettiğine göre ceridei resmiye ile de çıkmış olması ihtimali mevcuttu. Eğer bunlar bir cürüm ise bunlara bizim kastmiz yoktur. Kastolmıyan cürme de ceza verilemez. Agâh Beyin bu müdafaasından sonra müddeiumumî esas hakkında iddianamesini dermeyan ederek eski matbuat kanununun 15 inci maddesi mucibince tayini ceza talebinde bulunmuştur. tddianameden sonra vekilimiz îrfan Fmin Bey müdafaasını vanmış, vazii kanunun bu hususta istihdaf ettiği mülâhazaları beyan ederek ortada bir suç mevcut olmadığından beraet talebinde bulunmuştur. Heyeti hâkime müzakereye çekilmiş, uzun bir müzakereden sonra ka rarı tefhim etmiştir. Bu karara göre 26 temmuz 931 tarihli nüshamızda intişar eden yeni matbuat kanununu neşretmek kanunun 45 inci maddesî ahkâmına muhalîf görülmüş ve miidürü mes'ulümüz bir lira hafif para cezasına mahkum olmustur. Kubilây abidesi Teberrüat listesi Gazetemizin teşebbüsile yapılacak Kubilây abidesi için vatandaşların gönderdiği te berruatı liste halinde neşre devam ediyoruz. Eski yekn Yekun Esnaf Bankası Afif Besim Bey müdür değil, bir mütehassıs idi 131 Attilâ'ya doğru giden papas alayı Aetius* un ümitleri, hayreti ve hiddeti Hün ordımında zaten maddî ve manevî kuvvet bozuk. Bu defa müttefiklerinden korkusu kalmamıştı. Onların sada katine emindi. Hün'leri istediği gibi mahvedebilirdi. Attilâ'yı da esir edebilirdi. Lâtin âlemine çöken A»ya tehdidini ortadan kaldırabilecekti. Iklimin rahatsız etmediği Ro ma askerleri, hastalıklarla kırıl mış, hasmı bu defa kolayca mağlup edebilirdi. Diişman ordusunda füturun son dereceye gelmesini, kuvvetin tamamile tükenmesini beklemek ve sonra birdenbire Hün'lere batkın vermek lâzımdı. Papa Leon'un alayt Roma'ya yaklaşıyordu. tmpa ratora arzedeceği bu iyi haberin sevinci içini oynatıyordu. Fakat yol üstünde garip bir alayın ilerlediğini gördü. Hıl'atlannı giymiş papazlar: Haçlar, dinî bayraklar, buhurdanlar taşıyor, mezamir ve ilâhiler okuyorlardı. Güneş, bunların üzerindeki altınları parıl parıl parlatıyordu. Attilâ ile müzakereye Papayı memur ettik. Ceneral kendisile istihza^eden nedimlere bir müddet hiddetle baktı ve birdebire çıkıp gittı. , Hün ordusunun vaziyeti Hün ordusunun vaziyeti gittikçe tehlikeye düşüyordu. Attilâ o kadar büyük bir ihtimam ile vü cude getirdiği bu yeni vesaitin de hiçe indiğini hissediyordu. Bir tecavüze geçmek lâzım geliyorsa derhal hareket etmek icap ediyordu. Çünkü bir taraftan isyan, diğer taraftan hastalık, elinde an cak mevhum kuvvetler bırakıyordu. Milletin ileri gelenlerini, E dekon, Skotto, Ore»t, Ojenes ile ve büyük oğullarını müzakereye davet etti. Niyetlerini şöylece anlattı. Orduda bilâtevakkuf Roma üzerine ne maddî kudret, ne manevî mukavemet kalmamıştır. Ona ümit ve itimat vermek, onda muhariplik hamlesini, cengâverlik şevkini ya şatmak için bir zafer lâzımdır. Derhal hücum ile Roma'yı almalıdır. Aksi takdirde hiç bir zaman Roma elimize geçmiyecek. Bugün elimizde mevcut kuvvetler Roma ordusu üzerinde hâkimiyetimize müsaittir. Ihtimal yarın Marcianus fırkalarınm geldiğini göreceğiz. Binaenaleyh taze ve kuvvetli ordulara karşı durmak mecburiye tinde kalacağız. Orets ile Ojenes bu reyi tasvip etti. Skotta susuyordu. Kralın ıs • rarı üzerine dedi ki: Roma kendisine hâkim ol • mak Utiyen ecnebiler için daima bir şeamet taşır. Putperestlerin ilâheleri, hristiyanların Allahı Ro ma'lıları himaye ediyor. Şehre hücum etmek onların gazabına uğramaktır. Sonra Rems baş kilise•inde Hün'lerin korkuya düştükleri derin sadayı hatırlattı, ve ilâve etti: tf te o zamandenberi mağlubi yetler başladı. Arabalarımız kıymettar eşya ile doludur. Neden bütün bu eşyayı şüpheli bir muharebede tehlikeye düşürelim? Şark ordusu yolumuzu kesmeden yur • dumuza dönmeliyiz. Yunan'h Ojenes bu hurafelerle istihza etti. O vakit Attilâ atıldı: Ayakta duramıyan askerle harp edilebilir mi zannediyorsu muz. Fevkattabia kuvvetler de Roma'yı himaye ediyor. L. 2749 10 K. 40 00 \ 2759 40 Sandal Bedesteni îdarenin koyduğu kıy metlere dikkat ediniz Sandalbedesteni'nde hileli satışlar olduğu ve bazı eşyanın kıymetinden pek yüksek fiatlarla satıldığı hakkındaki iddialar üzerine mahallinde tahkikatta bulunduk. Filhakika bedestende bil hassa küçük eşya satışında bazı yolsuzluklar oluyorsa da bunun tamamile öniine geçilmesi imkânsız görülmektedir. Bununlabera ber mezat idaresi bu hususta bazı tedbirler ittihaz etmiştir. Bu hususta alâkadarlardan biri bir muharririmize şu izahatı vermistir: « Bedestene gelen bir mal mezada konmadan evvel muhanr minler tarafından kıymet takdir edilir. Müzayedede bazan bu malın değerinden fazlaya çıktığı görülür. Bunun sebebi şudur: Meselâ esnaftan biri gramofon satmak için bizzat bedestene müracaat etmiyerek ekseriya gra mofonu bir kadının eline veriyor. Ondan sonra kendisi de oraya gelerek fiatı mütemadiyen artmyor. Bunu gören bazı safdiller de bunun kıymeti varmış diye artırıyorlar ve alıyorlar. Halbuki bunlar konan kıymete baksalar ve biraz düşünseler konan kıymetin iki, üç mislini vermezlerdi. Bazı tellâllar ve Bedesten memurlan bunlara ihtaratta bulunuyorlarsa da bunlardan bazıları hiddetle nerek müdahale edilmemesini istiyorlar. Bu da kendi haklandır. Hulâsa mes'ele müşterilerdedir. Gözlerini açarlarsa aldanmazlar.» Papaz alayı Aetius durdu. Aba giymiş Keşişler, eli asalı, başı taçlı metrepolitler, Aetius'un önünden geçtiler. Birdenbire, at üstünde biz~ zat Papayı tanıdı. Yanında Patrislerden iki kişi, konsül Avenius ile Vali Terigetius vardı. Onların arkasından bir sürü diyakoslar, çocuk muganniler geliyordu. Hayrete dalan Aetius, bu tuhaf ordunun resmi geçidine bakıp duruyordu. Kendisini takdis eden Papanîn karşısında iğildi. Ceneral kendi kendine: Bunlar nereye girfîyor?TOîye»oruyordu. Fakat na•»*rları karşılaşınca, Trigetius göz'erinde kendi zihnini karıştıran bir istîhza alâmeti sezdi. Atını Roma'ya doğru dört nala Mirdü. Acele Palatin'e koştu. lmparatoru görmek ittedi. Kendi • sine tmparatorun duada olduğu ve kimseyi kabul edemiyeceği cevabı verildi. tmparatora söylenecek mühim ve müstacel haberler olduğunu söyleyince etrafında kilerin bıyık altından güldüklerini gördü. Tehlikenin önü alınmıştı. Artık cenerallerin bu işte ehemmiyeti yoktu. ttalya'nın selâmeti baska ellere tevdi olunmuştu. Başhadımağası Heraklius, bu esnada, İmparatorun huzurundan çıkıyordu. Aetius onu kolundan yakaladı. Heyecan ve telâşla sordu: Ne oluyoruz? Hadımağası sükun ile cevap verdi: Bir Sanayi bankası tesis edilecek Sanayi Müdiriyeti Umumiyeıi bir sanayi bankası teusi için tetkikat yaptırmaktadır. Bazı gümrük muafiyetlerinin kaldınlmak suretile elde edilecek hasılat ve diğer bazı varidatın karşılık gösterilerek bir banka teşkili ve bu sayede sanayi kredUi tesisi düşünülmektedir. Bıldırcın mecmuası davası Balkan konferansına hazırlık t Bınncı sahıfeden mabait ) hat, Reşit Saffet ve Süreyya Beyler. Münakale ve Seyrisefer ko misyonu: Ali Rana, Cevdet ve Sabri Beyler. Siyasî komisyon: Mahmut, Muzaffer, Necmettin Sadık, Ruşen Eşref ve Zeki Mes'ut Beyler. Sıhhî teşkilât, içtimaî siyaset komisyonu: Akil Muhtar, Tahir ve Vehbi Beyler. Balkan konferansı 11 teşrini • evvelde toplanacaktır. Resmi küşat Dolmabahçe sarayında Trabzon meb'usu Hasan Bey taraf ın dır: Topkapı sarayı civannda vak tile Türk'ler tarafmdan yapıhp ta sonradan yıkılan ve izleri kaybolan binalara ait kitabeler, 1045 tarihinden Abdülhamit devrine kadar olan inşaat kitabeleri, vakfiye kitabeleri ve eskiden saraydan yapılan vakıflar için yaptı nlan kitabeler, eski çeşmelerin kîtabeleri. yafeti, Istanbul şehri namına bir öğle ziyafeti, Darülfünun namına bir çay ziyafeti, şehir namına Dolmabahçe sarayında bir balo veri lecektir. Ayni zamanda Yalova'ya bir tenezzüh tertip olunacaktır. Murahhaslar Ankara'ya gidecekler ve konferansm son içtimaını Ankara'da Büyük Millet Mecli sinde aktedecektir. Bu münase • betle Hariciye Vekili Tevf ik Rüştü Bey tarafından bir öğle ziyafeti verilecektir. Heyeti murahhasa Reisicumhur Hz. tarafmdan ka • bul olunacak ve Riyaseticumhur orkestrası eski Türk Ocağı bina sında şereflerine bir konser ve recektir. Konferans 19 teşrinieT velde kapanacaktır. «Bıldırcın» gazetesî aleyhine açıIan müstehcen neşriyat davasına dün birinci ceza mahkemesinde devam edilmiştir. Dünkü celsede, gazete sa • hibi tarafından müdafaa şahidi ola Mabadı var rak gösterilen Darülfünun Emini Muammer Rasit Bey dinlenmiştir. Muamer Raşit Bey, gazete sahibi İl • hami Safa 3eyin simdiye kadar fena bir halini görmediğini, kendisinden dan yapılacak ve Başvekil Ismet müstehcen bir şey sadır olamıyacağıPaşa tarafından bir nutuk irat e nı, mütareke senelerinde beraber gazetecilik ettiklerini, ve kendisini fedecektir. Merkez bürosu bir kaç dakârlığı ile tanıdığını söylemistir. güne kadar Ankara'dan şehri Diğer müdafaa şahitleri gelme mize nakledilecektir. mişlerdi. tlhami Safa Bey de bunla • Murahhaslar şehrimizde bu rın celbinden sarfı nazar etmiştir. lundukları müddet zarfında cami Vekili müdafii trfan Emin Bey gü zel bir müdafaa yaparak beraet ta ve müzeleri ziyaret edeceklerdir. lebinde bulunmuştur. Heveti hâkime Boğaziçi'nde bir gezinti yapıla • müzakereye çekilmis ve İlhami Safa cak, Ticaret Odası tarafından Bü Beyin evvelce mahkumiyeti oluo olyükada'da Yat klüpte bir çay zi madığının tahkiki için kararı 14 eylule talik etmNHr. Adliyenin yaz tatilleri dünden itibaren bitmiştir. Tatil yapan mahkemeler faaliyete geçmişlerdir. Kurtlu şeftaliler Mısır'a ihraç ettiğimiz şeftalilerden bir kısmı çürük olduğu için kabul olunmamış, denize döktürülmüştü. Bu hâdiseden sonra Mısır Ziraat Nezareti bizden Mısır'a şeftali ih • raç etmemekliğimizî de istemiştir. Vaziyet bu nevi ihracat için hazır lananlar arasında endişe uyandır • mıştır. Cenevre'de toplanan Avrupa Birliği tetkik komisyonunda Avusturya murahhası Mösyö Şober gayet mühim bir haber verdi: Avusturya ile Esnaf Bankası Müdürü Faik Almanya siyasî âleminde büyük güBeyin istifasından sonra yerine rültüler çıkaran ve Almanya ile tayin edilen Afif Besim B. in de is Fransa arasında yeni bir gergin tifa ettiği yazılmıştı. Verilen halik peyda eden Almanya Avusturya bere göre Afif Besim Bey banka gümrük itilâfı tasavvurundan Al müdürlük vazifesini ifa etme manya ile Avusturya sarfi nazar et> mişlerdir. Bu haber Avrupa'nın simiştir. Iş Bankası şeflerinden iken son yasî ufkunu karartan kesif bulut Ian dağıtmağa ve Avrupa Birliğine zamanlarda istifa ederek bankadan ayrılan Afif Besim Bey Esnaf en büyük mâni olan Almanya Fransa münaferetinî şüphesîz ziyadesile Bankası hakkında tetkikata metahfif edecektir. mur edilmiş ve bir kaç gün devam Cihan sulhünün istikrar bnlma • eden tetkikattan sonra tanzim etsına ve bilhassa berrî Avrupa işletiği raporunu Belediye riyasetine rinin düzelmesine kendilerinin dahi vermistir. Bu hususta Belediye ikitsadî ve siyasî menfaatleri noktai müdür muavini Hâmit Bey bir mu nazarından büyük ehemmiyet veren harririmize sunu söylemistir: îngiltere ile Amerika çoktanberi bu « Esnaf Bankasma Afif Begümrük itilâfı tasavvurunun ber sim Bey mütaleasından istifade taraf edilmesine gayret ediyorlardı. tngiltere'nin sabık Hariciye Nazırı edilmek ve tetkikatta bulunmak üzere gönderilmişti. Bu zat iki, üç Mr. Henderson gümrük birliği ta savvurunun bais olduğu gerginliği gün çalıştı. Şimdiki halde ban • kanın müdürlüğünü vekâ'eten mu izale için bu mes'eleyi evvelen Ce • rahhas azalardan Sezai Bey yap miyeti Akvam meclisine ve sonradan Lâhey divanına havale ettirmişti. maktadır.» Divan dahi tngiliz ve Amerikan hâkîmlerinin telkinatı üzerine bu mes'elede ademi salâhîyet kararını verdi fngiliz Bankası Avusturya'daki malî buhranı tahfif için vermiş ol Otomatik telefon servisine şehrin duğu yüz elli milyon şilinlik krediyi tatanbul tarafında teşrinievvelin bigeri istiyerek Avmturya'yı Fransa rind«n itibaren başlanması karar • ile itilâf etmeğe sevk ve icbar etti. laftırılmiftm Almanya hükumeti, son malî buh • ranın bir daha tekerrür etmemesi için Fransa ile iyi geçinmek mecburiDün bir melânj neticesi Sofya yetini hissettiğinden Avusturya île tstanbul telefonile mükâleme kabil olamamış, nihayet bozukluğun Filibe gümrük itilâfından sarfı nazar et» meğe çoktan temayül etmişti. Ce istikametinden vukua geldiği anla miyeti Akvam meclisînde bu gümrük şılarak tamirine teşebbüs edilmiştir. itilâfınm yeniden mevzuu bahsedilHattın bugün düzelmesi muhtemelmesi tekrar siyasî havayı ağırlaştı dir. racağından Almanya ile Avusturya bu tasavvurdan vaz geçtiklerini ilâna en münasip zemin olan Avrupa Birliği tetkik komisyonunda kararlannı Eminönü kaymakamı Haluk Bey beyan etmişler ve buna suveri sebep 7000 kuruş maaşla Belediye tahrirat olarak ta tâli iktisat komitesinde umüdürlüğüne ve Konya mektupçusu mum Avrupa gümrük birliği mes'eRaif B. de Eminönü kaymakamlığı • lesindeki terakkiyi gBstermişlerdh*. na naklen tayin edilmişlerdir. Gümrük itilâfı tasavvurundan vaa Vilâyet mektupçusu Osman Beyin geçilmesi ile Avusturya'nın şiddetle tekaütlüğünü istediği yazılmış ise de muhtaç olduğu haricî istikrazı al bu haber doğru değildir. masına bir mâni kalmadığı gibi Fransa Başvekili ile Hariciye Nazı Belediye Daimî Encümeni dün top rının bu ayın sonunda Berlin'e gitIanarak bütçe muvazenesi hakkında melerine artık hiç bir mâni kalmatetkikatta bulunmuştur. Dünkü içtimıştır. Fransa'nm kendisinin malî mada Vilâyet ve Belediye Sıhhiye kuvvet ve kudretîne istinat eden simüdürleri ile Naf ia Başmühendisinin yaseti bu mes'elede galebe etti. mütaleaları dinlenmiş ve kendile Avusturya malî ihtiyaç dolayısile rinden hangi masrafın kısılabileceği ve Almanya dahi cihan ahvalinin ishakkında izahat talep edilmiştir. tikrar ve salâh bulmasını temin için takip etmekte olduğu itilâfcuyane siyasetin sevk ve icabı eseri olarak Lokanta, otel, kahvehane ve ha Fransa'nın ihdas eylediği vaziyeti mam gibi yerlerin fiat listelerini Bekabul ettiler. Almanya ile Avusturya lediyeye tasdik ettirmeleri için ve rilen mühlet bu ay nihayetinde hitam son fedakârhğı yaptılar. Şimdi fedakârlık sırası Fransa'dadır. bulacaktır. Şimdiye kadar Beyoğlu, MUHARREM FEYZt Kadıköy ve Usküdar'daki müesseselerin kısmı azamı listelerini gönder mişlerse de Eminönü ve Fatih ka • zaları henüz göndermemişlerdir. Bunlara tekrar tebligatta bulunulacak ve son günlerde izdihama meydan verilmemesi temin edilecektir. Otomatik telefon Sofya telefonu bozuldu Belediye tahrirat müdörlöğö ve Eminönü Kaymakamlığı Şehir bütçesinde tasarruf ümumî yerlerin fiat listeleri * Taksitle Ev Karışık Taşdelen suyu Şehirde satılan Taşdelen suyunun, başka sularla karışık olduğu, yapı • Ian tahliller neticesinde anlaşılmış ve bunları satanlara muhtelif cezalar verilmiştir. Belediye «u satışını murakabe altına almağa karar ver miştir. Taşdelen suyu Evkafa ait olduğundan Belediyenin bu hususta Evkafla teşriki mesai etmesi takarrür etmiştir. Piyasaya çıkarılacak Taşdelen sularına başka su karıştı rılmasına imkân bırakılmıyacaktır. Suyun menbaındaki ıslahat ta kış nihayetine kadar bitirilecektir. Emlâk Bankası Harbiyede sekiz mahalle kuracak Emlâk ve Eytam Bankası Harbiye'den başlıyarak Maçka'ya kadar uzanan sahada 55 bin metro murabbaı genişliğinde büyük bir arsaya sahiptir. Banka bu vâsi arazi dahilinde yollar açtırmış, kanalizasyon yaptırmış ve arsayi parça parça satılığa çıkarmak için icap eden bütün hazırlıklari görmüştür. Müessese şimdi bu araziyi ifraz edilmiş parçalar halinde satmaktansa üstlerine küçük küçük evler yaptırarak taksitle vermeyi düşünmektedir. Bu suretle lstanbul'un en güzel bir yerinde yep yeni evlerden müteşekkil sekiz mahalle vücut bulacaktır. Tasavvur tahakkuk ettiği takdirde, banka, yaptmlacak evler de oturacaklardan, masrafın yarısını peşin, mütebakisini de on iki senede ve on iki müsavi tak sitte alacaktır. Ziraat Odası yeni idare heyeti tstanbul Ziraat Odası yeni idare heyeti dün intihap edilmiştir. Oda reisi Salih Zeki Beyle eski azadan thsan Beyler heyeti idareden çıkmış ve yerlerine Zahire Borsasından Nurettin Münşi ve ziraat erbabından Ziya Beyler intihap edilmişlerdir. Yeni heyeti idare bugün içtima ederek yeni reis ve kâtibi umumiyi intihap ef'ı» Yaz tatili bitti Yeni bir müstehcen nesriyat davası Tarihî bir güp bulundu Metruk Şehzadebaşı türbesinde büyük ve yekpare bir mermer küp bulunarak müzeye kaldırılmıştır. Bu küpün vaktile Bergama civarındaki tarihî Sibel mabedinden alınarak îstanbul'a getirildiği zannolunmaktadır. «Hikâye mecmuası» aleyhine müstehcen neşriyattan dolayı bir dava açılmıştır. 14 evlulde birinci ceza mahkemesinde başlanacaktır. ilk tedrisat müfettişleri toplandılar flk tedrisat müfettişleri dün maarif idaresinde bir içtima aktederek toplu tedrisat, ders plânları, himaye heyetleri ve sair bazı meslekî hususat hakkında müdavelei efkârda bulunmuslardır. Komisyondan on kişi çıkarıldı Tasarruf maksadile Muhtelit Mübadele Komisyonu Türk memurla • rından bir kısmının açığa çıkarılacağı yazılmıştı. On Türk memurunun bu aybaşından itibaren vazifelerine nihayet verilmiştir. Dön gelen seyyahlar ingiliz mahkemkesi işe başladı mekteplerin her sınıf ına asılması hakkında verdiği kararı tatbika başlamıştztnir Maarif müdiriyeti mekteple tır. Bu fotoğraflar mekteplerin kü • Türk • İngiliz muhtelit hakem rin açılma zamanı yaklaştığı için ev şadında merasimle asılacak v« t» • mahkemesinin yaz tatili bitmîş ve velce, inkılâp şehidi Kubilây Beyin bü lebeye bu kahraman sehit hakkında dünden itibaren faaliyete baslamıştır. yük kıt'ada birer fotoğrafının bütün mtilumat verilecektir. Dün şehrimize 46 Çekoslovak ve Alman seyyahı gelmiştir. Kubilây'ın resmi mekteplere asılıyor