23 Eylül 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Cumhariyet 23 Eylul 1931 ALHAN TAHTEL8AHIRLERİ Nakili: ABİDİN DAVER Günün eğlencesi 1 Pestil, 2 ASTAR, 3 NAZLAÇ, 4 . DİLEK, 5 İSTEK, 6 SAKIZ, 7 PASTA, 8 ASFALT, 9 NANKİN, 10 • YUFKA, 11 AYGIR. (PANDİSPANYA) Londra'dan haberler... M. Snovden, sterlinge itimat edenler inkisarı hayale uğramıyacaklardır, diyor iBirinci sahifeden mdbait) lerini tahdit eylemiyeceğini beyan ile ecnebi banka ve hükumetleri tarafından İngiltere bankasına tevdi edilmiş olan altının muamelesi için de hiç bir mâni tasavvur olunamıyaca ğını ilâve eylemiştir. Mumaileyh devamla İngiliz hükumetinin ayni zamanda Holanda'da büyük mikyasta altın çekme hare ketleri yapılırken Nevyork'tan da mühim miktarda altın taleplerinin devam etmekte bulunduğundan İn giliz banknot ihracı müessesesi va sıtasile malumattar olduğunu söylemiştir. Bu şerait dahilinde İngiltere bankası madenî para taleplerini karşılıyamıyacağından parlâmentonun bugün karar vereceği tedbirin ittiha zınm hükumete tavsiye etmiştir. M. Snovden bundan sonra memleketin bir kambiyo buhranına karşı durmak zaruretinde kaldığını, fa kat sağlam olan dahilî ve malî vaziyetten korkulmamak lâzım geldiğinde ısrar eyledikten sonra bu tedbirlerin muvakkat olduğunu ve İn giliz lirasına itimat ve emniyet et miş olanların inkisari hayale uğra mıyacağını söylemiştir. Hatip İngiltere maliyesinin dikkatle idare edilmek şartile İngiliz lirasının mahsus bir tarzda sukutunu icap ettirecek hiç bir sebep gör • mediğini söylemiş ve fazla miktarda evrakı naktîye tedavülüne lüzum olmadığın ilâve etmiştir. M. Snovden sözüne nihayet ve rirken meb'usları itidale davet ederek muhalefetin dahilde olduğu kadar hariçte de panik tevlit etmesi muhtemel hâdiseler çıkarmaması için mümkün olan her şeyin yapılması lâzım geldiğini söylemiştir. seyahat masraflarile makul görülebilecek şahsî sarfiyata karşı koymak için yapacakları mubayaat müstesna olmak üzere ecnebi kambiyo su satın almaları yahut bu kabilden kambiyoları doğrudan doğruya veya dolayısile temin için para devret meleri iş'ari ahire kadar menedil miştir. Bir ölüm tehlikesinden ötekine düşüyoruz! 30 Derinlik müşirine bir göz attım. Ibre, korkunç bir sür'atle battığımızı gösteriyordu. Üstümüze çullanmış olan mağruk vapur, bizi de dibe sürüklüyordu. Bulundu ğumuz yerde denizin derinliği bin metrodan eksik değildi. Çok çeçmeden, suvun tazyiki ile. rürük yumurta gibi ezilecektik. Geminin harp merkezindekilerin ağzmı bıcak açmıyordu. Üstümüzde deniz bomba susuyorduk. Yalnız iceri dolan suların çarıltısı ile derin derin cröğüs geciren insanların nefes alısı duyuluyordu. Ustümüze deniz bombalannın in filâkları da baslamıştı. Bir, bunlar eksikti. ölümden kurtulmak içjn bir tek çare vardı. Dünkü bilmecenin halledilmiş şekli ıtAinro Bugünkii program İSTANBUL (Postane) 1200 m. 18: Gramoron. 19,30: Alaturka musiki. 20,30: Das musikisi. 21,30: Alaturka mu siki. BERLİN Königsvusterhavzen 1635 m. 21 05: «überall her aus der Welt» lsimll musikiU bir temsil. 22,05: Çeykspir'in e serlerinden ^Zweierlei Mass» isimli ti yatro. Muteakıben Peşte'den: Sigan musikisi. VARSOVA 1411 m. 19,05: Halk konseri. 20,05: Muhtelif. 20,30: Gramofon. 21,20: Muhtelif. 21,35: Lemberg'den naklen: Piyano refakatile teganni. 23,05: Musahabe. 23,35: Hafif parcılar ve dans musikisi. BÜDAPESTF 550 m. 2035: Konferans. 21,05: Daruıranun mugannileri tarafından şarkılar. 21,50: Simi Kurina Sigan takımı. 23,05: Bah'm asarmdan konser. Müteakıben Sigan muslkisi veya gramofon plâkları. VİYANA 516 m. 2035: Salon musikisi. 21,15: «Weisse Praeht» isimli bir monoloğ. 23,20: Haberler. 23.35: Çarli Gavdrio takımı (Dans musikisi > PRAG (Prahe) 486 m. 29,10: Ksbere numaraları. 21,30: Halk sarbları. 22' Haberler. 22,05: Gustav Mabler'in şarkılarından. 22.35: Piyano konseri (Bethove ve Bah'm) asarından. ROMA441 m. 20,45 Muhtelif. 21,15: Gramofon. 21,35: Muhtelif. 22.05 İtalyan besteleri (Pizetti ve Maskanyi'nin eserlerinden). BELGRAT (Beograd) 4 2 9 m. 21,05: Tıbbî tavsiyeler. 2135: Opera fantazileri (Madam Baterflay, Bohem, Zanberflöte ve Balyaço operalarından). 22^0: Temsü. Program noksandır. 22,05: Mr. Radulslsku tarafmdan Sopen ve daha bazı eserlerden mürekkep piyano konseri. Müteakıben Mr. Jan Nestoresku'nun keman konseri. durdurmamızın imkânı yoktu. Orada ise düşman muhripleri bizi bekliyordu. Yükseldikçe deniz bombalarınm gürültülerini işit meğe başladık. Eyvah! Meyda na çıkar çıkmaz, bizi haklıyacaklardı! Sular, harp merkezine dolmakta devam ediyordu, f akat şimdi tulumbalar suyu mağlup edi • yorlardı. Bugünkii bilmece Geminin üst kısmındaki haricî aksam kâmilen parçalanmış tı. Tahtelbahrimiz artık kör ol muştu. Çünkü tam gemi üstümüze düştüğü zaman üç periskopu muzun üçünü de kırmıştı. Derinlik müş'irinin ibresi bilâmerhamet yükseliyordu. Denizin yüzüne çıkar çıkmaz tekrar dal ma manevrasına hazır olmalarını Bütün sarnıçları boşalt! mürettebata söyledim. Bu kumandayı verirken sesim titriyordu. îcimi yiyen zalim enBir çırpıntı sesi işittim ve tek dişeyi gizlemejje bevbude calı neden içeriye dolan suların şarılşıyordum. Tezyik edilmis hava, tısı kesildi. Denizin yüzüne çık dalma sarnıclarından suyu dı mıştık! şarı atarken tahtelbabir, titrivor, Dal! siddetle sağa sola dönüyordu. Dalma manevrası başladı. SaKurtulabilecek miyiz? niyeler ebediyet kadar uzuyor. T ahtelbahirin yavaş yavas kav Bizi takip eden düşman gemile dığmı Kissediyorum. Derinlik rinin tam ortasındayız. Her ta müş'irinin ibresi evvelâ tevakkuf rafta bombalar pathyor. Bereket etti. sonra sür'atle vükselmeğe versin ki deniz kurum gibi sim başladı. Tahtelbahirin âni tevaksiyah... Bizi göremiyen düşman kufu üstündeki gemiden onu kurkör döğüşü yapıyor. Dalıyoruz. tarmıstı. Mağruk gemi teknemiBiz dalıyoruz ama suda tekne 3İn üstünden kaymış ve denizin uçurumlarına doğru yoluna de den içeri dalıyor. Gayet az derinlikte durmağa mecburum. Çün vam etmekte bulunmuştu. Allah selâmet versin! Sarnıçları boşa kü aksi takdirde suyun tazyiki lan tahtelbahir de bir mantar gi artıyor ve içeriye dolan sularla bi suyun yüzüne fırlamıştı. Ge tulumbalar başa çıkmıyor. Mabadi var miyi denizin sathına çıkmadan BUL, CE, EL, EL, ES, GUR, GÜ, I, LAK, Lİ, LİK. MAS, TER, Tİ, TÜ, Ü, VAP, VEÇ, Yukarıdaki hece1 leri ikişer ikişet 2 yanyana getirip a3 .... şağıdaki tariflere 4 göre birer kelime 5 .... teşkil ettiğiniz tak6 dirde, baş harfleri 7 .... yukarıdan asağı o8 9 .... BİR SEBZE İSMİ Meydana çıkacaktır. 1 At'a, dayım diyen; 2 Pirincin üvey kardeşi; 3 Sayı; 4 Toprak kap; 5 Esvap düzelten; 6 Su bendi; 7 İki erkek kardeşin haremleri; 8 Sualin karşılığı; 9 Kemiğin içindeki. kununca: Nevyork Borsasında Nevyork 21 (A.A.) Nevyork borsasında İngiliz lirasının kapanış fiatı 4 dolar 30 sent olarak kayde dilmiştir. Yeni kredl yok! Paris 22 (A.A.) İyi malumat alan mehafil, İngiltere'ye yeniden Fransız ve Amerikan kredisi veril mesi hakkında müzakerata girişilmiş olduğuna dair çıkarılan hava dislerin doğru olmadığım beyan etmektedir. VüKUAI Bir sandal battı 8 kişi denize döküldü, biri boğuldu Dün Haliç'te Hasköy iskelesi civarında bir deniz f aciası olmuştur. Sandalcı Yasef'in idaresînde bulunan sandala hırdavatçı Mi • şon, Salamon, Avram, tesviyeci Ali, hamal Davit, kadayıfçi Yusuf, balıkçı Isak, helvacı Osman is minde sekiz kişi binmiş, karşıya geçmek üzere iskeleden ayrılmışlardır. Bu sırada tersane önünde bağlı bulunan «Millet» motörü köprüye gitmek üzere hareket etmiş ve Yasef'in sandalına çarpmıştır. Bu müsademe neticesinde sandal parçalanmış, içindekiler denize dökülmüşlerdir. Etraftan yetişenler, denize dökülenleri bm müşkülâtla kurtarmışlarsa da helvacı Osman boğulup gitmiş tir. Denizden çıkarılariların bir kısmı yaralı olduklarından Balat hastanesine kaldırılmışlardır. Zabıta, hâdise hakkında tahkikata devam etmektedir. ingiliz buhranı ve Amerika Nevyork 22 (A.A.) Nevyork Times gazetesinin Vaşington mu habiri M. Makdonald'ın 18 eylulde M. Hoover'e bir mektup göndererek İngiliz hükumetinin altın mikyası hakkında ittihaz edeceği tedbiri M. Hoover'e bildirmiş olduğunu aldığı bir habere atfen yazmaktadır. Istnet Pş. bugün geliyor ( Birinci sahifeden mabait ) ganistan'ın Türkiye sefiri Sultan Ahmet Han, İtalya sefaret Müsteşarı, Ajans Umum Müdürü Muvaffak B. ve diğer zevat tarafından karşılanmıştır. Tevfik Rüştü Bev muşla Karaköy'e geçmiş, doğruca Yeniköy'deki e vine gitmiştir. Hariciye Vekilimiz cuma günü Ankara'ya gidecek, 29 eylulde İsmet Paşa Hz. ile birlikte tekrar şehri miz» gelecektir. Vali B. Yalova'da Yalova'da bulunmakta olan Vali ve Belediye Reisi Muhittin B. bir kaç gün daha orada kalacaktır. Belediye reis muavini Hâmit B. bugün Yalo • va'ya giderek Muhittin Beyi ziyaret edecek ve Belediyeye ait bazı işler hakl'nda kendisile görüşecktir. Ikramiyeli Bonolar Nasıl kıvmetlenir? İki anket... Bir kariimizin şayani dikkat bir teklif i Gayrimübadillere tevzi edilmekte olan bonoların kıymetlerinin muhafazası için vaki olan neşriyatımız umumî alâka uyandırmıştır. Bazı zevat, bu hususta mütalealar serdet mektedirler. Dün bu hususta bir ecnebi tarafından başmuharririmize şu mektup gönderilmiştir: Gayrimübadillere verilmekte o lan bonolar, matbuatta o kadar muhtelif surette tefsir ediltniştir ki artık bu mes'elenin tavzihi lâzım gelmektedir. Gayrimübadillerin Yunanis tan'da bulunan emvalinin yüzde yirmisine tekabü! eden bu bonoların kıymeti, Türkiye hükumeti Yunan tebaasına ait bazı emvale vazıyet etmemiş olsaydı, Yunan hükumeti tarafmdan nakten tesviye edilecekti. Bu sebeple her iki hükumet, vazıyet edilmiş olan emvali gayrimenkulenin bedellerini, bilmukabele kendi te baalarına borc'ıanmışlardır. Binaenaleyh senelerdenberi Yunanistan'da ; ki emvalinin iradından mahrum kal ı mış olan gayrimübadillerin zarar ve ziyanlarının tazmini en iptidaî bir adalet kaidesidir. İşte bu maksatladır ki hükumet müzayede ile satılacak olan Yunan emlâki bedellerine mukabil kabul edilmek üzere, gayrimübadillere bonolar tevziine karar vermiştir. Esas itibarile bu fikir doğru gibi görülürse de fikrimce amelî olmadığı gibi âdilâne de değildir. Filhakika bu bonoların kıymeti pek az o'an kimseîer için müzayedelere istiak etmek müşküldür. Bu tak dirde, bunlar, elyevm görüldüğü veçhile, bu bonoları yok pahasına elden çıkarmağa mecbur olacaklardır ki bu ; hükumetin takip ettiği gayeye tevafuk etmemektedir. Bunun yerine, daha iyi bir sureti tesviye olmak üzere, Yunan emlâkini müzayede ile satarak bede linin gerek bono ile ve gerek nakten tesviyesi esasını kabul etmeli. Ve toplanacak mebaliği bilâhare, miktarı pek az ol duğundan dolayı istifade edilemiyen bonoların tesviyesine tahsis etme • lidir. Meb'us ve Türkiye'nin Cumhuriyet ve La Republiaue gibi iki büyük gazetesinin sahibi bulunraak sıfatile gayrimübadiller Iehine vaki olan neşriyatınıza devam etmenizi rica ederim. Gayrimübadillerin bugünkii âcil menafii, bu bonoların kıymetlerinin ; başbaşa muhafazasını âmirrf Bunu temin edecek esbap ta mevcuttur. Zira, bu bonolar, yedi milyon lira Kanun kabul edildi Londra 22 (A.A.) Kanun projesi üçüncü kıraatinde 191 reye karşı 276 rey ile kabul edilmiş ve amele partisinin tadil teklifi de keza 191 reye mukabil 280 reyle reddolunmuştur. Kanun projesi nihayet bütün eller kalkmış olmak suretile mütte hiden kabul olunarak Lordlar Ka marasına sevkedilmiştir. Ege vapuru hazırlanıyor Başvekil İsmet Paşa Hz. nin Atina seyahatini Ege vapurile payacaklarını yaamıştılc. Bu münasebetle Eg» vapuru bu hafta İskenderiye sefe rini yapmıyacak, yerine idarenin bir başka vapuru tahsis edilecektir. Devairde mesaı saati, Devairde tneaal saatlerl ıcçı iniev vel iptidasından itibaren :l*JXVa değişecektir. Saati mesai henüz kat'î snrette tesbit edilmemiş ise de ak famları dört buçukta nihayet bul mak üzere yedi saat olarak tesbit edileceği anlaşılmaktadır. Tasarruf Cemiyeti halkin mütaleasmı soruyor Türk milletinin tasarruf ve iktisat işlerile uğraşmağı, bilhassa tasarruf terbiyesinin tamimi ve millî iktisadî yükseltmeğe başlıca âmillerden biri olan millî sanayii milletin her fer • dine tanıttırmak gayesini istihdaf eden Millî İktisat ve Tasarruf Ce miyeti; matbuatımız vasıtasile halkin fikir ve kanaatleri etrafında alâ • kalarını anlamak üzere iki anket tertip ediyor. İkramiyeii bir müsabakayı intaç edecek olan bu anketler yirmi satırı asmıyacaktır. I Birinci anketin mevzuu: Türk ve Türkiye nasıl ve nerelerde tasarruf yapabilir?.) Cevaplar doğrudan doğruya Millî İktisat ve Tasarruf Cemiyeti tstanbul şubesi adresine gönderilecek veya Yenicami muvakkitane derunünde Hilâliahmer şubesine bırakılacaktır. Oikkate şayan görülen yazılar muhtelif İstanbul gazetelerinde iktisat ve tasarruf sütununda dercedilecek ve kendilerine millî imalâttan hediyeler verilecektir. II İkinci anket: Yerli mallarm kullanılmalarına dairdir. Buna iştirak edecek halk yerli mallarımız hakkında fikirlerini Cemiyete bildirecek ve Cemiyet te mezkur malları yapan müesseseler ile hususî surette temase gelecektir. 1 Yerli mallarımız hakkında umumî fikîrleriniz. 2 Yerli mallardan henüz memnun olmadığınız olanları var mıdır? 3 Hangisidir? Kusuru nedir? 4 Nereden ve ne vakit aldınız? 5 Nasıl olmasını istiyorsunuz ? Burada en müsbet ve makul cevap verenlere birer hediye verilecektir. Cevaplar: Posta ile Millî İktisat ve Tasarruf Cemiyeti «adresine», yahut: Eminönü Yenicami muvakkitane sindeki Hilâliahmer merkezine bırakılacaktır. gibi mahdut bir miktara inhisar et mektedir. Ve bu miktar elyevm hükumetin yedinde mevcut emvali metrukenin kıymetlerine nisbetle lâşey hükmündedir. Ecnebi kambiyosu almak memnu Londra 22 (A.A.) Dün kabul edilen altın mikyası kanunu muci bince alınan ilk tedbir Maliye ne zareti tarafından neşredilen bir e mimameden ibarettir. Bu emirna • mede İngiliz tebaasının veya İngiltere'de oturmakta olan kimselerin tabiî ticarî ihtîyaçlara, 1931 eylulünün 21 inci gününden evvel mevcut bulunan mukaveleler ahkâmına ve Davet Beylerbeyi Terbiyei Bedeniye Yurdu ve, Anadolu Boğaziçi Gençler kulübü reisliklerinden: 25 eylul 931 cuma günü her iki kulüp azaları C. H. Fırkası Beylerbeyi nahiye si merkezi binasında saat 10 da fevkalâde içtimaa davet olunur. Yüz ellilikler Yunanistan'dakiler öteye beriye dağıldılar Garbî Trakya'da aleyhimizde tahrikâtta bulunduklarından dolayı Yunan hükumeti tarafından teb'itle rine karar verilen yüz elliliklerden Çerkes Davut, Mustafa Sabri, Gü mülcüne'li İsmail Hakkı, Aziz Nuri, Safer Hoca, Namık, Nedim, İbrahim. Remzi ve İdris Garbî Trakya'dan uzaklaştırılmışlardır. Bunlardan Gümülcüne'li İsmail Hakkı Nis'e, Aziz Nuri Mısır'a git mişlerdir. Mustafa Sabri ile oğlu da Mısır'a gitmek istemişlerse de Mısır hükumeti kabul etmediğinden Yunan hükumeti tarafından Patras şehrin de ikamete memur edilmişlerdir. Bunlar orada zabıta nezareti altına alınmışlardır. Çerkes Davut ta Atina'da bulu nuyor. Davut İzmîr'in işgali esna sında Yunan'lılara müteahhitlik et • iığ^ıuen matlubu olan yüz küsur bin drahmiyi aldıktan sonra Şarkî Er • den'e gidecektir. Çerkes Ethem, kardeşi Reşit ve Çerkes Tevfik te Yu nanistan'da dikiş tutturamıyacaklarını anladıklarından Rıza Tevfik'in delâletile Şarkî Erden'e gitmişlerdir. Atina'da bulunmakta olan Kıbrıs'lı Halil de Mısır'a gitmiştir. Mütareke esnasında İzmir'de Köylü gazetesini çıkaran Refet, Atina'da perişan bir halde sürünmektedir. Çopur İsmail Hakkı, Yunan tabiiyetine geçtiğinden Yunanistan'dan çıkarılmasına imkân görülememiş ve Gümülcüne'de ikametine müsaade edilmiştir. Mustafa Sabri ve rüfekasının Gümülcüne'den uzaklaştırılmaları oradaki Türk'lere geniş bir nefes aldır mıştır. Yüz elliliklerden olan Garbî Trakya müftisi de Türk cemaati riyasetinden uzaklaştırılmıştır. Türk mekteplerinde yeni harfle rin kabulüne muhalefet eden bu a damlarm teb'idinden sonra Garbî Trakya'da Türk harfleri taammüm etmeğe başlamıştır. Ferah sinemada 27 eylul pazar günü akşamı Mimar Si nan spor kulubü menfaatine büyük müsamere. Tiyatro Recep Safa Bey tarafmdan sinema, varyete, boks ve zeybek. Ayrıca 30 kisiden mürekkep ince saz heyeti. Diş tabiplerine Diş tahipleri cemiyetinden: 25 9 '931 cuma günu saat tam onda eski Türk Ocağı binasında toplanacak umumi içtimaa bütün meslektaşların teşrifi rica clunur. Usküdar Hâle sinemasında meydanmda heyecanlı ve »nuessir bir dram Titina Kraliçe Mümessili : Lilyan Harvey, Villi Friç KISTEMAECKERSIN esermdeN ^"ATATS Mahirane ve itinakârane tatbik edilmiş çok şen bir film. Eğlendirici Pnrisli fıntezist: Bu akşamdan itibaren OPERA S i N E M A S N D A Deniz ortasmda cereyan eden müessir ve feci bir dram GAiP FENER ( Aşk ve vazife) Tamamen fransızca sözlü filmini göreceksiniz. Meşhur. E.A. DUPONT'un eseri ibdaı ve fransızların EMiL JANNiNGS'i MAX DEARLY tarafından MAJiK SiNEMASI Yann akşam açıhyor ALBF.RT PREJEAN ve sehhar yıldız tamamen fransızca sözlü ve şarkılı HARRY BAUR ve komedi Fransez ^«cfirnden MARCELLE POMEE temsili müşterekleri olup temaşakiram heyecanlı iki saatlık bir vakit geçirteceklerdir. İI?veten: FANTAlStF, İRLANDAİSE işidiimemi? sesli varvete FLORELLE DiLENCiLER OPERASI Reji:G.W.PABST Fiatlsn süperfilminde göreceksiniz GLORYA' da: Bu haîta Zengin mizansenli birirci fransızca sözlü film: M A R KİZ DÖ P0 MPA 0 U R ANDRE .BAUGE ve MARCELLE DENYA tarahndan temsil edilen harikulâde bir operer. llâveten: " OSWALD T canlı resım Hususi ( Kırmızı kadifeli yeni koltuklar ) )0 Parter k^ltukları; (maroken) 70Balkon koltuklarj. 'maroken)70 Birinci 55 balkon 40 İki ci 35 ocalar 3 ve 4 liradır. ÎYIELEK Mevsimin fevkalâde SİNEMASINDA şen birinci vodvili Bu akşam FIHAMRA FRAKLI ADAM Mümessili : F E R N A N D G R A V E Y tamamen fransızca sözlü ve şarkılı olan bu filimde iki saatlik kahkahalı, NEŞ'ELt ve şen bir vakit ge çireceksiniz. Fransızca sözlü MUAZZAM BİR DRAM olan SlNEMASiNDA Küçük ktymetli bonolar gelmedi Gayrimübadiller, Takdiri kıymet Komisyonuna gelmesi beklenen yüz liralık küçük kıymetli bonolar dün de gelmemiştir. Bu münasebetle tevziata bugün de başlanamıyacaktır. Bonolar bugün geldiği takdirde yarından itibaren tevziata başlanacaktır. Mümessili: S U Z Y V E R N O N Lüks, aşk ve gayet şık filimdir. İlâveten : Sesli ve sözlü Paramount halihazır dünya havadisleri GANDHİ Londra'da İngiliz parlementosunun yeniden küşadı Amerika'da bir büyük denizj tayyaresi Roma'da izcilerin Resmi geçidi Deniz tayyareleri ne mahsus Schneider kupası . ) Paramount filimleridir. HüKÜM GECESi (Ceneral PLATOFF)