15 Kasım 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKİZiNCi SENE No. 2703 Sfthrp VJ Başmuharriri V U N U S fSJADt İOAREHANESİ: Pmııııuuıııuııınc kar>isiuıia ılaim n v*r ** ^Telgraf: İ&tanbul Cumhurivet Posta kutıısu: N» 2 4 6 Tatirir müdUrU Idare müdUrü 22365. Matbaa : 22366 • 23236 20472 mhuri 1llll!IIM>inillllllllllllliil[lllllirillllllIIIIİIIIIIIMIIIIIIIİİIIIIIİMIIIII IIINI rilMllllinillllll ! M 15 TEŞRiNiSANi 1931 4BONE ŞERAİTİ I MÛDDET: pURKİYE İÇİNJ HARİÇ İÇİH j f Seneliği : 1400 Xx. f 2700 K r . j • 6 Aylığı f • 750 Kr. : 1450 u * 1 j 3 Aylığı | 400 Kr. f « 800 Kr.'j NUshası her yerde 5 Kuraştur Heyeti Vekile, Mühim Kararlar Arefesinde.. IIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIItllllllllllllllllllllllllllllMIMIı Fırka programında Kooperatifler (Türk Kooperatifçilik) cemiyeti nîn geçenlerde neşrettiği beyannameyi karilerîmizden ehemtnivetle okuyanlar bu beyannamede ziraat ve istihsal kooperatiflerinin birinci sıraya alındığını görmüşlerdir. Uzun tetkiklerden sonra ortaya umumî bir programın ana hatlarını koyan cemiyet evvelâ ziraat ve istih^al kooperatiflerile mesgul olmağı kabul etmekle beynelmilel yeni bir ilmî harekete uymuş oluyor; avni zamanda da bu ilmî hareketi daha evvelden görmüş ve programma koymuş olan C. H. Fırkasmın kanaatini kendi kanaati yapmış oluyor. «Ziraat kooperatiflerinin tekâmülü devri» diye tavsif edilen devri hazırdaki bu yeni cereyan Brüksel'de intişar eden (Beynelmilel Kooperatif mecmuasmın) eylul nüshasında beynelmilel mesai bürosu şefi doktor (Fauquet) tarafından eayet açık bir surette izah edilmektedir. Kooperatif islerinde büyük bir salâhiyet sahibi olan doktor, makalesinin başında kooperatif hayatını üç devre ayırıyor; birinci devirde: Kooperatifin Ingiltere'de (Rosdal) dokumacıları tarafından ilk defa tatbik ve tahayyül edilen şeklidir. İn giltere'de (Owen), Fransa'da (Fournier) bu şekli komünist müstemle • ke'ere irca etnr<ek istiyorlar. İkinci devir: Gene Ingiltere'de (Rosdal) prensiplerile tekemmül eden istihlâk kooperatiflerinin tekemmülü ve bunların bütün istihsali ele alarak müstehlikler natnına cemaat istihsalini idare ve tanzim etmek iddiaları vardır. Üçüncü devir: Devri hazırdır. Bu devirde istihlâk kooperatiflerinin yalnız başına tekmil îstihsali meydana getiremiveceği anlaşılmıs, ziraat kooperatiflerinin tekâmülü ve onlar ile tryuşmak zarureti Jkabul edilmiş • tir. Doktor (Fauquet); bu son mes'elevi rakamlar ile isbat ediyor. Ve îngiltere istihlâk kooperatiflerinin meşhur toptan mağazasının bir çok se • nelerdenberi yaptığı istihsal ve bilhassa zer'iyat tecrübelerinin zarar vermiş olduğunu, Kanada'da buğday, Seyelân ada<ır*da çay eken bir müessesenin (1925) tenberi Kanada buğday zer'iyatından vaz geçtiğini, orada ziraat kooperaMflerile anla şarak yeni müsterek kooperatif müesseseleri meydana getirdiğini izah ediyor. Esasen; tngiliz istihlâk kooperatifleri sattıkları maddelerin ancak yüzde (2530) unu imal ve istihsal ediyorlardı. Yavaş yavas bu fik'rden vaz geçerek bih'assa ziraat mahsulleri için ziraat kooperatifIerile uyuşmağa başlaması vakm vakte kadar ziraat kooperatiflerine tanınmamıs olan hakiki kooperatif oltnak hakkınm tanınmasına doğru atılmıs en saçlam bir adımdır. Bu adımı Fransa'da da âyandan (S'anal, 1923 te atmıs, ve ziraat kooperatiflerile istihlâk kooperatifleri arasında anla<ma e sasına dair bir tetkikını teklif etmisti. Bu teklif, bu sene içinde bir proie halinde Fransız meb'uslar meclisi^de müzakere edilecek ve büyük bir kuvvet ile tahmin edilebilir ki kanuniyet kesbedecektir. Et mes'elesi cıvaya benzermiş! litlMIIIIIJIIIIIflinilllllljlnillllflllllllllllltllllllllKdlllMMIIIHIIIllllliniMlfllllltlllllirlMIİIIIIMIIMIflK B ele diye erkânı narhin aleyhinde bulunuyorlar! Vali Bey bugünlerde teşekkül eden komisyon azasını içtimaa davet edecektir Et mes'elesi hakkında tetki kat icrası için teşsekkül eden ko misyon Vali ve Belediye Reisi Muhittnı Beyin ri yasetinde topla • nacağı cihetle mes'ele ile doğ rudan doğruya Vali Bey mesgul olmaktadır. Muhittin Bey komisyonun ilk içtima gününü tesbit ederek azayı içtimaa ça • ğıracaktır. Et komisyonuna intihap edilen azadan Akşam refik Ali Rıza Bey Bican Bey lerimizden biri Belediyenin et sa vasatisi alınır ve ilân edilir. Maamatış yerleri açması ve ete nerh koy fih; bu da mahzurludur. Çünkü; meması ihtimallerinden bahsediyordu. selâ karaman etini 30, 35 ve 40 kuBu hususta Belediye erkânmdan saruş olarak tesbit eden ve vasatisi ohibi salâhiyet bir zat bir muharririlan otuz beş kuruşu ilân ederseniz mize şu izahatı vermistir: bu sefer birinci nevi olan ktrk kuruşluk et kesilmemeğe başlar. <' Belediyenin et satıs yerleri açması gerek Haydar Bey zamanınAvrupa'da etlerin f iatı değil nevîda, gerekse daha evvel tecrübe edilne göre; hatta bir koyunun muhtelif miş şeylerdir. Nerhe gelince; et, ekyerlerine göre değişir, Faraza; ayni mek gibi değildir. Ekmeğe her hafta koyunun filetoluk yeri başka fiata, nerh konuyor. Fakat bunu ete tatbik yemeklik yeri başka fiata satılır. Tietmek kabil değildir. Çünkü; et fi caret civa gibidir. Avuç içinde pek atı hergün temevvüç eder. sıkmağa gelmez, etraftan taşar. Maamafih, bu huMMta komisyon tetkiBu olsa olsa şöyle olur: kat yaparak kararını verecektir. En Hayvan Borsasında hergün her doğru hareket buna intizar etmeknevi etîn birinci, ikinci ve üçüncü tir.» nevilerinin fiatları tesbit edilerek Mübadele Işleri Yunan heyeti iki aya kadar avdet emrini aldı Muhtelit Mübadele Komis yonundaki işlerin bir an ev vel bitirilmesi ne^gayret edil mektedir. Garbî Trakya mes'elesinde mev cut ihtilâflar tarafeynce ka bul edilen esasat dairesinde hallolunmuş, bu münasebetle Gar Yunan heyeti reisi bî Trakya'ya M Fokas gcmderilen murahhasımız Fuat Beyden gelen malumat şayani memnu niyet bulunmuştur. Komisyonun ikinci ve mühim mes'elesi de 150,000 İngiliz lirası nm taksimidir. Bu iş ile de Saffet Bey mesgul olmaktadır. Saffet Bey kendisine vaki olan müracaatleri dinlemekte ve gösterilen vesikalan tetkik etmektedir. Komisyonun muallâkta kalmış hemen hemen hiç bir işi yoktur. Bu işlerin bir kaç ay zarfında biteceği, bazı ufak tefek mes'eleler kalsa bile bunların da tarafeyn memurlarından mürekkep küçük bir büroya tevdi edileceği haber verilmektedir. Yunan hükumeti Muhtelit Mübadeledeki murahhaslarına komisyonun şu bir iki ay zarfında vazifesini ikmal ederek ortada muallâk hiç bir iş bırakmaması hususunun teminini bildirmiştir. [i ' Ithalâtm tahdidiL Tediye muvazenesi hükumeti mesgul eden bellibaşlı bir mes'ele oldu Bu akşam yapılacak mühim içtima Ankara 14 (Telefonla) f Heyeti Vekile yarm akşam tekrar mühim bir içtima aktederek memleketin iktisadî vaziyeti etrafındaki tetkikatına devam eyliyecektir. Bu içtimalarda görüşülen en mühim mes'ele tediye muvazenesi mes'elesidir. Hemen her memleket bu buhranlı devrede tediye müvazenesine çok ehemmiyet verdiği için hükumetimiz tarafından da bu mes'elenin tesbiti, müvazenenin temin olunması bir zaruret halini almıs tir. Söylendiğine göre Vekiller heyetinin müzakere ettiği esas ithalâtın ihracat nisbetinde tahdidi, yani her ay vaki olaeak ihracat kıymetine göre ithalâtı da azaltmak ve çogaltmakttr. Bu hususta tstanbuPda yeni bir müessese kurul ması muhtemel görülmektedir. Heyeti Vekilenin bu hususta tespit etmekte olduğu esaslarm dağılmadan evvel Millet Mec lisinde müzakeresi de ihtimal dahilinde görülmektedir. 30 güzide arasında bir anket: 11 Samiy e Bürhan Cahit H .a göre kadın nasıl olmalı? ((Çok okuyup ukalâ olacağına az okuyup mutedil olması müreccahtır!)) Samiye Bürhan Cahit Hanımefendinin evindeyiz. Nişantaşı'ndaki Emek apartımanının mükellef bir dairesi... Bu mükellef daire de sade fakat güzel bir çahşma odası... Samiye Bürhan Cahit Hanım seçtiği suallerin cevaplannı veriyor. Ben yazmakla meşgulüm. Ara stra bir cümle sonundaki ufak tevakkufu fırsat bilerek geniş pencerelerin önüne yayılan muhteşem manzarayı seyrediyorum. Gözün alabildiği kadar uzanan deniz.. Adalar, Kadıköy, Üsküdar. . Samiye Hanımefendi birinci sualimin yalnız yeni şürlere ait kısmına cevap veriyor: Kral Alf ons Vatan haini! Madrit'teki komisyon idamını istiyor Çin İmparatoru kayıp! zırlık var, fakat Imparator yok! Japon'lar tekrar Taarruza geçtiler, Vaziyet vahim! Madrit 14 Çin'de Imparatorluğun iadesi için ha (A.A.) Sa ı Sanghay 13 (A.A.) TienTsin ve Mikden'deki Çin menabiinden gelen haberlere göre sabık Çin tmpa • ratoru Mukden'e gitmek üzere Dairen mevkiine gelmiştir. İmparatorluk idaresinin yeniden tesisi için hazırlaklar yaoılmakta olduğu ve ejder resimlerile süslü bayraklar ya pılmağa başlandığı söylenmektedir. Londra 14 (A.A.) Tokio'dan Reuter.e bildiriliyor: Sabık Çin Imparatorunun bir Japon harp gemisinde bulunduğu ve bu geminin gizlice TienTsin'den hareket etmiş olduğu haberi tekzip edilmekte ise de kendismin nerede Demek ki; bütün dünyada ziraaolduğu bilinememektedir. te ve toprağa doğru bir avdet hareketi vardır. Ziraat bu ezelî tefevvuLondra 14 (A.A.) TienTsin'kunu bir kere daha insanlara isbat den Rauter ajansına bildiriylior: etmiş oluyor. Kooperatifçiliğin bu haGenç Çin tmparatorunun hare • kikati kabul etmemesi icin hiç bir se ket etmiş olduğuna dair haber ne bep yoktur. Ziraatte büyük serma teyit ve ne de tekzip edilmektedir. yeler toplanarak kat'î bir hâkimiyete Ancak salâhiyettar mehafil, impa muvaffak olamaz. Küçük zürra ve ratorun meçhul bir semte götürül köylüler için hic bir vakit sanayi a mek üzere TienTsin'e nakledilmiş melesinin düşebileceği derecede bir olduğu teyit ediliyor. sefalet mevzuu bahis detpldir. Bilâkis Harp yeniden başladı ziraat günden güne kiiçük çiftcilerin Harbin 14 (A.A.) Jeneral Ma arazi sahibi oJmasını intaç ediyor. Chang Sham, Japon'ların verdikleri Bu suretle, bü\ük mülkiyetler parça oltimatomun müddeti nihayet bu lanıyor, ve insanlar arasında müsa luncıya kadar beklemeden dün öğvata doğru bir hareket baslıyor. Ieden sonra hücum ve taarruza başBütün bunların üstünde bir hakiladıklarını bildirmiştir. Muharebe kat daha vardır ki; bunu ziraat kookaranlık basıncıya kadar devam et peratiflerine bu hakkı tanımakta temiştir. reddüt eden profesör (Laverque) bile şu yazısı ile kabul ediyor: kısmında (4) ür.cü madde bu son ilmî «Ziraat baskasının hesabına ida hareketi şu suretle bulmus oluyor: resi en güç olan bir iştir. Simdiye ka«Çiftçimizi kredi * ~ ' '"'"»1 koo" dar hemen hiç bir anonim şirket peratifleri gibi iktisadî teşekkül zer'iyatta muvaffak olamamıştır.» lere mazhar etmek ve bu teşekkülleIşte; şuraya kadar hulâsa ettiğim ri terakki ve tekemmül ettirmek gabeynelmilel fiklr hareketlerini biz yedir.» C. H. Fırkasının programında tama (Türk Kooperatifçilik) cemiyetimile buluyoruz. Programın iktisada dair üçüncü nin kabul ettiği bu madde Türk mil bık Kral Al fons'un mes'u liyeti hakkın da tetkikatta bulunan komisyon, sabık KraIın vatan haini ilân edilmesi, İspanya topra ğına ayak bas maktan meno lunması, idama yahut müebbet Sabık İspanya Krah kürek Aîfons cezasına mahkum edilmesi, bütün emval ve emlâkinin müsadere olunması lâzım geldiği mütaleasında bulunmuştur. Madrit 14 (A.A.) Bugün 100 kadar tevkifat yapılmıştır. Tevkif edilenler arasında bir çok yüksek rütbeli zabit te bulunmaktadır. Yeni şiirler ctlızdır! Yeni şiirler cılız ve gıdasızdırlar. Eskiler kadar insanı doyurmıyorlar. Halbuki inkılâp ve yeni hayat edebiyat için o kadar engin, o kadar bereketli ki bu nesle her halde yüksek bir san'at heyecanı verecektir. Kadınlar güzel olmak için yaratılddar tspanyada Yeni tevh.itat Güzel erkek ve eüzel kadın size göre nasıl tarif edilir? Ikisinin vasıfları da bir midir? Kadıntn erkeğe, erkeğin kadına benzemesini beğeniyor musunuz : Güzel erkek hılkatin tam ve sıhhatli varattığı insandır. Esasen erkekte güzellik ve çirkiniiğin mevzuu bahsolmaması lâzımdır. Bence tabiatin on lara verdiği geniş haklar bir çok gü zelliklere tercih edilir. Kadınlara gelince; onlar zaten güzel olmak için doğmuslardır. Şu muhakkak ki en çirkin bir kadınm bile cazibeli bir tarafı vardır. Samiye Bürhan Cahit Hanımefendi Herkes yalan söylemediğini iddia eder. Fakat en büyük yalan bu iddiadır. Her halde yalan mukavemet edil • mez bir şey olaeak ki en saf gözlerde bile onun şeytanca gizlendiğini görmek mümkündür. Kadın evinde çalışmalı! r Mahlu Çin İmparatoru Hoang Toung Londra 14 (A.A.) Harbin'den Reuter ajansına bildirildiğine göre Jeneral MaTshanTchan, Japon'ların yarı gecedon evvel tahliye etmesi için vermiş oldukları oltimatom müddetinin inkizasını beklemeksizin dün öğleden sonra bir taarruz icra et miş olduklarını beyan eylemiştir. Çin jeneralı, Japon süvari ve topçu kuvvetlermin kendi kıtaatına hücum eylemiş olduğunu ve fakat gece hulul edinciye kadar devam etmiş olan taarruza piyade kuvvetlerinin iştirak etmemiş bulunduğunu ilâve eylemiştir. Tien Tsin 14 (A.A.) Japon menabiinden gelen malumata na zaran, Japon'lara ait imtiyazlı mın4 uncu sahıfede, letinin bugünkü iktisadî bünye ve teşekkülüne ne kadar uygun ise dünya kooperatif inkılâbına da o kadar uygundur. Cemiyet; H. Fırkasının bu maddesini kabul etmiş olmakla hem ilmî, hem vatanî bir esas kabul et miş demektir. Istanbul meb'usu ve Turk kooperatif çılik Cemıyetı umum kâtlbı ALÂETTİN CEMlL IVfezar Kazıcılar Bir kaç güne kadar neşre başlıyoruz • • \ Aka'mn yeni romanı Kadın yazıhanede mi, evinde mi çalışmalı? Boyalı kadın mı, boyasız kadın mı, kısa saçlı kadın mı, uzun saçh kadın mı, çok okumus kadm mı, az okumus kadın mı? Kadm bence evinde çalışmalı. Çok okuyup ukalâ olacağına az okuyup mutedil olması bence müreccahtır. Hizmetçinin getirdiği kahveyi içerken Samiye Hanımefendi: Anketin mevzuunu biraz dağınık (lutfen sahifeyi çevirintz) En büyük yalan nedir? Hayatınızda hiç yalan söyledi niz mi? Yalan söylemiyen insan olur mu? J Gazi Hz. Türkiye Başpehlivanlığı müsabakalarında... Ankara'da Himayeietfal Cemiyeti menfaatine yapılan güreş müsabakalarından dünkü nüshamızda bahsetmiş, Gazi Hz. nin de müsabakaları teşrif buyurduklarını bildirmiştik. Resimlerimiz (soldan sa ğa doğru) güreşlerden bir intiba , Türkiye Baş pehlivanlığını kazanan Bandırma'lı Kara Ali pehli vanı, ve Gazi Hz. ne güreşler hakkında izahat verildiğini göstermektedir.