23 Temmuz 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

/İKLOPEDİ/İ Çocuğunuza ÂYÂT Tatilde Okutacağtniz en mükemmel eserdir. Türk tütüncülüğünü Kurtartnak için Biz Türkiye'de tütün ticaretile iştigal edenlerin aleyhinde değitiz. Bilâkis iaIerîni bilir ehil ve erbap adamlann bu ticaretle iştigal edenleri ne kadar çok olursa o kadar memnun oluruz. Fakat maatteessüf tütün taciri ol demekle olıverecek şeylerden de^ldir. Mevcut o lanlarını da buhranlar harap etti. Geri kalanlara ve yeniden yetişeceklere bütiin samimiyetimizle muvaffakiyetler temenni ederiz. Onların muvaffakiyeti, memleketin muvaffakiyeti demektir. Ancak dünyada her şey gibi tütiıncülük te müşkül bir devre geçirmekte olduğu gibi Türk tütünlerinin muhtelif istihlâk memleketlerinde sarf ve istimaiini temine yalnız arta kalart bir kaç tacirimizin kifayet edemiyeceği de bedaheten anlasılmakta ve hatta sarahaten görülmektedir. Onun içindir ki biz serbfst tacirlerin yanında İnhisar idaremizin yaprak tütün satışile de iştigal etmeni lüzumlu görüyoruz. Diyebiliriz ki yap rak tütün ihracı işini bu ticaretin bü tün icaplarına dikkat etmek ve bilhassa işi tam ve kat'î bir ticaret zihniyetinde yürütmek şartile bugün bütün Türkiye'de en büyük ehliyet ve liyakatle tedvir edebilecek idarelerin biri ve hatta birincisi süphesiz Türkiye Tütün İnhisarı îdaresidir. Hem basit, hem de çok esaslı sebeplerden dolayı. Ezcümle: Tütün İnhisar idaremizin gerek da hilde kendi kıymak, gerek harice satmak için memleketten alarak işliyeceği tütünleri kendi hakikî vasıflarile tasnif etmemekte hiç bir menfaati yoktm. Tütün inhisar idaremiz tütünlerini iyi olarak alır. ve onları hakikî mahiyetlerile is letir. Binaenaleyh İnhisar idaresinin harice satacağı mallar mutlaka nümune sine mutabik çıkacaktır. Bundan dolayı Tütün İnhisar idaremizin yaprak tütün ihracında adeta imtiyalzı, yani çok muteber bir mevkü olacakttr. Bu noktayı biraz izah edelim: Avrupa ticaret âlemfnde hemen bütün ticaret malr&rı standardize olmaga doğru gidiyor. Fılâj»*wrWfilân nuroa ralı dereeesi denildi mi, orada nerkesin gözü onüne evsafı muayyen bir mal ge(ir. Siparişler muayyen evsafta muayyen mallar üverine yapılarak bu şerait îçinde ise ticaret tıkınnda devam eder. Satıcı ahcıyı aldafhiağı asla düşünmediği gibi Bİıcı da satıcıya karşı şu veya bu vesile ile mızıkcılık yapmağı hatınna dahi getirmez. Getirse de para etmez. Çünkü yeminli hükümler hazırdırlar. Mes'eieyi derhal en doğru şeklinde bıçak gibi ke«erek hallederler. Bu itibarla eğer alınıp satılan mal standardize ise nümuneye dahi hacet yoktur. Standard yapılmamış mallarda îse evsafm tayini ile beraber bilhassa nümune usulü caridir. Nümune üzerine sattığınız mal, nümunesîne mutabık çıkmak sartile en ufak müşkülâta maruz kalmaksızın yürür gider. Umumî harp sonu ticaretinin kargasalıkları içînde şark ve biihassa Türk tütünlerinde kendini bilmez bazı tacirlerin fena hareketleri neticesi olarak bu rümune ile satış mes'elesi az çok suiistimal edilmiştir. Nümune üzerine satılan tütünlerin bazı aksamı nümunesine muvafık çıkmamış, bu da tütüncülüğümüzün krcdisini bozan âmillerden biri olmuştur. Avrupa'da bu işle iştigal eden adamlar tütüncülüğü hiç olmazsa bizim kadar bilirler. Bunlardan bu işleri bizden fazla bilen mütehasnslar ise çoktur. Binaenaleyh oraya nümune harici mal göndermekle aldatabileceğimizi zannedereğfmiz tek adam bile yoktur diye biliriz. umhuri Dokuzuncu sene: No. 2949 tSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul, No 246 Telefon. Başrrmharnr: 22366, Tahrir ufidürfi 23236, İdare mudüru: 12365, Matbaa: 20472 Hayat Ansiklopedisi Birinci cildi möcellet olarak hazırdır. Bir fane alıp çocuğunuza hediye ediniz. Pıımartoci M fommıiT " UHIHI1IK ÜUIIIflllB51 Almanya'da vaziyet vahimleşti Von Papen bütün Prusya nazırlarını azledecekî Berlin kumandanı icabmda silâha müracaat edilmesi emrini evrdi Berlin 21 (A. A.) G a z e t e lerin neşriya tma göre Prusya hükumeti Reich hüku meti tarafın dan ilân olu • . nan örfî idareye karşı muvakkat bir hüküm vermesini dev let mahkeme sinden talej) etmiştir. Gazete . lerin iyi bir rnembadan al dıkları diğer bir habere nazaran Prusya nazır Iarı Prusya komiserliğine ta yin olunan Başvekil M. Von Papen'm dave . tine icabet et miyerek kabine içtimaında bu lunraağa karar vermişlerdir. Nazırlar bu daveti Alman Basveküi Von Papen kabine arka daşlariîe beraber hükümsüz.telâkki etmektedirler. Ev rinin bugün içtimaa davet edileceği velce verijen haberler hilâf ına olarak fikrindedirler. Berlin polis raüdürü istifadan imtina Laipziğ 21 (A.A.) Devlet eylemiştir. Umumî mesai konfederas mahkemesi sabık Prusya nazırlarmın yonu Prusya'daki vaziyeti tetkik eyAlman hükumetinin kraatı hakkınlemektedir. Amele sindika rnehafili da himaye tedfeirleri alm&sınjı dair bütün amele sindtkaları mümeMİlle . ... (Mabadi 4 uncü sahifede) 10 23 temmuz Bayramı... Bugün hürriyete ilk , kavuştuğumuz gundür! Bugün «Hürriyetin ilânı» nın yıldönümüdür. Bu millî bayram münasebetile devair ve mües sesat kapalı olacak ve şehir bayraklarla donanacaktır. Bugünün hususiyeti, Türk milletinin hürriyete kavuşma hamle sinde ilk merhale olmasıdır. Bu itibarla muazzam ve harikah inkılâplar ve daima artan millî bir kudretle istikbale yürüyen Türkiye Cumhuriyeti 1 0 2 3 temmuz millî bayramını, daima aziz bir hatıra ulmak üzere tebcil ve tes'it etmektedir. Bugün Ankara'da büyük tezahürat yapılacaktır. Yann Lozan sulhunun yıldönümüdür. Bize istîklâlimizî ka • zandıran bu tarihî hâdise yarın Darülfünunda tes'it edilecek • îtalyan Kruvazöründe çay ziyafeti Baron Aloizi alelâcele İtalya'ya hareket etti Baron Aloizi dün Gazi Hz. tarafından kabul ve arzı veda etti Lozan gunü Buğday fiatı Ne olmah? Evvelâ rekoltenin tesbiti lâzım... Buğday fiat. ne olmalıdır ? Mevzuiu aake timize İstanbul zahire maba . yaacüarı reisi Hancrzade Nu ri Bey şu cevabı veraıiştir: < Buğday fiatlarını bu günden karar laştırmak doğ ru olmaz. Her eşyden evvel Anketimize cemp vere memleketteki Hancızade yuri B. rekolteyi tayin etmelidir. Bizden başka her memlekette hakikî rekolte tesbit edilmiştir. Burada rekol teyi iyke öğrendikten sonra da sarfiyatı bilmek lâzımdır. Binaenaleyh buğday fiatlarını bugün 8 1 0 kuruş diye tesbit etmek karan •ıkta yürümek olur. Çünkü bugün makul goriinen bu fiat mahsul çok olduğu takdirde hükumetin muhtemel zararlar için göze aldığı bir milyon lira ile telâfisi imkânsız bir vaziyet ihdas eder. Hükumeti zarardan vikaye etmek ve köylünün malını yükseltmek için her seyden evvel hakikî bir hesaba ihtiyaç vardır.» * ¥ • Italya'nm Ankara sefiri Baron Aloizi Cenaplarımn ttalya Hariciye Nezareti kabine şefliğine tayin edildiğinî yazmıştık. Baron Cenaplan dün öğleden sonra şehrimizdeki îtalyan torpidolarından birme binerek Yalova'ya gitmiş ve saat dörtte oraya muvasalatla, sabilden gönderilen bir motörle Millet çiftliğine Baron Aloizi çiftlikte Reisicum hur HazretJeri tarafından kabul edilmiş ve kendilerine arzı veda etmiştir. ^ Baron Cenaplan ayni torpido ile Yalova'dan ttalya'ya hareket etmiştir. Kendisi İstanbul'dan ayrılırken Yukanda İtalyan Amiral gemisinde dünkü tpğ,anMindan bir intiba, asaâıda giden davetliler rüfekasına ve dostlarına veda etmiş (Mabadi 2 inci sahifede) İzmir kooperatifleri İyi bir teşkilâtla çalışan 71 kooperatif ziraî ihtiyaçları temin ediyor Türk ve Alman güzelleri Avrupa güzelleri arasında en çok beğenilen ve alkış toplıyanlar... Ostende 17 (Hu. Mu.) Cuma akşamı Ostende «Theatre Royal» de verilen müsamere çok parlak oldu. Kraliçeler salona dahil «»dukları zaman güzide, kibar ve çok kalabaIık kazırun tarafından hararetle karsılandılar ve uzun uzun alkış land.bıKcnt'ilerine tiyatronun «boignoires» Iarı tah:is cc'lmişti. Ve orası bütün nazarları bir hüzme ™i bi kendisine çekiyordu. Birinci perde arasında Ostende bayramları resmî komitesi güzelleri kabul etti. Belediye reisi doktor Moreax, belediyedeki idare âmirleri, bir çok meb'uslar merasimde hazır bu lunuyorlardı. Bunu müteakıp «Eclaireur de Nice» gazetesi muharrirlerinden M. Rovillet bher birer güzelleri hazıruna takdim etti. Her güzel sahneye çıktıkça arkası kesilmiyen alkışlar başlıyordu.. Türk güzeli tebessümü, zarafeti ile en çok alkışIanan Almanya güzeli kadar beğe nilmiş ve alkışlanmıştı. «Tosca» nın temsilinden sonra tekrar otomobillerle Kursaal'e gidildi ve burada yeni tanzim edilen barın resmi küşadı yapıldı. Buradaki süvare «Miss Europe» olan Danimarka güzeli şerefine tertip edümişti. Cazbandın kıvra'c nağmeleri başladığı zaman Belediye reisi sarışın Danimarka'lı kızı dansa kaldırdı ... Süvare başlamıştı. Bütün gece güzellik, şa'şaa ve eğleıti içinde geç vakte kadar devam etti. Hava bulutlu... Güzeller kervanı «İpres» yoluna çıkmağa hazırlanrr(Mabadi 3 üncü sahifede^ Bütün bunlara zamimeten şimdi umumî buhran sevkile tütünün satışı daha kansık, daha zor ve daha ince bir iş olmuştur. Bu şerait içinde tütünü satacak beyetin emniyet verici bir heyet olması ve vereceği er niyetlerle sarsılan itimadı üiizeltmesi lâzımdır. Bizce bu heyet ezcümle Tütün İnhisar idaremiz olabilir. ıTekrar edelim ki böyle söylerken baş kaları tütün ticaretile iştigalden artık y.isc geçsinler demek istemiyoruz. Biz yaprak tütün ihracatı ticaretinde kendi inhisar idaremizin de ciddî bir mevki blmasmi pek lüzumlu ve pek faydalı buluyoruz, o kadar. Tütün İnhisar idaremiz memleketten tüt>mü alıp işlemek hususunda bütün tefkilâtı zaten mevcut olan mütehassıs bir ida'edir. HaTİce yaprak tütün satmak işini de deruhde etmekle İnhisar idaremiz, yalnız. bir miktar fazla tütün alacak ve onu işfetmiş bulunacaktır. şimdiki derecesîle bile Avrupa teslimi ı Tütün İnhisar idaremizin harice satfents olacağı tütünler de nümuneye mu mal satmaktan asla hazer etmese yeri dir. Halbuki îdare haricî ticarete esaslı t.ıbakat hususu mes'ele bile teşkil et karar verdiği zaman bu dikkat ve itinaıp.ez. Çünkü onun malları behemehal yı taz':f edecektir. jıürnuneaine mutabık çıkacaktır. Bunun Üçüncü ve en mühim bir muvaffakiaksi btnada değil, Avrupa'da bile dü yet âmili daha: Tütün İnhisar idaremiz künülemez. Bu esas dahi İnhisar idare harice satmak için hazırlıyacağı malların znizîn haricî ticareti lehine mühim bir emniyet ve muvaffakiyet sebebidir. Tü satılmamasından korkmaz. Çünkü kendisi zaten tütün kıyıp satmakta olan bir idatün İnhisar idaremiz dikkat ve itinasuon Mustaksü İzmir'in ihracat faaliyeti İzmir 21 (Hususî muhabirimiz zin inkişafma çok müessir ve müfit den) Türkiye'mizin en mühim ikolmuş, her türlü takdir ve şükranlara tiaat ve istihsal merkezlerinden biri sezâ belli başlı bir iş halini ve yoluve belki birincisi olan tzmir'de bu • nu tutmuştur. Banka bu işle bilhassa lunuyorum. Bu mıntakadaki faalî bu muhitte pek ciddî bir surette me$yeti ziraiye ve iktisadiye her suretle gul olmuş ve müstesna bir muvaf tetkike ve imtisale değer bir mahiyet fakiyet te göstermiş bulunuyor. Buve mevcudiyet arzediyor. Sırasile gün memleketimizde miktarı dört meşgul olacağımız bu mevzu etra yüzü geçen ziraî kredi kooperatifrafmda bugün ziraî krerfi kooperalerinin yetmiş biri İzmir Ziraat Bank tiflerinden hulâsaten bahsetmeği lümüdürii tarafından idare olunan bir zumlu ve faydalı görüyorum. mmtakayı teşkil eylemektedir. İzmir mıntakasında ziraî kredi Bu yetmiş bir kooperatifin 395 kooperatifçiliği üç sene evvel baş köyde tam 12,000 ortakçısı ve lamış bir iştir. Fakat bu az zaman 2,600,000 lira sermayesi ve 102,400 içinde temin ettlği faydalar, inkişalira da teraküm etmiş ihtiyat akçesi fında göserdiği sür'at ve muhitte tev var. lit ettiği alâka ve emniyet noktasınYalnız İzmir'de 84 köyün iştirak rfan cidden pek şayani hayret ve ettiği 3000 ortaklı on altı kooperatif dikkat bir mahiyet göstermekedir. hali faaliyette bulunuyor. Bu on altı Ziraat Bankamızın, bu kadim ve kooperatifin de 175 bin lirası tediye emektar müessesemizin büyük ve ve 460 bin lirası taahhüt olunmuş devamh hizmetleri arasında koopesermayesi ve ayrıca yirmi bin lira • ratif etşkilâtı istihsal kabiliyetimi(Mabadi 4 üncü sahifede) IIIIII1IUIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIHIIIIIIIIII1 Ziraat memurlanndan Zihni Bey, va. ztfe doiayısile Anadolu ve Trakya'da. (Mabadi 2 inci sahifede) Cumartesi günü Berlin Sefirimiz Kemalettin Sami Paşa mezuniyet alıyor 650 Romen seyyahı İstanbul'a geldi redir. Farzı muhal olarak harice satılmamış mal olursa İnhisar idaresi hiç bir şey ziyan etmeksizin bunu dahilî ihtiyaçlarında kullanabilir Bu avantaj başkalarmda >oktur. Hulâsa Türk tütününü kurtarmak için bu yolda en kuvvetli teşekkülümüz olan kendi înhisar idaremizi de haricî tica rete karıştırmahyız. YUNUS NADİ Ankara 22 , ( (Hususî) Vaymar'da bir otomobil kaza sı neticesinde yaralanan Ber . lin Sefirimiz Ke malettin Sami Paşa tamami • le iyileşerek Berlin'e gelmiş ise de hüku tnetçe derhal vazife faaliye tine başlamıya Kemalettin Sami Paşa rak istirahatle bir nekahet devresi ge. çirmesi için kendisine kâfi müddetle mezuniyet verilmesi takarrür etmiştir. Berlin sefirimizin bu müessif kaza neticesindeki ehemmiyetli yara sının muvaffakiyetle bertaraf edilmiş olması burada memnuniyeti mucip olmuştur. Romanya'h seyyahlar Galata rthtımma çıkarlarken CUMHURİYET Berlin Bıiyük Dün şehrimize Romanya bandıralı Prencipeea Maria vapurile 500 Elçirnizin tamamile iadei afiyet etmiş ve Romania vapurile de 150 Romen seyyahı gelmiştir. olmasmdan dolayı biz dahi memnuniyet Romania vapurile geten ceyyahlar içinde 120 talebe bulunmaktadır. ve meserretimizi izhar ederek kendisi ne uzun ömür ve saadet temenni eyleriz. Bunlar Galatasaray lisesinde misafir edilmislerdir.