16 Aralık 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Anslklopedlsi ıncıcuzu Dün çıktı ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve melrtTip adresi. Cumhurtyet tstenbul Posta kutusu: Istanbul No 248 KânUnUBYVBİ Teleîon: Başmuharrlr 22366 Tahrtr müdürö: 23236 Idare müdurü 22365. Matbaa 20472 tlân sahifelerimlz berkese nçıktır. Cumhnriyet'te neşrettlrflecek tlinlar için do&rudan doğruya idarehanemlıe dahl müracaat olnnabüir. : NO. 3094 umhuri ıtıııııınMtmıınıııııiııınıııııııııııııııııııııııııııııımıımınıuıuııııiıııııınıınııuuıııııııııiııınıııı 83* Hayat Ansiklopedisi BSynk bir kütüphaneyi blr arada evinize geliren en faydalı eserdir. Her evde bir tane bulunmak lâzımdır. nHnııııııııuınıııııııııııuiMiıaıiiiuıııııııııııııııııııiMiıiııııııııuıııuııııııııııtnııiıııııiHNiıııııınıııııııııiHiııınııifiıııııııııııııııııııııııııııııııııııınııııuııııı Borçlar llilâfnamesi DUn Sabah Paris'te Parafe Edildi rıiMiıtMiııııııınıiHiııımıiHHiınHiııııiııımiHniı«ıııiMi»tMiıtmmnmmniHMimmıiııııııııııııınıwmHiıtiHmıiMHumnıiMiHn«wııuııııııı^ Çok şen bir bayram: Tasarruf haftası Ankara 15 bîrincikânun (Basmuharrirîmizden) Başvekil iktısat ve tasarrufun her sene 12 birincikânunda ba<Iıyan haftasını Ankara Halkevinde ve pek kalabalık bir halk huzurunda bermutat çok sa mirnî güzel bir nutukla açtı. Bu iş dahi tsmet Paşanın işlerinden biridir. Dört sene evvel mi ne idi, millî parada biran için bir düşme tehli kesi basgösterir göstermez alınan muhtelif ve müessir tedbirler içinde bütün millete mal olması belli başlı gaye olmak üzere bu cemiyet te teşkil edilmişti. tsmet Pasa cemiyeti millete takdim eden ilk sözlerinde Avrupa'nm süslü şişeler içindeki kokulanna bedel güzel Türk vata nınra kırlarmdan toplanmış çiçek * lerin kokularını kullanmaktan daha memnun ve daha mes'ut olacağımızı söyliyerek vatandaşiarı mîllî Iktısat ve tasarruf işinde dikkatli olmara davet ediyordu. Ne bahtiyardtr o devlet adamı kî iktısat ve tasarru f un halk kütlelerimiz arasında mazhar olduğu itinanm parlak neticelerile muhat olarak bu senenin yıldönümünde yeni haftayi açarken ayni mevzuu, onun mazhar olduğu mu vaffakiyetlerden almmış bir kuvvetle tekrar tetkik ve izah eylemekte bulunur. Başvekilimiz millî iktısat ve ta sarruf cemiyetini uğurlu cemiyet olarak tavsif etti. Cemiyet hakîkaten muntazam ve canlı olarak çalışıyor. Üç yüz bu kadar şubesi olan cemi yet, memlekette deruhde ettiği vazifeyi azamî faaliyetle ifa eden millî bir varhk haline gelmiştir. tsmet Paşa alınan neticelerî memmmiyetle kaydettikten sonra vazifelerin rinde durdu. Başvekilimizin yakın hedef olarak tesbit ettiği yeni merhale gayet basittir: Yalnız yene cek ve giyilecek şeylerde behemehal millî mahsul ve mamul ile 'şi mizi görmek maksadmı takip ve temin edersek davanın mühim kıs mını halletmiş oluruz. Ve Paşa bu sahada vazife ve mes'uliyetin esasen Türk hanımlarına teveccüh etti* ğini sonsuz alkışlar içinde ifade etti. Millî iktısat ve tasarruf ile hükumetin bu mevzu etrafında aldığı iktısadî ve malî tedbirler Türk mille t'.nin kazandığından fazla harcamaması esasına istinat eder. tşler tabiî haline bırakılsa mantıkan ve filen zaten bu böyle yürümek lâzım gelir ama millî paranın istikrarı gibi yüksek ve zarurî bir tnaksat takip olunduğu zaman bu işe bir kat daha, bin kat daha fazla itina etmek îcap eder. tki kazanıp bir harcamak ve böylelikle vücude gelecek tasarruflardan hazneler husule getirmek böyle mecburiyetlerle karşılasan miüetlerin en hâkim siyasetleri olur. Büyük dünya buhranı milletleri sarsmıs ve herkesi kendine göre muhtelif tedbirler almağa sevket miştir. Her tarafta tatbik olunan tahditlerden «ikâyetler vardır. Başvekil Hz. Türkiye hesabma beynol milel mübadelenin inkhafına taraftar OIUD bunun çaresini de Türk iştira kabiliyetinin artmastnda ve binaenaleyh TUrk iktısadî bünyesinin kuvvetlenmesinde bulmaktadır. Millî iktısat ve tasarrufun çalısmaları inVişaf ettikçe memleketimizin kendi istihsalini kıymetlendirme noktasından memleket iç pazarlannın adeta yepyeni mahreçelr bulunu yormuşçasına mübadele faaliyetine her gün daha ziyade sahne olması lüzumile karşılaşılmıştır. ttiraf et mek lâzımdır ki memleketin kendi dahili kendi mahsulât ve mamulatımız itibarile henüz yekdiğerini ia nımıyan parçalardan mürekkeptir. Bu tam«mamak halini tanışmak haline kalbetmeğe ve meselâ Ankara'da çıkan balla tzmir'de çıkan üzüm ve incirin bütün memlekette iyi bilinerek seve seve sarf ve istihlâk edildiğini görnr>ğe mutlak ve kat'î bir lüzum ve ihtiyaç vardır Millî iktısat ve tasarruf cemiyetinin bu yolda ifasına med'uv olduğu vazifeler ciddî olduğu kadar mühimdir, ve memnuniyetle beyan ederiz ki cemiyet şimdiden bu yolda müsbet adımlar atmış bulunmaktadır. Tasarruf isi bilhassa çocuklar âleminde millî bir terbiye mahiyet ve istikametini almıstır diyebiliriz. Dört beş sene evvel millî müesse selerimizde bir kaç milyondan ibaret olan tasarruf bu son sene zar • L.J .ı; ; f a u Mazbata Utifakla kabul edildi Hasan B. mes'elesi dün Mecliste intaç edildi Meclis kararmdan evvel tahkikat yapmıya teşebbüs edenler mes'ul edilecek Ankara 15 (Telefonla) B. M. Meciisi bugün saat 2 yi çeyrek geçe Kâznn Paşa Hazretlerinin riyasetinde toplandı. Yeni tstanbul meb'usu tbrahim Tali Beyin mazbatası okundu, alkışlandı ve tahlif edildi. tsmet Pş. Kız Enstitüsü sergisi Dün açılan meşherdeki eşyalar çok beğenildî Ankara 15 (Telefonla) tsmet Pş. Kız Enstitüsü sergisi bugün saat 4 te Meclis Reisi Kâzım Pş. tarafından açumıştır. Merasimde Başvekil Paşa ile Veküler, meb'uslar ve bir çok zevat hanr bulunmuştur. Sergide Enstitü talebesinin hanrladığı ince işler, lpekiş'in zarif kadm elbise ve çamaşırlan, Sanayi ve Maadin R»»U»«ı fabrikalan mamulâh teşhir edflmektedir. tsmet Pş. bütün eşyayı birer birer gezmiş, hepsile alâkadar olrauş, tpekiş kumaşlannı tetkik ederken mütebessimane: tpekiş, tpekiş! Dünyayı kapladı! Diye takdirlerini beyan etmiştir. Sergi büyük bir alâka uyandırmış ve eserler çok beğenikniştir. Iş Bankası kumbaratt ve tasarruf hegaplart tş Bankası büyük bir kumbara fle sergiyi süslemiştir. Kumbaranın yanma talik edilen bir levhada tş Bankasma yabnlan tasarruf paralannm yıldan yüa bir çığ gibi büyümekte olduğu canlandırdnuşhr. 1924 senesinde 12554 lira tutan tasarruf yekunu 1932 de yedi milyon 340 bin liraya yükselmiştir. Kuponlar müzakeratı itilâfla neticelendi Borç yekunu 895 milyon frank, faiz % 7,5, karşılık gümrük varidatı,, ilk tediye tarihi 1 haziran 933 tür Paris 15 (A.A.) O s manlı düyunu umumiye meclis i idaresi, Paris'te Türk hükumeti mümeMİlleri ile muhtelif metn leketler hâ milleri cemi yetlerinin murahhasları a " rasında pren~ sip itibarile bir »trahhasvnuz Saraitilâf hasıl olcoğlu şukrü Bey muş olduğunu bildirmektedir. Bu itüâfname Türkiye'nin hissesine düşen borçlara ait f aizlerin te«viyesine tekrar başlanması husu »unu derpiş etmeğe müsai* bulun maktadır. borclan hakkında itilâf hasıl ol * muştur. Bu itilâfa göre tediyat yeni Türk eshamı üzerinden yapıla caktır. Sermaye 895.435.000 franktrr. Faiz yüzde yedi buçuktur. Bu esham on sene müddetle tahvil o lunamıyacaktır. Tediyat Fransız frankı veya düyunu umumiye meclisinin ileride göstereceği diğer i kinci bir mustakar para ile yapıla caktır. Şark şimendiferleri tahvi • l&tı gene tedavülde devam edecektir. Karşıhğı gümrük varidatı o lan Türk esham ve tahvilâtma ait senelik taksitler 1 haziran 933 tarihinden itibaren tediye olunacaktrr. Şimdiki eshamın yeni esham ile tebdili ileride tesbit olunacak nisbetler dahilinde yapılacakbr. Hâmillerin diğer devletlerin hWseelri üzerindeki hukuku tamamen bakidir. (Mabadi 2 inci sahifede) 60 zabit namzedi mes'elesi MOteakıben Hakkı Tank Beyin 60 kişi tarafından imzalanmış bir istida nm ve Arzuhal encümeni karannı he • yeti umumiyede müzakeresine dair teklifi okundu. Hakkı Tank B. teferruata girmeden evvel esas itibarile Arzuhal encürneninin kendi salâhiyetini kuta görmesinin doğru olmadığuu, binaenaleyh mes'elenin Teskflâb esasiye encümenine Satnk Maliye veküi Trdbzon meb'usu Hasan Bey maddesmin ba hususta sarih olduğun • dan, mes'elenin Teşkflâu esasiye encümenine gitmesine lüzum olmadığım izah etti. Bundan sonra Millî Müdafaa Vekili Zekâi Bey kürsüye geldi. MecUse müracaat eden 60 zabit namzedinin taleplerinin kanun ve nizama mugayir olduğundan is'afı imkânsız olduğunu, key> fiyetin vekâletten kendilerine tebliğ edildiğini, ve kabul edilmemesi sebeplerinin de tafsüen bildirildiğini, söyledL Hakkı Tank Bey bu müdafaadaır vazgectiğini, yâlruz esasm hallini bOdirMes'ele sa idi: Encümen ba istida • yı yüriitmek için kanunlann tadüi İa • zundır, buna da bizrra salâhiyetimiz yoktur.» fikrinde bulunuyor, Hakla Ta* nk Bey ise «encümenin salâhiyeti yoksa istida ba*ka encümenlere sevkedüerek halledilsm» dryordu. Hasan Fehmi Bey (Gümufane) mes'ele sarih olduğundan teskflâtı esasiye encümenine gftmeğe lüzum ohna « dığını fleri sürdü. Neticede Hakkı Tank Beyin teklifi ret ve tstida encün (Mabadi 4 üncu sahifede\ itiiaf esasları Paris 15 (A.A.) Eski Osraanlı Güzellik Müsabakası Kayît devam ediycnr Musikimiz hangi yola girmeli? «^JU^Î üzfc j ; Ruşen Ferît Beye göre.. Musikimize Avrupa elbisesi giydirmek, Zaro Ağayı frak ve silindirle Avrupa'da gezdirmeğe benzer Ruşen Ferid'i milli musudmizîn tarîhüe mesgul buldum. Betekâr «Nazim» in hayata hakkında vesikalar topluvor ve bir eser hazırlıyor. Münir Nurettin ve radyo konserlerfnde kemençesini dinledİKİniz Ruşen Ferit, yayma kalemini de îlâve ederek, musOd edebiyabrmzı zenginleştirmek gayretindedir. Son zamanlarda biraz garp musikisile de meşgul oimağa başlıyan dostumuzun bu son münakaşalarda nkrhri ögrenmek istedinv Memleketimizin toprak altmda kalan meçhol madenlerini keşfettirmek için Avrupa'dan mütehassıs celbedflmesine akhm erer; fakat, millî musücimizb parıl panl parlryan ve yalnız bizim de • ğil ecnebilerm de gözünü kanvsstıran cevherini anlamak için profesör Marks Cenaplarmm sahitliği mi lâznndı? Bir KroH: Fent Celâl Dün şayanı dikkat beyanatta bulunan Refık Şevket Bey verflmesini o encümenin mazbata mu harriri sıfatile istedi. Ziya B. Arzuhal encümeni namına söz alarak nizamnamei dahilinin 52 inci Samsun Sıvas hattı Seyrüsefer başladı ve Karadeniz'den Akdeniz'e ilk tren hareket etti Ankara 15 (Tetelefonla) Samsun'a ilk tren bu sabah saat on biri çeyrek geçe teza hürat arasında bnradan hareket etti. Bu suretle Sam • sun • Sıvas, daha doğrusu Haydar • paşa • Ankara • Kayseri • Srvas • Samsun hattı islettae^e aeılmış oldu Buradan giden katarm üzerinde Samsun Stvas hattt treiuertnden btrt, Samsun tstasyo «Samsun'a selâm!» nunda hareketten evvel... Bu sabah Samsun'dan Mersin'e hareket ı niz'e selâm!» Cümleleri yazıhnifh. tki eden katara da «Karadeniz'den Akde'Mabadi S inci saifede) fında 38 milyon liraya yükselmiştir. Bu netice pek büyüktür. Bu neticeyi temin hu«usunda millî müesseselerimizin Avrupakâri çalısmak suretile meydan verdikleri millî uyanıklığı, millî şevk ve gayreti hassaten takdirlere ve iftiharlara lâyık buluruz. Bu ise evvelâ 1» Bankasının başlamış olduğunu burada takdir ve sükranla hassaten kaydetmeği vazife biliriz. Zaten bu millî müessesenin diğer i«lerinde dahi halk arasında marufiyet ve rağbet temin edecek güzel metotlarla çalışmasmı da kezalik takdir ve tebriklerimizi hakketmis bir mükemmeliyet halinde gördüğümüzü ilâve ederiz. Millî tasarruf nedir? Başvekil bunu tarif etti: Millî tasarruf, millî sermaye demektir. Halkın millî müesseselerde biriken beser onar parası milyonlar teskil ederek memleket içinde hayırlı ve kârlı içlerin vücut bulmasma âmil olurlar. Böylelikle millî sermaye bir taraftan büyük işler gördüğü halde diğer taraftan kendine aldığı menfaat hisselerile büyüyen bitip tükenmez, daha doğrusu daima artıp hiç eksilmez bir hazne olmus olur, ve mil letlerin hakikî zenginlikleri işte buradadır. Başvekil sozlerini bitirmek için tekrar ilk koyduğu prensibe avdetle eğer yalnız yiyecek ve giyecck hususunda ihtiyacımızı dahilden tedarike itina etmek yolunda yürür sek bir iki sene gibi çok az bir za man zarfında milletimizin en büyük saadetlere ermeğe başladığı görü lebileceğini ifade eylemiştir. Şu halde millî iktısat ve tasarruf servet ve saadet haznelerinin kapılarını açan tılsımlı bir anahtardır demek olur ki hakikati halde bu bütün mil* letin üzerinde ciddiyetle duracaği büyük bir noktadır YUNUS NADl Foto Bfco 18 PİTaye Hanım Bugün güzellik müsabakamıza iştirak edenlerden Piraye Hammın (Mabadi 2 inci sahifede) Ruçen Ferlt Bey musiki ki yaşıyor; evlerde, salonlarda, (Mabadi 5 inci sahifede) Gençler miting yapacak! Millî Talebe Birliği pazar günü büyük bir tasarruf mitingi yapacak Nazariyat ... «Zabıtai Belediye talimatnamesi> nin 202 inci maddesi: «Alelumum hamallar markalannı görünecek surette yakalarına takmağa mecburdurlar. Markasız hamallar icrayi san'attan m^nolunurlar.» .... Ve tatbikatı! Tatlı müsabakasında jüri heyetî tstlılan tetkik ederken ilk ve orta mekteplerle liselerdeki talebe arasında tahrirî müsabaka lar tertip olunacaktır. Tasarruk ve iktısat mevzuu üzerinde en iyi yazı yazan talebeye üzüm, incir'gibi yerli Tasarruf haftası her sahada bümahsulâtından hediyeler verilecekyük bir alâka ile takip edilmekte tir. dir. Dün gündüz ve gece mektep lerde müsamereler verilmiş, tasarMillî Türk Talebe Birliği pazar ruf mevzuu etrafında piyesler temS inci sahlfede) sil edilmiştir. Ayrıca pazar günü de Düntatlı Müsabakası yapıldı Talebe Birliğnin mitingi