October 1, 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Cumhuriyet = Te^rfoîevveî 1933 Öz Dil müsabakamız Birinciliği 3 numaralı ve «SavaşYollarında» baslıklı vazı kazandı ö z dil müsabakamızın neticesini bugün ;lân ediyoruz. Okuyuculanmız, tahminimJzden kat kat iistün bir alâka ile, müsabakamıza iştirak eden yazılan tetkik ederek bize reylerini gönderdfler: Bankalar, tica rethaneler, mektepler, devlet daireleri ve ordumuzun muhteüf kıt'alanna roen»up, muhteljf riitbede askerlerimiz dercedilen yarılar arasında beğendiklerini bize ayn avn ve müsterek imzalı mektuplarla bildirdiler. Gerek okuyuculannuzm biivük b;r ekseriyeti, gerekse, hakem, Ivrinc'liği 3 numaralı ve «Savas Ynllarm^a) basUdı yazmtn muharriri Münir Mneyvp* Beye vermekte ittifak etmislerdir. Bu yazı, diKnin sadeliği, üslubunun ahen«yi ve ifadestndeki icazdan baska tasıdığı kuvretlî millî duygu itibarile de hak küe secilmis ve beğenilmis bu'unuyor. tkinciliği 11 numaralı ve «Tan yeri» ba^hklı yazımn muharriri Nafm Fen tnektebi muallimlerinden Avni Bey, iiçüncülügü d* 29 numaralı ve «Yolculuk defterinden» baslıklı yazımn mu barrrri Be>iktastan E. Z. Bey kazan • ımtlardır. Bu üç zaim da mükâfatlarmı abnak üzere srazetemtze müracaat e deceklerî günü beraberlerinde birer fotagrafilerim ve hüvryetlerini isoat eden vesikalanm getirmelerinl rica ederiz. Dördüncüdan oounctnra kadar se • çilen yazılar ve muharrirleri şunlardır: Numara 1 Bu yıhn yiğit çağı (Coskun Alp Bey) 5 Aslan Ağa (Haymana Ahırlı köy muaUimi Osman Nuri Bey) 8 Mevsimler (A. tzzet Bey) 6 Gülsünün düsünü (Antalya Atabeyb Naci Bey) 27 Ulküler eli (Muzaffer Bey) 22 Adalarda aksatn (Muallim M. Fahri Bey) 13 Oba (Ankara: Mustafa Sami B.) *** tstanbulda bulunanUr mükâfatlarmı almak için idarehanemize 5 tesrimevvel persembe jriinü müracaat etmelidîrler. tstanbulda bulunmtyanlar, hediyeleri kendilerine posta ile aönderflmek ve„ fm sehrimizde tayin edecekleri bir yere b<rakılmalc üzere, bize mufassal adresleriıü bildiren bir mektup yollama • atlanma.. Kan ve ates dolu savas yol • larına koşarken ben. Yattığım yerler topraktı, örtülerim de tes!. Arada ( 1 ) yağmur, dolu ve tipi... • Sindire sindire. kaval seslerini içime; Ant içthn o ellerde. YnceiîS™ Kirküleriydi, türkülerim. Nice dağlar geçit verm»tir kükreyen atlanma.. El dolan yurdumda hız ahrken ben!. tnancım ( 2 ) toprağımdı, ı$ığım da A''nra. Acdar, bm yara katarken yüreklere.. * Sindire sindire, top ve tüfek sesle rin! içime; Savas ettrm o ellerde. v urt kaygusunun türküleriydi, türkiilerim. Irmak sulanvdı yaralanmm emi ( 3 ) solmuş; yapraklar da sargısı. Ve ben, akan kanlanma bakmıyarak, yasama dwv?usunu duyırulara katmı yarak... ölümü bile çiğnedîm ayaklan m n ahında; Yüküelirken tnönü, Sakarya, Dura • lupınara. Sindire sindire, kurtuluş umusunu(4) Içime; Yol aldım atesinden yanan köyle rin.. Htncımtn önünde eridi dağlar.. Ve yerini deiristirdi rrmaklar.. Yurt özlentisinm ( 5 ) türküleriydi, türkülerlm. Gün oldu yalın ayaktm, gün oldu çanklı.. Gün oldu tuz biberle katıklı!. Koşturdum velieri ardrmdan, sağMc aldım trüve»jdi»''nı Türk admdan.. Açarken jrülleler ölüm çukurlanm; Soy ününün ( 6 ) türküleriydi, türkülerim. Sindire «indire, yav ( 7 ) tutumu nu ^8) içime; Konak verdim kıyısında Elgenin?. Akmmttn önünde ırkHdi dünya. Ve yol'mu değistirirken tarib; Erlipnru'n türkü'»^vdi. türkiilerim. MÜNÜR MÜEYYET 1) Arada (bazan), 2) lnanç (din), 3) emi (ilaç), 4)umu (emel), 5) özlenti (hasret), 6) ün fşan, «eref, heybet), 7 yav (düşman), 8) rurum (işa;al) mukabili olarak kullanılmış ve Hüseyin Kâzım Beyin ikmal edilemiyen Büyük TiİTk I u^atinden istifade edil mi"tir M. M. Iktısat işleri J Romanyanın buğday ihracatı Şehir tiyatrosımda bu akşam temsillere başlanıyor Rejisör Ertuğrul Muhsin Bey bu seneki faaliyet programını anlatıyor Birînct sahifeden mabat Bu seneki programda Beynelmilel tanınmıs altı ciddî ve büyük eser dahil bulunmaktadır. Bunlar ara sında mevzuu eski bir Türk masa Imdan almmış olan îtalyan edibi Gocçinm bir eseri de vardır. Halk ecnebi eserlerin asıllarına artık alıstığı için programda adap . telere az yer verilmişıtir. Bu avın ikinci temsili Müsahip zade Celâl Beyin eski halk hayaHndan aldığı «Gül ve Gönül» eseridir. Bunu san'atkâr Rasit Rızanın Şehir tiyatrosunda ilk defa sahneye cıkacağı (Anna Krisıti) piyesi takip edecektir. Bunu müteakıp 29 tesrinievvel Cumhtırivet bavramı icin hazırla dığımız Halit Fahri Beyin «On yıhn destanı» ismindeki manzum eserî temsil edilecektir. ikinci ay temsillerine, geçen »ene Oçsaat ooerermi vücude getiren Ce. mal ve Ekrem Resit biraderlerin Lükshayat operetil© başlanacaktır. Bundan sonra muharrir Mahmut Yesarî Bey tarafmdan vazılmıs ve Sevfettm ve Sezai Asaf Bevler ta . rafından bestelenmis olan diğer bîr operet oynanacaktır. Bu seneki prosrramda Hüseyin Rahmi Beyin (tki damla göz yası) ve (Tokusan kafalar) ismîni taşıyan Hti komedisi vardır. Bunlardan baska miHî olarak Cevdet Kudret Beyîn ^Kurtlar) eseri temsîl edilecektir. lbnîrrefik Ahmet Nuri Bey de bu sene için iki kotnedi hazrrlamı«tır. Operetler haricmde ovnanacak e»erlerin eks*rîsi bevnelmilel tiyatro ve edebiyatma dahil gayet ciddî ve şohretîi pîyeslerden »ecilmîştir. Bugünkü maç Fenerin daha iyi oynaması ve kazanması çok muhtemeldir Vinerspor takımı bugiin de Taksim stadyoraunda Fenerbahçe takımile ikinci bir maç yapacakbr. Cuma günkü maçın berabere nerice lenmesi, bugünkü karşılafmayı bir intikam maçı şekline sokmuçtur. Fenerbahçe cuma günü gayet gözel oynamı*, fakat Vinerspor ka • lecisinin yüksek oyunu karsıstn • da ve biraz da talihsizlikten gol yapamamıştı. Bugün Fenerin daha iyi bir oyun oynıyacağım zannedi « yoruz. Bunun bir sebebi de Taksim stadyomu sahasının toprak olmaaı ve Viyanahlann toprak sahada oynamağa alıskın olmamalandır. Bugün Fenerbahçenin Galatasa raydan aynlan bazı oyuncularla tak viye edilerek çıkacağını iddia edenler de var. Fenerlilerm böyle birsey yapacaklarmı zannetmiyoruz. Evvell Galatasaraydan aynlan oyuncular arasında, Fenerin birinci takım o yuncularma faik kimse yoktur. Bu itibarla bu, bir takviye değil, daha ziyade brr zayıflama olur. Sonra böyle bir hareket, Fener bahçenin, Galatasarayın yıkılmasınt temine matuf bir siyaset takip et • mek maksadile Galatasaraydan ay. nlanlan tuttuğu ve onları yükselt « meğe çalıstıği hakkmdaki iddiaların doğruluğunu ispat etmis olacakhr. Daha sonra da Galatasaraydan is< tifa eden ve istifaları mıntakaya bildirilen oyuncular, bugün nizamî vaziyetleri itibarile hicbir federe ku. lübe mensup değildirler. Binaena Ieyh nizamen federe bir kulüpte oynıyamamalan lâzım gelir; hele futbol nizamatmı tatbika memur olan Futbol Heyeti Reisinm ba&kap tan olduğu bir takimda... ' Böyle bir hareket Fenerbahçeniri ve Futbol Heyeti Reisî Zeki Beyin spor nizamnamelerini çiğnemeleri demektir ki biz, Fenerlilerm hiçbir lüzum yokken böyle bir disiplinsizlik yapacaklarmı zannetmiyoruz. Bu itibarla Fenerbahçenin cuma günü asikâr bir surette tecelli eden kendi halis kuvvetine güvenerek ken« di oyuncularile meydana çıkacağı . nı tabmin etmek da*ha tnakul v« mantıkî olur. Fenerbahçeye cuma gvn^S gibi gü zel btr oyun ve cuma günkünden daha iyi netice temenni ederiz. Bir Alman grupu 13 mil Beğenilen diğer yazılar yon liralık buğday alıyor Kuvvetli bir Alman grupu üe Ro manya hükumeti arasında bir itilaf aktedilmistir. Bu itilâfa göre Romanya bu sene önümüzdeki beş ay zarfmda teslim edilmek üzere Almanyaya 100 bin ton buğday ve 400 bin ton rnısnve arpa satacaktır. Buğdaylann fiati beynelmilel piya sa fiatlerinden yüzde 10 daha fazla olacaktrr. Bu 500,000 ton zahirenin bedeli 1 milyar ley ( 1 3 milyon lira) tuhıyor. Bu para Almanlar tarafmdan şu suretle ödenecektir: Romanya 540 milyon ley (6,5 milyon lira) kıymette Alman emtiası mubayaa edecek, mütebaki 460 milyon leyi de (5,5 milyon lira) Almanlar, ecnebi dövizi olarak Romanya devlet bankasmm emrine amade tutacaklar dır. Alman grupu zahireyi önümüzdeki bes ay zarfmda alacak; fakat, muka bilinde Romanyaya yapacagı 6,5 milyon liralık ithalâtı 18 ay zarfmda icra etmek hakkını muhafaza edecektir. Bu anlaşma Romanya hükumetinm son zamanlarda yaphğı en büyük bir takasitilâfıdv. Balkanlarda, hatta Merkezî Avru pada, ticareti hariciyesi Romanya kadar vâsi mScyasta takas esasına tâbi tutulmuş bir memleket yoktur. Rumen hükumeti bu mütevazin karşılıklı anla»malara büyük bir ehemmiyet vermek te olduğu için yakin bir zamanda Ru • men ticareti hariciyesinin daha umumî sekilde bu esasa irca edilmesi beklenebilir. yatro sınıfında yetişecek gençler den de istifade edilecekir. Yalnız operet oynanacak değildir Şehir tiyatrosunun yalnız operet. Ierle meşgul olarak ciddî eserleri bir tarafa bırakması hiç mevzuu bahis değildir. Şehir tiyatrosu olmak itibarile birinci plânda halkm ciddî ve bediî zevklerine hizmet edilmesi gayet tabiidir. Fakat bu maksada vasıl olabiltnek için lâzım gelen parayı temin etmek üzere operetler de oynanacaktır. Bu, ciddî eserler için icap eden masrafları karşıladığından bizi asıl gayeden uzaklastırmıyor, bilâkis yaklaşhrmağa yanyor. Operetin, Şehir tiyatrosundan aynlması yakın zamanda olamaz. Çünkü bunu yapabilmek için yiizden fazla san'atkâra ihtiyaç vardır. Esasen bu iş yalnız san'aAkâr a. dedile de halledilemez. Hem tiyatroda ve hem de ope . rette halk tarafmdan aranılan san'atkârların iştirak ettniyecekleri ope • ret temsillerinin rağbet bulmıyacağı kanaatindeyiz. Bmaenaleyh operet san'atkârlan yetişinciye kadar şim • diki vaziyetin devamı zaruridir. Bu seneki operet programma, belki müsahip zade Celâl Beyin «tstan. bul Efendisi» eseri de ithal edilecektir. Bu esere, Ferdi Bey tarafmdan yeni bir musiki yapılmıştır.» Eski eserler tekrarlanacak Aldığımız malumata göre, geçen sene çok rağbete mazhar olan piyeslerden bazılan ve bu meyanda AI man şaheseri (Günes batarken) e. seri de bu mevsimde tekrar temsil edilecektir. Ertuğrul Muhsin Bey hem bu tem. silde, hem de oynanman mukarrer yeni beynelmilel eaerlerin bir kıs mında rol alarak sahneye çıkacakıtır. Birinciliği kazanan yazı Birinclliği kazanan «Savas Yollarmât>* yazıcmt asağıya koyuyoruz: SfaMÜre sindire, kaifrıı seslerini Içime; BüyGdüm o ellerde. Yayianm Kirküleriydi, törkülerim. Nice dağlar boyun igmistir sahlanan Nevaleyi düzmüş ama yakalanmıs Evvelki gün aksamüzeri Mısırçarşısında 6 numaralı Şerbetçizade Mehmet Feridun Beyin dükkânına sabıkalılardan Suphi girmis ve 50 lira, 2 kutu safak çayı. 2 okka fıstık, 2 okka seker, 6 kalıp sabun, 2,5 okka kasar peynirini bir çuvala doldurarak kaçarken yakalanmıştır. TOrkspor 5 yaşında Türkspor dün çıkan sayıslle beşinci yılınm Uk eserini verdi. Kıt'asını bü yütmek ve sahlfe adedinl artırmak su retile bu yenl yılında daha gürbüz blr varlık gbsteren Türksporu bütun genç lere tavsiye ederiz Bu mecmua üç renkli bir kapak içinde alâka uyandmcı yazılarla cidden cazlp blr Avrupa haftalığı ayannda çıkmıstır Bu güzel tftbile lyi muhteviyatı bir arada bulundurmak Türkspora has bir mazhariyet oîuyor. Operetler arasında, bazı pazar . tesl akşamları ciddî eserler görmeFransanm dıç ticareti ağustos 9 3 3 ğe merakh seyfrcilere hasredile • zarfmda yeniden 101,5 milyon frank cektir. (8,5 milyon lira) azalımşbr. Kadro takarr&r etti tthalât 1932 agustosunda 2,273 mflKadrn ve erkek genç artUtler y«yon frank iken (189 milyon lira), 1933 tiçtirmeğe çok ehemmiyet veriyoruz. agustosunda 2,149 milyon franga ( 1 7 8 Pergüntte baslıca kadın ve erkek milyon Kra) sukut etnuş; ihracat ta rollerini gençlerden Talftt v« Semi1,426 milyon franktan ( 1 1 8 milyon lira), 1,440 milyon franga (119,5 mil ha deruhde etmişlerdir. Arbk memleketteki mevcuda go. yon Bra) çıkmısbr. re Şehir tfyatrosu kadroaa taayyün Bu sene ağustos aymda ithalât fhrave takarrür etmis bulunuyor. cattan 709 milyon frank (59 milyon Işe yanyabilecek eski ve yenl bOlira) fazladır. Bu suretle ağustos, senetün san'at mensuplan müessesemizbasmdanberi en az acık veren ay ol de toplanmıstır. Maamafih ileride, mustur. konservatuvarda açilmakta olan ti933 senesmin iBc sekix aylık tkaret bilânçosu 7,588 milyon frank (630 mil yon Kra) açık vermi«tir. Geçen seneki 8 aylık açık 6,957 müyon frank, yanî 577 milyon Hra olduğuna göre, Fran Mümessillerl Hanri Gara Mcg Lemonye sanın dış ticaret bilânçosundaki açık ilâveten Dünya haberieri. mütemadiyen büyükmektedir. Fransanın uıracah da laymetçe düş melrtedir. Bu senenîn 8 aylık ibracah miktarca geçen seneden 1,101,000 ton daha fazla olduğu halde, kıymetçe 1,046 milyon (87 milyon Kra) daha Sinemasına koşuşan halkı azdır. Bu sene îrk sekiz aylık ithalât geçen seneden 415 milyon frank daha az olmasma mukabil, mHctarca 983,000 ton daha fazla ithalât yapılmıştr. tktısadî buhranm tesirleri Fransada dahi kendini gün geçtikçe daha ziya de hissettirmeğe başlamıstır. Fransızca sözlü ve şarkılı ve DONt Fransanın harici ticareti gittikçe azalıyor Raşit Rıza şerefine bir ziyafet Dün aksam Sehir tiyatrosunda, san'atkâr Rasit Rıza Beye sahnedeki e*ki yerine avdeti münasebetile san'at arkadaşlan tarafmdan bir ziyafet verilmiftir. Yeni bir lokanta açıldı Beyoğlunda her gün yeni bîr Türk lokantası açılmaktadır. Bu meyanda dün de Narinzadeler güzel bir lokanta acmıslardır. Bunun küsat resminde maruf bazı zevat ile gazeteciler bulunmuslardır. VTFTT ' Öskudar Hâle sinemasında PARiSLİ ÂŞIKLAR Halkevinde konferans tstanbul Halkevi relsliğinden: 5. XI. 933 perşembe günü saat 17 de Evimlz konferans salonunda Roma Ünl Tersitesl profesörlerlnden Dr. Ettore Rossl tarafından türkçe olarak (Ital yada Türk tetebbülerinin tarihine umuml blr balua) mevzulu blr konferans verilecektlr. Arzu edenler gelebUlrler. ANNY ONDRA ARTİSTiK Sabık Muş meb'usu ve Gümrükleı hukuk müsaviri avukat Mahmut Sait Beyin küçük oğlu Uluköy Ortamektebî talebesinden Mehmet Necmettin Bey vefat etmistir. Cenazesi bugün Tak • simde Sıraservilerde Alman hastaha • nesinden saat onda kaldınlarak Feriköy kabristanına defnedilecektir. Kederdide aflesine sabn cemfl temenni eyleriz (7992) l GALİP HAZIV1 VASFİ ŞAZİYE SEMIHA ALAYIN KIZI 70 yaşında bir kadın pencereden düştü Evvelki gün saat dörtte Anadolukavağmda 23 numaralı Şirketihayriye memurlarından Kenan Efendinin evind'e hasta yatan 70 yaşlannda Vasfiye Hanım pencereyi aç mak istemiş, fakat çertfeve JIe bir likte üç metre yükseklikten sokağa dü^erek sağ kolundan ve vücudü nün muhtelif yerlerinden mecruh olmuştur. özdilimize doğru Bu lisaniyat ve edebiyat mecmuasının 13 üncü sayısı çıkmıstır. İkl yaşına glr auş olan arkadaşıınız hacınen büyüdügü g^bi mündericat itibarile de hayli zenglnleşmiştir. Dil Kurultayını kutlulıyan bu sayısında Pr. Marrın llaaniyata alt Yafes nazariyesi hakkında muallim Abdülcebbar Beyin bir yazısı, Konservatuvar müdürü Yusuf Ziya Beyin Yürüklere ve yaylalara doğru atlı seyahat notlan, Abdülkadlr Beyin Düğün sözü hakkın da bir tetkiki ile Suphi Nuri, muallim Hüseyin Kâzım, M. Şakir, Ali Rıza, Taha Ay, Daniş Remzi, halk şairl Bahri Reis ve Ragıp Şevki Beylerin yazılan vardır. Birinciteşrinin birinci pazar günü suvare saat 21 de isîanbu! Belediyesi \ ehipTıyatrosu PER 5 perde GÜNT ZETTI'nin nefis operetinde gaşi ve teshir ediyor. ilâveten: FOKS JURNAL ve her akşam 9,45 de ve perde aralarında MAESTRO POLİANSKY nin salon orkestrasi. MELEK MAHIV1UT MUAMMER CAHtnE NECLÂ Rej. ERTüCüL MUHSİN Mnsiki: MUHLÎS SABAHATTİN u Söz Bir Allah Bir Şimdiye kadar görülen Türkçe filimlerin en güzell 8010 1 Yazan Henrik Ibsen Besteleyen: E. Grieg Türkçeye çeviren: Seniha Bedri Halk gecesi (ALEMDAR Sineması Bugün * inema DAVET: S ö z Bir Allah Bir,, filmi yannki pazartesi günü saat 10 buçukta İPEK sinemasında matbuat erkânma hususî bir matine olarak gösterileceğinden bilumum matbuat müntesibini, Şehrimiz film şirketleri ve sinema müdürleri ve ayoı zamanda sinemamız serbest dühuliye varakası olanların bilumum dostları* tnmn teşrifleri ehemmiyetle rica olunur. Marmara Hasanın marifeti Besiktaşta Valid'eçeşmede 4 nu marada oturan İbrahim Efendi dün aksam Beyoğlunda biraz dinlenmek için Necaiibey caddesindeki Hüseyin Efendinin birahanesine otur muştur, Bu sıralarda ayni biraha • nede iki arkadaşile oturup rakı içen sabıkalılardan Marmara Ha san, Hüseyin Efendinin cebind'en 25 Iirasını ve bir çok evrakı muh tevi çantasını çalıp kaçmıstır. Za • ; brta, Marmara Hasanı sirkat e+tiği esya ile yakalamıştır. 19331934 mevsimne başhyor. BUyUk rejisör Rt X İNGRAM'ın şaheseri olan s>nda Türk Misli Sinemasında görülmeraiş bir deniz filmi sözlu Yakında | UP. K MOSKOVA'da yapılan TÜRK RUS Futbol maçı 8014 Tipi Dindi MAHMUT YESAR1 Sınemasında İPEK Büyük BugUn Şark hayatina ait muazzam Fransızca sözlü ve seslı filtn gosterilmektedir. 7940 GUndUz 2,304,30 gfece 9,45 ZEYNEBİN GÜNAHI Ayrıca: K 0 M i K Edvvardo Fransızca Robinson Zita Johann aşk, heyecan ve dehşet rövülü Richard komedi filmi Arlen 8009 •« İlâveten Tip Tap Toc 2 kisımlık Avnca manzara. ELHAMRA sinemasına r a f ı n d a temsiI I F E R N A N D GRAVEY t aParamuntn Fransızca sözlü kouyor va halkın mahbubu olsn neşeli ve sevimli Büturt şehir halkı, mükemmelen tezyin ve tecdit edilen yıldız • Kadıköy 2 birinciteşrin pazartesi günü saat 15 te Kadıkoyünde Süreyya Paşa sineması salonunda verilecek olan amelî yemek dersine ve pasta pişirme bfitfin hanımefendileri davet eder. (7835) HAVABAZi ŞjRKETi Mev8İmin en çok beğenilen ve en çok okunan e8eridir f iatı 65 kumştur. Her ki • tapçıd* bulabilirsiniz. Taşra • dan yapılacak siparişler için «Matbaacıhk ve Neşriyat Türk Anonim Şirketi» adresine mu racaat edilmelidir. ROSY BARSONY'yi Macar aşkj, danslan ve güzel kızlan fılmi olan Gayet şen, son derece şık ve fevkalâde bir film : zengin ve muhteşera şaheserinı göreceksiniz Uâveterr Paramount dünya havadisleri gaz.tesi ve suvarede: \7aryete ve şark danslan 8015 Ç A R DA Ş Oğlunun Metresi ELVIRE RENE ve Vakıtsız Baba 5 teşrınie\\el perşembe müth ş kom di müzlKallnl candan alkışlıyor. Fiatler terzllâilıdır: Maroken koltnk 65, birinci 40, Balkon 50 kuruştur. 7930 POPESKO (fskı GLORYA) sınemasında M ^ M M H İ İ ^ ^ H H H ^ 8007 ^mt SARAY tarafından. Bu perşemhe akşamı LEFEVRE T ö R K sinemasında tarafından akşamından itibaren Gaby Ktcrlay Victor F(ancen • Pietre Blanchar HULYALI bir kudret ve deha ile ibda (MELO) DUDAKLAR edilen ateşin bir aşk maceıası