6 Mayıs 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Hayat Ansiklopedisi inci cüzü çıktı BALKAN M1SAKI ETRAFINDA ıı ocnn ISTANBUL CAĞALOĞLU Sen6! NO. Ö ! ) 9 U Telgral ve mefctup adred: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu: tstanbul, No. 246 Telefon: Başmuharrir ve evi: 24290, Tahrlr heyeti: 24298, Idare ve matbaa umhuriyet D«,«» c u a ı l ı e |OQ>I raZar D majlS 1304 kısmlle Matbaacılık ve Neşrlyat Şirkeü, 24299 Hayat Ansiklopedisi Büyük b!r kötüphaney) fcfr arada evinize getfreı M faydalı eserdir. Her evde blr fane bulnnmak lâzımdır. Hakikat ve hayal *Tarihin yart Avrupadaki yekdiğerine zıt Cermen Itlâv eere • yant aimdi Balkanlar üstünde yepyeni bir anlaytştn gittikçe tasal lüp etmeğe müstait ve kuvvetli bir teşekkül olmağa doğru yarümek ihtiyaç ve hatta azminde yepyeni bir kiktlerile karsılasmak üzere, ve hatta diyebiliriz ki, karşdaşmıs balunayor.* vrupanın bütün uzunluğunca merkezinden biitün derinligince şarkma doğru baslıca Ud ziimre nüfus kesafeti görürüz: Cer • men ve Slav. Cermenler aşağı Tuna boylarma kadar yayümışlardır, Slavlar Balkanlarm içerilerine kadar iler lemişlerdir. Balkan yarımadasının simdiye kadarki siyasî vaziyetmde etnog • rafyanın bu dalgalan arasında yekdiğerini iten faareketlere ve savletlere şahit olmuştuk. Çarlık Rusyası Adri yatik denizine Viyana üzerinden gidilecegini iddia ediyordu. Cermen âlemi iıe cenuba teveccüh etmis bir akışla Drang nach oslen şarka doğru diyip gidiyordu. Bugün Çarlık Rusyası yoktur. Gene bugün Avusturya birçok destekle tutulan kendi mevcudiyet ve istiklâli endişesindedir. Ancak etnog» rafik vaziyet olduğu gibi duruyor: Cermenler ve Slavlar. tki zümre ara • sında bâlâ musademe ihtimalleri yok değildir ama harp sonu dünyasmm yeni şartlan büyük tebeddüller arzet • mektedir. tnsanlığın cereyana tarihine kuvvetli bir şuur kanşbgım görüyoruz. Eski devirlerin fütubat siyaseti yerine makul bir sulhun muhafazan lüzum v e gayretleri kaim olmuş bulunuyor. Böyük devleUer henüz bu yeni hayahn şartlanna biitün bir samimiyet ve ka • naatle mtıbak edemediler ama Balkanlı milletler bu yolda göze çarpan bir anlayış kabiliyeti gösterebildiler. BaBcan misakım daha şamil bir görüfle böyle anlamak lâznndnr. • • • Reisicumhur Hz. Gazi Hz. Yalovadan Ankaraya gittüer Ankara 5 (A.A.) Reisi cumhur Hazretleri bugün öğ leden sonra Yalovadan vapurla Derinceye, Oradan trene binerek Ankaraya hareket bu yurmuşlardır. Jeneral Kondilis Ankarada Yunan Harbiye Nazırı merasimle karşılandı, şerefine ziyafetler verildi Jeneral Kondilis öğleden sonra Millet Meclisine gfderek müzakeratı dinledı Hariciye Vekilinin gece verdigi adyafette çok samimî nutuklar teati edildi Ankara 5 (Teiefonla) Yunan Harbiye Nazm Jeneral Kondilis ve maiyeta' erkânı bugün saat 9,50 de şeh • runize gelmislerdir. lstasyonda bir askeri kıt'a selâm resmini ifa etmis ve mızıka Yunan ve Türk millî marslarun çalmışbr. Karcılamada Millî Müdafaa Vekili Zekâi ve Hariciye Vekili Tev • fik Rüstü BeyleHe Büyük Erkânıharbîye İkinci Reisi Asım ve Millî Müdafaa Vekâltrti Müstesarı Nazmi P v a H r ve Merkez Kumandanı Demir AIi Bey, Hariciye Vekâleti protokol dairesi şefi bey, Yunan sefiri M. Sakeüaropulo ve sefaret erkânı bulunmoslardır. ts • tasyon binası Türk ve Yunan bayrak larile donanmıştı. MisaRrler kendilerine tahsis edilen otomobillerle Ankarapalastaki dairelerine mmişlerdir. Jeneral Kondilis refakatinde Yunan elçisi bulunduğu halde öğleden evvel Hariciye Vekili Tevfik Rüstü, Millî Müdafaa Vekili Zekâi Beylerle Büyük Erkânıharbiye Reisi Müşür Fevzi ve tkinci Reis Asım Paşalar Hazeratını ma kamlannda ziyaret etm's, müsarüni'eyhhim de sırasile iadei ziyarette bulun muşlardır. Jeneral Kondilisle refakatindeki zeAsnn, Ordu Mürettifi Fahrettin, MilH Mtidaraa Musteşan Nasmi Paşalar, Merkez Kumaadam, Hariciye erkânı banr bulunmuylardır. Mitafirlerin ziyaretleri Ankara 5 (Telefonla) Jeneral Kondilis, saat 16 d a M e d i s Reisi Kârtm Paşa Hazretlernri makamlannda ziyaret etmistir. MUafirler Büyük Millet M e c l î gîrerek bir müd<!et Meclis müza keratim dfnlemişlerdir. Harpte silâh arkadaşumz olan bu komşumuzun utıraplatnm dindirecek yeni bir hayata intıbakını biitün samimiye • tile istiyor. Her beşerî iş gibi bu vaziyetin imkânla mukayyet olacagun kabul etmek herkes için mecburidir. 7: Millî matlaplan itibarile bir hayli tafanin edilmiş olan Romanya bugün sulhun idamesinde alâkadar olan büyük bir Balkan devletidir. İşte tarihin yan Avrupadaki yek diğerine zıt Cermen . Slav cereyam sundi Balkanlar üstünde böyle yepyeni bir anlayışın gittikçe tasallüp etmeğe roüstait ve kuvvetli bir teşekkül ol • mağa doğru yürümek ihtiyaç ve hatta azminde yepyeni bir kütlesile karşdaşmak üzere, ve hatta diyebiliriz ki, karşdaşmış bulunuyor. Balkan misakmın Uk hedefi Balkanlar içinde ve Balkanlılar arasında sulhu mütekabil ve mü • tekâfil bir garanti ile tarsin etmektir. Balkanlarm belâsı içinden olmaktan ziyade dışarıdandı. Balkan memleketIeri şimdiye kadar büyük devletlerin elinde ayar akçeleri gibi oyuncaklarth. tlk hamlede sulhu kendi aralannda tesis etmek istiyen Balkanülarm temin ettikleri bu netice bile kendilerine ebediyyen şeref verecek bir hakikattir. Muamele vergisi Meclis yeni lâyihayr müzakereye başlad Dünkü içtima çok hararetli oldu Hariciye Vekilimizin verdigi ziyafet Hariciye Vekili Tevf 3c Rüstü Bey tarafıbdan akşam Ankarapalasta misafirler şerefine bir ziyafet verilmistir. Ziyafeti bn suvare takip etmistir. Ankara 5 (A.A.) Btı aksam Hariciye Vekili Tevfnı Rüştü B e y tarafından Jeneral Kondilis Haz • retleri v e rüfekası serefîne verilea ziyafette atideki nutuklar irat ecfflmistir: "bun 17 defa kursuye îAyihanm Wr sene çıkan Rüjtü Bey tehtrinl tstiyen Vasfi (Bursa) Bey (Istanbul) Ankara 5 (Telefonla) Meclis bugün saat 15 te Esat Beyin riyase tinde toplandı. Ruznamenin birinci maddesi olan Posta ve^jCelgraf ve Telefon idaresi» nin 933 bütçesinde 23,950 liralık münakale yapılması lâyihası kabul edildL Bundan sonra dahilî istihlâk vergisi kanununun birinci maddesini tadil eden lâyiha ile şeker istihlâk resmi lâyihası da kabul olund'u. Ruznamenin üçüncü maddesin • de Divani Muhasebat teşkilât lâ • yiha« bulunuyordu. Reh, ruznamenin 6 ncı maddestni teskil eden muamele vergisi kanun (Mabadi altınct mahifede) Azîz miwaf>~imlm Jeneral KondilU #** Balkanlılann kendi aralannda daimî bir «ulh hayatını tanzim eden bugünkü misak hakikatine daha şerefli ve daha mes'ut yannlar tahmin edemez miyh? Niçtn Balkanlılann kendi ara • lannda sulhu teyit eden bu kararlan yarm harice karşı da bütün Balkanlan adeta büyük bir devlet sayduacak yekpare bir kütle haline koynraş olmasın? Bugünün hakikatile yannın bu hayali arasında sanki aşılamaz kadar çok büyük bir mesafe mi vardır? Ve insan lığın şan ve haysiyeti namına ba da sanki daha az şerefli bir merhale midir? Nasıl daha az şerefli bir merhale olsun ki bugünün hakikatile temin olunan sulh yannın tahakkuk edecek hayalile sadece daha geniş mikyasta temin olunmuş olacaktır! Yarmm hakikat olması temenni ohman bu hayalinde her Balkanlı dev let her zamankinden daha müstakil olarak millî varlıgma sahip, fakat bütün yanmada hesabına sadece harice karşı kuvvetlerini birleştirmeğe karar vermiş vaziyettedir. Olmaz şey midir? Niçin olmasın?... vat şerefine Milli Müdafaa Vekfli Zekâi Bey tarafından bugün Anadolu ku lübünde bir öğle ziyafeti verilmistiı. Ziyafette Hariciye ve Millî Müdafaa Vekillîri, Erkânıbarbiye İkinci Reisi Tevfik Ra»tu Beyin nutkn Reis Hazretleri, Tükiye ile Yunanistan, mes'ut ne(Mabadi altmet aahifede) Balkanlarda eski Sırbistan yerine bir Yugoslavya devleü teşekkül etti ki Akdenize doğru Gevgili ton hududu nu gösteriyor. Oranm Selâniğe mesafesi insana biraz yüksek bağınlsa Selâ • nıkten duyulacakmış hissini verecek kadar yakındır. Eğer eski fütuhat siyaseti bugün de devam ediyor olsaydı Yunanistan hesabına çok narin olan bu coğrafî vaziyeti hiçbir askeri ted • birle kat'î emniyet altına almağa imkân bulunıhazdı diyebilirdik. Adı üstünde yugoslavya (Cenup Slavlığı demek) devletinin birgün Bulgarist&nı yutma • suu çok tabiî, adeta önünden kaçüa • maz bir zaruret görebilirdik. Eğer eski zihniyetler hâlâ yaşamakta olsaydı Türkiye ile Yunanistanın yekdiğerle • rine karşı »öntnex husumetlerinin ebediyete sürecek bir şiddetle devamına hükümde tereddüt etmezdik. Büyük Harbin tecrübesi msanların kafasına yeni bir şuur verdiği için siyasi hare ket ve istikametlerde dikkatle bakılınca hayretle görülecek başkahklar ta bassül etmif olduğunu kolayltkla far • kedebiliriz. Ezcümle işte şu hâdiseler oldu: 1: tstiklâl cidafimize takaddüm eden Türk milli mbakı münhasıran millî hudutlar çercevesmde kalarak dava ve kavgasma öyle başladı. O zaman Osmanlı saltanatı daha ayakta iken Türk milleti imparatorluk tarihile alâkasmı tamamen kesen yeni bir bayatm suurile uyanıyor ve ayaklanıyordu. 2 : Lozanda bize illâ Merici geçmi • yeceksmiz, orada kalınu diyenler bil • hassa Yugoslavlar olmuşlardı. Biz bu mukavemetin derin manasını anlamakta asla zorluk çekmedik. 3 : Yugoslavlar Yunanistanla Selâ • nik üzerinde kendilerine iktısadî ser • T>est bir geçit hakkı temfaı ederek fü tuhat flkrinden uzak yeni bir zihniye tin sahipleri olduklannı ispat ettüer. 4 : Türklerle Yunanlılar sonsuz kavgalann manasızhğını anlıyarak arala nnda çok üeri bir dostlugun sağlam temellerini kurdular, ve samimiyette a deta kardeşlik derecelerine götürülmek utenilen bu dostlugu kocaman bir kâtane halinde yükselttikçe yükseltip gidiyorlar. 5: Yugoslavlar komşulan Bulgar • lara karşı onların istiklâline hürmet eden bir kanaatle ddden dostane bir komfuluk tesisinde çok samimî olduklannı ber vesile ile göstermege çok itina ediyorlar. •t Türkiyenin Bulgaristanla hiçbir öıtilâfı yoktur. Memleketimiz Büyük Samuel însul, 250 sene hapse mahNazır; Sofya seyahatini iyi karşılamıyan Yunan kum edilecekmis! efkârı umumiyesine teminat gösterdi Şikagoda muhakeme için yapılan hazırlıkla^ Atina 5 (Hususî) Yunan efkân umumiyesi M. Yevtiçin Sofya seya • hatinden asla memnun değildir. Yu nanistan, Belgratla Sofya arasmda santiınî bir yaklaşmanın pek güç tahak kuku mümkün birşey olduğuna inan makla beraber, gene yarınm sürprizleri karştsmda huzursuzluk alâmetleri göstermektedir. Yunanhlar, Bulgaristanla Yugoslavya arasmda dikkatle nazan itibara almması lâzun gelen, yaklaşma için mütemadiyen çalışıldığını ve bu nun neticede Yunanistan için zararlı olacağmı zannetmektedirler. M. Yevtiç izahat veriyor Balkan Misakı ve Avam Kamarası Ingiliz Hariciye Nazırının bir istizaha cevabı Avam Kama rasımn son içti maında Amele fırkası azasından Mister Daviss Hariciye Nazınna şu suali irat etmiş tir: «Atinadaki Ingiliz sefiri, Yuna nistan hükumeti ne fi»H"Tf misa • kına roerbut pro tokolun Cemi Ingılız Hariciye Nayeti Akvama teb zlTt s i r C o n Saymon liğ edihnesi şayanı arzu olduğunu bil • dirmiş midir? Bildirmişse bu tavsiyeye göre hareket edilmiş midir?» Hariciye Nazm Sir Con Saymon şu cevabı vermiştir: « Bu protokol İngiltereye bildi rildiği zaman bunu imzalıyan devlet lere Cemiyeti Akvam misakınm on sekizinci maddesi mucibince umum muahedekrin yahut beynelmilel taahhüt namelerin Cemiyeti Akvama tesçil ettirilmesi bir vecibe bulunduğu hatırlatıbnıştı. Şunu üave edeyim ki protokolun merbut buluöduğu misak henüz vazıülimza devletlerin hepsi tarafından ne tasdik edilmiş, ne de on sekizinci madde mucibince tesçil edilmiş değildir. Protokol eczasmdan gibi görünen mi sakla birlikte tabiî tesçil edilecektir.» Insulün Ittanbulda, mtthakemeri ematmda alınmış bir resmi Nevyorktan Ingiliz gazetelerine bî diriküğine göre Türkiye hükumeti turafmdan iade edilen ve elyvem yolda bulunan sabdc milyoner Mister Samuel lnsulün muhakemesi için lâzun gelen haza*lıklar ikmal edilmiştir. Muma ileyhi getirmekte olan Eksilona vapurunun Nevyorka muvasalatmı müteakıp memurini mahalliye tnsulü tevkif ederek Şikagoya göndereceklerdir. Şikago müddeiumumısi, Mister Sa muel tnsul ve biraderi Martin tnsulle vaktile bunlann müesseselerinde di • rektörlük yapan sekh kişivi itham edecek delâili toplamıştır. M. Samuel hükumeti tnsul aynca Şikago tevfikan 250 se • kanuunlanna M. Yevtiçin izahatı Belgrat 5 (Hususî) M. Yevtiçe Sofya seyahatinde refikasile 3u hususî kâtibi refakat edeceklerdir. M. Yev tiçle beraber birçok Yugoslav gazete cileri de Sofyaya gelecektir. Burada siyasî mehafilde M. Yevtiçin bu seyahatine büyük bir ehemmiyet atfedil mektedir. Umumî kanaate göre Balkanlar mukadderatı, bu ziyaretin iyi neticelerine bağlı olacaktır. Diğer taraftan çok yakın bir zamanda Bulga ristanla Yugoslavya arasmda bir ademi YUNUS NADİ İkinci Staviski iade ediliyor Mühendis V. Peliks dür tevkif olundu Fransada ikinci Staviski sa yılan dolandıncrlıkla meznun Fransız tebaa sindan mühen . dis Vlktor Felîks şehrimizde yakalanmıs ve Heyeti VekUe ce hükumetine iadesine karar vermıstı. Adliye Vekâ M VMor Felıks letinm müracaati üzerine meseleyi tetkik eden asliye birinci ceza mahkemesi, ceza kanununun dokuzuncu maddesi mucibince, Viktor Feliksin suçu adi ve tabiiyeti ecnebi olcTu ğunu ve binaenaleyh iade edebile ceğini tesbit etmistir. Hükumet, mahkemenin bu kararını müteakıp, iadesine hiçbir mâni kalmıyan ve Türkiyede bir cürüm işlememis olmak itibarile Fransaya iadesine kadar serbest bırakılan maznunun kaçmak ihtimalini nazari itibara almış v e îhtiyatî bir tedbir olarak tevkifini istemiş v e mesele dün ikinci müstantik Mahir Beye havale edilmiştir. Mahir Bey, M. Feliksin tevkifine karar vermiştir. (Mabadi altınct nahifede) 4fugo*lavya Hariciye ffaztrt M. Yevtiç tecavüz misakı imzalanacağı söylenilmektedir. (Mabadi alttnct aahifede) 1II • ıi(ii(iıııııı*ııı>1ıııııiııııiMiı<iTiııi'iııııııi^ıııııı*ııııi>>ııiıırııi'iı<ıi<ıııııııi|illfiııiTiılıııı<>ıııııııııiıiııııııııııııııııi|iııııııııi'rııııı* ' i' | a Hukuktaki hâdise... Talebe grev için değil, yakında başlıyacak imtihanlara haz"«lanmak üzere derslere girmemistir Universite fa • kültelerinde imtihanlara yirmi mayıstan itiba ren başlanması içm bütün fakül telere tebligatta bulunulmuştu. Bu tebligat üzerine Hukuk fakültesi tj>lebeJerinin im tihanlara hazır bulunrradıkîannı i leri sürerek ı!ün sabih derslde gı mediklerine dait Ltun akşam refikleri • sahtekârlıkla itham edilecektir. Mah kemenin vereceği hükmün cezayı muhtevi olacağı tedir. ne hapis ve 50,000 tngiliz lirası naktî zannedilmek Anadoluda feyizli yağ murlar başladı Siirt 5 (A.A.) Dündenberi bereketli yağmurlar yağmağa başlam<ştır. Ankarada Ankara 5 (Telefonla) Bu ak şam Ankarada az mikiarda yağmur yağmıy, hava serinlemiştir. Ankara meb'usu Halit Ferit Bey vefat etti Ankara 5 (Telefonla) Ankara meb'usu Halit Ferit Bey bugün kan zehirlenmesinden vefat etmistir. Cenazesi yarm kaldınlacaktır. 'ukuk fakültesi koridorlarında bir kısmı dolaşan talebederi tnegölde Inegöl 5 (A.A.) Bugün bete ketli yağmur yağmış, çiftçilerimizin yüzünü güldürmüştür. mizden birinde bir habeı çıkmış tır. Bu habere göre talebeniı Üni versitede esk'sine nazaran daha feci bir halde olduğu, hiçbir «ınıfın kitabı tamam olmadığı, talebenin elinde yal • nız derslerde tutabildikleri ekstk not • lardan başka birjey bulunmadıgı bil • (Mabadi betinci sahifede)
