8 Ekim 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

HAYAT Ansiklopedisi inci cüzü çıktı Hâlâ o iş: Tiyatro mektebi Ve sahne hayatı O stanbul Şehir tiyatrosunun bu sene II kıyısmdan bucağından parçalar çıkhğmı gördük. Kaduı erkek birkaç san'atkârla evvelâ Rasit Rıza Bey ayrılnuf ve kendi basına bir trup teskili • ne koyulmustu. Operet diye bir kısmın da ayn bir tesekkül olmus olduğunu fimdi görüyoruz. Bu aynlıs ve olusla ra rağmen Şehir tiyatrosunun kendi varlığını muhafazada devam etmesi memnuniyetle karşılanacak bir istir. Kendisinden aynlmıs parçalann memlekette iki sahneye daha vücut vermis olmasından dolayı hâlâ biricik sahnemiz olan Şehir tiyatromuza teşekkür bile etsek yeridir. tstanbul sehri tiyatrosu bu sureüe bir mektep ve mense vazifesini görmüs oluyor. Vaktile Istanbul şehri tiyatrosunun yambasında küçücük bir tiyatro mektebi kurulmustu da bilâhare pek iyi anlıyamadığımız bazı sebeplerden dolayı kapanmtsh. Buna nekadar hayıflansak asla fazla olmaz. Bu mektebin İstanbulda veya Ankarada tekrar açıldığını görebilmekliğimiz nekadar iyi olurdu! Memlekette tiyatronun ehemmiyetli bir mevki tutması lüzumuna kani olduğumuzun bellibaslı delilini bu teskü edecektir. Tiyatro mektebini müstakil bir mü • essese olarak değil, beraberinde tat • bikat vazifesmı görecek bir sahne ile beraber yürütmek en muvafığıdır. İstanbulda açılıp bir iki sene çalıstıktan sonra kapanroıs olan mektep böyle idL Bu mektep fazla külfeti olan bir mektep değildir. Hatmmucda yanlif kalmamıssa Istanbuldakmm bütün bütçesi üç bin liradan ibaretti zannediyoruz. tstanbulun her nedense devam edemediği bu ifi Ankara ele alabilir, ve pek kolaylıkla.. Bu suretle dcvlet merkezimiz kendisine mahsus teraeHi bir sabnenin batlangı cmı da elde etmis olabilir. Rasit Rıza Beyin ayn bir trup teskil edeceği veya hatta ettigi anlaşılıyor. Ankara sehri bu yeni trupu pekâlâ kendisine bağlıyabilir. O da gider, Ankara şehrinin sahnesini teskil eder. Bu sah • nenin yanıbasına ilâve edilecek bir dershanecik te tiyatro mektebimiz olur. Otedenberi devlet merkezünize bir tiyatro kazandırmak istediğini bildiğimtz 'Ankara Vali ve Belediye Reisi Nevzat Beyin dikkatîni ortaya çıkan bu fırsat tizerine çekmejH zevkli bir vazi?e büiyoruz. Bu îs öyle hakkmdan gelinmiyecek kadar biiyük bir iş değildir. Malî kısmmın simdiki halde yainız on on beş bin lira ile temin olunabüeceği anlasümaktadır. Ankara şehrine bir tiyatro kazanmak ve onun yanıbasma da bir mektepçik ilâve etmek için bu kadar masrafm lâsey sayılacağını söylemeğe hacet bile yoktur. Avrupanm bazı tiyatrolanna umumî ve hususî bütçelerin yaptıgı miktan milyonlara baliğ yardım • lar bo» yere sarfolunan paralar değildir. Dahilî haricî bütün müşkülâtına rağmen Viyana şehri bile tiyatrolaruu hâlâ her sene milyonlar sarfederek mufıafaza etmektedir. Viyana dedik te hatınmtza geldi, orada mektepli tiyatronun mükemmel bir nümunesi vardır: Akademi teater yani mektep tiyatrosu. Buradaki Akademi mektep demektir. Tiyatro mektebine akademi diyorlar. Merhum doktor Reşit Galibin projelerinde böyle bir tiyatro akademisi de vardı. Viyananın mektep tiyatrosu tiyatro mektebmin için dedir. Yahut tiyatro mektebile mektep tiyatrosu ayni bina dahilindedir. Küçücük, gayet şık, munis ve ınükemmel bir tiyatrodur, ve orada pek güzel eserler, pek mükemmel oynanmakla maruftur. Oynıyanlar da ekseriyetle o mektepte san'ati tahsO edenlerdir. Bu bir tatbikat mektebidir. Kendi masrafmın.ya hepsini, ya hiç olmaısa çoğunu kendisi çıkaran bir mektep. Ankara Vali ve Belediye Reisi Beyin kulaklan çuüasın: Işte bedava denilecek kadar ucuz ve ehven bir külfetle taklit olunacak bir nümu • ne. Bu i?i devlet merkezi için Maarif Vekâleti de yapabüir, veya yapılması na iştirak ve muavenet edebilir. Cevap vereceği ihtiyaç itibarile uğrunda ibtiyar olunacak pek az masrafın hakikaten {lâsey sayılacağı büyük ve esash bir istir. Bir Fransız tiyatro münakkidi geçen sene Rusyaya seyahat etmistL Orada (Mabadi YUNUS NADt üçüncü tahifede) • • > 65 Onbirinci sene No. 3 7 4 5 umhuri ve matbaa kısmile Matbaacılık ve HAYAT Ansiklopedisi ncı cilt hazırdır. Cfizlerinizi bir an ervel ciltletiniz 6 Teigraf ve mektup adred: cumhuriyet, istanbm. posta kutusu: tstanbui. NO. 246 Pazartesi 8 Teşrinievvel 1 9 3 4 Neşrlyat Şirketi, 24299 24290. Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366, Tahrir heyeti: 24298. İdare Ispanyada kanlı çarpışmalar Katalonyanın müstakil bir devlet olarak ilânına teşebbüs edildi, fakat ordu vaziyete hâkîm oldu Facia kurbanlarının ailelerine yardım Bugünden itibaren bir iane listesi açıyoruz tanbul Vilâyetine bugün gb'nder diği bir emirde deniz kazası fa illerinin süratle tecziyesini ve tahkikatı bizzat Valinin yapmastnı, cesetlerin toplattırılarak mera simi mahsusa ile defnedilmesini bildirmiştir. Tahkikat devam ediyor. Hükumet faciada ölenlerin cenazesinin merasimle kaldırılmasmı emretti Bütün Ispanyada örfî idare ilân olundu, resmî tebliğe göre 200 ölü, 700 Ankara 7 yaralı var, her tarafta kanlı çarpışmalar bütün şiddetile devam ediyor hiliye Vekili (Telefonla) Da Şükrü Kaya Bey /«Madrit 7 (A.A.) Bütün tspanya dahilinde örfî idare ilân edil miştir. İane listemiz Katalonyanın istiklâli ilân edilirken Barselon 7 (A A.) Katalonya Cumhuriyeti ttspanya federal cumhuriyeti, Katalon devleti» unvanı altında resmen ilân edilmiştir. Bu ilânı müteakıp, sabık tspanya sos yalist Basvekili M. Azananm riyaseti altında, Barselonda bir muvakkat hükumte kurulacaktır. Uç gece evvel Marmarada vukua gelen deniz faciasmda 3 2 vatandaş kaybettik. Bu zavallılar buraya mal satmak üzere yola çıkmıs olan fakir Yah>va köylüleri idi. Onlann ölümile 32 ocak söndü ve 32 aiie kimse • siz, yoksul kaldı. Hangi bakundan olsa içler acısı bir millî facia teskil eden hâdisenin sadece mücrimlerin tayinine medar oIacak tahkik safhası devam ederken «Cumhuriyet» vakıanın yıkım tara fını tamire kosmagı vazife addetti ve tutan facia kurbanlarmm ailelerine tevzi edilmek üzere bir iane listesi açtı. Kendi tarafnntzdan konul mus bir meblâğla baslıyan listeyi büyük milletm büyük hamiyetine arzedıyornz. Şefkat ve haynn ölçüsu yoktur. Az da çok ta şükranla karsıla • nacak fazilete delâlet eder. Bu zavallı kardeslerimize yapılacak yardım lar müessesemiz veznesine veya Turkiye ts Bankasına yatmlabilir. Hükumet reisinin nutka Barselon 7 (A.A.) Cumhuri • yetln ilânı, hükumet konağında reis M. Companys marifetüe vaki ol • muştur. Dün akşam saat 20 yi çeyrek geçerek, M. Companys, kalabahğuı al • kısları arasında balkona çıkmıs ve su hitabeyi irat etmistir: « Katalonyalılar, kral taraf • tarlarüe fasistler, Ispanyada cum • huriyeti batn.nak üzere iktidar mev • Katulonyayı ve bütün ttpanyayt gosterir harita ile Katalonya Hükumet Reisi M. Companyt kiine geçtiler. Cumhuriyet tehlikededir. Bütün halis cumhuriyetçiler, rejimin selâmeti için ayaklanmışlar(Mabadi befinci tahifede) Kâzım Pş. Hz. nin gazetemize beyanatı Iş ve orman kanunları bu devrede çıkacak Maliye tayinleri Müdürler arasında desişiklikler yapıldı Uç gün evvel gece sabaha karti saat 3 te Heybeliada açiklarinda 32 ki sinin boğu'masile neticelenen tüyler ürpertici facianın tafsilâtinı dünJli sayimizda vermistik. Müddeiumumî muavinlerinden Nu • rettin Bey dün de Heybeliadaya gide • rek kaza hakkinda tahkikata devam etmistir, Korkunç faciadan kurtulabilenler evvelki gece geç vafeit serbest bı • rakılmislardir. Bu vatandaslarin ak • rabaları dün tstanbula gelerek kazazedelerle kucaklaşmışlar ve sevinç göz • yajlari dökmüslerdir. Ona mukabil fa • ciada boğulan 32 zavallımn akrabaları, çocuklan ve karilan da kismen Istan bula gelerek kurtulanlar arasında ba balarini ve kardeslerini aramislar ve buiamaymca da döğünüp ağlasmislardir. fMabadi betinci tahifede) 1 sım Cumhurîyet gazetesi Yunus Nadi Bey ailesi Yekun Kuruş 2500 2000 4500 Parlâmentolar Konferansı kararlarmın Meclise kabulü için Türk grupu çalışacaktır Büyük Millet Meclisi Reisi Kizim Pasa Hz., dün, Dolmabahçe sara yındaki daiırelerinde kend'ilerini ziyaret eden bir muharririmize muhtelif meseleler etrafında tu beya natta bulunmuştur: < Meclisin mutat içtima sene • sinin mebdei, tesrinisani ayının birinci günüdür. Maamafih, bundan evvel toplanmak icap ederse, teskilâti esasiye kanunu mucibince keyfiyet ilân edilerek meclis toplatılabilir. Italyan Başvekilinin yeni bir nutku «Tahdidi Teslihat ölüsü tekrar dirilemez. Tam ve .«amil bir askerî hazsriık karan verdik» Milâno 7 (A.A.) M. Musolini Katederal meydanmda toplanmı» olan muazzam bir kalabalık huzurunda Mi lânolu isçilere hitaben bir nutuk irat etmiştir. Duçe bu nutkunda evvelâ iktısadî meselelere temas etmis ve bunlar için yegâne hal çaresi olarak korpurasyon usulünü ileri sürmüstür. Meclisteki mühim kanunlar Büyük Millet Meclisinin müza kere ve tetkikine arzedilmis bir hayli kanun lâyihası vardır. Bunlann hepsinin mahiyetleri itibarile kendilerine mahsus ehemmiyetleri vardır. Fakat bunlarm içinde mühim olarak i$ kanunu, orman ve maadîn kanunu ile diğer bazı adlî lâyihalar vardır ki bu devrede bu kanunlann müzakerelerinin ikmal ve intaç edileceğini ümit ediyorum. Rüştü, Cezmi, Şefik Beyler Ankara 7 (Telefonla) Maliye Vekâleti müdiram arasmda şu tebeddülât yapıldı: Varidat umum miidürü Rüstü Bey Maliye başrcnifettişliğine nakledil di. Ayni zamanda teftiş heyeti reisliğini ifa edecektir. Teftis heyeti reisi Cezmi Bey Maliye Vekâleti tetk;k bürosu sefliğine tayin edihniştir. (Mabadi dordüncü tahifede) Millet Meclisi Reisi Kâzım Pş. Hz. men kâffesi tatil devresinden isti • fade edecrek intihap dairelerini zi yaret etmişler, oralarin ve halkm dileklerile, ihtiyaçlarile alâkadar (Mabadi ikinci tahifede) M. Musolini siyasî ufuklara göı a tarken bilhassa ttalya ile hudut birliği olan devletleri kastettiğmi ve bunlara karsı lâkayt kalmanm kabil olrmyacağını veya hasmane veya dostane bir vaziyet almarun lâzım geldiğini söyledikten sonra demistir ki: ttalya ve Yugoslavya « Evvelâ arktan başlıyahm. Ne Vezonun ve ne Adriyatiğin ötetarahnda bulunan komsularumzla bizi kalbimizin en derin yerinden yaralryan hücumla nna gazetelerle devam ettikçe münasebatımızı ıslah için ortada büyük bir kabiliyet olmadığı meydandadır. Yainız (Mabadi betinci sahifede) Meb'usların tetkikleri Büyük Millet Meclisi azasının he llirillllllMllllllliilllllllllllinilllllllllllllHIIHIIIHIIMIIIIIIIIIII'IIIIIMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIItlliirillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinillllllllllllllU Incir t i c a r e t i m i z i kemiren kurt ne imiş? Posta Umum Müdürü Vekâlet emrine almdı miHMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlMIIIIIIIIIIIMIIIllllllllllHIIIIMIMIItllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIiniltn M. Musolini Italyan askerî manevralartnda Başvekil Hz. ne îzmir Ticaret Odasında verilen izajıatın mahiyeti doğru değildir Mükâfatlar tevzi edildi Dün gece hususî mahiyette serbest güreşler yapıldı ve müsabıklara madalyalar verildi Bohemyen takımı dün de Fenerbahçeyi yendi Üçüncü Balkan güres şampiyonasında muvaffak olan grüresçflere dün gece merasimle madalyaları tevzi edOmiş Olimpîyat kupası Türk takimtna verilmisve Olimpiyat merasimi yapilmiştır. Bu münasebetle güzel nutuklar söylenmis, bu nutuklar şiddetle alkislanmiştir. Merasimden sonra sporcular çereflne Park ote'de bir ziyafet vernmiştir. Dün gece bu münasebetle Türk ve Balkanlı güresçiler arasında hususî mahiyette serbest güreşler de yapümıştir. Balkan güreş şampiyonası münase betîle Balkan Hükumdarlarina tazimat telgraflan çekilmisti. Kral Boris Hz. kongre rîyasetine bir teigraf göndere rek izhar edilen hissiyata tesekkür et miştir. üçüncü Balkan şampiyonasinın umumî bilâncosu sudur: 56 küoda: 1 inci Hüseyin «Türk», ikinci Biris «Yunan», üçfincS Ştaymerker «Yugoslav», dordüncü Muşalof «Bulgar». 61 kiloda: 1 inci Yasar «Türk», 2 inci Tot «Yugoslav», 3 üncü Salis «Yu nan», dordüncü Sarakim Musalof «Bulgar». 66 kfloda: 1 inci Saim «Türk», 2 inci Spasof «Bulgar», 3 üncü Deloka «Yugoslav», dordüncü Pangakulos «Yu > nan». 72 kfloda: 1 inci Huseyin «Türk», ikinci Zaharyadis «Yunan», üçüncü Ka< ef «Bulgar», dordüncü Şareniç «Yu goslav». 79 kiloda: 1 inci Nuri «Törk», ikinci Yateş «Yugot'av», üçöncu 7a*nut «Yunan», 4 ncü Kostantinof «Bulgar». (Mabadi dördüncü mhited*) Yeni Müdür Nazif Bey Ankara 7 (Telefonla) Posta ve Teigraf umum müdürü Edip Cemil Bey Vekâlet emrine alınarak yerine Antalya valisî Nazif Bey taym e * ^ " tncir ticaretimizin makadderatında rol öymyan tzmir Borsa Sarayt Başvekil îsmet Paşa Hazretleri «on defa tzmir! tesrîflerinde Tica ret Odasını da ziyaret ederek ora Bugün: 9 fincS s a M f e d e intihap faaliyetk V SHCl sahifede Yalcın tarıhten B feler. Yazan • Salih MSniı. da toplanan tzmirin en ileri gelir tacirlerile mallarımızi(n fiatleri üze(Mabadi beşinci tahifede)