October 10, 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

HAYAT Ansiklopedisi inci cüzü çıktı V.. J 65 Cumhuriye A • • • > Nn n ^ a i • 37A7 •, , nnhirinni cono » A' HAYAT Ansiklopedisi IQ34 Kral Aleksandra Suikast Yapıldı I Yugoslavya Kralı Marsilyada bir Hırvat tarafından vurularak öldü, I Fransa Hariciye Nazırı M. Bartu da bir kaza kurşununa kurban gitti Kral Aleksandrın recı olumıı Dün gece hayret ve ıstırap verici bir haber kulaklarımızı tırmaladı ve kalplerimizi kanattı: Fransayı ziyarete giden Yugoslavya Kralı Aleksandr Hz. ne karşı Marsilyada bir suikast irtikâp olunmuş ve bu cinayet felâketle neticelenmiştir. Kral Aleksandr Hz. nin şahsında Yugoslavye en büyük şefini ve insaniyet te kuvvetli bir sulh hadimini kaybetmiştir. Talihin ne garip cilvesidir ki Sırbistan için bidayette tarihin emsalini r.adir kaydettiği adeta izmihlâl şeklinde felâket manzaraları arzeden Urr.umî Harbin eritici, yıkıcı ve yakıcı safhalan içinden sağ salim ve hatta muzaffer çıkan Aleksandr Karacorcoviç, dahilî ve haricî ahvali bilhassa kendi gayret ve himmetile tanziın edilmiş büyük bir memjeketin hükümdan olduktan sonra işte şimdi ziyaretine gittiği dost bir memleketin ilk büyük limanında cani kurşunlann gadrine uğrıyarak gözlerini dünyaya yummuş bulunmaktadır. Bugün bütün Yugoslavyanın boğulacak gibi ıstıraplarla müteellim olarak en büyük bir matemin kara kanatlan altında çok müteessir ve bikarar butunduğuna şüphe yoktur. Türkiyede bütün milletçe dost memleketin matemine bütün samimiyetimizle ortaklık etmekte olduğumuzu ifade ederfcen Yugo9İav devletini teşkiî eden ,Ve Kral Aleksandrın şahsiyeti etra'fında birleşmiş bulunan büyük ve asil milletin şimdi ebediyen kaybetmek badbahtlığile kan ağladığı sevgîli hükümdannm aziz hatırası etrafında daha kuvvetli bir ittihat manzarası arzedeceğini muhakkak sayarak müteselli oluyoruz. ISTANBUL CAĞALOĞLU n L I «T» •• WW.ALUULU r.arçamha inTpçrinİPvvPİ aı UllUII llll/l otSılO n i l . 0 1 *M Telgraî ve meKtııp adresl: Cumhurlyet, Istanbul Posta kutusu: tstanbul. No. 2 4 C y ¥ l U I CoMMICV¥Cl ** Telefon: Bajmuharrlr ve evl: 22366, Tahrir heyett: 24298, İdare ve matbaa kısmlle Matbaacılık ve Neşriyat Şlrketi, 24299 24290. «^ I3wt ' . ncf cilt haıırdır. COzlerlnizl bir an evvel ciltletiniz 6 J Facia Avrupada heyecan ve teessür uyandırdı Cinayet Marsilya Borsa meydanînda yapıldı, halkın içinden fırlayan bir Hırvat Krala ateş açtı, katîl Kalemen de mukabil ateşle öldürüldü, Jeneral Jorjdan başka ikisi kadın olmak uzere beş yaralı daha var. Veliaht Piyer Hz. Kral ilân edildî Marsilya 9 (A.A.) Buraya muvasalat eden Yu goslavya Kralı Aleksandr Hz. bir şahıs tarafından atılan kurşunlarla öldürülmüş tiir. Mütearrız da derhal mukabeleten atılar kurşunlarla ölmüştür. Kr yaralandıktan sonra bir müddet yaşamıştır. Kralm refakatinde bulunan Fransa Hariciye Nazırı M. Bartunun da atılan kurşun lardan kolu kırılmıştır. Vak'a şu suretle cereyan etmiştir: Kral ve maiyetini teşkil eden zevat otomobillerlc Borsa meydanına muvasalat ettikleri vakit, açık bir Otomobİlde bulunan birçok Caniyane bir suihaste kurban gid en Yugoslavya eşhas Kralm Üzerİne mü Krah miiteveffa Aleksandr Hazretleri goslav Kralına atılan kurşunlardan biri kalbine, bir diğeri de karnına isa bet etmiştir. Kral derhal belediyede bir divana nakledilmişse de ibzal edilen ihtimamlar faydasız ol muş ve ölmüştür. 0 rada hazır bulunan zabitler ağlıyorlardı. M. Pietri ile Fransız memurları elim bir heyecan içinde kalmış lardır. Jeneral Jorjdan başka ikisi kadın olmak üzere beş yaralı daha vardır. Bir tüccar olan katil Pefrus Kalemen 1899 da Zağ repte doğmugtur. Hadisenin tafsilâtı lunan bir jeneral de yara lılar meyanındadır. Kati lin Yugoslavyalı olduğu zannolunuyor. Bir kaza kurşununa kurban giden Frannz Harici ye Naztrı M. Bartu teaddit defalar ateş etmişlerdir. Üçüncü arabada bu Marsilya 9 (A.A.) Havas ajansı bildiriyor: Yu Marsilya 9 (A.A.) Suikastfc»' tafsilâta asağıdadır: Yugoslav Kralına yapilan snfkı Kralla maiyeti Borsa meydanına (Mabadi besinci tahifede) Türkiye de elem içinde Katilin kimbilir hangi cani hislerle teslih edilmiş bir Hırvat olduğu söyleniyor. Hiç şüphemiz yoktur ki Hırvatistan bu cinayeti en çiddetli surette takbih edenlerin en baçında olacaktır. Her hangı bir 3İ}aset ihtirasile yapılabilecek hatta en müfrit hareketlerin böyle şahsiyeti Yugoslavyanın her tarafında sevilmiş Türk milleti büyük Yugoslav ve Fransız milletlemuhterem bir hükümdara el uzatmarînin matemine bütün kalbile iştirak etmektedir ğa kadar ileri götürülmesine Sırp, Hırvat ve Sloven her bir Yugoslavikast haberlerini yazmadan evvel Ankara 9 (A. A.) Kugoslav yalının isyan edeceği muhakkaktır. Kralı Haşmetlu Aleksandr Hazretumumi teessüre şu satırlarla teccüBu itibarla Yugoslavyanın muhte lerine karşı yapılan suikast havadisi man olacaktır: rem Kralına silâh atan şahsın hatta Ankarada büyük bir heyecanla kac«Karilerimizîn aşağıda okuyacakbir Hırvat olabileceğinden bile şüphe sılanmıstır. Belediye intihabatı müları acıklı telgraf havadislerini son edilse caizdir. Eğer bu adam hakika nasebetile baştanbaşa donatılmış odakikada aldık. Türk milletinin Yuten Hırvat idise mutlaka ya mecııun, lan çehir bu feci haber üzerine hegoslavyanın derin ıstıraplanna iştiya şunun bunun elinde alet olabile men aydınlıklarını söndürmü» ve rak ettiğini şöylcmeğe lüzum yokcek derekelere sukut etmiş bir sefil dost milletin matemine iştirak eytur. Türk milleti Yugoslav milletidi. Tamik olunacak tahkikatın bütün lemiştir. nin en çetin müşkülât karşısında dünyayı bu hususts ibret ve hayretdaha ziyadeleşen kudretine itimat Gerek Reisicumhur Hazretleri ve le görülecek hakikat'r Varşısında bıettiği gibi bu miüetin büyük krahrakacağım kuvveı» tahmin ediyo gerek hUkumet erkânı tarafından Yugoslavyaya ve Fransaya taziyet nın eserine bağlılığının sarsılmaz ruz. telgrafları çekilmis ve milletin hisolduğundan da emindir. Bu hazin Sözü ve özü doğru mert Kral A settiği teessür kendilerîne bildirilve feci münasebetle, Türk milletileksandrın cenazesi önünde hürmet miştir. nin, Yugoslavya dostluğuna bağlıle iğilirken bu dakikada her ferdinin lığinı ve ona karşı yüksek vefasını Bu münasebetle Hakîmiyeti Milkalbinden kanlar gıden Yugoslav teyit ettnek isteriz. Kral Aleksanmilletine karşı belki eskisinden daha liye gazetesi yarınki nüshasinda suIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllll kuvvetli dostluk hissiyatile bağiı bulunduğumuzu temin ederiz. Kral A denilen toplu varlık fertlerin fevkin dişesinden azade bulunacak olan leksandnn hayatına kastedenler ve de hiç inkıtaa uğramadan yürüyüp dost milletin dahilî işlerini en maya bu feci akıbetten bir nice ümitle giden daimî bir hayat cereyanıdır. kul tedbirlerle tanzim ve teşyide fırre düşerek için için memnun olmak Yugoslavyanın muhterem ve muta sat bulacağı şüphesizdir. Bütün milhevesine düşebilecekler şundan emin bir ferdi olan Kral Aleksandr elbet letçe sevilmiş Kralın feci ölümü Yuolsunlar ki Türkiye Yugoslavyaya bir gün ölecekti. Bu cinayetle mü goslav devletini teşkil eden camiakarşı aldığı Balkan taahhüdüne dan şarünileyhin her ferde mukadder a lan muhabbetle yekdiğerine berkiteolduğu gibi bugün de, yann da bü kıbeti sadece tacil edilmiş oluyor. ceğini muhakkak sayabiüriz. Kralm oğlu Veliaht Prens Piyer tün kuvvetile bağlı kalmakta d**vam Bundan dolayı Yugoslavyanın dahi1923 te dcfiıuş olduğuna göre heedecektir. Öldürülmüş olan dost len ve haricen perişanlıklara uğrıyaKralm hatırasmı taziz ederken cağını farzetmeğe bittabi asla mahal nüzon bir yaşmdadır. Binaenaleyh eyni kuvvetle Yugoslavyanın yaşa yoktur. Yugoelav milletinin bu facia yeni Kral rr°'t '•'uncıya kadar Yuması temennilerini yükseltiriz, ve karşısında ve onun aksülâmelile da goslavyanın bir maddet niyabetle iÜost memleketin bu hayat hakkında ha sıkı bir topluluk neticesinde ka dare olunacağı tehmin olunabilir, ve bizim uhdemize düşebilecek vazife rar kılarak kendi varlığını yalçm ka Yugoslavyada bu niyabetle o çerçelerin daha büyük bir dikkat ve asa ya salâbetile muhafaza ve idame 6 ve dahilinde iş görecek hükumeti biyetle yerlerine getirileceğinden yal deceğinden biz en kat'î «urette emi akıl ve kiyasetlerile dolduracak ehhız Yugoslavyanın değil, bütün dün niz. Yugoslavyanın dostlan onun bu liyetli insanlar pek çoktur.Bu safU yanm emin olması lüzumunu ilân matemli müşkül demlerinde kendi hada en mühim olan nokta Sırp, sine elbette her zamandan ziyade Hırvat ve Sloven unsurları arapmtla ederiz. Nihayet acı da olsa hakikattir ki itinah bir dikkat ve alâka göstere esasen itilâf ve muhabbete dayanarf Şünyada fertler fanidir. Millî hayat ceklerdir» Bu suretle haricî gaile en bir teşanüdün her gün daha ziyade Meş'um haber Ankarada bir bomba gibi patladı Yugosîav Veliahti Kral ilân olundu Belgrat 9 (A.A.) Kral Alek| isandnn vefatı haberi burada mu jazzam bir teessür uyandırmıştır.j Derhal toplanan meclisi vükelâj jelyevm berayi tahsil Londrada buılunan 1 1 yaşındaki Veliaht PtensJ fPiyeri Kral ilân etmiştir. Teşkilâtı esasiye kanunu muci i 'bince niyabet Kralm vasiyetname1 |sinde gösterilmiş olan üç kişi taraj fından idare olunacaktır. Vasiyet jname yoksa bu üç kişiyi tayinj 'meb'usan ve âyan meclislerine aitl I olacaktır. drın, Türk milletinin ve onun büyük Reisinin kalbinde yaşamakta olan büyük hatırası her zaman payidar kalacaktır. Kendi topraklarında suikaste kurban olan misafirinin ve büyük Gazi Hz. yeni Kral taziyet telgrafı çektiler Reisicumhur Hz. Kraliçe Mari ve Prens Pol Hz. il< Fraösa Reisicumhuruna da taziyetierini bildirdileı Büyük Gazinin teessürü Fransız vatanperveri Bartunun ölümündeeı dolayı dost Fransaya yütaziyelerimizi beyan ederiz.» artırılması lüzumundan ibarettir. Millî devletin ittihadı iftirakçı daiyelerin teşettütünden masun tutulmalı ve bu hususta camiaların mütekabil sevgi ve saygıları vaziyete hâKıymetli bir hatıra: Miiteveffa Kral Aleksandr Hazretleri Isianbulu kim kılmmalıdır. Biz Yugoslav milziyaretlerinde Gazi Hz. ile beraber Dolmabahçe sarayının on&ndm letinin şu emsalsiz facia ve matem Ankara 9 (A.A.) Yugoslavya nin vefatile Yugoslavyanın düç karşısında bilhassa sevgili ölünün hatırasından ilham ve istikamet a Kralı Haşmetlu Aleksandr Hz. nin olduğu elim zıya bütün Türk millet larak daha büyük ve daha kuvvetli suaikast neticesi olarak vefatı üze tarafından da ayni şiddetle hissedile bir ittihat manzarası arzedeceğinden rine Reisicumhur Hz. tarafından cektir. Yugoslav Prensi Fehametlu Paul şüphe etmiyoruz. Ben kat'iyetle eminim ki Yugoj Hazretlerine aşağıdaki taziyet telDostlanmıza azamî basiret tavsi grafı çekilmiftir: lav milleti, asırlarca gösterdiği yük ye ederiz, ve dostluğumuzun daima sek kabiliyetlere istinaden ve zah fa Yugoslav Prensi Fehametlu Paul kendilerile beraber olacağmı tekrar Hazretjerine himanelerinin münevver idarcsi a temin ederek bütün samimiyetimizle Belgrat tında olarak, kaderin kendisine tah muvaffakiyetlerini dileriz. Son söz Yugoslavya Kralı haşmetlu Alek mil ettiği bu acıklı tecrübeden d« olarak şöyle bağıracağız: sandr Hazretlerine karşı yapılmış muzafferane çıkacak ve insaniyeU . Yugoslavya Kralı Aleksandr öl olan vahşiyane suikasti büyük bir refah bahşedici sulha doğru çizdiğ] müştür. teessürle haber aldım. Sadık bir dos yolda ilerlemesine büyük bir âükuq] Yaşasın Yugoslavya! tu ve samimî bir kardeşi olrr.akla ile devam cdecektir. YUNUS NADİ müftehir bulunduğum büyük Krah (Mabadi besinci aahifede)