4 Haziran 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

Hazîran 1935 CüMHTTRÎYET TELGRAF HÂBERLERI TİLEFONVETELSİZ HABERLERİ İHFM NALINA MIHINA " Frangı koruyalım, çükü İngiliz Alman Evkaf için bir idare frank Fransa demektir,, deniz konusmalari Meclisi kurulacak Yenî Fransız kabinesi bugün ilk defa toplanîyor, Reisicumhur ve Heryo mühim birer söylev verdiler Paris 3 (Hususî) Yeni kabine yan n ilk toplantısını yaparak programını hazırlıyacaktır. tyi haber alan kay naklara göre, kabinenin programı baş lıca iktısadî kalkınma, ihtikâra karşı mücadele ve frangın istikran mesele leri üzerinde duracak, hükumetin bu sahalarda takib edeceği siyaseti etrafile anlatacaktır. Başbakan M. Bouisson partiler birliğini temine çalışacağını bugün gazete cilere söylemiştir. Paris 3 (A.A.) öğrenildiğine göre Başbakan M. Bouisson, fevkalâde salâhiyetler işini muvakkaten 31 teşrinievvele bırakmak tasavvurundadır. Havacılık havası ava tehlikesine karşı korun» mak için bütün Türk ulusu ayaklandı, Başbakan îsmet înönünün istediği 30 milyon lirayı vermeğe çalışıyor. Fakat açıkça söylemek gerektir ki her yıl 30 milyon lira top» lamak güç bir iştir. Türk Havacılık Kurumu on yü içinde 50 milyon lira toplamıştır. Memleketin daha geniş ve paralı ramanlarında top* lanmış olan bu 50 milyon lirayı on yıla taksim edersek Türk Havacılık Kuru» munun senede vasatî 5 milyon lira top» ladığı meydana çıkar. Şimdi bu parayı altı misli artırmak lâzım. Bunun için bütün Türk ulusunun bütün yurdseverliğini seferber etmek mecburiyetindeyiz. Başka ttirlü her sene, 30 milyoa lira toplıyamayız. Bu seferberliği muvaffakiyetle ya« pabilmek için ise memlekette bir havacılık havası yaratmaktan başka çare yoktur. Halka havacılığı sevdirmek, halkı havacılıkla şiddetli surette alâkadar etmek gerektir. Şimdiye kadar tuttuğumuz yol, tamamen bunun aksi idi. Sivil tayyarecilik yoktu, havacılık sporu yoktu, havacılık endüstrisi yoktu. Türk göklerinde havacıbk faaliyeti yoktu. O kadar ki hava şehidlerf için yapılan merasimde iki tayyare bile uçmuyordu. Süel tayyarelerimizi, !umhuriyet bayramından Cumhuriyet bayramma görüyorduk. Bu tayyarelerden biri bir kazaya uğrayıp düşse bu kazayı sımsıkı sakhyorduk. Halbuki Avrupada sivil olsun süel olsun, her düşen tayyareci için kıyamet kopanlır. Böyle bir kaza saklanmaz, bilâkia halkın havacılığa karşı sevgisini artırmak için bir vasıta olarak kullanüır. Düşenler, kendi tedbirsizliklerile düşseler bile hava kahramanı mcrtebesine çıkarılırlar. îsmet tnönü, Konuşmalara bugün Londrada başlanıyor Yapılan reyiâm kıymet Japonlar simdi de iç Moğolistanı almak için ten düşürme aleyhinde netice yerdi mişfir ki: Ankara 3 (Telefonla ) Kamutay « Fransa, para istikran prensipini bugün saat on beşte Nuri Conker Kü hararetle korumaktadır. İstikrar olmatahyanın başkanlığında toplanmıştır. dan tecim işleri hızlarını tekrar ala Kamutaya verilmiş olan kanun lâyihaîamazlar. Fransa, değişeleri (mübadele nndan ruznameye alınanlar meyanında leri) artırmak için konuşmalara gir Türkiyede açılacak beynelmilel sergile meğe hazırdır.» ri teşvik için bazı muafiyetler verilmesi Paris 3 (A.A.) Reuter ajansı mu hakkındaki lâyiha ile Kültür Bakanlığı habirinin haber verdiğine göre, M. merkez teşkilât ve vazifeleri hakkındaki Kayyo, para durgunluğunu (istikran kanun kabul edildikten sonra 4 teşrininı) elde etmek için arsıulusal bir kon evvel 926 dan evvel mevcud olan vakıfferans toplamak fikrindedir. lar hakkındaki kanun lâyihası da ruz Paris 3 (A.A.) M. Kayyu bu sanameye alınarak görüşüldü. Lâyiha ile bah Finans Bakanlığuıda selefi M. Evkafın idaresinden mes'ul bir idare Germen Martinin vazifelerini tesellüm meclisi ihdası lâzım geliyordu. Lâyiha etmiştir. Yeni Bakan ilk tedbir olmak uzun münakaşaları mucib oldu. Ziya üzere bir komite ihdasına karar verGevher meclisi idareyi ihdas etmenin EvM. Heryonun söylevi miştir. Bu komite sermayeler piyasasıkafın lehine bir hareket olduğunu söyleLiyon 3 (A.A.) Fransanın para du nı ıslahla meşgul olacaktır. di. nımu ve kabine krizinden bahseden M. îngilizler ne diyorlar? Raif encümen namına verdigi izahatHerriot, demiştir ki: ta bu vakıfların Türklerin iyi hasletleri« Fransanın 47 milyarlık bir bütçe Londra 3 (Hususî) «Taymis> gani, manevî varlıklannı bütün dünyaya ye dayanamıyacağını düşünenler ara zetesi yeni Fransız kabinesine dair yazdığı bir başmakalede kabinenin înilân eden müesseseler olduğunu, Isviç Bindayım. Vergileri azaltmak lâzımdır. giliz efkân umumiyesi tarafından mü reden gelen profesör Lemanın bu vakıfParanın değerden düşürülmesine açık said suretle karşılandığını kaydederek lan hayretle tetkik ettiğini, bunlara kıytan açığa karşı bir parlâmento lâzım mamak ve bilâkis hususiyeterine göre bir dır. Spekülâsyonun cesaretini ancak Kayyo gibi ihtısas sahibi ve bütün dünkanun yapılarak, yaşatmak lâzım geldıği bu krrabilir. Frangı korumak için top yaca tanınmış bir şahsiyetin kabineye girmesini çok önemli (ehemmiyetli) kanaatine vardığını söyliyerek: ianalım, çünkü frank, Fransadır.» bulmaktadır. « tşi tek bir müdiri umuminin eline Reiticumhızrun söylevi <Taymis> gazetesi M. Kayyonun halReims 3 (A.A.) Reimsde yapılan Atina 3 (Telefonla) Korentten bırakmak istemedik, bir idare meclisi tejFransız şarabları ulusal bayramma baş ledeceği meselelerin arsıulusal mahiyeti Iç Bakanlığma gelen haberlere göre dün kiline lüzum gördük.» dedi. Mustafa Şeref Özkan « Evkaf ukanlık eden Cumur Başkanı M. Leb haiz bulunduklarını da kaydetmekte Lutrakide komünistlerle jandarma ara dir. run, büyük bir söylev vermiş ve de sında bir saat kadar süren kanlı çarpışma olmuştur. Katik Demirciyan isminde bir Ermeni komünisti jandarma tarafından tevkif edilmiştir. Bunun üzerine elli kadar komünist toplanarak jandarma kumanda nından arkadaşlannı serbest bırakmasmı istemişler, Jandarma kumandanının istediklerini yapmaması üzerine tevkifhaneye zorla girip arkadaşlannı almağa te p e n ı s {A.A.) İsviçre ulusu 426 Pekin 3 (A.A.) Mongol otomo şebbüs etmişlerdir. Bunun üzerine jan Berlin 3 (Telsizle) Bugün sokak bin oya karşı 556 bin oy ile <paranın mistleri önderi Prens Kaung, İç Mongo darma ile komünistler arasında çarpışma lara 19141915 sınıflannı silâh altına çaÜeSerdeTi düşürülmesi> girişidini (te listanın siyasal durumu hakkında Çin başlamıştır. Jandarmalardan birisi baş gıran beyannameler yapıştınlmıştır. Si şebbüsünü) reddetmijtir. Radikal sos hükumetile buraya gelmiştir. Prens gaze çavuş olmak uzere aln kışı ağırca yara Iâh altına çağrılanlar ayın 17 sinde sev5'alistler bu girişidle beraber, temel ya tecilere Japonyanıu iç Mongolistem lanmışhr. kedileceklerdir. Halk büyük bir sevinc sasma yeni bir madde konulmasını is Mançuri devletine katmaya çahştıklan Etraftan yetişen ku\rvetler komunist içindedır. temektedirler. Bu madde, kriz ve sonuç nı bildirmiş ve demiştir ki: lerden sekiz on kişi yakalamışlar, diğerleAdliye Müsteşarlığı larile uğraşmak için kullanılan bazı tedJaponlar yalnız Mongolistanda bir et ri kaçmağa muvaffak olmuşlardır. Ankara 3 (TelefonJa) Adliye Ba birleri kanunî yapmayı gütmededir. ki (tesİT) yapmak için süel tedbirler alkanlığı Müsteşarlığına Ceza İşleri müBu projeye karşı olanlar tedbirlerin makla kalmamışlar, ayni zamanda Mondürü Hasan Seniyeddin tayin edilmiştir. hükumetin finansal gücünün dışında golistanla Mançuri arasındaki sınır böl Heyeti Teftişiye reisliğine de başmü olduğunu ve uygunlanıldıklan (tatbik geierini de göçmen yerleştinnekte devam Roma 3 (Telsizle) Silâh altına fettiş Sezai ve açık bulunan Ankara edildikleri) takdirde kantonlarm ege ediyorlar. Müddeiumumiliğine de müfettiş Nec tnenliklerine (hakimiyetlerine) zarar Prens, Çin hükumetinden, MongolU çağırılan 900 bin kişiden 500,000 kişi meddin Sahir getirilecektir. yereceğini ileri sürmektedirleT. tanın Çin cumhuriyeti içine ahnmasmı Şimalî Afrikaya gönderilecektir. italya Habeş uzlaşma komisyonu 18 kanton projeyi red, 4 kanton kabul sağlamak icin (temin) Mongolistan işleri Hava nakliyatı tetkikleri ayın altısında toplanacaktır. etmişlerdir. Ankara 3 (Telefonla) Bir ay kadar hakkında Japonya ile bir anlaşoıa yapılParis 3 (Telsizle) Bu gece gelen evvel merkezî Avrupa hava ticareti Oya iştirak yüzde 84 nisbetinde o! masmı istemektedir. muştur. haberlere göre, İtalyan Somalisile Ha nakliyatı hakkında tetkikatta bulun beşistan hududunda bugün yeni bir hâ mak üzere Pire ve Selânik yolile ve Kanun projesinin reddedilmesi, pa rayı ve ülke içinde ve dışında tesbit edise daha olmuştur. tayyare ile Almanyaya hareket eden dilen para değeri kombinozonlannı düNapoli 3 (A.A.) Nazar Saure va Ekonomi Hava şubesi müdürü Avni buîsparta 3 (A.A.) Devletçe satın puru, 50 subay, 1050 topçu neferi, top günlerde Pire tarikile dönecektir. Av şürmektedir. alınan Aydın demiryollarında 1 hazi ve harb gereçi (malzemesi) alarak E ni tetkikat neticesini bir raporla Ekoran sabahından itibaren servisler dev ritraya gitmiştir. nomi Bakanlığma bildirecektir. let hesabına yapılmaktadır. Eğirdirden Ankaraya dört ccnebi doktor Spor kongresi kaldı kalkan ilk ekspresin bayrağımıza sarıgetiriliyor Ankara 3 (Telefonla) Spor konIı Atatürk fotoğrafını taşıyan lokomoAnkara 3 (Telefonla) Ankara Mer gresi perşembc günü burada toplanacaktı, tifi bayraklar, çelenkler ve güllerle Ankara 3 (A.A.) îsviçre Prenseslerinden Ingrid ile Danimarka Veliah süslü olduğu halde Halk Partisi, bele kez Hıfzıssıhha müessesesi için dört ec fakat Parti programında genclik teşkilânebi mütehassıs getirilmektedir. Bu tı resmî bir esas olduğundan bu işin dinin evlenmeleri münasebetile Reisi diye başkan ve üyeleri ve kalabahk mütehassıslar memleketimizde dört se kat'î bir şekle bağlanıncıya kadar spor cumhur Atatürk ile îsviçre Veliahdi halkm coşkun se^ncleri ve gösterişleri ne çalışmağj taahhüd edeceklerdir. kongresinfn tehir edilmesine karar veril Prens Güstav Adolf arasında samimî arasmda Izmire doğnı yol almıştır. Tren kalkmadan önce Belediye başka Kendilerile böyle mukavele yapılmış miştir. tel yazıları teati edilmiştir. Spor kongresi bu teşkilâta dair Parnı bir söylev vermiş, bu hattm Konyaya tır. Mütehassıslann ücreti Hudud ve Sahiller Sıhhat Umum Müdürlüğü büt tice nizamname hazrrlandıktan sonra topbağlanması isteği halkm içten gelen lanacaktır. arzularile karşılanmıştır. Parti ve Be çesinden verilecektir. lediye başkan ve üyelerinden 30 kişi Amerikada su baskını Ankara Hukukunda Arina 3 (Hususî) Muhalif parti devletimiz hesabına ilk biletleri kesNevyork 3 (Telsizle) Orta AmeAnkara 3 (Telefonla) Ankara liderieri Başbakan Çaldar» ve Harbiye tirmiş ve Kuleönü durağma kadar yol rikada bugün nehirler yeniden taşmışHukuku hukuku düvel profesörlüğüne Bakanı Kondilisin evvelki akşam ver cuhık etmişlerdir. İl sının içindeki baş tır. Yüzlerce ölü vardır. Maddl zarar heyeti teftişiye reisi Esad tayin edilmiş dikleri »öylevlere birer diyevle karşıhk ka istasyonlarda da içten gösterişler 155 milyon doları geçmiştir. tir. yermişlerdir. yapılmıştır. Normandinin kırdığı rökor Yeni bir şimal kutbu seferi Hürriyetperveler lideri Sofulis demişLondrada eski Siyam Kralınm Paris 3 (Telsizle) Normandi Ame Moskova 3 (Telsizle) Geçen seki: rikaya 4 gün 3 saat 3 dakikada gitmiş ne Çelyuskin vapunle şimal Kutbuna gi « Rejim meselesiıri hükumelm kenevini soydula: tir. Halbuki Bremen 4 gün, 4 saat, 27 den profesör Şmidın muavıni temmuz adisine malettiği anJaşılıyor. Yapilacak Londra 3 (AA) Dün öğleden son dakikada gitmişti. Alman vapuru vasa ymda başka bir gemi ile yeniden Kutba reyiâmdan kat'iyyen korkumuz yoktur. E ra bir takım küstah hısızlar eski Siyam ğer bu yapıhrsa mületin cumhuriyet ta Kralmın KnorwlesSüxreydeki evine gir tî 28 mil gittiği halde, Normandi 29.94 gitmeğe karar vermiş ve şimdiden hazırllıklara başlamıştır. I raftan olduğu bfr daha anlaşılacakhr. mişlerdir. Hırsızlar, yatak odasının ya mil süratle yol almıştır. Bizim içm Yunaniîtanda cumhuriyet re nmdaki bir odada bulunan kasayı aç jjimi tamamile teessüs etmiştir. Ne revi mışlar ve eski Kraliçeye aid birçok deâma fştirak edeceğiz, ne de bunun mev ğerli taşları alarak kaçmışlardır. znn bahsedilmesme kulak vereceğiz. Polis, hursızları aramaktadır. I Papanastasiu yeni mecîisin vereceği îngiltere ve trlanda kararlann meşra ve kanunî olmryacağını Londra 3 (AA.) Daily Herald gasöylemrçtir. Zörra partisi lideri Milânas [«Hirkumet memleketm kanunlanna karşı zetesinin haber verdiğine göre, M. Baldwin başbakan olunca, M. De Va gelıyor» demektedır. lerayı Londraya çağıracaktır. Pariste bir yangın M. BaWwin, İrlanda ile ekonomik bir Paris 3 (A.A.) Benzin dolu bir andla§ma yapmak umudunda bulun îank otomob3İHde benzin deposu kapamaktadır. blacağı sırada, patlama olmuş ve çıkan Yeni Ingiliz kabines* aley dört katlı bir kurağm (binanm) Londra 3 (A.A.) Mançester yarnnasma sebeb obnuştur. Kurakta o^ turanlar rtfaiye tarafından güclükle kur Guaıdian gazetesi, M. Baldvinin cuma tanlabilmişlerdir. 11 kişi ağır suıette günü yeni kabinenin listesini bJdııeceğıni yaralanmıştır. yazıyor. Londra 3 (Telsizle) Ingiliz Alman deniz konuşmalanna iştirak edecek olan Alman murahhas heyeti bugün Başbakan Mister Makdonald, Dış Bakanı Sir Con Saymen ile Bahriye Bakanı tarafından kabul edildi. Konferans yann Sir Con Savmen tarafından açılacakür. Toplantıya îngilizler tarafından Başba kanla, Dış îşleri Bakanmdan başka Bahriye Bakanı ve Bahriye Bakanlığı mütehassıslan iştirak edeceklerdir. Almanlann Ingiliz donanmaJinın yüzde 35 i nisbetinde bir donanma istiyecekleri haber verilmektedir. Esasen Sir Con Saymenle Edenin Berlini ziyaretleri esnasmda Hitler bunu açıktan açığa söylemiştir. Alman murahhaslan bu noktada ısrar ederlerken Almanyanın sulhsever olduğunu söyliyecekler ve Hitlerin deniz siyasasını haklı göstermeğe çalışacaklardır. Kanun lâyihası dün Kamutayda uzun münakaşalardan sonra kabul olundu mum müdürlügünü çok teessüre lâyık bir şekilde bulduk. Güç tevazün ediyor. Bütçenin tevazün lüzumile idare meclislerinin akıbeti mukayese edilirse buna lüzum olmadıgı anlaşılır. Esasen bir kısım müesseselerdeki idare meclislerinin akıbeti beklenen faydanın mevhum olduğunu göstermiştir. Nitekim İnhisarlarda, Denizyollan îdarî meclislerin lüzumsuzlukları görülerek kaldınlmıştır. Acaba evkaf işleri devletin, nafıa, maarif, maliye işlerin den daha çabuk yürümesi elzem midir? Onların işleri Şurayi Devletle görülür ki evkaf için ikinci bir şurayi devlet gibi bir idare meclisi teşkil ediliyor. Ben bu lüzuma kani değilim.» Bundan sonra münakaşalara devam edildi. Salâhattin (Kocaeli) ve Ahmed İhsan idare meclisinin olmasında fayda buldular. Ahmed İhsan: «Bu idare meclisini bahsedilen idare meclislerile mu kayese etmek dogru degildir. Onların bir çoğu galiba adam kayırmak için tejekkül etmişti. Evkafın idare meclisi ise mütehassıslardan müteşekkil olmalıdır» dedi. Neticede kanun lâyihasında idare meclisi ihdasının çıkarılmasını teklif eden takrir reye konularak reddedildi ve idare meclisinin teşkili kabul olundu. Yunanistanda kanlı bir çarpışma Komünistler altı jandarmayı yaraladılar İsvıçre parası Uzak Şarkta Almanyada Kamutayda elemli mecbu î askerlik bir hâdise İki sînıf dün silâh altına çağırıldı Saylav Ömer Fehmi ansızın vefat etti İtalya Afrikaya 500,000 asker gönderecek Türkiye hava tehlikesine maruldur; diye bağırıncaya kadar, biîde tutulan yol, hiç te havacılığı canlandıracak bir yol değildi. Bu gürültüsüz, aessiz ve heyecansız hava içinde tayyareAnkara 3 (Telefonla) Çoruh sayciliğimiz, sadece, süel bir havacılıktan lavı ömer Fehmi Noylam Meclis binaibaret kaldı. Gayretli Vecihinin hususında üzerine gelen bir fenalıktan sonra öldü. Omer Fehmi sabahleyin Ka lüklere ugtatıldı, açtığı püot okulu kamutaya gelmişti. öğleye doğru birden patıldı. bire baygınlık geçirmiştir. Etrafmda Aşk olmadıkça meşk olmaz» diye bulunanlar yardımma koşmuşlar ,bir eski fakat doğru bir söz vardır. Bizde yandan da doktora haber vermişlerdir. Saylav doktor Abravaya da Ömer havacılığın garbdeki gibi ilerlemeai Fehminin tedavisine u^raşmış, bu sı için aşk ve heyecan eksikti. Havacılık rada Meclis doktoru Hikmet ve hüku dünyasında gördüğümüz bütün 1lerlemet doktoru, aynca nümune hastane meler, hep bu tçk ve heyecanın yavrusinden de doktorlar gelmiştir. ömer larıdır. Fehmiye ilk müdavat yapılmışsa da bitkin bir halde bulunduğundan hastaneye nakline lüzum görülmüş, Nümune hastanesinin otomobili gelmiş, ve Ömer Fehmi hastaneye kaldınlmıştır. Fakat hastaneye naklinden on dakika sonra vefat etmiştir. Merhum Nafıa Vekâleti YoUar Mü diri Umumisi iken bundan evvelki devrede saylav seçilmişti. Nafıa encümeni azasından değerli, çalışkan ve temi2 yürekli idi. Vefatı teessürü mucib ol « mu|tur. Lindberg Amerikadan bir uçuşta Fransaya geldiği zaman Pariste onu bir milyon kişi saatlerce beklemişti. Amerikalı tayyareciler, Bordman. ile Polando, NewYorktan doğru îstanbula geldikleri zaman Yeşilköyde onları alkışlıyan 30 karşılayıcı ya vardı, ya yoktu... Bugün ağzımızı açık bırakan havacılık harikalarım, hep halkm gösterdiği ateşli merak ve heyecan yaratmıştır. Halktan gönül rızasile 30 milyon lira isterken, yüreklerde bir havacılık aşkı, bir tayyarecilik heyecanı uyandırmazsak bu parayı muntazam bir fekilde yıllarca toplıyamayız. Sivil tayyarelerimiz varla yok arasında olduğu için, şimdilik süel tayyarelerimiz, buyük filolar halinde nümayiş uçuşlan yapmahdır. İtalyan hava fiIolarının uzun Okyanus seferleri, hep, İtalyan ulusunun tayyare sevgisini alevlendirmek, İtalyan havacılığına ve İtalyaya propaganda yapmak için tertib edilmişti. Devlete geçen Aydın demiryolunun ilk seferi Atatürkle Prens Güstav Adolf arasında samimî telgarflar Vikers mümessillerile görüşmeler Ankara 3 (Telefonla) Eregli limanını inşa edecek olan Vikers mümessilleri bugün Bayındırlık Bakanlığma gelerek bizzat AIi Çetin Kaya ile müzakerelere devam etti. Mümessiller aynca Maliye ile de müzakerelerde bulunuyorlar. Yunanistanda rejim meselesi alevleniyor Suriye hududu i§i yrc Ankara 3 (Telefonla) Şamda toplanacak Tahdidi Hudud Komısyo önce süel tayyarecilerle, sonra ilerinuna riyaset etmek üzere Emniyet İ%leri de sivil tayyarecilerle hız, yükseklik, Genel müdürü haziraıun dokuzunda hahavada kalma gibi birçok müsabakalar reket edecektir. tertib edilebilir, halk Montoideo Başvekiline suikasd ederken heyecanlanır. bunları takib Pans 3 (Telsızle) MontOATdeo Bakmız, meşrutiyetin ilk yıllannda (Amerika) dan bildırilidiğine göre. eski meb'uslardan Bernardo Başvekile karşı halkta uyandırılan donanma aşkı hâlâ bir suikasd teşebbüsünde bulunmuşrur. devam edip gitmektedir. Ayni ateşi haBernardo yakalanmış, birçok tevkifat ya vacılık için de uyandırmak gerektir. Ancak böyle bir sevgi, böyle bir merak pılmıştır. ve heyecandır ki benim istediğim o büyük havacılık havaaını yaratır. Bu, olduktan sonra ötesi kolavdır. Yetmiş sekiz kanlı adam Londra 3 (Telsizle) cDeyli Meyil» gazetesinin Amerika muhabiri îbrahim admda bir Arabm Ne^orirta tevkil edıldiğini bildirmiştir. tbrahimin 78 karısı olduğunu ve bundan dolayı mahkemeye verildiğini yazan gazete, bu muhakemenin Amerikada büyük bir heyecaa uyanduâığını da üâve etaıektedir.