20 Kasım 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 2 nci sahifede: Siyasî icmal Şarkta müstakil bir millet daha 3 üncü sahifede: Yaz ve Kış Halid Zıya Uşaklıgil 6 rm sahifede: İskân siyasetimizde yeni safha, İtalyan ordusuna bir bakış Abidin Daver 7 nci sahifede: İngiltere Boğazlarm tahkimine razı olacakmış I Ü100 * S3V1 ? 41JD u rri h u r i ' CAĞALOĞLU Telgrafvemektubadresi:Cumhurlyet > İstanbul.Postakutusu:İstanbul, No 248 İ S T A N B U L Hayaı Ansiklopedisi nci cuzu çıktı 5 Ç8rŞ3ll1D3 20 1935 Telefon: Başmuharrlr ve evi: 22366 Tahrir heyeti: 24298. Idare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşriyat Şirketi 24299 24290 Habeşler, bütün cephelerde Giridde Eşref adlı Şimalî Çinin muhtariyeti mukavemete başladılar bir Çerkes tutuldu bugün ilân edilecek Suikasd teşebbüsü Uzakşarkta durum çok tehlikeli Habeş kaynaklarına göre Ras Seyyum şimalde Tienbien mıntakasında ileriliyor, cenubda da 120,000 Habeş askeri hücuma geçti Japon Emperyalizminin Yeni hamlesi H ngiltere gibi adalarda oturdugu, II îngiltere gibi deniz hakimiyetine hemmiyet verdiği, Ingiltere gibi emperyailst olduğu, İngiltere gibi soğukkanh, tedbirli ve temkinli olduğu için şarkın îngilteresi olan Japonya, büyük ve cihanşümul Japon împaratorluğunu kurmak üzere kuvvetli bir adım daha atıyor. 1895 te Formoz adası, 1905 te Port Artürün bulunduğu Liavtong yanmadası, Saharin adasmın yansı ve Mançurinin bir kısmı, 1909 da Kora, 1914 te Almanlann Çingtau müstemlekesi, 1919 da Almanlann Büyük Okyanustaki adalan, 1931 de MancuVo îmoaratorluğu, 1934 te Cenubî Moğolistan, 1935 te Çinin şimal eyaletleri, Işte Japon emperyalizminin ve militarizminin 40 sene içinde sırasile yuttugu veya yutmak üzere olducu memleketler. Japonya, 1895 ten 1905 c kadar, kan <fek»»k k.»«..J.U..™. ^ 1 ********* da kaybetmis ve Avrupa politikasının oyunlan yüzünden zaf^rlerinin semeresini toplamaktan mahrum kalmıştı. Japonlar, bundan ders alarak 1914 ten itibaren az zahmetle çok iş yapmanın ve ellerine geçirdiklerini bir daha kaptırmamanın yolunu bulmuşlardır. Bu yol, Avrupa devletlerinin Uzakşarkla meşgul olamıyacak zamanlarını beklemek ve beyazların birbirlerile boğuştuklan münasib fırsatlarda yapacagını yaomaktan ibarettir. Japonya, «fırsattan istifade» politikasının pek muvaffakiyetli olduğunu gördükten sonra, artık d^îma fırsat beklemek yolunu tutmuştur. îtalya Habeşistan harbi Avrupada yeni bir buhran doğurunca Japonlar, son günlerde, gene fırsab ganimet bildiler. îngilizlerin Akdeniz hakimiveti, împaratorluk deniz yolu, Kahire Kap kara yolu gibi kendisi için daha hayatî işleri bırakıp ta Uzakşarka, ikinci derecede mühim işlere dönmiyeceklerini bilerek, kimbilir belki de înailizlerle uyuşarak Cinin bir oarcasını daha koparmaga kalkıstılar. Şimalî Çinde bes vilâyet, muhtariyetlerini ilân edecekler ve Mançuko Rİbi Japonyanın himayesi altına gireceklerdir. Japonyanın böyle bir manevra çevirmesine üç devlet muhalefet edebilirdi: înpiltere, Sovyet Rusya, Amerika. îngiltere Akdenizde meşguldür. Sovyet Rusya Almanvanm taarruzuna uğramaktan süphelendiği için siyasetinın merkezi sıkletini Uzakşarktan garbe nakletmiştir. Amerika ise tekba$ına Japonya ile belâya girmek arzusunda degüdir. Uzaksarjcta, Japonya ile basa cıkmak ic.in, ya İngiltere Amerika. ya AmerikaSovyet Rusya, yahud îngiltere Amçrika Sovyet Rusya ittifakı lâzımdır. îngiltere, yukanda söylediğimiz sebebden dolayı, simdi. böyle bir derde airecek vaziyette degildir. Onun için, yalnız Amerika Sovyet Rusya ittifakı ihtimali kahyor. Fakat Amerika, Sovyet Rusya ile sıkı münasebetler tesis etmekten çekindigi için, bugün, bu ihtimal de mevcud degildir. Şu halde, Japonya, Cinden beş vilâyet koparmanın en münasib zamanını bulmustur. Böylece Japonlar şim^le doğru yayılmak siyasasma devam ediyorlar, demektir. Japonyanın biri cenuba, sıcak memleketlere doğru yayılmak, ötekisi şimale, soğuk memleketlere doğru genişlemek olmak üzere iki siyasası vardır. Cenuba doğru yayılmak isteyince karsısına Amerika, îngiltere, Fransa ve Felemenk çıkıyor. Şimale doğru genişlemek istediği zaABlDlN DAVER ('Arkatt 2 nci aahifede) Şimalde 20 İtalyan tayyaresile 20,000 Habeş askeri arasında şiddetli bir çarpışma oldu, Italyanlar 5,000 Habeş askerinin öldüğünü söylüyorlar mmda biri tevkif edilmiştir. Bu adamm Atatürke karşı hazırlanan suikasde istiraki bulunduğundan ve ayni zamanda casusluk yaptığından şüphe edilmektedir. Yapılacak tahkikat ve isticvab neticesi Türkiye hükumetine bildirile cektir.> Japonya Çine bir ültimatom verdi, Japon orduları Haleb eazeteleri Atinadan haber alı taarruza hazırlanıyor, Çin de hududda tahşidat yorlar: «Giridde Kandiyada Çerkes Eşref na yaptı, İngiltere ile Amerika vaziyeti görüşüyorlar (A Pekin 19 CAKAR A.) Hupe Hanan, Çakar Şantung ve Şan i 11 e r i fede rasyonunun muh ariyeti bugün ve ya yarm ilân edile cektir. Tokyo 19 (A A.) Muhtar şi malî Çin federas yonu mahallî bi komite tarafından ve Japonya müsavir erinin yardımile idare olunacaktır. Bı federasyonun nüfusu yüz milyonc Japonların Çinden aytrmak istedikleri vilâyetler akındır. Tokya 19 (A.A.) Kuzey Ç. nin kuzey Çine yardım etmesi isteneceknin yeni hükumeti, bir beyannam» yaya ur. ak, kuzey Çinin finansal ve ekonomık Japonyanın ültimatomu erkinliğini ilân edecektir. Bu beyannamePekin 19 ( A . A . ) Itimada değer bir de komünizme karşı mücadelede bulu kaynaktan öğreinldiğine göre Pekindeki nulmak üzere Çin, Japonya ve Mançuri(Arkan 8 inci aahifede) Etem, suçsuz olduğunun anlaşıldığını söylüyormuş! Çerkes Etemin mektubu Haleb gazetelerinden: «Çerkes Etem, Beyrutta Çerkes Kâzım Beye gönderdıği bir mektubda kendisinin Atatürke yapılmak istenilen suikasd teşebbüsıle kat'iyyen alâkadar olmadığını, Türkiyede tevkif edilenle rin hiçbirini tanımadığını, hiçbir maksadla Türkiyeye kimsevi göndermediğini bildirdıkten sonra Şarkilerden po lisinin yaptığı taharriyatta ele geçen evrakın da bu ciheti meydana koydu ğunu ve serbest bırakıldığını söyle mektedir.> Suriyeden çekilen telyazu lartna cevab Antakya gazeteleri Şamdan haber alıyorlar: «Atatürke karşı yapılmak istenen mel'unane suikasd teşeb,büsü muna sebetile Suriyeli eski zabitler tarafın dan Atatürke çekilen suikasdi tel'in telyazısma Başbakan Înönü tarafından telgrafla teşekkür edilmiştir.> tarafına kaçmağa mecbur olmuştur. 18 tarihli İtalyan resmi Takkaze ve Mai Uerinin birleştiği yerharb tebliği de mukavemete teşebbüs eden diğer bir Roma 18 Mareşal de Bono tel düşman grupu da mağlub edilmiştir. Hagrafla bildiriyor: beşler bazı ölüler bırakmış.lar ve «fita Mai Tikinet mıntakasında kıtaiatımıza sir düşmüştür. mukavemete çalışmış, fakat kıtaa (Arkan 8 inci aahifede) .t...... Harrardan cenuba gîden Habeş kuvuetleri tımız mukabele edince Takkazenin öte ŞİMAL CEPHES1NDE: Mısırda heyecan azalmağa başladı Dün yeni karışıkhklar oldu, fakat çabuk bastırıldı Kahire 19 (A.A.) Dün de bir takım kargaşalıklar olmuşsa da, ö nemli degildir. Heyecan, yavaş yavas azaimaktadır. Taleberin yapmayı tasarladıklan gösteri yapılmamıştır. Kahire 19 (A.A.) Son karışık lıklarda almış olduğu yaralann tesirile ölen ikinci Mısır talebesinin cenaze merasimi dolayısile bugün yeni kargaşalıklar çıkmasından korkulmaktadır. Bu talebe Kral Fuadin hassa muhafız zabit lerinden birinin oğludur. (Arkan 3 üncü sahifede) Fırıncıların kastına kurban gidiyoruz! • M ^ ... • Italyanlar «Avrupa ateşle oynuyor!» diyorlar îtalya gümrüklerine «Zecrî tedbirlere iştirak eden devletlerin malları girmiyecektir!» emri verildi Cenevre 19 (A.A.) M. Vascancello, zecrî tedbirlere iştirak etmiş olan hükumetlerle temasa girmeğe memur edilmiştir. Ancak bu memuriyet, resmî degildir. Mumaileyhin, tanzim komitesinin ve yahud Onsekizler komitesinin en geç bu ayın yirmi beşinde toplanarak zecrî tedbirlerin amelî olarak ne suretle işlediğini tahkik etmesini arzu etmekte ol duğu haber verilmektedir. Onsekizler komitçsi veya Tanzim komitesi, ayni zamanda petrol, kömür, çelik, bakır ve buna mümasil maddelerin ltalyaya ihracmın memnuiyeti ihtimalini de tetkik edecektir. Bugünkü zamdan istifade için dün çok az ekmek çıkardılar. Buğday fiatleri düştnekte, ekmek fiatleri yükselmekte devam ediyor! Yalnız sert buğdaydan yapılmasına karar verilen ikinci nevi ekmek dün • den itibaren îstan bulun ekser fınnla rında çıkarılmağa başlanmıştır. Bu husustaki karar ancak dün sabahleyin şehrin bütün fınnlan na tebliğ edildiği çin bir kısım fınnlar hazırlıklannı ikmal edemedikle inden dolayı dün ikinci nevi ek mek çıkaramamış ardır. Bugünden itibaren her fınn i kinci nevi ekmeği çıVün çıkarılmağa başlanan ikinci nevi ekmekler taracaktır. leri esas olarak alınmakta ve nark bu eEkmek narkının tesbiti için, tesbit ta sasa göre tesbit edilmektedir. Bu itibar* rihinden on beş gün evvelki Borsa fiat(Arkan S inci aahifede) ttalyamn aldığı tedbirler Londra 19 (Özel) Zecrî tedbir KEND1 KENDlMlZt TENKtD lerin tatbikı münasebetile İtalyan makamatı îtalyaya ithal edilen her çeşid malBüğday ucuzluyor, (Arkan 8 inci aahifede) tillllillilllMillltllllllMlllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIItlinilllHIIIIIIIIIIIIIIIII Kızkulesi önünde Bir İtalyan şilebi, İnönü denizaltı gemimize çarptı, şileb yaralandı Dün sabah lima nımızda bir denizaltı gemisile bir »ilep çarpışmıştır. Hâdise şöyle ol • mustur: Îtalya bandıral» Reana şilepi Karadenizden Akdeni ze giderken Kızku lesi açıklannda Karadenize ıntmekte olan înönü adlı tahtelbahirlerimizd e n birile karsılaşmıştır. Denizaltı gemisi şileple karşılasınca derhal manevra ya parak rotasını de ğistirmek istemiş, fakat burada sulann şiddetli akıntısı iki Înönü adlı sçemiyi birbirinin ü zerine düşürmüş ve şilep denizaltı gemisine çarpmıştır. Musademe âni olmuş ve înönü denizaltı gemisinin burnu teknede bir delik acmıştır. Denizaltı gemisinin burnu bu deliğe takılmış ve suların cere yanile iki gemi bir müddet beraber sürüklendikten sonra aynlmışlardır. ekmek pahalanıyor! Bu iş yumarta mt tavuktan, tamık mu yumurtadan çtkar tekerlemesine ııııiHiıııınınııııııııtııiHiıııııııııııııınııııııııı<ıııııııınMiınnınmiHiuınıı»nmıım«ııııınıiıımtıtmıniHnnııiHn«mımnnntıınnııııııınıııııııı benzemez. Her halde ekmek buğday dan çıkar, ekmekten buğday çıkmaz. Onun ictn sayın Belediye Başkanımızla şu noktada olsun kendimizi birleşmiş sanıyorduk ki buğday pahalandıkca ekmeğin pahalanmasıan diyecek bir şey olmıyacak, jakat buğday düşünce de bittabi ekmek fiati o nisbette düşmek lâztm qelecekür. Buğday 10,5 kuruşkan ekmeğe 13,5 kuruş azamî fiat konmuştu. O gündenberi buğday fiatlerinde onar, yirmişer varadan ortalama %10 kadar düşüklük olduğu halde dün makusen mütenasib bir sonunc olarak ekmeğin 14 kuruşa çikanlması karşısında saşırdık kaldik. Ne yalan söyliyelim, biz janilerin bu aksi hesaba aklımız ermedi. ermiyor, ve qaliba bu gidişle /ıtç ermiyecek te. İstanbulun ekmeğini tem 196 fırm ptşirdikçe şehrin bu türlü mantıksızliklardan ve hatta daha birçoJe münasebetstr liklerden asla kurtulamıyacağına ise şüphe yoktur. Ortada ıslah olunacak kocaman btr mevzu bulunduğu mey dandadır, ve artık iyice anlıyoruz ki bu yalnız ekmek meselesi degildir. * * I Yeni Inebolu facialarım nasıl önliyebiliriz? Bir mütehassıs «Birçoklan telsizsiz, bazılarının kazan ve tekneleri seferlerine müsaade edilmiyecek haldedir» diyor tahtelbahirlerimizden fciruti... Çarpışma hâdisesi üzerine ilgili ma kamlarca derhal tahkikata başlanmıştır. Liman reisligi de işe el koymuştur. Yapılan ilk tahkikat neticesinde denizaltı gemisine hiç birşey olmadığı anraşılmışür. Reana şilepi limanımızda kalmıjür. Dil üzerinde çalışmalar Anket ve tahlil yaztsı S inci sahifede Teknesinin harab bir halde bulundağundan bahsedilen Gülnihal İnebolu faciası tahkikatında son safha Müdürü Mfid Necdet aynca tetkikatta bulunmaktadır. Izmir 19 (Özel) înebolu vapuru fa Denizyolları idaresinde İnebolu va • dasını tetkik eden ehli vükuf bugün puru hâdisesinin idarî tahkikatı devaıı Adliyede çalıştı. İstanbul Deniz Ticaret (Arkan 3 üncü aahifede) Denizyollart yapılan idaresinde tahkikat