7 Mayıs 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 6

7 Mayıs 1936 tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 6
Metin içeriği (otomatik olarak oluşturulmuştur)

CUMHURİYET 7 Mavıs 1936 Ziraat Bankası üzerinde 60 lık bir adam tramvay altında can verdi Dün Viyanada yapılan objektif bir tetkik maçı Avusturya kazandı Hukukî vaziyet 1 Sermayesi a'şara mevzu kesri munzamlardan ve son senelerde arazi vergisinden sabit emsal dairesinde alınan paralardan teşekkül etmiş olduğuna gö Ziraat Bankası bir devlet mahdır.... Vergi tarholunduğu şahsakanunen temin olunmamışsa bir hak temin et miyerek Millet Meclisinin murakabe ve kabulü altında sarfedilmek üzere doğ rudan doğruya devlete intikal eder. Büyük Millet Meclisi devlet malım devletten başka veya devletle rabıtası olmı yan hiçbir yere tahsis edemez.... Bu mahiyeti itibarile Ziraat Banka sı bir devlet müessesesidir. Ve bu mahiyeti haiz olduğundan ona izafe olu nan anonim şirket sıfatı tereddi ve tezelzül etmek esbabından olur ve nite kim olmuştur da.... #** Devlet malını idarede muhtar bir kudret olmakla Ziraat Bankasına ve receği şekilde devlet otorite ve prestijini muhafaza etmek gayelerinden başka mütalealar hâdiseyi anormali teye sevkeder.... Çünkü resmî müessese olmak sıfatıtma hususî mahiyetler vermeğe kal kışmsk gayritabiiliğe sebebdir. Mu'avassıt bir şekil aramak hakikate istinad etmiyen çürük bir statü vücude getirmeken başka şey olamaz. Bu hakikatin kendılerine katı geldıği kimselere d^nik'oılır ki: cÖyle ise hususî vazivette i.'Jiyecek bir bankayı ayrıca yapınız..» linde cereyan edecek muamelelerinde maslahatın zarurî kıldığı ameliyat şekli bankacılık olduğu halde bu ameliyat tan gayenin <kâr> etmek esasmdan u zak bulunduğu kabul edilirse ki kabul etmemek için ne devlet ve ne de millet bakımından sebeb yoktur bankanın çiftçiden hizmet ve masraf mukabili geçen bir kâr istememesi vücubu kabul olunur. Gerçi banka teşkilâtının vüs'ati ve vazaifinin şümulü kendilerinden fazla iş, fazla dikkat beklenilen ve kendile rine geniş bir takdir salâhiyeti verilmesi iktiza eden memurların yüksek havassı haiz olmalarını zarurî kıldığmdan idare masrafı yüksek ve ağır ise de sermaye hacmi ve diğer menabiin yardımı bu masrafı çiftçilerden ağır bir faiz almadan temine veya temin edecek hadde iblâğa müsaiddir. Evvelki akşam saat 17 raddelerinde Vatman Behaeddinin idaresindeki 159 sayılı Şişli Tünel tramvayı İstiklâl caddesinde İpek sineması önünden Tünel istikametine giderken birdenbire önüne çıkan Beyoğlunda Faikpaşa caddesinde Enver Apartımanımn kapıcısı 60 yaşlarında Mirtana çarpmış ve adamcağızı başından ve vücudünün birçok yerlerinden ağır bir surette yaralamışJtır. Mirtan, cankurtaran otomobilile Fransız hastanesine kaldırılmışsa da biraz sonra aldığı yaralann tesirile ölmüştür. Feci bir kaza İngiliz millî takımı mağlub Fransız frangı şimdilik tehlike geçirmiyor Maliye Nazırı Devlet Bankasında kâfi miktarda altın olduğunu söyledi Ve bu cephe frangı tutmıya azmetmiş bulunmaktadır. Londra 6 (A.A.) Finans mehafilı, Fransanın içinde bulunduğu ekono mik buhranın halli için yegâne çarenin frank kıymetinin indirilmesi olduğunun ergeç anlaşılacağmı beyan etmektedir. Bununla beraber ayni mehafil, yakında teşekkül edecek olan Fransız kabinesinin frank kıymetinin indirilmesini mümkün olduğu kadar uzun müddet tehir etmek için elinden gelen her türlü tedbire müracaat edeceği zannında bulunmak tadırlar. Bu mehafil, Fransızların ewelâ iskonto fiatını yükseltmekle işe başlı yacaklarını ve müteakıben ecnebi dövizleri üzerinde yapılan muameleleri kon trola tâbi tutacaklarını ve fakat imkân müsaid oldukça frank kıymetinin indirilmesine muadil olacak olan altın üzerine ambargo konulmasının önüne geçeceklerini söylemektedirler. Ayni mehafil, bu tedbirleri tenkid etmekte ve Fransanın ekonomik müşkül lerini halletmek için yegâne çareiıin frank kıymetinin indirilmesini açıkça ve süratle karar altına alınması olduğunu beyan etmektedırler. Bu mehafil, altın blokuna dahil olan memleketlerde, dövizlerinin kıymeti in dirilmesi üzerine halkm İngiliz lirasına ve dolara bozgunculuk mahıyetını alacak bir hücumda bulunmasının önüne geçmek için muhtelif memleketler hazinelerinın şimdiye kadar, lâzım gelen tedbirleri almış olmaları icab edeceği kanaatindedir. Ticarî mehafil ise, bilâkis altın dövizlerinin kıymetleri indirildiği takdirde beynelmilel mahsullerin İngiliz piyasalanna karşı tehlikeli bir rekabete girişmelerinden endise etmeketedirler. \Baştarafı 1 inci sahifede] Viyana (Hususî) Belediye stad birlikte Milletler Cemiyeti konseyinin 11 yomunda seksen binden fazla bir sporcu mayıs tarihli içtimaında hazır bulunacakütlesi önünde Avusturya ile îngiltere ğını söylemiştir. millî futbol takımlan karşılaşmışlardır. Sarraut, son intıhabatta mağlub olan nazırlara teessürlerini beyan etmiş ve Çok hararetli ve çok güzel bir şekilde cereyan eden maçın birinci devresinde A kendilerinden yeni meclis toplanıncıya vusturyalılar ince ve müessir oyunlarını kadar hükumetle mesai birliği yapmala tutturarak İngilizlere iki gol yapmışlar ve rını rica etmiştir. devreyi 2 0 galib bitirmişlerdir. İtkonto fiatları artırıldt Paris 6 (A.A.) îskonto fiah, yüzde beşten, yüzde altıya çıkmıştır. Saraut ile Rengier, hükumetin finans mütehassıslan ve Fransa bankası müdürü Tannery, malî vaziyet hakkında tetkikatta bulunmak üzere bugün bir toplantı yapacaklardır. Sarraut ile Regnier müteakıben halkçılar cephesinin başlıca liderlerile görüşecektir. Ehliyetnamesiz şotör dört kifiyi çiğnedi Şoför Fevzinin idaresindeki 2046 sa yılı otomobil evvelki gece saat 22 rad delerinde Kuşdilinden geçerken yanlış bir manevra yapmış ve polis karakolu karşısındaki tramvay direğine çarpmıştır. Otomobil bu sırada direğin yamn dan geçen Kemal, Bahaeddin, Cemal, Serbest güreş müsabakaları ve Emin adında dört kişiyi yaralamış yapılacak tır. Yaralılar tedavi altına ahnmışlar 9 mayıs cumartesi günü Galatasaray Ziraat bankasının tahdid olunamı dır. kulübü salonunda serbest güreş müsabayan yardım sahasımn tevessüüne kar Polis yaptığı tahkikat sonunda şo şı sermayesi arazi vergisine mevzu kalan yapılacakhr. Müsabakalar, Güreş förün ehliyetnamesiz olduğunu anlamış hissei menafile beslenmektedir. Bunun Federasyonunun Berlin Olimpiyad ha ve kendisini yakalamıştır. kifayet ettiği yahud etmediği ayrıca zırhklan dolayısile serbest güreşe seçtiği Mototiklet çarptı münakaşa edilebilir. Galatasaraydan Ahmed, Mustafa, Sa Yani adında bir gencin idaresindeki Hissei menafile beslenen Ziraat Bandık. Hüseyin, Ibrahim, Hüseyin, Faik, motörsiklet, Samatyada Yeniperiler kasının çiftçiden teşkilâtın evsafını Ankaralı Hüseyin, Adnan, Çoban Mehdüşürecek hasis bir tasarruf emeli güt caddesinden geçerken 6 yaşında Yılmaz medle serbest güreşe çalışanlar arasında miyerek sermayesi için en küçük te adındaki çocuğa çarpmış ve yaralamışyapılacakhr. İlk defa yapılacak serbest mettü üsleri bulması lâzırftdı. tır. Yaralı hastaneye kaldırılmış, Yani güreş müsabakalan herkes için açık olaBir sırada bankanın Ziraat Bankası vakalanmıştır. caktır. mevzuu haricine çıkan işleri çiftfiden Müsabakalara saat dörtte başlanacaken küçük temettü aramak çaresi telâk Dr. Mazhar Otmamn otomobili de hr. adam yaraladı ki edilmiş ve ettirilmişti... Halbuki buna mukabil gayrimenkul emvale ya Doktor Mazhar Osmana aid hususî Boks müsabakaları tırılan fonlar faaliyet sahasını ve ge otomobil Köprüden geçerken Ali adm**• lstanbul boks heyeti 24 mayısta büyük lir miktarını azaltarak bu telâkkilerin Ziraat Bdnkasırur. devlet müessese yalnız bir tarafı olduğunu ve diğer ta da bir adama çarpmış ve başından ya bir boks müsabakası tertib etmiştir. leri arasır.r'aki mevkü (Hayir müesse • rafının boşluktan ibaret bulunduğunu ralamıştır. Yaralı tedavi altına alınmış Galatasaray kulübü salonunda yapı şoför hakkmda tahkikata başlanmıştır. sesi) olmaktır... otomatik bir anlatışla ispat eylemiştir. lacak boks müsabakalan herkese açık DİREKTEN DÜŞEREK YARALANOnda bu vasıftan başka şey bulmak Bir takım aksaklıklarla şu inkılâb ve mümkün değildir. Hayır müessesi ol DI Büyükadada iskele civarındaki olacaktır. ilerleme devrinde bütün resmî ve millî Müsabakalar bütün sikletler üzerinden mak haysiyetile (menafii umuma) bir elektrik direğinde telleri tamir e müesseselerin sonunda kalmış değil pek yani (hususî bir âmmeye) aiddir ki den Belediye elektrik memuru Avni, yapılacaktır. geride kalmış bulunan Ziraat Ban buna zürra sınıfı denilmektedir. kasmda bu halin sebebi [banka huku direğin devrilmesi üzerine yere düşe Pazar günü Yalovada yüzme Zürra sımfına yardımı bir muvazaa kî vaziyetinin ilme ve hakikate uygun rek ağır surette yaralanmıştır. Ayni dimüsabakaları yapılacak şeklinde cereyan etmek dolayısile i rek devrilirken yoldan geçen Ali adınbir şekilde tayin edilmemesidir..] darenin banka prensiplerine iştinad tstanbul ve Kocaeli yüzücülerinin Ya(Anonim şirket) denilen bankanın da bir adama da çarparak onu da alnınettirilmesi zaruridir. lorı irtVzundayapıJan idmanlarmın ne*' "~ sermayesi üzerinde [devlet haric tutu dan yaralamıştır. * ** ticeleri anlaşılmak üzere on mayıs pazar lursa] yalnız banknva borclu olanla BENZtNLERt SÖNDÜRÜRKEN Yani muamelâtının banka prensiple rın menfi bir alâkası vardır... günü bir yüzme müsabakası yapılacaktır. KENDİ YANDI Dün öğleden sonra, rine istinad ettirilmesinin zarurî icabı Eğer çiftçiler bankanın sermayedarBu müsabakalar ilk defa tatlı su dereonda bankaların gaî icablarına uymağa ları addedilir ve banka bu menfi alâ Divanyolunda benzinci Saimin dükkâ sebeb ittihaz edılirse ki bir sıra da bu kası olanların umumî menfaate istinad nmda bir motörün elektrik kablosu celerimizi tesbit edeceği için büyük bir na sapılmıştır Ziraat Bankasının vü eden heyet halindeki reylerine bırakı kontak yapmış ve çıkan şerare yerde ehemmiyetle karşılanacaktır, cud sebebleri selbedilmiş olur. Denizcilik Federasyonu Olimpiyad lırsa meselenin kesbedeceği mahjyetin dökülü bulunan benzin döküntülerini Membaı umuma matruh bir teklif o ne olacağını pk kısa bir düşünüşle an ateşlemiştir. Bu benzinlerin asıl ben larda kabul edilen yanş teknelerini de lan bir sermayeyi bir hususa hasır ve lamak mümkündür. •in deposunu tutuşturacağmdan korkan hazırladığından 15 mayıstan itibaren kütahsis eylemek müesseseyi • hayır mü Bugünkü vaziyete gelince: Kimi tem Saim alevleri söndürmek isterken vücu rekçiler bu tekneler üzerinde çalışmala essesesi katagorisinde merhamet mü sil ettiği, kime vekâlet eylediği, kime dünün muhtelif yerlerinden yanmıştır. ra başlıyacaklardır. essesesi haline koymaktır. Halbuki Zi karşı mes'ul olduğu meçhuldür. Bu şeBerlin Olimpiyadına iştirak edecek üç MÜZEYt DE SOYMAK İSTEMtŞ raat Bankasının mahiyeti «merhamete» kilde idare olunan bir müessese vıcLER İstanbulun birçok yerlerinde kürekçi için de 1 hazirandan, 15 haziradeğil «yardıma» muhtac olan çiftçilerin dan ve hamiyet hislerine tâbi olan veihtiyacını görmektir. Bu ihtiyacm şek ya bir heves yahud mefkurenin tahak hırsızhk yapan bir kumpanyanın yaka na kadar seçme müsabakaları yapıla caktır. lini ve nev'ini çiftçi hayatının hususi kukuna çalışan hususî cemiyetlerden landığını yazmıştık. yeti tayin eder. tkinci şube müdürlüğü bu hırsızlar Hava şartlarma gö're idmanlar muh başka şey addolunamaz. Hulâsa edince: Vergiden hâsıl ol hakkındaki tahkikata devam etmekte telif yerlerde, hazirandaki seçme müsa** * makla devlet malı ve bu haysiyetle devbakalan da Modada yapılacaktır. Avrupamn Onyedinci asırda başlıyan dir. let müessesesi olan Ziraat Bankası huHırsızların Müzeyi soymak için de iktısadî inkişafı ve Onsekizinci asırda susî ihtiyaclarına tahsis edildiği çiftçi inkişafla Ondokuzuncu asırda devam hazırlandıkları anlaşılmıştır. sımfına banka prensipleri dairesindeki eyliyen inkılâbı siyasî vakıalarm üze Bunların çaldıklan mallardan bir amellerile banka gayelerinden ayrı bir rinde en büyük bir hâdise görmüştür ki kısmuım sahibleri henüz bulunama tarzda yardım eden bir hayır müesse o da yıkılan içtimaî sımfların altından mıştır. sesidir: IBaştarafı 1 incı sahifede] iktısadî sımfların filizlenmesidir. BAŞINA Çtvt BATMIŞ Eminö kında Iktısad Vekâletinden verilen emŞeklinde tarif olunur ki, bu tarif Ban(Sen Simon) da ifadesini bulan bu nünde İmaret sokağında 18 sayıh evde rin tatbikı hakkındaki programı hazırlakanın bugünkü vaziyetine, gaye ve hâdise birisi ilim ve nazariyat diğeri maksadlarma tamamı tamamına teva oturan îshakın beş yaşındaki kızı Ma mışlardır. Beş müfettiş dün sabahtan itihayat ve tatbikat sahasmda tekâmüller fuk etmez. hire, dün, evin sofasmda oynarken bir göstermiş, Avrupa hayat ve iktısadî baren bu program mucibince muhtelif siHalbuki Ziraat Bankasının en hakikî şartlarma göre oralarda çiftçi sınıfı çivinin üstüne düşmüş, çivi başına ba gorta şirketlerinde teftişe başlamışlardır. tarifi budur ve ilk teşkilinde dövizi onın müdafaasına lâzım vesait hazırlan tarak tehlikeli surette yaralamıştır. Her sigorta şirketinin primleri, kâr ve larak kullanılan bir izahın tam muadiYaralı, Haseki hastanesine kaldırü zarar hesablan, portföy miktarı, alacaklı dığı gibi Tanzimatı Hayriyeden sonra lidir ki: «Fıkarayi zürraı muhtekir ve teessüs eden yeni devlet nizamı içinde mıştır. ve borclu hesabı carileri ve karşılık mikmurabahacıların elinden kurtarmak> birdenbire 'canlanan ve fışkıran muraKAĞroHANE DEREStNDE BİR CE tarları tesbit ve tetkik edilecektir. tır. bahacılık bilhassa [Ermeni murabahaBu dövizde «fakır> kelimesi «ihtiyac> cılığı] karşısında (memleket sandık SED BULUNDU Dün Kâğıdhane Diğer taraftan, îktısad Vekâleti Başkelimesinin irca edildiği en dar bir ta ları), (menafi sandıklan) ve nihayet deresinde bir cesed bulunmuştur. Bu müfettişliğine, Türkiye Millî Sigorta Şirbir ve o zaman Ziraat Bankasının ve Ziraat Bankası şeklinde vücude getiri cesedin Kayserili Mehmed oğlu Hüsey ketile Föniks 5irkeri ve diğer şirketlere memleketin tâbi bulunduğu maddî ve len çiftçiyi müdafaa teşkilâtında [fı ne aid olduğu anlaşılmıştır. Ölüm hak dair bazı şikâyetler vuku bulmuştur. manevî şeraite en uygun bir keyfiyet karayi zürraı muhtekir ve murabahacı kmda tahkikat yapılmaktadır. Başmüfettişlik bu şikâyetler üzerinde de olarak kullanılmıştır. ların elinden kurtarmak] dövizile işe tetkikat yaptırmaktadır. • (Lüzum ve icab) şeklinde his ve mü başlanılmıştı [2]. îki sigorta şirketinin aciz haline düşÖlçü sahtekârhğı yapanlar şahede edüen şeyler devletin asıl meşBizim memleketimizde Ermeni mumesıle hasıl olan fena vaziyetin önüne guüyetinin mevzuu haricinde kalmakla Ankara 6 (Telefonla) Evvelce. İsberaber alâkasızbk gösterememesinden rabahacılığının keskin tesiri kalmamış tanbulda Tophane civarında bir ölçü geçmek için idarî tedbirler almak üzere dölayı ona mülhak bir şekil verilmiş ve sa da ihtiyaclı çiftçilerin pençelerinde fabrikasında yakalanan binlerce sahte şehrimize gelmiş olan iç ticaret umum tevdi edilmiş olan Ziraat Bankasına o ıstırab çektikleri faizcüer ortadan ta olçüye aid tahkikat raporu Vekâletçe müdürü Mümtaz buradaki işleri henüz zamandanberi mahiyet değiştirtecek mamen kalkmış değildir. Bununla be tetkik edilmiş ve maznunların bu suç bitmediğinden Ankaraya hareketini geri hiçbir hal cereyan etmemiştir. Bilâkis raber çiftçileri yalnız murabahacılara ları irtikâb ettikleri kanaatine varıl bırakmıştır. mutlakiyet devrinde asıl hedeflerine karşı müdafaa etmek değil, dünya ik mıştır. Fönikt ve Milli tigortamn vaziyeti yürümekte maruz bulunduğu müşkü [1] Ziraat Bankasında dahilî bir ıslahat Suçlu fabrika direktörü Benbasat ile Millî Sigorta Şirketi idare meclisi, dün lâtın tamamen bertaraf olması dolayı yapılması gayesilc, girişilen işlerin tevlid ustabaşısı ve bu işle alâkadar olan diettiği tabii karışıklıkların bir anarşi ve in ğer ameleler Adliye Vekâleti vasıtasile bir toplantı yaparak tasfiye karan verilsiie prensiplerini daha metanetle tat bik ve takib eylemek imkânı hâsıl ol hilâle varmaması için disiplin tesisi namına mahkemeye tevdi olunmuşlardır. Bu mek üzere şirket heyeti umumiyesinin 8 banka maliye mtifettişlerinin idaresi altıhaziranda fevkalâde içtimaa çağırılmasımuştu [1]. na konulmuştu. Ondan sonra Ziraat Ban. sahtekârhğın muhakemesi İstanbulda nı kararlaştırmıştır. Bu toplantıda, tasgörülecektir. Buna rağmen Ziraat Bankasının ken kasında bir «sıkı formalist ve maliyeci> fiye karan verilmesi, tasfiye memurlan ve zihniyeti ana prensipleri bogmuştur. Madi nefsinden ve teşkilâtının serbest arzu ve ihtiyarmdan çıkmıyan ve ancak liyecilikte hâkim zihniyet «menfaat> kelu tısadiyatınm ve beynelmilel ticaretin murakıblerin tayini ve ücretlerinin tesbimesinin gösterdigi yolda «tnenfaat> mülâkanunlarm ve efkârı umumiyenin taz hazasmdan başka bir mülâhaza lle olmı aldığı şekle göre harice karşı da mu tine karar verilecektir. yikı altında yapılan ziraî yardımlar yarak yürümekten ibarettir ki maslahatın hafaza lüzumları hissedilmektedir. Türkiye Millî Sigorta Şirketinde ilk Bu işlerle bugünkü anonim şirketi haricinde ziraî yardım kisvesi altında tıpkmdan dogmuş bir şeydlr. tahkikatı müfettiş Nahid Tahsin yaptığı yahud apaşikâr başka türlü faaliyetler [2] Avrupadaki Yahudi murabahacılığı yaziyetindeki Ziraat Bankasının özlü için bundan sonraki tahkikata da kendiinkişaf etmiştir. Ve bu faaliyetlerden yerine Türkiyede bir Ermeni murabahacılığı ğünde haiz olmaması icab eden alâkayı sinin devam etmesi münasib görülmüş ve münasib yerde yetiştirilmiyen bir a o kadar yaman bir tevessü göstermiştir ki ancak devletin müdahale şeklinde tehalkm en kıymetli arazisi ETmenilerin eli zahür gösteren emirleri uyandırmak Nahid Tahsin dün şirketin hesablarına ğac gibi memleket iktısadiyatında da ne geçtıkten sonra rakabetleri de âdeta tadır. vazıyed etmiştir. Nahid Tahsin, ayni za'•üyük faydalar doğmamıştır. galeb şeklinde . onların eline gecmekte idi. Ziraat Bankasını normal bir faaliyet tnanda Föniksin hesablannı da tetkik et#** Anadoluda yapılacak basit bir tetkik yalnız ve muayyen bir prensip sahibi etmek mektedir. Şimdiye kadar Föniksin hayat karakter kuvvetinden ibaret bir Ziraat Bankasının hayir müessesesi Rrmenilerin halkı faizcilikfle nasıl vasıta lle mahvet için ona hakikî mevkiini. hukuki vazi kısmmda 2000 portföy üzerinde tetkikat merhamet değil yardım şek tlkl«rinl gosterir... yetini vermek artık farzolmuştur. yapılmıştır. lkinci devre büsbütün heyecanlı ve zevkli bir $ekilde cereyan etmiş, tngilizler düştükleri fena vaziyetten kurtulmak için bütün mevcudiyetlerile çalışmağa başlamışlardır. Avusturya takımı elde ettiği üstünlüğü kaçırmamak için îngilizlerden fazla çalışmağa mecbur olmuşlar, bunda muvaffak olarak bu devrede ancak bir gol yiyerek maçı 2 1 kazanmışlardır. Gazetelerin mütaleaları Paris 6 (A.A.) Sabah gazeteleri bilhassa dahilî siyaset ve para meselesile meşgul olmaktadır. Sosyalist Paul Faure, Petit Parisiende yazdığı bir yazıda sosyalistlerin halkçılar cephesinin diğer partilerile birlikte veya icab ederse yalnız başına hükumet mes'uliyetini deruhde edeceğini bildir mektedir. Leon Blum, Populairede para meselesini tetkik ederek halkçılar cephesinin bir finans paniğine muarız olduğunu yaz maktadır. Oevre gatezesi de, son günler içinde Fransadan harice çıkan altın miktanm bir buçuk milyar frank tahmin etmektedir. Gazetelerin neşriyatından umumî o larak anlaşıldığına göre, halkçılar cephefinin Fransa bankasına itimadı yoktur. Habeş meselesi yüzünden [Baştarafı 1 inct sahifede} letlerin bu hareketi Londra siyasî mehafilinde derin bir tesir yapmıştır. Mevzuubahs küçük devletlerin, Ce miyeti Akvamın pazartesi günkü top lantısına iştirak edip etmiyecekleri henüz beîli değildir. Bu mesele cumartesi günü küçük devletlerin iştirakile Cenevrede yapılacak toplantıda kararlaştırılacaktır. hsında Habeş meselesme dair verilen kararlar hakkında sıkı bir ketumiyet muhafaza edilmektedir. Muhaliflerden Sir Arşibald Sinkler söz alarak Habeş meselesine karşı İngilterenin tuttuğu yolu şiddetle tenkid ederek İngilterenin İtalyan Habeş harbinden mes'ul olduğunu söylemiş ve zecrî tedbirlerin devamını istiyerek demiştir ki: « İngiltere Cemiyeti Akvamda resmen ve âlenen zecrî tedbirlerin devamını ve hatta teşdidini istemelidir. îngiltere bu gibi alenî bir teklif yaptığı takdirde Fransa bu harekete iştiraki reddedemiyecektir.» | Bir çok muhalif meb'uslar da söz alarak hükumeti şiddetle tenkid etmişler ve 52 millet tarafından İtalyaya karşı verilen kararlann harfiyyen tatbikını istemişlerdir. Avam Kamarasında, hükumet ikiyüzlülük yapmış olmakla itham edildi Londra 6 (Hususî) Kabine bu sabah toplanarak Habeş meselesini tetkik etmiş ve öğleden sonra Avam Kamarasında bu mesele hakkında Hariciye Nazın tarafından verilecek izahatı tesbit etmiştir. Sigorta şirketlerinin teftişine başlandı Öğleden sonra Avam Kamarasında haricî siyaset hakkında mühim bir münakaşa yapılmıştır. Muhaliflerden M. DolEski Hariciye Nazın Sir Usten Çemton söz alarak hükumetten şunları sor berlain münakaşaya iştirak ederek, mu muştur: « ingiliz hükumeti bilâhare yardım haliflerin noktai nazarına iştirak edemivadile Habeşleri Italyanlara karşı harbe yeceğini söylemiş ve demiştir ki: teşvik etmiştir. Hükumet tarafından Habeş hükumetine bu yolda ümidler verilmiş midir? Bundan başka Cemiyeti Akva ram nüfuzunu kurtarmak üzere İngiliz hükumeti tarafından ne gibi tedbir alın mıştır ve bugünkü vaziyet karşısında ne gibi bir hattı hareket takib edecektir?» «Simdiye kadar malî ve iktısadî tedbirler kâfi idi. Fakat bugün vaziyet büsbütün değişmiştir. Bugünkü şerait altında teşdidden sarfınazar zecrî tedbirlere devam etmek bile çok tehlikelidir. Bu tehlike zannedildiğinden daha büyüktür. Avrupa Habeş işile meşgul olduğu için kendisini yakından tehdid eden harb tehlikesini görememiştir. Halbuki Avrupa çok ciddî tehlikeler karşısında bulunmaktadır. Alman askerlerinin Rene girmesi neticesinde tahaddüs eden tehlikeyi azaltmak için Almanyt nm Cemiyeti Akvama avdetini temin etmek lâzım geldiği bir zamanda yeni müşkülât çıkarmak Avrupayı tehlikeye 8Ürüklemeğe muadil olacaktır.» Edenin cevabt Hükumet namına söz alan Hariciye Nazm Eden bu suallere cevaben şunlan söylemiştir: « îngiltere hiçbir zaman Cemiyeti Akvam paktı ruhundan aynlmamıştır. Hatta herkesten evvel petrol ambargosunun tatbikını istemiştir. Zecrî tedbirlerin tatbikına başlandığı zaman, bu tedbirlerin müessir olmadığı anlaşılmıştı. Süveyş kanalını kapamak yegâne müessir tedbir olacaktı. Fakat bu takdirde harb mu hakkaktı. Halbuki îngiltere kollektif tedbirlerle meseleyi halletmek taraftarı bulunuyor ve kendi başına dünya sulhunu ihlâl edecek bir hatve atmaktan çekiniyordu. Bu husustaki noktai nazarımız bugün bile değişmiş değildir. Haricî siyasetin idaresinde herşeyden evvel ha kikatleri olduklan gibi görmek lâzımdır. Önümüzdeki pazartesi günü Cemiyeti Akvam konseyi Cenevrede toplanacak tır. İngiliz hükumeti mevcud meselelerin kollektif emniyet esası dahilinde ve kolektif tedbirlerle halledilmesini müdafaa edecek ve alınacak kollektif tedbirlerde kendi hissesine düşecek herhangi vazifeyi derhal ifaya hazır olduğunu bir defa daha resmen bildirecektir.» Salâhiyettar İngiliz mehafilinde te min edildiğine göre, îngiliz hükumeti Habeş meselesinin bugünkü vaziyeti karşı sında takib edeceği hattı hareketi bildir mezden evvel, İtalya ile Cemiyeti Ak vam konseyinin diğer azalannın noktai nazarlannı bilmek istiyecektir. Bundan dolayıdır ki kabinenin bu sabahki toplaa Milletler Cemiyeti ıslah edilecek Londra 6 ( A . A . ) Siyasî mehafil, Milletler Cemiyetinin Habeş meselesinde uğramış olduğu muvaffakiyetsizlik dolayısile, îngiltere hükumetinin mezkur Cemiyette bir reform yapılmasını istiyeçeği mütaleasında bulunmaktadırlar. Oğrenildiğine göre bu reform, şu noktalan derpiş edecektir: 1 Versay muahedenamesi ahkâ mının Milletler Cemiyeti mukavelename. sinden tefriki. 2 Karşılıklı yardım taahhüdleri< mıntakalara hasredilecektir. Dünya, bir takım mıntakalara ayrılacaktırt Her mıntakada bulunan devletler, hemen karşılıklı yardımda bulunmağa mecbur olacaklardır. Ayni siyasî mehafil, böyle bir reformun îngiltereye, garbî Avrupaya karşi taahhüdlerini tahdid edebilmek imkânını bahşedeceği mütaleasını ileri sürmektedirler. Îngiltere hükumeti, Habeş işi halli^ dilir edilmez bu meseleyi dikkat ve flıtîmamla tetkik etmek taıavvurundadu.

Bu sayıdan diğer sayfalar: