18 Nisan 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ÇOCUK arabaları En son model En uygıın fiyat ŞARK PAZARI BAZAR du LEVANT 314 Istıklâl caddesi Beyoglu Türkiyenin her tarahna gönderilir. umhuri Gıdalarımızın imal tarzları da çok sıkı bir kontrola tâbi tutulacak Ankara 17 (Telefonla) Zarurî ıhtiyaclardan olan ve memlekette umumî şekılde istihsal edilen gıda maddelerinin esaslı ve sıkı bir kontroldan geçirilmesı hükumetçe kararlaştırıldı. Sıhhat Vekâ leti, gıda maddelerinin yalnız evsafını değil, ayni zamanda imal tarzlarını da tesbit eden bir nizrfmname hazırlamakta FOTO = MAGAZiN Aylık San'at ve Salon mecmuası 1 Mayısta çıkıyor Cağaloğlu Kızılay caddesi Uçak Basımevi Tel: 24008 Sekiz tablo, zengin resim ve tanınmış muharrirlerin yazılarile 100 sahife ÎSTANBUL CAĞALOĞLD Telgni ve mektub adresl: Cnmnurlyet, İstanbuj • Posta fcutusu: tstanlral Ne 240 Telefon: Basmuharrtr »e evi 22368 r»hrtı hevetlî 24298 tdare »e matbaa csnu 24299 24290 Pazartesi 18 Nisan 1938 Gıda maddelerinin kontrolu için bir nizamname hazırlanıyor Gittikçe daha ucuz ve istikrarlı bir hayata doğru Romanyada dün mühim siyasî tevkifat yapıldı Dağıldığı resmen bildirilmiş olan ((Demir muhafızlar» teşkilâtının gizliden gizliye faaliyette bulunduğu ve Bükreş üzerine müsellâh bir yürüyüş hazırladığı kesfolundu Dernir muhafızların pizli faaliyeti Halk lehine konan tedbirlerin kontrolu işi, bu kontrol organlarından bir kısmının ellerinde suiistimal yapıldtğına aid tevatür haddini geçen bir rivayet vardır. Bilhassa beledî tedbirlerin bu noktadan ibretle tetkik ve mülâhazaya alınmağa değeri olduğunda hiç süphe yoktur elâl Bayar hükumeti, içtimaî hayatımıza ve maişetimize çeki düzen vermek gayretındedir: Tabiî onu daha muntazam ve mes'ud kılmak iyi maksadıie. Hükumet ve belediyelerce ihtiyar olunan fedakârlıklarla eti ucuzlatan tedbir bu cümleden olduğu gibi alışverişte pazarlık usulünü kaldıracak maktu fiat tesisi için hazırlanan kanun lâyihası da gene bu cümleye ithal olunabilir. Nitekim hayatı ucuzlatmak için bir mütehassısa umumî surette icra ettirilmekte olan tetkikler de hep bu maksadı kovalıyor. Gıde gide bütün bu gayretlerin bazı prensipleri tebellür ettireceğine inanmak lâzımdır. Filhakika içtimaî hayat nizamını teşkil eden münasebetlerin iyileşmesi ve hayatın ucuzlıyarak kolaylaşması en sonunda münferid tedbirlerden ziyade umumî prensip kaidelerine dayanarak tahakkuk edebilir. Bu itibarladır ki hayatı ucuzlatmak için tetkikler icra eden zatın çalışmaları neticesini ehemmiyetle bekliyoruz. Bu tetkikler biter bitmez onları hulâsa edecek raporun derhal ve aynen "neşrı pek muvâTılToîacaginffîI kaydetmis bulunalım. Bu yoldaki tetkiklerin iyi ve fena taraflarını tesbit için memleket efkârı umumiyesinden daha tesirli bir kontrol tasavvur edemiyoruz da onun için. Filistinde vahim hâdiseler Kudiis ve Hayfada dün müsademeler oldu Pusuya düşürülen Arablardan yirmi kişi öldü, birçok da ağır yaralı var dır. Nizamnamede yağ, süt, pekmez, pastırma ve sucuk gibi halkın zarurî ıhtiyaclanndan olan maddelerin ne şerait dahilinde ve ne şekilde hazırlanacağı hakkmda hükümler vardır. Bükreş 17 Yüzbaşı daf ederek bütün siyasî partiBaşta pastırma ve sucuk olmak üzere Codreanu ile muhtelif demir ler ve cemiyetler aleyhinde şidbu gibi maddeler imalâtmda ekseriya muhafız teşekküllerinın şefdetli tedbirler almıştı. {Arkası Sa. 1 sütun 5 <e] lerinden 200 kisi tevkıf edilHareketin şefi Codreanu miştir. Bu tevkifat Bükreşderhal partinin feshedildiğini te ve memleketin birçok yerresmen ilân etmiş ve Rumen lerınde yapılmıştır. topraklarmı terkedeceğini bilDiğer cihetten demir mudirmişti. Fakat bu bir manevhafızlarla bilhassa sıkı münaradan ibaretti. Çünkü polis sebetler idame eden ve AICordreanu'nun arkadaşlanna man taraftarı müfrit sağ ceyazdığı bir mektubu ele geçirnahm naşiri efkârı olan Cumişti. rentul gazetesi kat'î surette ; Codreanu mektubunda parkapatılmıştır. Demir muhafız • teşkilâtı reisi Codreanu > tisini zâhiren feshettiğini ve Rumen hükumeti bütün ebir teftiş esnasında faaliyetine devam edileceğini yaletlerden gelen haberlere istinad ederek demir muhafız habildirmekte idi. reketine karşı bu tedbirleri almak lüzumunu hissetmiştir. Polis bundan başka partinin Bükreş üzerine bir yürüyüş Malum olduğu veçhile yeni kanunu esasî ilân edildiği zahazırladığını öğrenmiştir. man Mironcristea hükumeti bilhassa demir muhafızlan istih[Arkası Sa. 3 sütun 6 dai Hariciye Vekili Ankara yolunda Adana 17 (Telefonla) Hariciye Vekilimiz Tevfik Rüştü Aras, bugünkü Toros ekspresile Suriyeden şehrimize geldi. Vekil, istasyonda kendisini karşılıyanlarla bir müddet görüştü. 1 * hâmil bulunan tren, yanm sa81 atlik bir tevakkuftan sonra Ankaraya doğru yoluna devam etti. Telefon ve telgrafları altüst eden hâdise I «Mıknatıs fırtınası»nedir ve nasıl vuku bulur ? Pusula ibrelerini de f»şırtan bu fırtma Rasathane müdürümüz şayanı dikkat izahat veriyor Yeni mücadelelere sahne olan Herhalde muhakkak olan birşey var: Kudüs 17 Ingiliz kuvvetleri, ArabBasbakan Celâl Bayar Türkiyemizde haları bir pusuya düşürmüşlerdir. Cereyan yat seviyesine behemehal onu azçok refaeden şiddetli müsademede 20 Arab ölha götüren bir yükseklik vermek istiyor. Bu cok milletsever azme bütün milletçe olanca kuvvetımizle muzaheret etmekliğimiz lâzımdır: Fikren ve filen. Maktu fiatta nark maksadı da var mı, yok mu bilmiyoruz. Lâyihanın mucib sebeblerinden bunu anlıyamadık. Lâyiha, alışverişin pazarlıktan kurtarılması lüzumunda ısrar ederken işin anlâkî cephesine daha çok ehemmiyet veriyor görünüyor. Pazarlıkla alıcı satıcı iki vatandasın bin dereve Kudüsten umumî bir görünüş müs. ve birçok Arab da yaralanmıştır. Bu müsademe Cenine mıntakasında olmuştur. lArkası Sa. 1 sütun 6 da] Ingiliz Italyan anlaşması her tarafta iyi tesir yaptı Alman ve Fransız gazeteleri Romada imzalanan anlaşmayı sulh için bir muvaffakiyet addediyorlar den su getirerek yekdığeri kandır Londra ! 7 Evening Standard gaze laşmalar Fransız Italyan mukarenetile mağa çal'şması hakikaten güzel bir manzara ve iyi bir hareket değildir. Bu işte tesinin yazdığına göre, Başvekil Çem başlıyacak ve bunu Almanya ile bir analdanacak ekseriya alıcı olduğu için işin berlayn'ın noktai nazarı Ingiliz Italyan laşma takib edecektir. Alman gazetelerinin neşriyatı iktısadî manası da ekseriya müstehlik anlaşmasının bütün Avrupada sulh ve Berlin 1 7 Alman gazeteleri, Italaleyhine ç:kar demek olur. Elbette bu çir istikrarı temin edecek geniş bir hareketin yan İngiliz itilâfı hakkmda müsaid mükin halin düzeltilmesi çok iyidir. Nasıl?.. başlangıcı olduğu mütaleasındadır. Çemberlayn derhal buna mümasil di talealar serdetmekte ve bu itilâfm M. Biz bu işi yalnız kanunda temas olunan ğer bir takım anlasmalara tevessül edil Çemberlayn ile Mussolini'nin realist zihağır cezaların halledebileceğine pek ihtimal vermiyoruz ve maktu fiat için kona mesi teşebbüsünde bulunacak ve bu an[Arkası Sa. 7 sütun 5 tej cak kaide ve müeyyidelerin fena tatbikat «ıııııııııııııııııııııııııııııtMiııııııııııııınıııııııııııııiMiııııııııııııııııııııiıııııııııııııııııııııııııırııııııııııııuıııııııııııııınınııııııııııııııııııııııııııııııııııı çılar elinde birer zulüm aleti olabileceklerini de hesaba katmamazlık edemiyoruz. Bu noktada çok acı bir yarayı olanca yanıklığile hükumetimizin dikkat gözü önüne koymak isteriz: Halk lehine konan tedbirlerin kontrolu işi bu kontrol organlarından bir kısmının ellerinde suiistimal aleti yapıldığına aid tevatür haddini geçen bir rivayet vardır. Bilhassa beledî tedbirlerin bu noktadan ibretle tetkik ve mülâhazaya alınmağa değeri olduğunda hiç şüphe yoktur. Herhangi bir kontrolu yapacaklarm o kontrolla istihdaf olunan maksad üzerinde vicdanî kanaat hasıl ettirecek vukuf, malumat ve karakterle mücehhez olmaları lâzımdır. Kontrolu yapanlar vazifelerini suiistimal mi ediyorlar? O halde onlan da kontrol ederiz denilemez. Çünkü bu takdirde kontrolu yapanları kontrol edecekleri de kontrol etmek lâzım gelir diyen sonu gelmez bir yola girmiş oluruz. Umurnî hayatı tanzim edecek bu türlü iktısadî, ahlâki ve içtimaî tedbirleri münhasıran iktısadî olan başka tedbirlerle teyid ve takviye etmeğe ihtiyac bulunduğunu takdir edıyoruz. Etin on kuruş ucuzlaması halk için büyük bir iyilik teşkil Profesör Pittar dün gece şehrimizden ayrıldı Değerli âlimi Üniversite erkânı, talebeleri ve kalabalık bir halk teşyi etti E\rvelki sabah Amerika, Kanada ve Trablusşam 16 Hariciye Vekili Büyük Britanyada çok mühim mete doktor Aras, Providans vapurile Beyruta orolojik tahavvülât ve teşettütleri mu gelmiştir. Lübnan Hariciye Nazırı, Bey cıb olan kuvvetli bir manyetik hâhiserut ve Antakya baskonsoloslukları, İs lerin vukua geldiğini, Londradan bir kenderun konsolosu ve âli komiserlik er telgraf haberi olarak bildirmiştik. Ingilterede geceyarısına doğru hissokânı tarafından motörlerle vapurda karşılanmıştır. [Arkası Sa. 3 sütun 4 te] lunan ve bilhassa telefon ve telgraf muhaberatını altüst eden bu hâdise esnasında pusula ibreleri mühim aykırılık lar kaydetmiş, elektro manyetik cereyanlar yüzünden bütün telefon zilleri çalmış, muhaberat durmuştur. Bu şaşırtıcı hal. kutub fecri gibi ciddî hâdiselerle müterafik olduğu için Ra sadhane müdürü Fatine müracaat et tik ve kendisinden bu hâdise hakkında izahat istedık. Rasadhanenin değerli müdürü, bu hâdisenin yeni bir keşifle alâkadar olamıyacağım kaydettikten sonra şunları söyledi: [Arkası Sa. 5 sütun 6 da] Atina 17 Atina Rotari kulübü, Rasathane müdürü üstad Fatin dün Türkiye büyük elçisi Ruşen Eşref lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMlllllltlllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllH Ünaydın şerefine bir ziyafet vermiştir. Türk Elen dostluğu etrafında hararetli tezahürlere vesile teşkil eden bu ziyafette, ayni zamanda, Türkiye elçiliği yük sek memurları da hazır bulunmuştur. Ziyafet esnasında sabık Matbuat direktörü M. Moshopulos, Türk edebiyatı hakkmda parlak bir musahabe yapmış ve bu münasebetle Ruşen Eşref Unaydınm edebî eserlerini okumuştur. lArkası Sa. 7 sütun 3 te\ Beyrutta Atinada dün verilen ziyafet Toplantı, Türk Yunan dostlugunun bir daha tezahürüne vesile oldu Istanbulda dünkü spor hareketleri Büyük san'atkâr Cortot'nun konseri Muhtelif sahalarda futbol maçları, bisiklet ve yürüyüş yarışları yapıldı, basketbol turnuvalarına devam edildi Viyanalılar Ankara muhtelîtini 5 0 yendi A* YUNUS NADt [Arkası Sa. 4 sütun 3 tel Profesör Pittar, dün akşam hareketinden evvel Sirkeci garında kendisini teşyie gelenlerin arasında r Yazın 7 nci sahifemizde) Bu akşam şehrimizde bir konser verecek olan büyük Fransız piyanisti A. Cortot (Yazısı 3 üncu sahifemizde) Şampiyonluğu kazanan Şişli ve Arnavudköy takımlan kupalannı aldıktan sonra bir arada Dün şehrimizin muhtelif semtlerinde larm çamur deryası halinde bulunmasma çeşidli spor hareketleri yapılmış ve bun rağmen, birinci plânı işgal etmiştir. ların içinde futbol, havanın yağışlı, sahalArkast Sa. 6 sütun 1 de]