June 7, 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r HER YERDE ARAY1NIZ M. TURHAN TAN1N EN GÜZEL ESERLERİNDEN BÎRİDÎR. Viyana Dönüşü . cnrn S3yi ' OUOZ umhuri tSTANBUL C A G A L O G L U Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet Istanbul Posta feutusu: tstanbul No 246 24298. Teiefon: Başmuharrlr ve evl: 22366. Tahrlı heyeti: tdare ve matbaa fcısmi 24299 24290 VATANDAŞ Ancak onun gölgesinde yaşaya bileceğjn bayrağını sev ve onu „ . , u 9 7 j r 9 n 1QOQ «311 • H3Zir3Il lOüö AYYILDIZI KEND1NDEN DOKUNMUŞ ve meıinos yününden yapılmıştır. Rengi, metaneti, kanunî e^safı garanti. Ist. Divanyolu, Türbe karsısı No. 135 yalmz Türk Bayrağı imalflt evinden al, çünkü : Türk bayrağı İmalflt evi Zekerlya Poladcan. fel. 23026 Japonlar Kantonla Hankeuyu Fransaya tecavuzler gene bombardıman ettiler Dün Ispanyol layyareleri Kanton'da 1,5OO kişî öldü, yeniden Fransız şehirleri Hankeu sokakları cesed dolu! üzerinde uçuşlar yaptılar imparatorluktan İngiltere, Japonyayı protesto dökülüp kalan Türkler etti, Hankeu'daki yerlî halk panik halinde kaçıyor Yeni Türkiye Türklüğüniin millî zihmyeti behemehal bu kardeşlerimiz arasında dahi inkişaf imkânları bulmalıdır. akın ve uzak Türk tarihile bütün mılletçe biraz fazla, yani lâyık olduğu derecede ehemmiyetle meşgul olmağa henüz başlıyamadık denebilir. İmparatorluk devrinin Türklüğü bile ılım ve tetkik nazarında henüz bakir bir mevzu sayılmak caızdir. İmparatorluk devrınin Türklüğü dediğimiz zaman hilâfetile beraber saltanatı asırlarca omuzlarında taşımış olan, yani otokrat bir rejimin hizmetine etek kuşanmış bulunan ecdadımızı kasdediyoruz. Devletin dinî bir mahiyeti haiz olması o devrin umumî hayatına kendi damgasını da basmış olmakla beraber Türklüğün kül altında yanmakta daim ateşe benziyen millî mahiyeti fıtrî bir dâhilik halinde için için yaşamaktan hâli kalmamıştır. Millî orijinleri itibarıle Türk olan gayrimüslimlere gelince tarihin bu çok bedihi hakikatine ancak İstiklâl Savaşımızın zaferle bitmesinden sonra Atatürk inkılâblarınm önümüzü aydınlatması sayesinde akıl erdirebildık. Rumelınde ve Anadoluda mahşere benzer çatışmalar ve çarpışmalann tasfiyelerinden sonradır ki bütün bu cidal ve kıtallenn, nihayet bunca vatandan sökülüp atılmalann hep kardeşler arasında boğuşmalar olduğunu öğrendık. Romanyada ve Bulgaristandaki gagavuz hıristiyan Türklerini ise daha dün bir, bugün iki yeni keşfettik!.. Avmpadan akın akın şarka saldırılan Ehlisalib ordulanna karşı Selçuk Türklerinin mukabele etmelen yetmedi. Türkler Osman oğullarının idaresinde yeni bir devlet kurarak şarkî Romayı istihlâfa kalkıştıkları zaman Ehlisalib gene yakamıza yapıştı. Avrupanın din muharebelerıni devam ettirmekteki taassubu hiç şüphesiz mukabil parti olan Türkler üzerinde ayni cinsten tesirler icra etmekten hâli kalmadı. Onun salibine bu hilâlle cevab verdı. Şu farkla ki Ehlisalib orduları bütün Avrupa hıristiyanlığmdan bir koalisyon yaptığı halde Türkler onlara karşı bütün ıslâmlıktan kuvvet toplıyan bir ehlihilâl çıkarmağı düşünmediler. Avrupanın Ehlisalibine yalnız Türkiye ve yalnız kendi kuvvetlerile mukabele etti. Kavgaların Avrupalı görüş ve anlayışındaki dinî mahiyetine karşı Türk tarafınm görüş ve anlayışında kuvvetli bir devlet siyaseti mahiyeti aşikârdır. Zâhirî şekillerin bu tezadında Türkün Avrupaya tefevvuk eden siyasî jenisini farketmemek mümkün olmaz. Ne çare ki sultanların L.yfi uğrunda başları kolayca uçuran kesif bir cehalet bu jeninin devamlı eserler vermesine mâni olmuş ve giderek devleti bütün bütün mahvetmek tehlikelerini bile göstermiştir. Hasta Adam, işte Avrupanın çoktan ölüme mahkum ettiği bu adamdı. Loid Corc'la Klemanso bu itikadın son kuvvetli taşıyıcılanydı. Harikaya benziyen bir irkilişle tarih bu akide sahiblerini tekzib etti. Meğer Hasta Adam paravanasının arkasında bir Türk milleti saklı ımış. Harbisinde altı okla ayaklanan yeni Türkiye kuvvetli bazularile gerip çektiği yayın resmettiği dairede kendisi için bilhassa şuurlu bir milliyetçilik devrini yaratmakla temayüz etmiş bulunmaktadır. Atatürkün bize açtığı nurlu şahrah üzerinde yürürken dünün hatalarını hayretle görüyor ve yarma çok geniş bir zihniyetle yürüyoruz. Cumhuriyet Türkiyesinde hergün kendi benliğimizi biraz daha fazla anladıkça bin zahmetlerle tasfiye oluna oluna nihayet Türklük Türkiyesinde karar kılan yeni ve muhakkak surette istikbali halinden daha mes'ud olmağa lArkası Sa. 7 sütun 3 ie] Süvariler Perşembe günü geliyor Istanbul halkını binicilerimizi karşılamağa davet ediyoruz Bu seneki Avrupa müsabakalarında, şimdiye kadar hiçbir spor şubemize nasib olmıyan parlak zaferler kazanan kahraman süvarilerimiz, perşembe günü öğleden sonra, Köstence yolile şehrimize geleceklerdir. Cumhuriyet, birkaç gün evvel, süvarilerimize parlak istikbal merasimi yapılmasını istemişti. Bu mcrasim programının bugün hazırlanacağmı haber aldık. Biz, resmî programın nekadar parlak olursa ol sun, halkımızın candan tezahürleri olmadıkça sönük kalacağı fikrindeyiz. Onun için, bütün Istanbul halkını, süvarilerimizi karşılamağa davet ediyoruz. Galata nhtımı, süvarilerimizi selâmlağa koşan halkı alacak genişlikte bir yer değildir. Onun için, ıstanbul halkının süvarilerimizin takft» edeceği güzergâhta yer yer toplanrp kahramanlarımızı alkışlamalarını teklif ediyoruz. Cumhuriyet, süvarilerimizin Galata rıhtımına muvasalat saatini, takib edecekleri güzergâhı ve bu yollardan hangi saatlerde geçip Harbiyedeki Süvari Binicilik okuluna gideceklerini, ayrıca yazacaktır. Daladiye hükumeti şiddetli askerî tedbirler alıyor Alikante'de batırılan bir İngiliz gemîsinde mürettebattan üc kisi öldü Cephede bulunan askerler için kiliselerde dua eden Japon kaduılan Londra, 6 (Hususî) Japon tayyareleri bu sabah saat 8,30 da ve 10,20 de Kanton şehrini ıki defa dsha bombardıman ederek yüzlerce bomba atmışlardır. Bombalardan bir kısmı Pol Dumer admdaki Fransız hastanesine isabet ederek hastanenin iki paviyonunu tahrib etmiştir. Hastane müdürü binbaşı Salek ile birçok hastalar yaralanmış, 2 hasta da ölmüştür. Bombalar şehirde de büyük tahribat yapmıştır. Ölüler arasında birçok kadın ve çocuk da vardır. lArkası Sa. 7 sütun 1 del Çekoslovak Başvekili Hodza'nın mühim nutku « Çekoslovak milleti şimdiye kadar sabır gösterdi. Bundan sonra da cesur olduğunu isbat edecektir» Prag 6 (Hususî) Başvekil M. Hodza muhtariyet taraftarı Slovakların dünkü nümayislerini protesto etmek üzere bugün tertib olunan mukabil mitingde bir nutuk irad etmiştir. Başvekil M. Hodza yüz elli bin kişinin istirak ettiği bu mitingdeki nutkunda ezcümle demiştir ki: « Çekoslovak milleti şimdiye kadar büyük bir sabır gösterdi. Bundan sonra da cesur olduğunu ispat edecektir. Son hâdiseler münasebetile hayatiyetini bütün dünyaya gösteren Çekoslovakya, millî vazifelerini şerefli surette ifa edecektir. Dün bu kürsüde söz söyliyenlerin Slo vaklar namına idarei kelâma hakları yoktur.» Halk Başvekilin bu sözlerine: « Kahrolsun hainler» diye muka bele etmiştir. [Arkası Sa. 3 sütun 1 de] 1 lllllllllllllllllllllllll Hükumetçi Ispanyanın Valansiya'da son günlerde siîâh altına çağırdığı Andaluz köylüleri kayid sırası bekliyor ?' v'4« Paris 6 (Hususî) Dokuz Frankist tayyaresi bu sabah Pirene mıntakasında Fransız topraklan üzerinde uçuşlar yapmışlardır. Sahilde bulunan bir Farnsız zırhlısile karadaki tayyare dafi topları derhal faaliyete geçerek üçer üçer uç ^ makta olan Frankist tayarelerini kaçır mışlardır. Tayyareler bomba atmadan Barselon istikametinde kaybolmuşlardır. [Arkast Sa. 7 sütun 5 tc] Loid Corc'un bir nutku Şehrimizde yeni bina inşaatı durdurulmıyacak Vali ve Belediye Reisinin verdiği izahat Vali ve Belediye Reisi Muhiddin Ustündağ şehir plânı ve yeni inşaat meseleleri etrafmda dün kendisile görüşen bir muharririmizin suallerine şu cevabları vermiştir: « Istanbulun imar plânını tekrar tercüme ettiriyoruz. Tercüme, ikmal edilir edilmez, Vekâletin tafdikma arzedeceğiz. Şehircilik mütehdssısmın inşaata nihayet verilmesi için Belediyeye müracaat ettiğine dair olan haberler yanlış anlaşılmıştır. Mütehassısın maksadı, inşaatın plâna uydurulmasıdır. Bu suretle yeni bina inşaatı, plânı bozmamış olacak • tır. lArkası Sa. 7 sütun 5 te] i Eski Başvekil hükumete Şehircilik mütehassısı M. Prust'un istediği şey, şiddetle hücum ediyor girişilecek inşaatın şehir plânına uydurulmasıdır Londra 6 ( H u susî) M. Loid Corc bugün Stat ford'da irad ettiği bir nutukla millî hükumet aleyhine şiddetli hücumlar da bulunmuş ve ezcümle demiştir ki: « ingiltere hükumeti diktatörlerle anlaşmak suretile Milletler Cemiyeti Loid Corç paktını ayaklar altına aldı ve dünya sulhunu felce uğrattı. Avrupada diktatör lere müzaheret etmek suretile Ingiliz kabinesi demokrasiyi ve hürriyeti tehlikeye düşürmüştür.» ı llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIfllMtlllMllllllllfllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllMIIIII Çek Başvekili M. Hodza IIIIIIIIII1IIIIIIII1I1III1IIIIIIIIIMIII1IIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Atina Üniversitelileri Dost ve müttefik devlet talebeleri, dün Cumhuriyet abidesine merasimle çelenk koydular Ingiliz hükümdarlarının Fransa seyahati 10 bin atlet Atinada Atina 6 Atletizm haftası münasebetile Yunanistanm her tarafından Atinaya gelmiş olan on bin atlet, Kralm huzurunda bir geçid resmi yaptıktan sonra Zappion sarayına gitmişler ve Başvekil Metaksas'ı alkışlamışlardır. Başvekil Metaksas söylediği bir nu tukta, atletlerin bu parlak toplantısından ve ayni zamanda atletlerin, millî idealleri müdrik bulunduklarmı ispat eden hissiyatından dolayı memnuniyetini izhar etmisitr. (a. a.) Bütün Paris emsalsiz tezahürata hazırlamyor. Yirmi sekiz haziran bayram addolunacak PERŞEMBE GÜNÜ Hitler Viyanasından röportajlar Arkadaşımız NADİR NADl'nin Gene Üniversiteliler namına abideye çelenk konulurkerr... YUHUS NADt ilk yazısı (Yazısı 7 nci sghifemizde) Ingiliz Kral ve Kraliçesinin trenden inecekleri Polonya ormanı istasyonunda yapılan son temizlik ve tamirat ameliyesinden bir intıba (Yazıst 7 nci sahifemizde)