3 Ekim 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Avrupamn son icadı Bilumum Kir ve lekeleri tahrib ettneden çıkarır. ^*MM, Her yerde arayınız. Umumî satış yeri: Katırcıoğlu Han No. 9 Istanbul ÇITI N Onbeşinci yıl sayı: 5170 170 u m h u riyet 246 ra ktanbuıposta ırutusu: tstanbui NO 246 raf f « a * * * * adrea: ^ ^ t Teiefon: Başmuharrir ve evl: 22368. Tahrlı neyetl: 24298. ldare ve matbaa Esmı 24299 • 24290 T e llB Te B e Usulü ökşingöl tabıle beraber ur. Pazarîesi 3 BiriRc'teşrin 1938 eri inkilâb kitabevi Leh kıt'aları dün Teşen mıntakasını işgal ettiler Macar ekalliyeti meselesinin halli için de faaliyete geçildi; muhtelit bir komisyon teşkil olunuyor 1914 İle 1938 arasında bir mukayese M. Çemberlayn, tatbikat sahasına geçirilmiş bir usul olmak iizere beşeriyete şu kaideyi kabul ettirmiş oldu: Milletlerarası ihtilâfları konuşarak anlaşmakla halledilmelidir; öyle yapdarak pekâlâ hallolunabilir de.. irmı dort yıl fasıla ıle Avrupa yeni bir umumî harb tehlıkesı atlattı. Dört büyuk devletin Münıh mulâkatında kendı mılletlerinden ba«lıyarak bıitün Avrupamn sevincıne ve şükranına hak kazanan hükumet reısleri, orada başardıkları güzel işle insanlık tarihine bir terakki merhalesı kaydeUirmiş oldular. Çekoslovak meselesinden dolavı Avrupa yenıden kan deryası haline gelmek üzere bulunuyordu. Bu defaki harb, 1914 1918 harbinden daha kanlı ve daha felâketlı olabılırdi. Bunun ne demek oiduğunu geçen Umumî Harbin hâlâ kanayan yaralarile nelere mal olmuş bulundıığunu görenler ve bılenler pek iyi takdir ederler. En aşağı 10 milyon nüfus heder olmuş, asırlarm biriktirdiği milyarlar ve milyarlarca zenginlik yakılarak kulleri havaya savrulmuştur. Bugünkü insanlığın hâlâ dinmiyen ıstırabları işte o büyu'k musıbetın neticesidır. Münihte tahakkuku ıhtimalinin önüne geçilen felâket de işte Avrupayı tekrar daha korkunc bir ucurumun ta kenanna kadar sürükliyen böyle yeni bir facia idi. Ve hemen muhabbet ve şükranla kaydedelım ki bu kurtulu^un bırıncı kahramanı Ingüiz Başvekili M. Nevil Çemberlayn'dır. Hafta tatıllerini somun balığı avcılıeıle geçiren Mıster Nevil Çemberlayn sulhu kurtarmak için zevkini ve istirahatini feda etti, ve hiç görülmemis, hatta düsünülmemiş bir is olarak iki defa Alman Ba«vekilinin ayağına kadar gitti. Akim kalmış ikinci seyahatinden sonra Basvekil vaziyeti parlamentoya an'atırken dinleyiclier locasında ana Kraliçe Mari'nin ağlıyarak bavgmlıklar geçirmesi boş ve manasız bir sinir buhranı değıldır. Asıl kadın Basveküin izahlarmda atesin bacayı sarmak üzere bulunduğu Avrupada beşeriyetin u<*rıvacaSı veni felâketleri canlanmıs levha'ar hahrde gözlerinin önünde geçid resmi yapıyor görmekten sıkılmıştı, ve o günlerde bütün Avrupa vicdanmın derinlıklerinde işte hep bu sarsıntıyı geçirmekte idi. Dava hiç bir nefıs izzeti endişesile bir tarafa bırakılamıyacak kadar ehemmiyetli ve vahametli idi. Onun icin Ingıliz Başvekili yılmıyarak çahsmalarında devam etti. Münih miilâkatı bu ısrarlı ve azimli cahsmalarm çok hayırlı bir sonuncudur. İ^tîyar Basvekil Büyiik Britanya ada«mdan Avrupa karasma doğru ücüncü bir defa daha havalandı. Nıhayet dört bü*ük dev'etin hükumet reisleri bir araya gelmiş'.erdi. Hallolunacak meselenin ursuz bucaksız mes'uKyetini hep bir arada yakmdan görerek anlasma neticesine vardılar. Hrbir somun balıgmın tutulması Mıster Nevil Çemberlayn': Münihte yakalanan bu sulh avı kadar memnun edememiş olduğunda ve memnun edememiş oîaca^'nda şüphe yoktur. Elde edılen muvaffakiyetle İngiliz Başvekılinin ve binnefis îngilterenin haysiyeti ve nefis izzeti en u^ak derecesinde küçülmek şöyle dursun, bilâk's alabildiğine büyümüş ve vükse^miştir. 1938 tersine çevrilmiş bir 1914 oldu. İki hâdise hiç olmazsa zahirî şekillerinde yekdığerinin hemen ayni denilecek derecelerde biribirlerine benzer: Atatürk Büyiik Şef Hariciye Vekilile Berlin Büyük elçimizi kabul etti İstanbul 2 (a.a.) Bu sabah Cenevreden avdet eden Hariciye Vekili Doktor Tevfik Rüstü Aras, öğleye doğru Dolmabahçe sarayına giderek Reisicumhur Atatürk tarafından kabul buyurulmuştur. Doktor Aras. Atatürke seyahati ve muhtelif işler hakkında uzun maruzatta bulunmuştur. İstanbul 2 (a.a.) Reisicumhur Atatürk, bu gün öğleden sonra Berlin'den yeni gelen Büyük elcimiz Hamdi Arpağı kabul buyurmuşlardır. Hariciye Vekilimiz dün sabah Cenevreden geldi Tevfik Rüştü Aras, Belgradda Yugoslav Başvekilile görüştü, Bulgar Başvekili de kendisini Filibeden uğurladı Çek Macar hududunda bir istasyon binası dinamitlendi Alman Millî İktısad Nazırı Belgradda M. Funk bir çok Yugoslav nazırlarile temas ediyor Belgrad 2 (a a ) Alman Millî İktı sad Nazırı Funk, akşam Dubrovnik'ten buraya gelmiş ve dün birbıri arkasından Stoyadinoviç, Tıcaret ve Endüstri, Maiye, Ormanlar ve Madenler Nazırları tarafından kabul edılmiştir. Başvekıl, Alman nazırının şerefme bir öğle ye meğı vermiştır. Akşam da Ticaret ve Endüstri Nazırı Kabalin, Alman Millî İktısad Nazırı Funk şerefıne bir ziyafet vermiştir. Ziraat, Malıye, Orman ve Madenler Nazırlarile Belgraddaki Alman elçisı Von Heern ve bırcok zevat bu ziyafette hazır bulunmuşlardır. ÎArkast Sa 3 sütun 3 de] dün Sirkecide kendisini karşıhyanlarla beraber Mılletler Cemiyeti konseyi ile asam vekâlet Hususî Kalem müdürü Baki ble içtımamda bulunmak uzere bir müd Sedes, Bükreş elçımız Suphı Tanrıöver, det evvel Cenevreye gıtmiş olan Harici Berlin elçımız Hamdi Arpağ, Emniyet ye Vekili doktor Tevfik Rüştü Aras, dün Dırektörü Salih Kılıç ve dostları tara sabah şehrımıze dönmüştür. fından karşılanmıştır. Doktor Aras, Sırkecı istasyonunda Hariciye Vekilimiz, Perapalas ote Rıyasetıcumhur Başyaveri Celâl, Baş [Arkası Sa. 7 sütun 6 da] Hariciye Vekilimiz Bulgaristan sevinc içinde Macar ekalliyeti meselesinin halli için Çek hükumetine nota veren Macar Başvekili İmredi Varşova 2 (a.a.) Çek kıt'alerı bu sabah saat 1 1 de Teşen jfhrini tahliye etmeğe başlamışlardır. Şchir Po'.onyaya avdetini tes'id etmektedir. Polonva kıtalarının eski Çekoslovak arazisine girmelerine intizaren şehir Polonya bayrakla,Mııııııı ıı ıııııııııı ı iMiıııı Bir mıtukla Leh kuvvetlerine ileri emrini veren Mareşal Smigli rile donanmıştır. Çek kıt'aları şimdi Froydek istıkametinde geri çekilmtkle dirler. Polonyalı polis müfrezeleri intizamı temin etmek için şimdiden şehr!n eskiden Çekoslovakyaya aid olan kısmmı işgal etmışlerdır. [Arkası Sa. 3 sütun 4 de] ııııııılııı ıııııııııııı ıım ıııııııı ıınıııınıtııı Kudüste çarpışma Dün elli iki âsi, bir ingiliz zabiti öldü Kudüs 2 (a a ) Kudüse gelen ha berlere göre, bugün Şafam ve Ramal lahta İngiliz kıt'alarıle asiler arasında iki çarpışma olmuştur Bu çarpışmalar esnasmda asılerden asgarî 52 kişinin öldüş;u söylenmektedir. İngilızlerden bir polıs zabıtı ölmüş ve iki asker yaralan mıştır. Kral BorisHn yirminci saltanat yılı kutlanıyor Bu münasebetle bugün Bulgar kilisesinde dinî âyin yapılacak, konsolos koloniyi kabul edecek ııııtıııiMiıııııiMMMiııiMiıı Alman işgali hâdisesi devam ediyor; plebisit yapılacak yerlerde propagandalara başlândı Henlein, Südet Reich komiserliğine seçildi ^ Asilere harşı askerî harekât Çekler iktısadî yardım istiyor Kudus 2 (a a.) Şimal bölgesmde asilere karşı dün akşam başlıyan askerî hareket bugün de devam etmiştir. Asilerden bırçok ölu vardır. Bundan baska askerî kuvvetlerle asiler arasında musademeler kaydedılmiştir. Asiler mühım zav ata uğramıslardır. Kudüs bölge^ınde tethiş suikasdleri devam etmektedır. Beht Sefafa garına ateş veril mış VP demirvolu hasara uğratılmıştır. Bulgar Kralı Majeste Boris Veliahdle beraber Hafta tatilinin bilânçocu Avrupadaki iki yakın komşumuz majeste Üçüncü Boris, bugün, hükümKudus 2 (a a.) Hafta tatıli esnasın dan bırı olup ılk defa Turkıye Cumhu darlığının yırmıncı yıldonümünü idrak da Fılıstin karışıklıklarmda ölenlerin nyetıle sıkı dostluk muahedesı akdet etmiştir. vekunu 70 i bulmustur. mış bulunan Bulgarıstanm Kralı SalArkası Sa. 7 sütun 5 fcel I11MMII IMIMirilllllltlttllllii ••IIOIIIIIIIIMMII1IIIIIMIIIIII1IMIIII1IM llllllllllllllllllllllt Mllll I1111IIIIII •llllltt lllllimilllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIimilllllllllll Lik maçları başladı Beşiktaş Fenerle berabere kaldı, Galatasaray I. Sporu 30, Güneş Beykozu 3 2 masrlub etti "jms f^»... Konrad Henlein hir merasimde (sol köşede ) Alman Gençlik Teşkilâtı Reisi von Şirah (yanında) ile beraber Berlin 2 (a.a.) Hitler, Henlein'i rilen dırektifler dairesinde muntazaman Südet memleketleri Reich komiserliğine tahliye etmektedırler. Hiçbir hâdise zuhur etmemiştir.» tayin etmiştir. Mevkuf Siidet Almanlarımn tahliyesi Berlin 2 (a.a.) Pragdan Alman istıhbarat bürosuna bildirildiğine göre, Alman elçiliği Çekoslovak hükumetinden mevkuf bulunan Südet Almanlarımn derhal tahliyesini istemiştir. Çek meb'uslarımn bir beyannamesi Hiçbir hâdise zuhur etmedi Prag 2 (a a.) Aşağıdaki resmî teblığ neşredılmıştir: «Bu fedakârlığa rağmen toprakları «Çekoslovak kıt'aları Münih mukave lesile tahdid edilen arazinin ilk mıntaka mızın tahliyesi için bize hiçbir mühlet veYUNUS NAD1 lirkası Sa. 7 sütun 1 &el lArJcast Sa. 7 sütun 4 tei sını, tesbit edilen 1 ilkteşrin tarihinde ve Prag 2 (a.a.) Hükumet koalisiyonunun parlamento mümessılleri İngiliz \e Frsnsız parlamento azaîarına hitaben bir beyanname neşretmişlerdır. Beyannamede Çekoslovak hükumeti tarafından verilen kararm «Avrupa sulhunu kurtarmak için şimdiye kadar katlanılan fedakârlıkların en büyüğü» olduğu kaydedilmekte ve hulâsaten şöyle denılmektedir: • « * • * > • • " . ' < * " • # * * * Dün Feuerbahçe stadında yapüan Beşiktaş Fenerbahçe maçrndan heyecanlı bir an Yazısı (6) ncı sahifede