25 Aralık 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

25 Birincikânnn 1939 l.umnuıu ı Kar makinesi İzmirde kış Ticaret Vekili Ankaraya gitti Matmazel Saat Uludağa çıkmak kolay Kömür derdi orada da bir hale geliyor hüküm sürüyor Bursa, (Hususî) Îstanbul Belediyesine aidl kar temizleme makinesi Trak vapurile dört parça olarak Mudanyaya, oıadan da trenle şehrimize nakledilmiştir. Kar makinesi hemen Uludağ yoluna çıkarılacaktır. Şehrimize ve civara kar yağmaktadır. Bunun için kar temizleme makinesi tam zamanında nakledilmiş bulunmaktadır. Yıllardanberi Uludağa bir hava hattı yapılması etrafında cereyan eden muhabcrat ve tetkikat, bu makinenin Bursaya verilmesile, kaldığı yerde bırakılmıştır. Nafıa Vekâletinin de bir Isviçreli mütehassısla tetkik ettirdiği bu hava hattmın dünyada en uzun bir hat olarak inşası zarureti hasıl olduğu ve oraya bir yolcunun asgarî 5 6 lira ile çıkabileceği sabit olmuştu. Binaenaleyh pratik bir netice vermeyeceği anlaşılan ve belki de bir milyon liraya çıkacak olan bu hava hattına artık ihtiyac kalmamıştır. Bu suretle valimiz Refik Koraltamn teşebbüsile Îstanbul vilâyetinin Bursa emrine verdiği kar makinesi bu büyük memleket işini halletmiş bulunmaktadır. Kar makinesile Uludağ yolunun çok defa iki metreyi aşan karla örtülü vaziyetine nihayet verilecektir. 7,5 ton ağırlığındaki bu makine yalnız bir defa Uludağ oteline kadar çıkarak yoldaki karı temizleyecek, ondan sor.ra her defasında yukandan aşağı indirilerek bu 7,5 ton ağırlığm verdiği kudrete inzimam ettirilecek motör kuvvetile yeni yağan kar kolayca temizlenmek suretile şose daima otomobillere açık bulundurulacaktır. Bu netice karşısında, kışın Ulu1 dağa çıkr^" ' steyenler kapah otomobillerinin içincla <=ehir elbiselerile rahatça otele kadar gidebilecekler ve orada kar kelebekleri gibi uçuşan kayakçılan seyredeceklerdir. Şüphesiz, bugüne kadar kışın dağa çıkmanm ancak hem de her müşkiilâta mütehammil bir kayakçı olmaya vabeste bulunan vaziyeti, bundan sonra basit bir mesele halini alacaktır. Bunun için şehrimizde kar makinesi hasretle beklenmekte idi. Bu seneye kadar yüzleri aşmayan kayakçı genclerin sayısı da muhakkak ki: birdenbire binleri bulacaktır. lzmir (Hususî) Mubarek kış, hoş, mubarek olup olmıyacağı henüz malum değil ya, dün akşam gökyüzünün şakırtıı ve yeryüzünün şapırtısile birleşen gü ültülü, sulu bir ahenk içinde tam mana;ile çıkageldi. Bugün, ıslak, sisli ve dağan bulutlu bir şehir içinde, hâlâ dün akşam kiremidleri, camlan, kapılan hırpaıyan yağmuru dinliyor gibiyiz. Dün akl am, Venediğin ara sokaklarını hatırla an caddelerde, elektrik lâmbalannın alna düşmüş bir yığın göl vardı. Yağmura tutulan halkı, ne şemsiye, ne çatıaltı koruyabiliyordu. Izmir bu!. Yağmurlan aşlaymca, gözleriniz beyhude yere göküzünün bir tarafından güneşin doğma3im bekler, durur. Hercai, kararsız bir gökyüzü... İki rüzgânn istikametile şehrin seması ve siması birdenbire değişi ror. Poyraz başladığı günlerde güneş bazan yüzünü gösteriyor ve bir ümid gibi gülümsüyor. Sonra, gene yağmur, gene rutubet, gene ıslak havalar... Ve deniz, öyle günlerde ekseriyetle durgun, fakat ruhsuz ve renksiz oluyor. Kış gelince, bütün şehirde, herkesin aline, işine göre bir düşünce başlar.. Müşterek sual ve endişe şudur: Nerede vakit geçirılecek?. Yaz ve bahar mevsimlerinde birçok eğlence yerleri, plâjlan, ılıcalan, ormanlık ve sairesi olan İzmirde, kış mevsimi ;ayet monoton geçer.. Ya sinema, ya lcahvehane, yahud eviniz!. Birçoklan, haftayı muayyen bir prog•ama tâbi tutarak, geceleri veya gündüzeri, şehrin bir sinemasından öbür sine masına taşınır, dururlar. Onlar da bitti mi; postu kahvehanelere sererler. Mü zikli, dansh, eğlenceli yer, hemen hemen hiç yok.. Cebinde bir kronometre bulunduranlar da dahil olmak üzere hiç kimse paylaşılamıyan sevgüi haline gelen bu sesten müstağni kalamıyor! Yazan: SALÂHADDİN GVNGÖR Ihtikâra mâni olmak için bazı maddelerin gümrük resmi indirilecek Nazmi Topçoğlu, şehrimizde yaptığı tetkikler hakkında şayanı dikkat beyanatta bulundu (Baş taraft l tncı sahifede) elerimize teşekkür ederim. Gayritabiî fiat yükseltme ve spekülâsron hareketlerine karşı aldığım kararlarm tatbikatına aid hazırlıklan yapmak üzere arkadaşlarımdan bazısını bir iki gün için burada bırakarak Ankaraya dönüyorum. Bu münasebetle vardığım neticeleri, efkârı umumiyeye toplu bir surette tekar arzetmeği faydalı göriiyorum. ler yapılmıştır. Diğer taraftan çuval ve kanaviçenin gümrük resimlerinde çok geniş nispette tenzilât yapılarak fiatlann indirilmesi yoluna gidilecektir. Muvakkat ^abul usulünü de kaldıracağız. Bugünkü vaziyetin sebebleri Bugün memleketimizin ithalât bakımından bir sıkıntı geçirmiş olduğu meydandadır; ancak bu hal, ithalâtımızı karşıayacak tediye vasıtalarımızın olmamasından değıl, ithalât ticaretimizin eyluldenberi tahassul eden yeni vaziyete koaylıkla intıbak edememesinden doğmuş:ur. Takas Limitedin bugün elinde lngilterede 500 bin, «interchangeable'» memleketlerden ithalât için 400 bin ve diğer memleketlerde de takriben 1 00 bin sterlin ki bir milyon sterline yakın bir mevcudu vardır. Son tatbik mevkiine giren kararname ile hububat ve canlı hayvan ihracat serbestisi, ihracatımıza yeni bir ;enişleme hamlesi vereceğinden, bundan onra tediye müşkülâtının büsbütün gayrivarid olacağı aşikârdır. Bu arada maden ihracatımızı hiç nazan itibara almıyorum. Amerikadan vaktile ithalâtta bulunmuş olan ve halen altı buçuk milyon dolar dövize ihtiyacı bulunan ithalâtçılanmızın maruz bulunduğu müşkülât, alâkadarlara zarar vermeden halledilecek bir şekle inkılâb etmiş bulunmaktadır. Spekülâsyonun bir kısım malların mevcudunu gizlemiş olmasına rağmen, stoklarımız normal zamanlara nazaran endişe verecek derecede tenakus etmiş değildir. Bundan sonra da piyasanın ihtiyacı bulunan bilumum eşyanın ithalâtında en geniş mikyasta kolaylıklar gösterilmek ve bugünkü imkânlanmızla normalin biraz fevkinde mal getirilmek suretile memleket içinde hiçbir malın yoksuzluk tehlikesine maruz kalmadığı ve kalmıyacağı ispat olunacaktır. Pamuklu mensucat İlk spekülâsyon hareketlerini, pamuku üzerinde gördük. Ancak bir taraftan erli fabrikaların devam eden istihsalleri, diğer taraftan gümrüklerde bulunan Alman, ltalyan ve Japon menşeli mallar normal talebin çok üstünde bir miktar teşkil ettiği için fiat yükseltmeğe hiçbir makul sebeb yoktur. Bu vaziyet karşısında aldığımız kararar şunlar olmuştur: Sümerbank fabrikalanmız, tespit edilen fiat esası üzerinden azamî randımanlarile çalışacaklar; harbden evvelki fiata nazaran 10 arasmdaki fiat zammı suretile elde edilen eni fiatlar, önümüzdeki pamuk rekoltesi şartlannın taayyününe kadar ayni kalacaktır. Bundan fazla ihtiyacımız, ihrac edeceğimiz pamuklanmız karşılığı olarak muhtelif memleketlerden temin olunacak ve piyasa mevcudu daima talebin fevkinde tutulacaktır. Bu arada ehemmiyetli tedbirlerimizden biri de kaputbezi üzerine mevzu gümrük resminin tenzili olacaktır. «Matmazel Saat» denilen makine îstanbul ufuklarında sesi çın çın öten lefon gelirini artırmak hususundaki himbir kızcağız peyda oldu: Matmazel Sa metine de hiç diyecek yok!.. Doğru saat!.. Zavallıcık, o kadar da çabuk dile ati öğrenmek, her defasında aboneye tam düştü ki... Dikkat etmiyor musunuz? Te bir mükâlemeye mal oluyor. Fakat itiraf etmeli ki, hele ilk günlerde lefon aboneleri, birkaç gün içinde meşhur olan bu meçhul genc kızm sesini dinlemek ve evinde telefonu olmıyan misafirlerin için mikrofon başında adeta nöbet bekli huzurunda, «35» numarayı çevirir çeviryorlar. Cebinde bir kronometre bulundu mez, saati öğrenebilmek zevkini, bir müranlar da dahil olmak üzere, hiç kimse, :âleme için ödenen beş kuruşla, başka bir paylaşılamıyan bir sevgili haline gelen eğlence vasıtası bularak temin edemezsi«Matmazel Saat»ten müstağni kalamıyor. niz! însana ikide bir, vaktini şaşırtan zamane Hasılı şu Matmazel Saat, kış gecelerinmatmazellerinin tamamile aksine, saniye de, birçoklan için, her can sıkıldıkça, ele kaçırmadan bize vaktimizi bildiren bu alınan bir oyuncak oldu vesselâm.. Geçen «nev'icad» matmazel, eski devir muvak gün, bize Şişli telefon santralını gezdiren kitlerinin de bu gidişle pabucunu dama a zat, bu santrahn, Matmazel Saat kadar (Baştarafı 1 inci sahifede) tacak galiba!.. (Matmazel Saat) in tek mühim olan bir başka yeniliğini anlattı: çok hatıra canlandınyor. Ocaklannızdan Artık, dedi, telefonla söğüşmeğe, uzaklaşmak mecburiyetinde kalan sizler nik tarifi kısaca şu: «Saat işaretlerinin şuna, buna hakaret etmeğe, türlü muzib bu gece herhalde Loren kiliselerinin çanneşri için Erikson sistemi foto elektrik likler yapmağa da imkân kalmadı! ! larile dolan o geçmiş Noelleri hatiTİıyortertibatile mücehhez sözlü makine. » Telefondaki meçhul muhatablan, çile sunuz. Fakat siz, ey analar, hiç esef Bu makine, bir amplifikatör, bir şeffaf etmeyiniz. Sizi gene bu topraklara iade yuvarlak filim ve bir de devamh surette den çıkartmağı, bizde ötedenberi zararsız edeceğiz. Alsas ve Lorenliler, ve beni çalışan müteharrik bir motörden mürek bir şaka telâkki edenler az değüdir. Ta dinliyenler, şunu iyi biliniz ki ordu vazikeb... Rasadhanenin kontrolu altında bu nımadıklan bir adamı işinden, gücünden fesini, en yüksek ve asil bir düşünce 'lunan bir ana saatle, makinen» irtibatım ayıraralj ^dakikalarca meşgul etmekten ne içinde yapıyor. O, yalnız bir kal» olm%kla kalmıyor, ayni zamanda bu vilâyetlemükemmel surette temin etmişler. Siz 35 zevk alırlar bilmem ama, bu işi bundan riniziok.bayatını kurtarmak içia çalışıyor. böyle yapamıyacaklannı size söyliyebili. numarayı çevirince, filim plâğl ötermdeki Cenubdan, garbdan ve merkezden gelen rim. Şişli santralma bağlı bir abone, diyeaskerler sizin bırakmış olduğunuz sapana zaman işareti neyse, o işaret, kutu, eleklim ki, telefondan hoşuna gitmiyecek bazı sanlarak toprağı sürüyorlar. Bunlardan trik sistemile işliyen amplifikatör vasıtasile sö'zler işitti. Farzediniz, kendisine söğdü bir eli silâhında ve bir eli de sapanda ohemen ses haline geliyor: ler. Söğenin hüviyetini de sesinden tanı lanlarım gözlerimle gördüm. Dokuz... On iki ve on... Bir de şu istilâ ve av hırsile tu yamadı! Yapacağı şey, gayet basittir; Anlıyorsunuz ki, saat dokuzu on iki datuşan adamların kurbam olan milletlerin telefonu kapatmıyarak, hemen merkezi kika ve on saniye geçiyor!.. Sesim Stokçektiğini düşününüz. Prag çocuklannı bulacak ve: evvelâ harab edilen sonra tifüs salgınına holm'de plâğa veren kızcağız, bu filim Kimdi benimle konuşan? diye sora uğrayan Varşovayı düşününüz. Asya plâğmı doldurmak için hergün birkaç sacak. barbarlığına kurban olan şu kahraman at çalışmak suretile yirmi dört saatlik Merkez, kendisine en kısa bir zaman Finlandiyanın kadın ve çocuklarını dü müddetin ihtiva ettiği bütün saat, dakika şününüz. Asırlar var ki Avrupa böyl da, şu cevabı verecektir: ve saniyeleri ayn ayrı tekrarlamış. bir felâkete uğramamıştı. Bu bigünahların Sizinle konuşan, filânca numara çektiklerinin intikamını almak geTektir Biraz güç iş değil mi?.. idi!.. Almanya ve nazilerin sendelemekt Herhalde Stokholm'deki hakikî matmaHayli can sıkan telefon muzibliklerin olduğunu iddia etmiyorum. Maddî kuv zelin; Matmazel Saat hesabına bir hayli den, numaralan Şişli santralına bağlı abo vet hâlâ korkuncdur. Fakat manevî kuvyorulduğu bu izahatla kolayca tabmin neler bu sayede kurtuldular. Dansı öteki vetin tam olduğunu kimse iddia edemez, Varşovaya işkence edenler acaba dündilebilir! Ayni an içinde, yüz kişinin mü abonelerin başma... yaya ne gibi bir ati hazırlıyorlar? Bu korracaatine cevab veren Matmazel Saatin te SALÂHADDİN GONGÖR Fransız Başvekilinin millete hitabesi Ingilterenin yeni kararı {Baş tarafı l tnci sahifede) ihbarsız olarak, miknatıslı mayinler döktüğii hatırlatılmaktadır. Dört dakikada batan vapur Londra 24 (a.a.) Old Hulk va . puru bir mayine çarpmış ve 4 dakikada batmıştır. Yedi kişilik mürettebatı kur tanlmıştır. Belçika balıkçı gemilerine silâh konuluyor Brüksel 24 (a.a.) Belçika balıkçı gemilerinden bir çoğuna hafif toplar ve tayyare dafii mitralyözler konulmuştur. Bu teslihat, serseri mayinleri tahrib et meğe, bu gemilerin balıkçı kayıklanna refakat etmesine, ve kara sularmda Belçikanın hukukuna riayet edilmesine medar olacaktır. Garb cebhesinde askerî vaziyet Paris 24 (a.a.) Havas Ajansına göre askerî vaziyet: Diinkü gün ve gece fevkalâde sükunetle geçmiştir. Yalnız Moselle'nin hemen şarkındaki Nomansland'da Alman keşif kollan görülmüştür. Esasen bu mıntakada bütün cephede faaliyet olmasa dahi Almanlann faaliyeti daima az çok kay dedilir. Küçük Vosges'lerin garb mıntakasında her iki taraf biribirine birkaç obüs atmıştır. Bütün şark mıntakasmı kaplayan kalm sis tabakası her türlü askerî hareketi ve hatta keşif kollarının faaliyetini imkânsız bırakmıştır. Herhalde tayyareler bu sis tabakası içinde yükselememiş ve hava faaliyeti hiç olmamıştır. Evvelsi günkü hava harekâtına dair salâhiyettaT askerî Fransız menBfilinde beyan ediliyor ki, bütün Fransız tayyareleri üslerine dönmüşlerdir. kunc dakikalara bir tek çare var: Cesaret. Mütecavizin önünde titremekle tecavüz bertarat edilmiş olmaz. Biz, mevcud ıstıraba başkalannı kat mak ijtemiyoruz. Fakat her yapılana ay nile mukabele edeceğiz. Almanya bu har bi hafiflikle çıkardı. Çünkü asırlardanbe ri kendi toprağında harb görmedi. Faka bu sefer hesabları tam tutacağız. Bir milletin şerefine, hürriyetine, istiklâline tecavüz etmek için harbetmiyoruz. Biz Fransanın şerefi ve insaniyetin hürriyeti için harbediyoruz.» Daladye, bilhassa kendisi de yirmi sen evvel aralarında bulunduğu askerlere hi tab ederek: « Memleket sizden örnek almalı dır. Noel selâmımı bilhassa size gdnde riyorum. Sizin düşüncelerinizi, endişele rinizi anlıyorum ve bulunduğum mevkid sizin yürekten bağlı bulunduğunuz he şeyi muhafazaya çalıştığımı temin ederim Biz memleketin hayatmı, siz ise muhafazasinı temin ediyorsunuz.» Bir Alman harb gemisi, Estonya vapurunu yakaladt Tallin 24 (a.a.) Bir Alman harb gemisi, Baltık denizinde Narssare admdaki bir Estonya vapurunda araştırmalar yapmıştır. Alman harb gemisi, Goteborgdan lngiltereye gitmekte olan bu vapuru beraberine alarak bir Alman limanına götürmüştür. Ve, kendilerini tatmin edemeyen bazı kalburüstü ailelerin evlerinde de geniş masalarm etrafında kadınlı, erkekli halkalar teşekkül eder. Sonrası malum: Kumar başlar.. Geceyanlanndan çok sonralara kadar, içki kadehlerinin seslerile kanşan bir kumar âlemi.. Ama, bu Deri aileler mahduddur. Diğer evlerde hayat, Kösele ve umumiyetle mamul deri üdaha çabuk mevkiini uykuya ve yatağa zerindeki fiat tereffüleri, bilhassa haricterkeder.. den ham derinin getirilememesi ve imaZaman zaman şöyie düşünürüm: lâtta lâzım olan kimyevî maddelerin fıkOkumuş ve okuma terbiyesini, zevkini danına veya fiatlarının yükselmiş olmabir itiyad ve ihtiyac haline getirmiş in sına atfolunuyor. Buna göre aldığımız sanlar olaydık, acaba bu kadar can sı tedbirler şunlardır: kıntısı içinde kalır mıydık?. Ne yapacaHam deri ithalini temin maksadile değımızı şaşınr mıydık? Kitabın büyük ve ri fabrikalan emrine 75 bin İngiliz liralık kuvvetli dostluğu, onun bütün hüviyeti akreditif imkânı verilmiştir. Diğer kimmizi saran yakınhğı, bizi hiç yalnız bıra yevî maddeler için sıkıntımız olmıyacakkır mıydı?. tır; çünkü bu defa gümrükten çıkacak Fakat ne çare ki, daha o bahtiyarlığı Alman menşeli mallar arasmda bu madidrak etmedik.. deler mevcud olduğu gibi, Ingiltere, Fransa, Isviçre, Belçika ve Holandadan celNeyse, bu cihet ayrı. Müşterek bedilecek olanlar için lâzım gelen akrelerden diğer biri de şudur: Kornür!. Her sene olduğu gibi, bu se ditif emre amadedir. Bu hususta diğer bir noktaya daha işane de kömür işi tanzim edilememiş bu Mamul deriler üzerindeki lunuyor.. Soğuklar henüz tam manasile ret edeyim: başlamadığı için, şikâyetler ve feryadlar gümrük resimleri geniş bir nispet dahibaşlamadıysa da, alâmetleri belirmiştir. linde tenzil edileceği gibi deri sanayiıle kundura sanayii üzerindeki muamele verGene sömikok, yokl. gisi de yeniden tetkik olunacaktır: Herkes, «ne olacak?» diye soruyor Cevab veren de yok!. Halbuki maden Kahve kömürü, medenî manada ileri bir cerniBugün elimizde 4000 çuval kahvemiz yet hamlesi idi. Hem de ormanlanmızm vardır; ikincikânunun birinci haftasında korunmasını istihdaf eden, ekonomik ve yirmi bin, şubatın on beşine kadar da ay sıhhî gayelere teveccüh eylemiş bir ham nca otuz bin çuval gelecektir. Bu miktar lel. memleketin dokuz aylık ihtiyacını karşılar. Bu kadar geniş bir stok esasen speKömür, dedim de hatınma geldi: imkân vermiyecek derecede Burada sömikoku valnız bir müessese külâsyona nin satması lâzımken, bir de başkaları ve fazladır. ya başkası çıkıyor; Madam bilmem kim?. Esasen alâkadarlar, bu vaziyeti öğreBu işi devlete karşı taahhüd eden mües nince, spekülâsyon durmuş ve bugün kahsese, geçen ve evvelki senelerin bir kısım veye kilosu 1 10 kuruşa dahi talib kalsatışını ona yaptırttı ve kömür istenince: mamıştır. Bizde yok, Madam ( ) e gidiniz Çay onda belki vardır. Yeni ithalât için icab eden akreditif, Cevabı verildi, durdu.. Bilmiyoruz, b' ithalâtçıların emrine amade kılınmıştır. ikinci el, gene çıkıp gelecek mi?. Yakın zamanda fiatlann tamamen norKış mevsiminde, Belediyenin derdi bi: malleşeceği tabiidir. hayli artar, çünkü şehrin kanalizasyon teDemir sisatı mahduddur ve bozuktur. Bilhassa, Memlekette mevcudu hakikaten azalyağmurların azamî şiddetini aldığı günlerde, yukarı mahallelerden çağlıyarak mış bulunan demirin sür'atle ve ihtiyac gelen sular, lâğımlan tıkayarak veya pat nispetinde celbi için demircilerin 'stediktemin edilmiştir. latarak, yığınlarla molozlar sürükleyerek leri bütün kolaylıklar Bir taraftan yakın zamanda ithal edilealt mahallelerin ana caddelerine saldır maktadır. Hükumet önünden Reşadiyey cek demirler için akreditifler açılmış bukadar olan kısım, bu hususta başta gelir, lunuyor; diğer taraftan Karabük fabrikaTramvaylar durur, otobüsler işleyemez, mızın piyasada lüzum görülen haddelenana cadde deniz ortasında kalmış hissin: miş demiri marttan itibaren istihsale başverir ve belediyeciler, gece veya gündüz laması, demir fiatlarının da yakında norpaçaları sıvayarak yollan açmağa çalışır malleşmesini temin edecektir. Piyasadaki endişeler, şimdiden zail olmuş ve fiatlar lar. tenezzüle meyletmiştir. Bundan başka, şehrin münhat kısmmdaki kenar mahalleler bir çamur deryas: Çuval haline gelirler, geçmek imkânı ortada lhtiyacımızı karşılayacak kadar yeni kalkar.. mal celbi için akreditifler açılmış, siparişKış geçinceye kadar bu manzara v < endişe hiç kalkmaz. lzmir, yedi, sekiz se ne evvel büyük bir seylâb geçirmişti. Gökyüzünün fazla boşalmağa basladığ günlerde, gayriihtiyarî, ayni üzüntü can lanır. Ne yapalım; şehrin kuruluşunda d hata var. Parasızlığın, imkânsızlığın faz lalığı da caba!.. Maamafih, imar plân tamamlanıp da esaslı bir çalışma ile ası Izmirin kurulmasına başlanırsa, bugünkı çektiklerimizi unutunız. ı Alınan ve alınacak tedbirler Aldığımız ve bundan sonra alacağımız tedbirleri şu şekilde hulâsa edebilirim: lthalâtın ihtiyac gösterdiği döviz, ithalâtçıların emrine amade bulundurulacak ve ihtiyac görüldükçe peşin tediye makamında olan akreditif kolayhkları gösterilecektir. Bunun mukabilinde ithalâhmız, devlet murakabesi altında alâkadarların vücude getirecekleri teşekküller vasıtasile yapılacağından perakende fiatlann azamilerini tespit etmek imkânı elde edilmiş bulunacaktır. Çünkü bu suretle ithalâtla perakende arasına girecek spekülâtörlerin gizlenmesine meydan verilmemiş olacaktır. Yakm bir zamanda kaputbezi, kösele ve mamul deri, çuval gümrük resimleri tenzil edilecektir. Bir taraftan talebi karşılayacak arz temin olunmak ve piyasa zorluklarım gidermek gibi ticarî tedbirler alınırken, diğer taraftan çok yakın zamanda çıkacak salâhiyet kanunundan sonra daha şiddetlenmek üzere kuvvetli bir fiat murakabesi ve devamh bir kontrol her zaman piyasada kendisini gösterecektir. Tuttuğumuz yolda neticeden emin olarak yürürken, maksadımızı ve hedeflerimizi çok iyi kavramış olduklarını kabul ettiğim ithalât tacirlerimizin ve perakendecilerin hükumetle iş birliği yapmayı arzu ve şiddetli tedbirlere lüzum göstermiyecek şekilde hareket edeceklerinden şüphe etmek istemiyorum.» Polonyadan alacağı olanlara Ankara, 24 (a.a.) T i c a r e t Vekâle1 tinden: Polonyaya mal sevketmiş olup da son vaziyetler dolayısile, alacaklan henüz Polonya kliring müessesesince Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına haj vale edilmemiş olan ihracatçılarımızm va° bu memleketten sair suretlerle ticarî mahiyette alacaklı olanların müspet vesikalarile en geç 15/1/940 tarihine kadaı; Ticaret Vekâletine müracaatleri tebliğ o| lunur. l Siird Ceazevinde yapılan ıslahat J Hitlerin muavini de bir nutuk söyledi Bir İngiliz vapuru battı Londra 24 (a.a.) 1500 tonluk Longship ismindeki İngiliz vapuru Ingiltcrenin garb sahillerinde kayalıklara çarparak batmıştır. Vapurun mürettebatı kurtarılmıştır. Batan Isveç vapurlart Oslo 24 (a.a.) Kömiir yüklü olarak lngiltereden Isveçe hareket etmiş olan Carl Henkel ve Mais adındaki Isveç vapurlarmın uğramış oldukları kaza neticesinde mürettebatlarından 38 kişi telef olmuştur. Mais mürettebatından sağ kalmış yedi kişi dün bir limanda karaya çıkarılmışlardır. Bunlar Mais'in bir mayine çarpmış olduğunu, imdadına koşmuş ve kazazedeleri almış olan Carl Henkel'in de keza bir mayine çarptığını söylemektedirler. Mürettebat, tahlisiye sandallannı denize indirmeğe vakit bulamamıslardır. Geminin enkazına yapışıp kalmış olan bu 7 kişiyi bir Norveç vapuru kurtarmıştır. Berlin, 24 (Hussuî) Hitler'in mua vini Rudolf Hes Noel münasebetile biı nutuk söyliyerek harbin, kapitalistlerin iş olduğunu söylemiş ve Hitler'i ne kada çok seviyorsak ötekiler bize o kadar kin bağlıyorlar. demiş ve şunlan ilâve tir: Paris 24 (a.a.) 1940 senesi sivi « Demokrasiler Almanyayı küçük Fransız tebliği hizmetler bütçesini, Âyan Maliye encü devletlere taksim etmek istiyorlar, faka Paris 24 (a.a.) 24 kânunuevvel sameni raportörü Meclise tevdi etmiştir. bu olmıyacaktır.» bah tebliği: Bu bütçe varidat için 79,246,783,112 Kaydedilecek hicbir şey olmamıştır. ve masraf için de 78,919,268,917 fran ları yapmıştır. derpiş etmektedir ki, varidat fazlas: Fransız akşam tebliği 327,514,195 franktır. Belçika sahillerinde alınan Paris 24 (a.a.) 24 kânunuevvel Fransanın 1940 bütçesi akşam tebliği: müdafaa tertibatı Cephenin heyeti umumiyesinde bugün Brüksel 24 (a.a.) Belçika, 67 kilo sükunetle geçmiştir. metre uzunluğundaki sahili tarassud v< müdafaa için, mevcud müteaddid batar Alman tebliği Berlin 24 (a.a.) Alman kuman yalardan başka bir deniz tarassud kol teşkil etmtştir. Bu kol, 20 kadar tayfas danlığının tebliği: Garb cephesinde gündüz sükunetle bulunan, sabih mayinleri tahribe mahsu: toplarla mücehhe: geçmiştir. Alman hava kuvvetleri dün de mitralyöz ve hafif şimalî Fransa üzerine yeniden keşif uçuş kılavuz gemilerinden müteşekkildir. Maliye encümeninin raporuna göre, as kerî masraflar da ithal edilirse 1940 se nesinin umumî masraflan 300 milya franktan aşağı olmıyacaktır. Bu muazzam masraflan karşılamak içir icab eden para vergi tedbirlerinden başkaca istikraz akdedilecektir ki başhc harb masraflan kaynağı bu istikraz ola caktır. Siird (Hususî) Şehrimiz hapishanesine uzun çalışmalardan sonra içme suyu getirilmiş ve bu hâdiseyi mahkumlar sevincle karşılamışlardır. Bundan baska hapishane içinde banyo ve duş mahalleri ve ayrıca bir de hamam ınşa edilmiştir.