21 Haziran 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

21 HazLan 1241 CUMKURÎYET Coğrafya isimleri tespit edildi Türkçe isimlerle yabancı memleket isimleri aynen şimdiki gibi, şehir ve kasaba isimleri kendi imlâlarile yazılacak Paktın takviye ettiği dostluk (Bastarafı 1 inci sahifede) Dostane hissiyatınızm teminatından dolayı size teşekkür eder ve ben de size ayni dostane nislerimi en hararetli bir surerte tekrarlarun. Berlin, 19 haziran 1941 ADOLF HİTLER Hariciye Vekflleri arasında Ankara 20 (a.a.) Türk Alman dostluk muahedesinin akdi münasebetile, Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu ile Alman Hariciye Nazırı von Ribbentrop arasında aşağıdaki telgraflar teati olunmustur: EkseUns von Ribbentrop Hariciye Nazırı BERLİN iki memleketimiz ve milletlerimiz arasında samimî dostluğu ve tam karşılıkb itimadı resmen teyid eden Türk Alman muahedesini, Ekselâns von Fapen ile imralamış olduğumuzu ekselânsınıza bildirmekle bilhassa bahtiyarım. Bu mes'ud neticeden sevinerek bu hususta ekselânsuuza en hararetli ve samimî tebriklerimi bildirirken dostluğumun bütün ifadesini beyan etmek isterim. SARACOĞLU (Bas taraiı 1 inci sahifede) hâdise olarak telâkki ettiği İntıbaı gıtgide artmaktadır. Ve Alman matbuatının tezahürleri de şimdiye kadar vuku bulan tezahürlerin üstündedir. Alman siyaset âleminin tezahüratı İnöniı ve Saracoğlunun siyasetlerine karşı ıttlfakla yapılan bir tebcil mahiyetindedir. Türkiyenin büyük bir devlet sıfatile haiz olduğu ehemmiyetin canlı bir delihdir. Almanyada dostluk tezahürleri devam ediyor Korkunc bir tehdid Hırvatlar badema 1 Ustaşiye karşı 100 Sırb öldürecekler Zagreb 20 (a.a.) Ustaşilerin Bosnadaki umumî karargâhı aşağıdaki beyannameyi neşretmiştir: «Sırblar, 12 haziran perşembe günü aç halka yiyecek götürmekte olan bir kafileye refakat eden bir Ustaşi grupu Travnik mıntakasında Kooar civarında Sırblar tarafından bir pusuya düşürülmüşler ve üzerlerine ateş açümıştır. 14 Sırb bu alçakça hareketlerinden dolayı hcmen vak'a mahallinde kurşuna dizilmiştir. Her ne kadar Ustaşilerden hiç biri yaralaıımamışsa da bu cezrî tedbiri almak zarureti hasıl olmuştur. Şayed ileride buna benzer hareketler vaki olacak olursa daha şiddetli tedbirler alınacak ve bir Ustaşi başına 100 Sırb kurşuna dizilecektir.». Maarif Vekili Hasan Âli Yücel, kongre azalarile bir arada Türk Coğrafya Kongresi umumî heyetinin, evvelki gün Ankarada Maarü Vekili riyasetile toplanarak coğrafî isimlerin imlâsı hakkında raporu müzakere ettiğini yazmışük. Ufak bazı tadillerden sonra kongrece tasvib olunan bu raporun esasları şunlardır: a Türkiyeye aid coğrafya isimlerinden vilâyet, kaza, nahiye, şehir, kasaba ve köy adları Dahıliye Vekilliğince neşredilen taksimat ve köyler kitabındaki imlâlarile; dağ, nehir, göl, körfez vesaire gibi tabiî coğrafyaya aid İsimler Harita Umum Müdürlüğünce neşredilen bir taksim seklz yüz bin mikyaslı Türkiye haritasındaki imlâlarile yazılacaktır. (Bu madde müzakere olunurken yapılan bir teklif üzerine Türkiye coğrafya isimleri hakkında utnumî bir endeks hazırlatıhp neşredilmesini Maarif Vekilliği yolile Dahiliye Vekilliğinden temenni edilmesi kongrece karar altma alınmıştır.) b Lâtin alfabesi kullanan yabancı millotlere aid coğrafya isimlerinin yazıhşlarına gelince : yazılacaktır. Almanya, Belçika, Fransa gibi... Şehlr, kasaba ve köy isimleri aslî İmlâlarile yazılacaktır. Tabiî coğrafyaya aid isimlerden mensub oldukları lisanda hususî ve ekseriya karakteristik bir manayı haiz olmıyanlarla yüzleri manalı tertib şeklinde bulunmıyanlar türkçe fonetiğine göre yazılacaktır. Biskay körfezi, Irravadi nehrl gibi... Türkçe alfabeye göre okunmasında bir güçlük olmıyan yabancı tabiî coğrafya isimlerinin de aslî imlâları muhafaza edilecektir: Dover boğazı, Lion körfezi gibi... Yabancı dillerde ayn ayrı manası olan tertib şeklindeki isimlerle bu lisana aid lâhikalarla teşkil edilmiş olan isknlerln aslî imlâlarile yazılması kabul edilmiştir: Gröland, Puy de Rudöme. Türkçede eskidenberi muayyen bir telâffuz şekli almış ve böylece tanınmıs olan isimlerin bu şekilleri muhafaza edilecek, yalnız mühim olanlannın lüzum görüldükçe aslî imlâları veya bugünkü sekilleri parantez içnde aynca gösterilecektir: Londra (London), Münih (München), Marsilya (Marseille), Manastır (Bitoliye), Cezair (Alger) gibi... Ekselâns Şükrü Saracoğlu Hariciye Vekili ANKARA Alman Türk muahedesinin imzalanmış olduğunu bildiren ve bu münasebetle samimî tebriklerinizi ifade eden ekselânsınızm tolgrafma cevaben, ben de bu muahedenin akdinden dolayı en hararetli ve samimî memnuniyetimi size bildiririm. Bu hususta en samimî tebriklerinün kabulünü rica ederim. Bu muahede sayesinde, iki memleketimiz ve milletlerimiz arasındaki dostluk ve karsılıkh tam itimadın mühürlenmiş olacağı hususundaki derin kanaatle hareket ederek kendimi ekselânsınıza en dostane bir tarzda bağlı addediyorum. RİBBENTROP cUhr Blatt» gazetesi diyor ki: «Bu muahede bir İmzadan veya bir formaliteden çok fazla bir şeydir. Bu muahede eski dostluğun muhtel olmadığının bir delilidir. Türk Alman dostluğu Büyük Frederic zamanından başlar. Atatürkün halefi ve Türk istiklâlinin büyük savaşçısı olan İnönü eski an'aneyi tekrar ele alıyor. Muahede daima mevcud kalmış olan dostluğu teyid «tmekte ve şu vahim anlarda iki memleketin karşılıklı münasebetlerinde bir vuzuh yaratmaktadır. Salâhiyetli şahsiyetler Türkiyenin cenubu şarkî Avrupasında ve Yakınşarkta bir sükunet, bir sulh ve bir nlzam unsunı olduğunu kesretle söylemişlerdir. Almanya bunu daima tanımış ve Türkiye de Almanyanın Balkanlarda emelleri olmadığını anlamıştır. Devlet reisi Hitler nutkunda bunu ehemiyetle kaydetmiş ve Türkiyeyi milli kalkuımanın parlak bir misali olarak zikretmiştir. Hitler bütün Alman milletinin fikrini ifade eylemçtir. Almanya Türkiyeye olan dostluğunu asla unutmamış ve asla unutmıyacaktır. Bizim dostluğumuz tarihidir ve kanla mühürlenmiştir.» «Atatürkün halefi ve Türk istiklâlinin büyük savaşçısı İnönü, eski an'aneyi tekrar ele alıyor» Kahire 20 (a.a.) İngiliz tebliği: Suriyede, İngiliz ve Avustralya hava kuvvetlerine mensub bomabrdunan tayyareleri, Şam civannda kıt'alarımızı durduran düşman mevzilerine hücumlar (Bas tarafı 1 inci sahifede) yapmışlardır. Beyrutta, limanda vapurlar bombardıman edilmiştir. Bir destroPetit Journal «Türkiye bütün yerin pek yakınına bir bomba düsmüşdevletlerle anlaşmış ve her tür. Şamın yüz kilometre kadar cenubu defasında kazanmıştır» diyor şarkisinde Sueydiyede iki Visi tayyaresi Clermont Ferrand 20 (a.a.) Ha düşürühnüştür. vas Ofi ajansı bildiriyor: ... Ve Fransızlannkiler Petit Journal gazetesi, Türk Alman Beyrut 20 (a.a.) Ofi ajansı büdimuahedesinin akdi hakkında yazdığı bir riyor: makalede diyor ki: Fransız bombardıman tayyareleri düa «Almanya ile Türkiye arasında akdolunan muahedede bizi hayrete düşü düşmanın Cezire ve Mercayum mıntarecok hiç bir şey yoktur: Bu, sukutun kalarındaki zırhlı kuvvetler toplantıiada hissiyatın inkişafını da birhkte gö rını müessir surette bombalamışlardır. türmüş olan vaziyetin lnkişafından do Hava muharebesi esnasında bir avcımız bir düşman tayj'aresini muhakkak, diğan mantıkî hâdisedir. Saracoğlu, çok büyük diplomatik has ğer ikisini muhtemel surette düşürmüşletlere malik olduğunu isbat etmigtir. tür. İki Fransız tayyaresi üslerine dönSarscoğlu garbın bütün realizmini şar memişlerdir. kın bütün inceliği ve ihtiyatkârlığile mezcedip uzlaştumasını bilmistir. O tarzda hareket edebilmiştir ki komşularından hiç birisini gayrimemnun bırakmamış ve her defasında kaıanmıştır. Visi 20 (a.a.) D. N. B.: Beymttan bildirildiğine göre İngiliz kuvvetlerinin Şam istikametinde yapmak teşebbüsünde bulunduklan ileri hareketi Fransıa kuvvetlerinin ciddî mukavemetile karşılaşmıştır. Suriye cephesinde umuml vaziyet değişmemış telâkki edilmektedir. Cezzine ve Merciajrun mıntakasında dün Fransız bombardıman tayyareleri düşman zırhlı otomobülerine hücum etmişlerdir. Cereyan eden hava muharebeleri esnasında Fransız avcı tayyareleri bir İngiliz tayyaresi düşürmüîlerdir. Ikinei bir düşman tayyaresinin de düsmüş olması muhtemeldir. Gece deniz kuvvetleri sahile yanaşarak bazı harekâtta bulunmuşlardır. Ankara paktı Amerikada derin heyecan uyandırdı Suriyede vaziyet (Baştarafı 1 inci sahıiede) verilen ültimatomu reddettiği cıhetle İngilizler bu sabah Şama taarruza başlamışlardır. İngiliz tayyarelerinin faaliyeü... Umumî vaziyette değişiklik yok Voelkischer Beobachter'in makalesi Almanyadan sonra Bu gibi isimler şu hususiyetler gözönunde tutulmak şartile aslî imlâlarile Dünkü müzakereler yazılarak Türkçeye göre okunacakür. Ankara 20 (Telefonla) Coğrafya Yalnız türkçeye göre okunması mümkün olmıyan isimlerin takribî telâffuz kongresi bu sabah da heyeti umumiye ları kıt'a, bölge. devlet ve memleket halinde toplanarak encümen raporlan isimleri bugünkü telâffuzumuza göre üzerinde müzakerelerde bulundu. Reisicumhurumuz (Bas tarafı 1 ind sahifede) Millî Şefimiz Tarih Kurumunda mesaiyi tetkik ettiler ve yeni **" lirektifler verdiler Ankara 20 (a.a.) Türk Tarih KuSİBrnunun hâmi reisi Millî Şef İsmet İnönü bugun TarihDil ve Coğrafya Fakültesi binasındaki Türk Tarih Kurumunu yüksek huzurlarile gereflendirmişler ve kurumun fahrî reisi Maarif Vekili Hasan Âli Yücel, reis Bolu meb'usu Hasan Cemil Çambel ile kurum azası tarafından istikbal edilmişlerdir. Millî Şef, kurumun kütüpanesinde toplanan unıumî heyete lutfen riyaset buyurmuşlar ve bu sırada reis Hasan Cemil Çambel tarafından ruznamedeki maddeler hakkında arzolunan izahatı büyük bir alâka ile takib buyurmuşlardır. Hasan Cemil Çambel, Millî Şefimizin en son defa Türk Tarih Kurumuna şeref verdıkleri gündenberi kurumun muhtelif sahalardaki çalışmaları ve kuruma verdikleri ilmî direktiflerin ne suretle tatbik edildiği ve ne neticeler alındığı hakkında ayrı ayrı izahat arzetmiştir. Bu sırada Millî Şef azadan da ayn ayn mesaileri hakkında izahat alrmşlardır. Evvelce hâmi reisin bilhassa tetkikım emir buyurmuş olduklan Selçuk tarihi ile Osmanlı tarihinin muhtelif devirlerini tetkik etmek, yazmak ve neşretmek için alınan tedbirler Millî Şefe arzedümiştir. Diğer taraftan bu sene Alacahöyük, Çankırıkapı, Karaoğlan, Hacılar, Konya. Dündartepe, ve Bitik mmtakalarmda başlanmış oîan ve bu sene de devam edilmesine karar verilmiş bulunan hafriyatla bu hafriyatlardan şimdiye kadar alınan neticeler hakkında hafriyat direktörleri Hamid Koşay, Remzi Oğuz Arık ve doktor Şevket Aziz Kansu tarafından verilen izahatı alâka ile dinlemişlerdir. Bundan sonra son zamanlarda kurumca telif. tercüme ve neşredilmiş ve edilmesi yeniden kararlaşmış olan 34 eser hakkında Millî Şefe izahat arzolunmuştur. Alacahöyükte köylüler tarafından çorab, kilim ve diğer ev eşyası tevzıaünda kullanılan yüzlerce motiften mürekkeb olarak hazırlaıımış olan renkli album Millî Şefin bilhassa takdirlerini kazanmıştır. Millî etnografya ve kültür tarihimizin mühim malzemelerinden birini teskil eden bu kolleksiyonun bastırıl rr.asmı emir buyurmuşlardır. Reisicumhur, eldeki işlerin bir an evvel neticelendirilmesini kurum azasına emretmişler ve kurumun şimdiye kadar gösterdiği faaliyetten dolayı yüksek takdir ve memnuniyetlerini izhar buyur rrışlardır. Tarih kurumundan ayrılan Millî Şefimiz. ayni binada toplanmalannı yapan birinci Türk coğrafya kongresinın azaları ile görüşmüşler, kongre umumî heyetinde müzakere edilen meseleleri birer birer sormuşlar, her mesele hak. kında ilgililerden İzahat istemişler ve I k z i m edilen raporlardan bazılarıru tetİ^L etmek üzere yanlarına almışlardır. KorWenin mesaisi hakkında takdirlerini ifadetrayurduktan sonra coğrafya mevzuunda nasıl çalışılmasım arzu ettiklerini söylemis'er, azaya bu hususta kıy m°tli direktifler vermişlerdir. Bundan sonra sayın Reisicumhum muz, tarih kurumu ve kongre azaları tarafından teşyi edilerek refakatlerinde Maarif Vekili Hasan Âli Yücel de olduğu halde, akşam geç vakit fakülte binasından ayrümışlardır. Türk Alman pakb dünya muvacehesinde (Başmakaleden devam) nihayet Führer, Türk inkılâblannın önderi Atatürküntüzü kendisine takdir've tebcille mesk ittihaz olunan bir örnek olarak almış bulunduğunu def alarla ve açık söylemişti. İste bütün bu sebeblerden ve Türkiyenin haddi zatında haiz olduğu yüksek kıymetten dolayı son Ankara muahedesile yeniden bulunan Türk dostu Almanlan pek riyade s«vindirmiştir. Bunlann hepsi doğrudur. Epey uzun sürmü? bir suitefehhüm devresinden sonra iki memleket dostluğunun iadesi memleketimiıde dahi ayni kıymet ve ehemmiyetle karşılanmıştır. Ancak birim nazanmızda yeni Ankara muahedesi Almanya ile Türkiye arasında hiç bir zaman bozulmamıs, belki yeni dünya buhranının fenalıklarından haksız yere azçok müteessir olan münasebetlerini eski normal sekline iade ederken zamanın fevkalâdeliği içinde ona adeta yepyeni bir dostluk havası veren parlak bir vaziyet göstermistir. Yoksa iki yü evvel dünyayı tehdid etmiş olan ve iki yıldanberi de Avrupa kıt'asun kan ve ateş içinde ytizdüren yeni buhrana karşı Türkiye sadece tahaöuz tedbirleri almış olmaktan baska bir sey japmamıştı. Türkiyenin tuttuğu yolda hiç bir gayritabiilik olmadığını anlamak için Arnavudluğun işgalini takib eden günlerin ban iddialarını hatırlamak kâfidir. İki yıla yakın süren harb hâdiseleri karşısında Türkiye bütün hazırlıklannda ve bütün kararlannda hep kendi mevcudiyet ve istiklâlinin korunması hedefıni göz önünde rutmuşhı. Bugün Alman Türk anlaşması havalanmızdaki asabiyeti bir hayli teskin etmiş olmakla beraber müstakil Türk milletinin millî mevcudiyet ve hürriyetine taalluk eden işlerinde ayni azim ve kararla yürümekte devam edeceği saklanacak bir iş değildir. Alman Türk dostluk muahedesinin Komadaki tefsirleri Berlini takib eder mahiyettedir. Boma tefsirleri Sinyor Mussolini'nin son nutkunda Türkiyeye taalluk eden kısımlan hatırlatarak ne Almanyanın, ne İtalyanın Türkiyeden istedikleri hiç bir şey bulunmadığını beyan ediyorlar ve buna göre de Ankara muahedesini memnuniyetle selâmlıyorlar. Filhakika Sinyor Mussolini o nutkunda 1928 de akdolunup müddeti bitmeden tecdid ve temdid olunmuş olan İtalyan Türk dostluk muahedesini hatırlatarak İtalyanın Türkiye ile işte o dostluk muahedesi dairesinde münasebetler idame ermekten ve öyle bir dostluk havası içinde işbirliği yapmaktan başka bir şey istemediğini söyle mişti. İtalyanın bu dostluk teminatım memnuniyetle karşılamamamıza sebeb yoktur. Yalnız her türlü suitefehhümü bertaraf etmek samimî ihtiyacile bir noktayı şimdiden kaydetmiş olahm: Kendilerile dost olduğumuz bütün milletlerle kendi kanunlan dairesinde cereyan edecek iktısadî işbirliğinin zaruretini her zaman takdir ettik. Fakat, ne yalan söyleyelim. tahsisan falân milletle i«birliği yapılması iddialarını biz Türkler hiç bir zaman ve hâlâ anlayamadık. Bu vesile ile şunu iyice anlamış oluyoruz ki dostluklarda emniyet, milletlerin hayat ve isriklâlleri için en kati emniyet, mevcud ve mutasavver bütün (BasUrafı 1 inci sahifede) konsolosluk memurlarının adlarıru zikretmektedir. Bu meyanda Polonyadaki Amerikan konsolosu Alfred Kliefoth 1939 sonbahannda ve 1940 ilkbaharında Belçikanın Polonyadaki başkonsolosile birlikte Almanya aleyhinde casuslukta bulunmuş ve hususî bir şifre ile Almanların Belçika, Holanda ve Lüksemburg'a girişleri hakkında raporlar vermiştir. Hamburg'daki Amerikan viskonsolosu Ralph Getbinger 1941 de Hamburg civanndaki askerî tesisatın ve demiryolları şebekesinin krokilerini yaparak casus lukta bulunmuştur. D. N. B. ajansı Oslo'daki Amerika konsoloshanesinin bir memurile Frankfurt'daki Amerika konsolosunu de zik«Pakt, tecrübeler geçirmis eski retmektedir. Bu konsolos gizli mahiyette dostluğun zaferidir» askerî hususata dair malumat vermekle Pakt, Türkiyenin İngiliz sistemlnde tiham olunmaktadır. Münih'teki Amemekanik bir çark olduğunu sanan herrikan başkonsolosu ile konsolosu da kes için bir sürpriz olacaktır. Almanya zikrediliyor. [çin, pakt, tecrübeler geçirmlş eski bir Amerika da İtalyan konsoloslannı dostluğun zaferidir. Türkiye ile münaçıkaracak sebetlerimlz, asırlardanberi sürmekteVaşington 20 (a.a.) İtalyadaki A dir. Omuz omza harbettik ve arkadaş merikan konsolosluklarının kapatılma olduk. Bu arkadaşkk, hiç bir zaman sı üzerir.e Amerikanın da Amerikadaki tehdid edilmemiştir. bütün İtalyan konsolosluklarını derhal İnönü, tam bir aydınlık yaratan bir kapatması bekleniliyor. dostluk siyaseti yapmayı kararlaştırmışAlmanyanın karan bekleniyordu tır.» Gazete, bundan sonra, M. Mussolini Vaşington 20 (a.a.) Almanyadan Amerikan konsoloslarının çıkanlması ve M. Hitlerin nutuklarını hatırlatmakta hakkındaki kara"ra dair resmî Amerikan ve şöyle demektedir: «Türkiye, Almanyanın bir dostunu mehafilince hiç bir şey söylenilmemektedir. Fakat Almanyanın bu karşılık hiç bir zaman sıkmtıda terketmediğlne tedbirlerine tevessül ermesi bekleniyor Inanabilir.» Gazete, bundan sonra, uzun uzadıya du. Binaenaleyh Amerikanın konsoloslannı Almanyadan geri çekmek husu İngiliz siyasetinden bahsetmekte ve masundaki talebini kabul etmesi çok muh kalesini şöyle bitirmektedir: «Türkiye ile Almanya arasında, yeni temeldir. Hatta Amerikanın protestoda zamanlar için kıymetli itimadkâr münabulunması bile şüphelidir. sebetler vardır.» Amerika bir İtalyan gemisine Bu tefsirler ve Alman gazetelerinin bu resmen el koydu tefsirleri sahifelerinde irae edişleri tarzı Vaşington 20 (a.a.) Bahriye ko şunu göstermeğe kâfidir ki Almanyada, misyonu. Savannah limanında bulunan hiç bir zaman, bir muahede böyle bir Clara adındaki İtalyan vapunına res heyecan uyandırmamış ve bu derece men el koyduğunu bildirmiştir. Bu va tam bir tasvible karşılanmamıştır. Sabit pur, Amerika Birleşik devletleri sula olmuştur ki Türkiye, bugün, büyük tarmda bulunan 28 İtalyan vapurundan rihî dünya hâdiselerinde, birinci derecede bir rol, sulhperver bir rol oynabiridir. maktadır. Berlin 20 (a.a.) Türk Alman dostluk muahedesi hakkında, dün Voelkischer Beobachter gazetesinde İntişar eden bir makaleyi neşretmiştik. Bu makalenin mabaadi aşağıdadır: Voelkischer Beobachter, bundan sonra, makalesinde ekonomik muahedenin ehemmiyetini tebarüz ettirmekte ve bilâhare her İngiliz ittifak sisteminin kum üzerine bina edilmiş olduğunu söylemektedlr. Berlinin en çok okunan gazetesi olan Lokal Anzeiger, «Milletler arasında dostluk» başlıkh makalesinde diyor ki: «Alman milleti, Türk milletile dostluğundan derin surette memnun olacaktır, çünkü, hiç bir zaman, Türklerle Bİlâh arkadaşlığımızı ve Umumî Harbi unutmadık. (Bas tarafj 1 inci sahifede) « Robin Moor'un bir Alman denizaltısı tajafından batırılmış olduğu kat'I surette tespit ediimiştir. Torpillemenin umumî hedefi, Amerikan tica retinl, Okyanustan, bu ticaretin Alman niyetlerine münafi gibi gözüktüğü her yerden kovmak gibi gözükmektedu. Hususî hedefi ise. bütün dost memleketlerle ticaretimizi inkıtaa uğratmak gibi gözükmektedir. Hiç bir Amerikan gemisinln veya Amerikan şilepinin kendisini korsanlardan masun telâkki edemiyeceği ve Almanyanın bizi İngilterenin yaşamakta devam etmesine yardımda bulunmaktan vazgeçinciye kadar yıldırmak niyetinde olduğu hakkında kendimize evvelce ihtarda bulunulmuş telâkki etmemiz icab eylemektedlr. Eğer buna boyun eğersek önüne geçilmez bir tarzda, dünyanın Alman rayhının bugünkü zimamdarlarının tahakkümü altına girmesine muvafakat etmiş olacağız. Boyun eğmiyoruz ve boyun eğmek niyetinde değiliz.» Ruz\relt, bu mesajında, hükumetln Amerikan ticaret gemilerini himaye için ne gibi tedbirler düşündüğünü ifşa eylememiştir. Roosevelt'in çok ağır bir mesajı Türkiyenin, İranla, Yunanistanla, Bulgaristanla ve Sovyetler Birliğile dostluk muahedeleri vardı. Türkiye, İngiltere İle bir muahede akdetmiş, fakat bu sebebden Almanya ile bozuşmamıştır. Türkiye, bugün, vaziyetini tesbit etmiş ve Almanya İle, Umumî Harbde kendisini tabii olan merkezî imparatorluklar yanuıa sevketmiş bulunan tarihî an'anevî dostluk bağlarmı yenilemiştir. Alman hükumetinin çok zamandanberi teklif ettiği bu anlaşmaya muvaŞiddetli muharebeler oluyor fakat etmekle İsmet İnönü ve hükuKahire 20 (a.a.) Ortaşark İngiliz meti, yukarıda bahis mevzuu ettiğimiz bu realizmin yeni bir bürhanını vermiş kuvvetleri umumî karargâhının tebliği: Suriyede muharebe bütün cephelerda tir.» devam etmektedir. Cephenin sahil kıs«Von Papen Ankara paktını İtalya mmda Avustralya kıtaatı gördük'eri namına da imzalamışhr» şiddetli mukavemet karşısında ağır bir Roma 20 (a.a.) Corriere Della surette ilerlemektedirler. Şamın cenuSera, Türk Alman muahedesinden bunda adedce üstün Vişi kıt'alan Hür Fransız kuvvetlerine karşı şiddetli bir bahsederek diyor ki: mukabil hücum yapmışlarsa da Hür <Mihverin siyaseti bir olduğu için Fransız kuvvetleri mevzilerini metanetle Von Papen Türk Alman paktını İtalmuhafaza etmektedirler. Bu mıntakaya namına da imza etmiş demektir. İdaki İngiliz ve Hind kıt'alan mahaUÎ talya Türkiye ile 1928 de yani ınlayış bazı ilerlemeler yapmi}lardu. Merciave işbirliği zihniyeti ile başlıyan mü yunda vaziyet tamamile aydınlanmıştır. nasebetlerini ihya etmek arzusundadır.» Bu bölgede çok şiddetli muharebeler ol«İtalya, paktın akdinden bilhassa maktadır. Diğer bölgelerde Visi kıt'amemnundur» larının devamlı mukavemetine rağmen Roma 20 (a.a.) Stefani ajansı bil mahallî ilerlemeler kaydedilmiştir. Donanma Suriye sahillerinde diriyor: Beyrut 20 (a^.) Ofi ajansı büdiRomada söylenildiğine göre, Türk Alman paktının ünzalanaceğını M. von riyor: Ribbentrop Venedikte Kont Cianoya haber vermiştir. Muahedenin imzalanması İtalyada büyük bir memnuniyetle karşılanmıştır. Türkiye Almanyanın kendi hakkındaki sulhperverane niyetlerini anlayarak takdir ettiğini isbat Ctajiş bulunmaktadrr. Türkler, bunu, geçen aylarda İngilizlerle Amerikalıların AJjpanya ile Türkiye arasındaki vaziyetin tavazzuh etmesine mâni olmak için yaptıkları ima, tefsir ve tehdid teşebbüslerine rağmen göstermişlerdir. M. Mussolininin dediği gibi, İtalya, bu muahedenin akdinden bilhassa memnundur. Çünkü İtalya Türkiyeye karşı daima bir anlayış ve işbirliği siyaseti takib etmiştir ve bu siyaset daha 1928 senesinde başlamıştır. Filhakika İtalya ile Türkiye arasındaki dostluk paktı 1928 de akdedilrruş olup el'an mer'iyette bulunmaktadır. Dostluk muahedesinden baska, dün, Ankarada iki memleket arasında matbuata ve iktısadi meselelere aid anlaşmalar da imza edilmiştir. Bütün bunlar iki âkid tarafın, aralarındaki dostluğu inkişaf ettirmek hususundaki kat'î azimlerini göstermektedir. Bu anlaşmaların haiz olduğu ehemmiyetin düşmanın gözünden kaçmadığı Romada tebarüz ettirilmektedir. Bununla beraber düşman darbenin tesirini itiraf etmiştir. Hasım, şimdi bu anlaşmaiarın harbin devamı bakımından ne demek olduğunu pek iyi idrak etmektedir. Düşman deniz kuvvetleri bu sabah erkenden Suriye sahillerinde görülmüıler ve faaliyette bulunmuşlardır. Fransız tebliği Vişi 20 (a.a.) Fransız askerî tebliği: ingilizler, dün, Şam ve Merciayuna karşı muvaffakiyetsiz gayretlerde bulunmuşlardır. Şamın cenub ve cenubu garbî mıntakasında terakkiye muvaffak olmus bulunan Hind ve İngiliz kıt'aları, zırhlı fuka hücumlanmızla geri püskürtülmüştür. 400 esir alınmıştır. Şimalî Lübnan dağhk mıntakasmda, 19 haziran öğleden sonra Merciayuna tevcih edilmiş bir hücum geri püskürtülmüştür. Bu hareket esnasında, 80 esir aldık. Sahilde, İngiliz donanmasına mensub cüzütamlar, mevzilerimizin bombardımanına devam etmişlerdlr. Fırat bölgesinde kaydaf değer bir şey yoktur. Hava kuvvetlerimiz keşif faaliyeüne devam etmiş ve dün akşam Şamın cenub mıntakasında düşman askerî tahşidatını müessir surette bombardıman etmiştir. Beyrut 20 (a.a.) Şam, bu gün İngiliz topçusu tarafından bombardıman edilmiştir. Bombardımandan bilhassa muhacirin mahallesi zarar görmüştür. BByük Britanya Ottava 20 (a a.) Hindistanın Londra fevkalâde komiseri Firuz Han Ottavada irad ettiği bir nutukta ezcümle şöyle demiştir: « Ben nazilerin zaferi için çalışacak hiç bir Hind zimamdarı tanımıyorum. Dinî mezhebi ve siyasî akidesi ne olursa olsun her Hindli Avrupa ve Asyadaki totaliter hükumet rejimlerinden şiddetle nefret etmektedir. Bütün Hindistan bu hususta müttefiktir. Bütün Hind prensleri kendi mukadderatlarmı Büyük Britanyanın mukadderatma bağlamış bulunmaktadırlar. Gandi partisi fabrikalarda grev çıkarmak için hiç bir teşebbüste bulunmamıştır.» luğuna inanmış olduğunu tebarüz ettirmektedir. Deutsche Allgemeine Zeitung gazetesi, başmakalesınde, paktın dünyadaki akislerini bahis mevzuu etmektedir. Bilhassa yabancı matbuatın bazı manevraları üzerinde durulmakta ve İngilteredeki akisler tetkik olunmaktadır. Şam bombardunanı Türk İtalyan dostluğunun tarihçesi Şefimiz Coğrafya Kongresinde Berlin 20 (a.a.) Berlin siyasî mah Alman gazeteleri MSlî Şefimizle fillerinden bildirildiğine göre Amerika Hariciye Vekilimizin resimlerüe daki Alman konsolosluklarının kapa süsleniyor tılması üzerine Almanya tarafından Berlin 20 (a.a.) Perşembe akşamı tevdi edilen protesto notasına Amerikan gazeteleri, pakt hakkında bir kaç sütun hükumeti şimdiye kadar cevab verme üzerine tefsirler neşrinde devam etmiştir. mekte ve makalelerini Reisicumhur Ismet İnönünün ve Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlunun fotograflarile süsleUsküdar Halkevinin spor mektedirler. , Saracoğlunun beyanatı, en mutena bayramı yerde neşredilmektedir. Bilâhare. pakt Üsküdar Halkevinden: hakkında Roma, Sofya, Budapeşte. 22 '6/941 pazar günü saat 14 te Şem Stokholm, Nevyork ve Tokyodan gelsipaşa spor sahasında Üsküdar Halke miş olan telgraflar gelmektedir. Bilvinin spor bayramı olacaktır. Bugün hassa Amerikan tefsirleri tebarüz ettide şu hareketler yapılacaktır: rilmekte ve Alman diplomatik muvafResmi geçid, İstiklâl marşı ve bay fakiyeti belirtilmektedir. rak merasimi. Bundan başka, bütün gazeteler, TürGünün mahiyeti hakkında kol baş kiye hakkında makaleler ile ekonomik kanı tarafından söz. imkânlar ve mübsdelelerin müstakbel Bayanlar arasında 50, 100, 4X50, inkişafı hakkında uzun etüdler neşretbayrak yarışı, yüksek, tek adım atla mektedir. malar. «Paktı Türk milletinin ekseriyeti Erkekler arasında 50. 100, 200, 400, tasvib edecektir» 800. 1500, 3000, 10000 metre koşular. Nachtausgabe diyor ki: Tek adım, üç adım, yüksek atlama«Londra, bigâne gözükmeğe çalışıyor. lar, gülle, disk, cirid, bomba atmalar, 4X100, 4X400 bayrak yanşlan, voley Halbuki bahis mevzuu olan, birinci debol, sağtk topu, el topu, öğretmen topu. recede ehemmiyetli bir diplomatik veboks, güreş. oyun ve müsabakalan ya sikadır. Türk Alman birliğinin bilpılacaktır. Davetiyelerin kol başkamn hassa ekonomik sahada manası vardır. İsmet İnönü, an'anelere dönmüş ve bu rtan alınması rica olunur. suretle Almanlarm kalbini fethetmişişbirliklerinin baş şartını teşkil eder. tir. Türk milletinin ekseriyeti tarafınHatta dostluklann bile. dan da muhakkak surette tasvib olunaÜç gün evvel Ankarada imzalanan caktır.» Alman Türk dostluk muahedesi işte Gazete, bundan sonra, İngiliz siyabu emniyet şartını yerine getirmekte setinin hedeflerinden bahsetmekte ve olan bir vesika mahiyetini haiz olduğu Almanyanın Türkiyenin Balkanlardaki içindir ki Türkiyede memnuniyetle rolünü tanımakta olduğunu hatırlatkarsılanmış bulunmaktadır. maktadır. Şu neticeye vanyoruz: Bazı merkez«Almanya, Türkiyeye daima lerin telâkkisi gibi Ankara muahede itimad etmiştir» sinde her hangi bir siyasetin değil, yalAbendausgabe gazetesi, Türk Alnız haldcın ve hakikatin zaferini gör man ekonomik münasebetleri üzerinde mek lânradır. O vesika bu tek şart ile mütalealar neşretmekte ve Almanyanın, hakikaten büyük bir eserdir, geçici suitefehhümlere rağmen, TürkiYUNUS NADİ yeye daima itimad etmiş ve Türk dost Alman notasına cevab gelmedi Ayni gazetenin Roma muhabiri, Mussolininin nutkunun Ankarada çok iyi karşılandığmı bildirmekte ve İtalyan büyük elçisinin Saracoğlu ile yaptığı görüşmeyi tebarüz ettirmektedir. İtalya, Türkiye İle iyi münasebetlerde menfaattardır. Çünkü Türkiye, İtalyanın serbestisi için mücadele ettiği Akdenizin bir kapısına malik bulunmaktadır. İtalya, bunun için Türkiye İle sulh isteyor ve bunun içindir ki 1928 ilkbaharında Milânoda Mussolini ile Türk vekilleri arasında bir görüşme olmuştur. Bu dostluk, İsmet İnönünün Romayı ziyaretile takviye edilmiştir. Gazeteci, Türk İtalyan münasebetlerinin uzun bir tarihçesini yaptıktan sonra makalesini şöyle bitirmektedir: • Mussolininin nutku şunu ispat ediyor ki, Türkiye ile anlaşmak hususundaki İtalyan arzusu daima aynidir.» Berliner Börsen Zeitung gazetesi, Ankara muhabirinin Köstenceden Ankaraya seyahati intibalarını başmakale olarak neşretmektedir. fBas tarafj 1 t&et sahifede) den bildirildiğine göre, oldukça mühim kuvvetlerin Moskova Leningrad hattı üzerinde hareket halinde bulunduklan görülmüştür. Finlandiya hükumetinin bu sabah neşrettiği tebliğde bazı ihtiyat sıruflar fevkalâde hizmete davet edilmektedir. Finlandiyada büyük şehirlerde pasif müdafaa tedbirleri alın maktadır. Son günlerde askerî faaliyet artmıştır. Kızılordu garb hududunda atış talimi yapıyor Asker ailelerine yardım için toplanacak para (Baştarafı 1 inci sahifede), (ıa ziyade beygir kuvvetinde olanlardan 2,5 lira alınacakhr. Bu mükellefiyetin gazeteye verilecek ilânı takib eden günden itibaren her vesaitte sureti umumiyede ayni zamanda tatbikı için bu vesait idarelerine tebligat yapılacaktır. İstisnalar: Resmî elbiseli subay ve askerler. Keza resmi elbiseli zabıta memur ve müfettişleri. Vesaiti nakliyenin seyrüseferinde teftişe memur edilen cibayet, fen memur ve müfettişleri, ikametgâh tezkeresini hamil ecnebiler. Duhuliye ile girilmesi müteamil olan tiyatro, sinema ve konserlerde sarfedilecek biletlerin bilumum vergiler dahil olmak üzere müşteri tarafmdan ödenen bedelleri üzerinden yüzde on nispetinde yardım parası alınacaktır. Bu miktar, biletlerin üzerine müesseselerce münasib görülecek şekilde yapılacak sürşarj mukabilinde alınır. Her iki şekil cibayetle temin edilen para, ihtiyacı tamamen karşılamadığı takdirde ayda beş yüz liradan fazla kazancı olan zenginlere doğrudan doğruya merkezden ve daimî encümence takdir usulile tarhiyat yapılması. Yukarıki kararların tatbikı için bugünlerde ilânat yapılacak ve bunu müteakıb eski usul tahsilâta nihayet verilecektir. Bu zamlarla 1,853.000 küsur liralık tahsilât yapılarak ihtiyac karşılanacaktır. Finlandiya bütün sınıflan askere çağırıyor Helsinki 20 (a.a.) 1897 yılında ve daha sonra doğan bütün ordu mensub«Ankara iki kıt'a arasında nöbet larının askerî makamlara müracaatleri lüzumu ilânlarla bildirilmiştlr. Bu hubekleyen bir Türkiyenin Türk sustaki emirname Millî Müdafaa Nazınkalbidir» nın imzasını taşımaktadır. Muhabir ezcümle diyor ki: «Türkiye, Avrupa ile Asya arasında Leningradlılar Kareliye niçin bir köprüdür. Ankara, hükumet merkezi toplanmışlar ? olarak bir semboldür. Ankara, iki kıt'a Londra 20 (a.a.) Bu sabah Moskoarasında nöbet bekliyen bir Türkiyenin va radyosu, neşriyatında, enternasyonal Türk kalbidir. gerginliğe ve herhangi harb hazırlıklaİnönü siyaseti, bir sulh siyasetidir. rına hiç bir telmihte bulunmamıştır. Türkiye, bu siyasetin Alman siyasetine Moskova radyosu tarafından verilen bir muhalif bulunmamasmdan ve Almanya haber, Sovyet Finlandiya hududunda tarafından tasvib edilmesinden mem Kareli berzahındaki kaplıcaların mevsim nundur. Matbuatın hattı hareketi, hiç icabı dolup taştıklannı ve güzel havabir zaman Türkiyenin Almanyanın düş lann buralara birçok Leningradlıyı çekmanı olduğu manasım tazammun etme tığini bildirmiştir. miştir. Türk milleti, daima bizim İçin sempati göstermiş ve Türk zimamdarla Hududlarda gayrimutad bir sey cereyan etmemiş rı daima vaziyeti hâkimane bir surette ıealize etmesini bilmiştir. Yeni dostluk, Vişi 20 (a.a.) Moskovadan bildirilbunun parlak bir bürhanıdır.» diğine göre Moskova radyosu bu sabahki Ticarî münasebetler de artınlacak neşriyatında Sovyetler Birliğile hemhuBerlin 20 (a.a.) Böersen Zeitung'un dud olan memleketlerde alınan ihtiyat diplomatik muharriri Türk Alman tedbirleri hakkında hiç bir şey söylemepaktının imzasından bahsederek İki miştir. Sovyet halkından hasıl edilebilen memleket arasında ticarî münasebetle intibaa kalırsa hududlarda gayrimutad biç bir şey cereyan etmemektedir. rin de arturılacağını yazmaktadır. Ronald Campbell İngiltereye gitti Londra 20 (a.a.) tngüterenin Belgrad orta elçısi Ronald Campbell, yanında İngiliz konsolosluk memurlan olduğu halde dün İngiltereye gelmiş.tir. CampbeU, İtalyanlar tarafından tev» kif edilmiş ve Amerika elçiliğinin müdahalesi sayesinde difcerlerile beraber bırakümıştır.