21 Eylül 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

EVSACI HAIZ IGNE UCLU KALEMLEBİ IÛ • ın. u.lcou.. •t , umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU * Teîgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet. İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 24o Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Berlin 20 (a.a.) Alman tebliği: Şimal denizinde bir gemi kafilesine karşı büyük bir muharebe başlamıştır. 2 temmuzla 7 temmuz 1942 arasında geçen müddet içinde Şimal denizinde büyük bir gemi kafilesi tamnmile tahrib edildikten sonra, İngilizler, 13 eyiulde önemli miktarda deniz birlikleri refakatinde büyük bir kafileyi Şimal denizinden geçirerek .bir Rus limanına götürmeğe teşebbüs etmişlerdir. Fena hava şartlan ve bu gemilerin Şimal denizinde rotalarınt çok açıktan geçirmelerine imkân veren buz iinırı bu teşebbüsü kolaylaştırıyordu. Alman harb uçak teşkilleri ve denizaltıları bu gemi kafilesine taarruz etmişler ve tam bir kahramanlık duygusile yaptkları bu çarpışmalarda yuvarlak hesab 45 ticaret gemisinden mürekkeb olan bu kafileyi de tahrib etmişlerdir. Düşmanm uçaksavar topları ve avcılarile yaptığı şiddetli müdafaaya rağmen harb pilotlanmız topyekun 117,000 tonilâtoluk 25 ticaret gemisini batırmışlardır. Başka 8 gemi o derece hasarauğratılmıştır ki bunlara kaybolmuş nazarile bakjlabilir. Alman hava kuvvetleri diğer taraftan bir torpido muhribile iki refakat gemisini tahrib etmiş ve bir ikinci torpido muhribini ateşe vermiştir. Bu ikinci torpido muhribi, refakat gemileri arasında bulunuyordu. AdapazarıBolu Umumî Nakliyat Şirketi İstanbul: Tütiingümrüğü Telefon: 21786 22251 Ankara: Halk Bankası itti Telefon: 1796 TELGRAF: A D B En seri, en ucuz, en emin I 9 UllCU Jll S a j l . Pazartesi 21 Eylul 1942 Buz Denizinde şiddetli bir muharebeden sonra Almanlar, Rusyaya giden 45 gemiden 262 bin ton tutarında 38 gemiyi batırdılar Bir catırdıya dair (Yannki Arrupa üzerinde düşünceler) başlığı ile yazdıjfım yazı serisinin bir yerinde, Avrupalıhk kafasından bah. sederken, bu düşüncenin ilkönce din duvgTÜarından dogduğunu. sonralan degişerek 18 inci asırda metafizik hürriyet safhasına eriştigini ve bugiin de ekono. ffiik realitelere dayanan müsbet bir yola ulaşmak üzere oldngunu anlatmaya çalışmıştım. Açık denizlerin en korkunç fırtınası olan düşman hücumuna uğramıs bir vapur, bomba infilâklan ortasında yanar ve batarken. Dogrusnnu söjlemck lâzım gelirse, Avrupalılık kafasımn ilkin hıristiyanlık duşuncesile belirmege başladıgmı yaDün aralarında husıısi bir maç yapan Fenerbahee Beşiktaş zarken, herkesin bildiği bir şeyi tekrartakımlan karşılaşma sından bir enstantane ladıgımı sanarak, biraz sıkılıyordum. Öyle ya, hef sosyal mrfhum gibi Avrupalılık fikrinin de tarihte dinden ilham aldıgını söylemek (malumo ilâmı sayılmaz mıydı? Din gibi, sosyal olmakla beraber inanışlara göre başkalaşan, hatta her ferdin rubnnda ayn bir mahi. yet alan müphem duygolara dayandıgı için Arnıpalıhk kafasımn o zamanlar Inklşaf edemiyecegi besbelliydi. Nite(Arkası rablfe 3 siitnn 5 te) kim, 18 inci asrın metafizik hürriyet fikri de, din kadar müphem olmamakla bcraber müsbet realiteleri hesaba katmadıfı için Avrupalılık kafasını iste. nildiği şekilde inkişaf ettirememiştl. Dini çoktan bırakan, metafizik inanış' lardan da ayrılan bugünkü Avrupa, ken" di ruhuna ve kendi kafasına ancak Avrupalı milletler arasındakl maddi mürasebelterin hür ve adaletli bir şekilde Lik maçlanna dün Fenerbahçe ve Şe~ d' zer.lenmesile kavuşabilirdi. Berlin 20 (aa.) Alman ordulan ref sahaîannda devam edilmiştir. Gatşte bn ana fikir etrafında okuyuculaşkumandanhğının tebliği: latasarey, Fenerbaiiçe ve Beşiktaş k u . lanmı düşündürmek maksadile o seriyi Terek çevresinde Alman kuvvetleri lübleri arasında baş gösteren ihtilaf yazarken bir aralık h:ristiyanlık baglaüymanm eiinden bazı müstahkem mevhalleâi'.'iiedigi içtn dün oynanması icab rının tarihte oynadıfı role de temas etzileri geri almışlardır. eden Oalatasaray Beşiktaş maçı yarciş bulundum. Bngün hıristiyanlıga güStalingrad kesiminde muharebeler öyni pılmamiîtır. Yeni mevsim İik maçlanvenerek bir Arrupa düzeni yaratılabile:iddetle devam etmektedir. Bu cephenin nın henüz ikmci haftası içinde çıkan bu eegine inanan bir tek adamın yeryüzüniimal kesiminde düşmanın yaptığı şanahoç hâdiseden dolayı bütün futbol de yaşadıgını havsalama sıgdıramazdım. ıırtma taarruzları akamete uğratılmıştır. meraklılan hakikl bir üzüntü duymakNe kadar aldanıyormuşum! Voronej varoşlarında düşman taarruztadırlar. Dünkü gazetelerde, İngilterenin Madarı kısmen göğüs göğüse cereyan eden Uzun zamandır ecnebi takımlarla terid biiyiik elçisi Sir Samnel Hoar'un arpışmalar sonunda püskürtülmüştür. mas yapmıyan futbolculanmızın esasen Londrada söyledigi ntıtuk. (yannki AvDüşmana ağır kayıblar.verdirilmiştir. günden giine oyunlan düşmekte idi. rupa iizerinde düşünceler) başlığı ile Akdenizde bir Alman deniıaltısı 1200 Bellibaşlı üç büyük kulübün şimdi de Ingilterenin Madrid büyük elçisi yazdıgım ve içinde herkesin bildiğri şey:onilâtoluk bir gemi ile 4 yelkenli taşıtı bu vesile ile bir müddet karşılaşmamaSir Samuel Hoare lerl topladığı sandıfım seriyi sanki tekbatırmıştır. lan futbolumııza ayn bir darbe daha rib etmek için söylenmiştir. Alman ordulan başkumandanlığı, Ge\iırmuş olacaktır. Bir zamanlar İngiltere hiikumetinin neral Von Kleist'nin er meydanında ölFenerbahçe . Taksim maçı Kadıköy . Hariciye Nazırlığmı da yapan sayın düğünüiddia eden Reuter ajansı tarafmsaha^mda oynandı. Çok hafif bir kadro Samnel Hoar. Avrupsyı felâkete süriikdan yayılmış resmî Sovyet ıddiasmın haile sahaya çıkan Taksim takımı Fenerliyen »ebeblerin hep koyu milliyetçilik kikate uymadığmı bildirir. bahçe karşısında uzunboylu mukaverriet cereyanından ileri geldiğine inanır göitalingrad muharebeleri hakkında edemedi. Oyuna tamamen hâkim olan rünüyor. Bu cereyan. milletleri birbirinba*kumandanhğın verdiği tafsilât Fenerbahçe. maçı 8 0 gibi yüksek bir den ayıran, zararlı bir cereyandır. AvBerlin 20 (a.a.) Alman tebliği: Berlin 20 (a.a ) Alman ordulan sayı farkile kazandı. rupa, daha yüksek. daha birleştirici bir Gündüzün tekbaşına hareket eden bir •aşkumandanlığı halen Stalingrad önünfikir etrafında toplanmalıdır. Bakınız. kaç İngiliz uçağı Alman topraklan üzeŞeref sahasında yapılan maçlar (Arkası sahife 3 siitnn ? de) sayın adam neler söyliiyor: Birinci maç, Beykozla Da\"udpaşa arinde te=irsiz hırpalama uçuşlan yap« Filiyatta miistakbel Avrupada mışlardır. Bir düşman uçağı düşürül rasında oynandı. Bu mevsim birinci like • aziz Parlus'ün birleşmiş hıristiyanlık müştür. Geceleyin İngiliz bomba uçakları geçen Davudpaşanın genc takımı dün ülküsünün tatbikını eörmek istiyoruz. cenub batı ve cenub Alraanyanın bazı umumî takdiri kazanacak bir oyunla Bn ülkü. idare df£işiklik!eri ve ayni za çevrelerine hava akınları yapnuşlardır. Beykozu mağlüb etti. İik devresi sıfır sımanda bnnun gerisinde esas birlifein çöMuhtelif nıahallerde ve ezcümle Münih fıra biten maçı, rakibinden daha üstün rncii nıhnndan ibarettir. Bu son yirmi şehrinde İnfilâk ve yangın bombaları, oynıyan Davudpaşa 2 1 kazandı. senenin hiç unutmıyacağımız derslerinİkincî maç. Vefa ile Süleymaniye abilhassa ikametgâh mahallelerinde ve den birisini mübalâ|ah milliyetçi ve umumi binalarda hasar vukua getirilmiş rasinda idi. İik devre esnasında iki tamutaassıb aynlıkçılık tehlikesi t*şkil t:r. Sivii ahali içinde ölü ve yaralı var rafın oyununda hiç bir fevkalâdelik eylerciştir. Bngün Avrupanın bir başındır. Taarruz eden bomba uçaklarından yoktu. Vefalilar devreyi 1 . 0 galib oladan öbiir başına kadar biitiin müttefik12 sini uçaksavar topiarımız ve gece av rak biürdiler. İkinci devrede Vefa takılerin ruhunu ve zihnini daha büyük bir mı kat'i suretie hâkimiyet elde etmeğe birlik ve bunu ilham edecek bir manevi cılarımız düşürmüşlerdir. muvaffak oldu. Biraz sert bir şekilde ceIngiltereye yapılan giindüz ve kuvvet fikri dolduruyor.» reyan eden maçta Vefa takımı tiç gol gece taarnızları Bu sözlerile iki yüz senedenberi öldüdaha yaparak maçı 4 0 kazandı. Cenub doğu İngilterenin kıyısında buBerlin 20 (a.a.) D. N. B. ajansının , ^unii bildiğimiz bir zihniyeti hortlat8on maç, İstanbulsporla Knsımpaşa maya çalışan Samuel Hoar, kime karşı lunan endüstri tesislerine gündüzün ta arasında idi. Oyun baştan nihayete ka diplomatik muharriri yazıyor: İngilterenin Madrid büyük elçisi kimin propagandasını yapmak istiyor, arruzlar yapan Alman harb uçakları dün dar sert ve sinirli bir şekilde devam etti. merak edilecek şeydir. Aziz Pavlus'iin gece Sinderland endüstri bölgesine ağır İstanbulsporun daha kıvrak oyunu kar Hoare'un dün söylediği nutuk Alman siyasî mahfüleıinde de alâka uyandırmışbirleşmiş hıristiyanlık ülküsüne sığına çapta bombalar atmışlardır. şısında Kasımpaşa da iyi bir mukavemet tır. Hoare, İspanyada bir çok kimselerin, Alman muharebe tayyareleri dün gece rak ikl bin senedenberi hiç bir zaraan gösteriyordu. Devre 1 0 İstanbulsporun Maklol düştüğü tekzib edilrn Alman tahakkuk etmiyen bir hayalin peşinde İngilterenin garb sahilinde büyük bir li lehinde bitti. İkinci devrede oyıınun şid Almanya bir nizam unsuru olmaktan çızırhlı ordusu kıımandanı General yarının realitesini aramak, degil b u . manı iyi neticelerle bombalamışlardır. deti yavaşıan başlıyarak gi.tikçe art karıhrsa Aimanyada ve bütün Avru' Von Kleist pada karışıklık başgöstermesinclen koıkgünkii, hatta dünkü insanlan bile ancak Liman bölşesinde bir çok yangınlar çık mağa ve hırçm bir şekil alnıağa başladı. tuklarını söylemiştir. Kendi arazisinde tığı göıülmüştür. giildürürdü. Devrenin 11 inci dakikasında Kasımpaşa bolşevik zulmünü görmüş olan bir müAcaba Samuel Hoar. yannın realiteİngiliz tebliği sağ içi çok güzel bir frikik çekerek beLondra 20 (a.a) Hava Nezaretinin laberliği temin etti. İki tarafm bu be letin Anglo Saksonlarm müttefikleri NADİR NADİ olan bolşeviklerin zaferini titrıyerek dü(Arkası sahife 3, siiUın 4 te) tebliği: Kuvvetli bir bomba teşkiH Mü(Arkası sahife 3 sütun 5 te) şünmesi pek tabiidir. Esas şudur: Samuel (Arkası sahife 3, sütun 6 da) Hoare malum sebebler dolayısilc bolşeviklerden bahsedemiyor. Çünkü bunların mütteîiki olan bir devleti temsil ediyor. Bıından dolayı Almanyanın yıkılması ihtimalinin doğurduğu endişelere dolambach cevablar veriyor. Verdiği teMontevideo 20 (a.a.) Brezilyanm minat Atlantik beyannamesi, İngiliz ve Uruguay elçisi yakında Brezilyanm Mih(Arkası sahife S. sütun 3 te) vere karşı taarruza iştirak edeceğini ga Dünkü İik maçlart Voronej kesimindeki Sovyet taarruzu Göğüs göğüse cereyan eden kanlı muharebelerden sonra püskürtüldü Stalingrad şehrindeki sokak muharebeleri çok kanlı bir şekil aldı, evler birer birer zaptedilebiliyor Galatasarayıtı maçlârâ girmemesine rağmen Fenerbahee ve Şeref stadlarında müsabakalara devam edildi. hususî maçta d a Beşiktaş Feneri 3 1 yendi Münih e ağır bir hava akını yapıldı Şehirde büyük hasarlar ve halk arasında telefat oldu Samoel Hoareun nutku Berlinde alâka uyandırdı «Hoare, malum sebebler dolayısile, endişelere doiambaclı cevablar veriyor» Şark cephesinden resimler: Kafkasyada ilerliycn Alman motörlü birlikleri bir kasabadan geçiyorlar %.Z Şsvyet harp Sovyet kıt'alarımn karşı taarruzları Almanlar, Stalingrad şehrinde bazı sokaklardan çıkarıldı* bir Alman bölüğü yokedildi Moskova 20 (aa.) Sabah tebüğinde dün gece Stalingrad, Mozdok bölgelennde muharebelerin devam etmiş olduğu büdirilmektedir. Diğer cephelerde mühim değişîklikler olmamıştır. Tebliğ, So^et kıt'alarının ekseriya göğüs göğüse çarpışmalar halinde şiddetli dövüşlerden sonra Stalingradrn bir çok sokaklarını temizlemiş olduklarını bildirmektedir. (Arkası sahife 3. sütun 3 te) Alman Ajansı cevabında diyor ki: Yeni tefrikamız Brezilya Nihvere karşı taarruz için hazırlariıyor zetecileıe söylemiştir. Yahya Kemal vasfında Yazan: Arjantinle Brezilya tesanüd arasında Faxtl Ahmed Mütefekkir edibimizin büyük Türk Şairi hakkındaki ikinci makalesini yarınki sayımızda okuyacaksınız. Bu yüm en şiddetli hava taarruzuna uğrayan Kolonyn şehrinin bombardunamnı canlandırır resim BuenosAires 20 (a.a) Brezilya ile Arjantin arasındaki tesanüdü belirtmek maksadile birkaç vatanseverler cemiyetinin himayesinde BuenosAires'de dün büyük bir miting tertib edilmiştir. Söz alan hatibler arasında eski Arjantin Hariciye Nazırlarından Adolfo Bioy, Lebretin ve Mario Canthilo bulunmakta idi. Hatibler Arjantinle Brezilya arasında bir ySkııîhk ve daha srkı bir İşbirliği leminini tavsiye etmişlerdir. Büyük Fransız edibi: ' ' :v i Henri Bordeaux'nun Şilide şenlikler Santiago (Şili) 20 (a.a) Cuma günündenberi §''*• istiklâlinin 133 üncü (Arkası sahife 3 «111011 6 da) Bugtin | üncü sahifede En güzel eseri. Büyük Saint ' Bernard dağlarında müthiş bir facia ile başlıyan bu nefis romanda heyecanlı macerfllar ^adar en ince beşeri tahlilleri de bulacaksmız. Arkadaşımız Hamdi Varoğlu tarafından itina ile çevrilmiştir.