13 Kasım 1935 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

kemik a e şa a Bir Fransız - Ingiliz - Alman anlaşmasına doğru mu? Radikal partileri kongresinde Her, riot Fransız dış siyasası hakkında ö . nemli bir nutuk verdi. Sovyet — Fran. sız dostluğunun ehemmiyetine işaret etti, Birkaç gün sonra Lionda bir kongre ye riyaset eden Herriot gene bu mev. züa dair olan © söylevinde Sovyet — Fransız paktının gerek Fransanın em niyeti gerekse dünya sulhünün korun- ması cihetinden emsalsiz bir temel ol. duğunu iddia etti, Fransiz sağ cenah gazeteleri bunu gimdiki Lâval politikasınm bir tenkidi farzederek mukabil taarruza geçtiler. Sovyet dostluğuna pek de taraftar ol. madıklarını gösterdiler. Echo de Pa - ris gazetesinde çıkan bir yâziya göre Lâval: — Kahinemin düşmesi beni kat'iyyen korkutmaz. Yegüne korkum ben çeki - lince o Dışbakanlığın Sovyet o dostu CHerriot) eline geçmesidir, demiştir. Sovyet anlaşmasını reddeden Fran. sa acaba silâhlanmış bir Almanyadan korkmıyor mu? Fransız sağ cenahı - nın bu siyaseti Londra ve Berlindeki yeni cereyanınn makesi olduğu şüp - hesizdir. AlmanBaşbakan muavini Göring de Sar'da verdiği bir nutukta Almanya. nın Fransa ile yakmlaşmağa hazır o)- duğuna işaret etti, Son gelen haber - Tere göre de Alman dışbakanlığının en mutemet adamı (Riffentrazun Pa . rise gitmesi kararlaştırıldı. Bu ziya - ret tarihi 20 ikinciteşrin olarak tes . bit edilmiştir. Hitler Fransada Fa. şizmin ehemmiyet kazanmasından, ve sağ cenahın Sovyet aleyhtarlığından bilistifade Alman « Fransız anlaş - ması yapıp garp oSinırlarını erani yele alarak şarkta genişleme siyasası. nı takibe çalışıyor. Ayni zamanda | - talyan — İngiliz ihtilâfında Almanya ile Fransa bir mutavaasıt rolü oyn - yabileceklerdir, ve Almanya “büyük garp levletleri İle anlaşmamaslığını izale etmiş olacaktır. Fakat Parisin bu husüsta Berlinde akan cereyanlara kapılması düşünüle. mez. Bu temayll esas itibarile Londra da bas göstermiş olup Parisin buna uymıya lüzum gördüğünü takdir et - mek daha doğru olur. Birkaçay evvel Baldvin < kabinesi Alman — İngiliz deniz anlaşmasını yaparken iki büyük amaç güdüyor - du: A) Alman dostluğunu kazanmak, B) Almanyayı Fransanın muhtelif ittifaklar ve büyük sücl kuvvetlerle Avrupa siyasasında temin ettiği hü - kim rolü tehdit edecek bir hale İfraz etmek. Fakat Habeş meselesi Avrupa siyasasını altüst etti, Almanyanın bü gergin vaziyetten istifade ederek sı - nırlarını genişleteceğinden korkuldu. Bunun üzerine İngiltere kendisi için hayati bir ehemmiyeti olan garp Sul. hünü korumak üzere bir Fransız — Al man — İngiliz anlaşmasının en emin bir durum yâralacağını düşündü. Bu hususta bir çok teşebbüslerde bulun - du. Tâyalin hususi diplomatik mümessi- Ii Brinun Berline gitmiş olması, Ede. nin Paris ve Cenevrede oLâvalle bu hususta bir çok görüşmelerde bulun .. masının teyidi ispat ediyor ki son gün lerin diplomatik faaliyetleri üç garp devletinden müteşekkil bir blok kur - mağa, İnhisar ediyor. Bu devletlerin başında bulunanların hepsinin sağ ce. nâha mensup olması, ve esasta Sovyet Rusyaya karşı pek de samimi hisler beslememeleri bu anlaşmaya (daha mantiki bir sebep verir. Üç devletin anlaşmea, yavaş yavaş İtalyayı da kendi aralarına alacakları ve Uluslar Kurumunu da kendi hâkimiyetleri al tma alıp küçük devletlerin büradaki durumunu değiştirecekleri şüphesiz - dir. Fakat Fransa fle Almanyanm an. laşması tasavvuru güç bir şeydir. Sov. yet düşmanlığı bir çok fikir ve hit ihtilâflarını unutturacak kadar önem Hi değildir. Esasen Fransa da kuvvetli Bütün sol cenah bu dostluk taraftarı dr. Hem İngiltere hakikaten Fransa ife Almanyanın anlaşmasını İster mi? Nuri MAHMUT Italyan - Habeş HABER — Aksam postası Liz 13 SONTŞRİN — 1935 harbi Askerlik muharririmizin görüşleri ve en son gelen telgraflar Doğu Afrika cs5helerinde ax çok sükünet haküm ferma olmuş- tur. İtalyanlar elde ettikleri mey- zileri tahkim ile mesgul olmuşlar ve bu arada bazı ufak tefek çat- pışmalar da olmuşter, Makalle cephesi Bu cephede İtalyanlar anca Takaze nehri istikametinde ilerli yebilmişlerdir. İtalvunlar da iti raf ettikleri gibi şimdiye kadar hiç bir esaslı Habeş kuvvetiyle ça:pış" mış değillerdir. Bir Habeş gazetss'nin idd'ası na bakılacak olursa Karp baş'ıya- lıdanberi şimdiye kalar ancak 151 Habeş askeri ölmüştür. Acaba bunun sonu ne olazak” İtalyan ve Habeş kuvvetleri ne va kit ve nerede çarpışacaklar? İtalyan menbalarından geler tahminlere bakılacai olursa Ha beşler İtalyan kollarım birbirin - den ayırmak, ve kolaylıkla erzak tedarik edebilecekleri bir yer: ka dar çekmek plânını gütmektedir- ler. Habeş kuvvetlerinin elyevri nerede bulundukları meçhul ol- makla beraber Ras Kassanın em: rinde 70.000, Ras Seyyumun 5. bin ve Ras İmru'nun da emrinde S0 bin askerin Maka'lenin niha - yet 50 kilometre cenubunda mavzi| * almış oldukları ve muharebenir burada başlıyacağı 'ddia edilmek tedir. 43 numaralı İtaişsn resmi teb: liğine nazaran İtalyanlar Makalle şehrine girdikleri zaman Haheş - ler tarafından kaçasken bırakılan bir Potes tayyaresi bulmuşlardır. Tigre cephesinde küçük bir Habeş müfrezesinin siddetli biz muharebeden sonra bir İtalyan müfrezesini kaçmağa mecbur etti- ği, ve her iki tarafın ağır zayiat verdiği söylenmektedir. Somali cephesi Bu cephede de !talyanlar bir tevakkuf devresi geç'rmeğe başla- mışlardır. Röyter ajansının Adisababa daki muhabiri, çıp'ak ayaklı ve yalnız tüfekle mücehhez olan Ha beş piyadelerinin Uniual'da maki» neli bir İtalyan müf sezesine hicum ederek şiddetli bir muharebeder sonra dört tank aldıklarını ve ür zırhlı otodmobilini kullanı'mar hale getirdiklerini bildiriyor. Bu haberler Adisababaya gel- dikten sonra hüküme* tarafındarı da teyit edilmiştir. Taaruza uğ ruyan İtalyan müfrezesinin mü him bir müfreze olduğu ve müte- addit hücum tanklarıyla müceh. hez bulunduğu bildirilmektedir. Habeşler hücum tanklarına fev. kalâde bir kahramanlık ve şecna*- le hücum etmişlerdi: Çünkü, © talyan müfrezelerinic mitralyöz a: teşlerine temas edecek kadar ya kından karşı koymuşlardır. İtal- yanlardan altı zabit, birçok küçük zabit ve asker ölmüştür. Habeşler» den de bu kadar ölü ve iki taraf- dan da birçok yaralı vardır. Habeş hükümetinin tebliğinde, İtalyanların karmakarışık bir hal- de kaçtıkları ilâve edilmektedir. Habeş İmparatorunun Gorahai cephesi kumandanmu azlederek ys rine Ömer adında Müslüman bir kabile reisini tayin ettiği de habe- verilmektedir. Cephe gerisi Benzin nakliyatı ve deve mübayaası Süveyş, 12 (A.A. — Röyter den: İtlayan Doğu Af-ikasma bura- dan benzin nakliyatı hararetle de- vam etmektedir. £ Sokoni Vakum kumpanyası İskende-iyeden tren le Süveyşe 36 bin hasa benzin gönderilmiştir. Buwiar Eritceye gidecektir. Diğer bircok sevkiyat da vapurla yapılmıştı. Süveyş - teki Şel tasfiye fabr'kaları Doğu Afrikasına sevkiyat yapmak öze re gece gündüz çalışmaktadır. İki, üç vapur yük almak için daima burada bekliyor. İtalyanlar, 18 bin deve müba- yaası için İbnissuud Arabistaniyle bir mukavele imza etmişlerdir. Her devenin bedeli 18 altın lira dır. Halbuki normal kedel beş kâ - ğıt liradır. Devele: Yemboğdar. İtalyan vapurlariyls sevkolünmak tadır. Habeşler niçin çekiliyor ? İtalyanlar Habeşlerin, mukavemet etmeden geri çekilmelerini şöyle tef - sir ediyorlar: A) İtalyanları zaklaştırmak, B) İtalyanları oOHabeşlerin daha muhkem bulundukları mevkilerde kar şılamak. Ayni zamanda Habeşler ken di erzak ve levazım stoklarına daha yakın bulunmuş olacaklardır. İtalyanlara Habeşler burada 220,000 kişi #le mukavemete hazırlanıyorlar. Asua Sultanı İtalyanlara geçti Roma, 13 «— Asua sultanı Mehmet Gehal 6000 kilişik kuvveti ile İtalyan. lara geçmiştir. Bunlar derhal Habeş * ler aleyhine harekete geçerek 300 kişi. lik bir kuvveti bozmuşlardır. irtibatlarından u . Loyd Corç Habeşlere acıyor Diyor ki: “İngiltereden yardım uman Habeşlerin başlarına bomba yağdıran Italyan tayyarelerinin kullandığı benzinde Ingiliz hissesi vardır. Bu işi, başarmak azminde değilsek niçin giriştik?!,, Eski İngiliz başbakanı Loyd Cor -| ması karşısında sinmiş sanmakta de - cun, bu sabahki posta ile gelen “San- vam edeceğidir. dey Ekspres, de Habeşistan ve zecri Bazı kimseler, zeeri tedbirleri fev- tedbirler üzerine çok heyecanlı bir ma kalesi çıkmıştır. Loyd Corç diyor ki: “Habeş seferi ne haldedir? Bu iş o kadar yavaş yürümekte ve dramatik sahnelerden o kadar âri ki, herkesin bu harple alâkası kesilmeğe başladı. Habeş harbi gazetelere iyi bir mevzu olmaktan çıkıyor, Zecri tedbirlerden bazıları şimdi - den faaliyete geçmiştir.Diğerleri mü cadele sahnesine atılmak üzere... Ne bundan öncekinin ne de gelecek zecri tedbirlerin İtalya istilâsına © zerrece tesiri olmuş veya olacağa benzemiyor. Zeeri tedbirler İtalyaya değil, U - luslar kurumuna tevcih edilmiş va » ziyettedir. İtalyaya tesiri ise nedir bi- lir misiniz? Bu tedbirler bu milletin efkârı umumiyesini tehdit (etmiyor, sadece kızdırıyor, bu, gayesiz düşman yapmaktan başka bir işe yaramıyan bir tehdittir, İtalyanların İngilterenin kudretine büyük bir saygısı vardı. Şimdi bu kud rete karşı muvaffakıyetle meydan © - kudular. Binnetice, Cenevre hareket - lerinde bir istihkar sezilmesi tabildir. Bu teatral ve dedikodulu işe,başarmak azminde değilsek girmemeliydik... Dışbâkanı Sir Samuel Hoar'ın Cenev redeki söylevinden sonra İngiliz do - nanmasınm Akdenize akıvermesi şüp hesiz Avrupa ve Amerikada büyük bir tesir yaptı. Avrupa ve Amerika matbaatı İngi- Tiz aslanmın diken diken yelesi ve kam çılayan kuyruğile müsabaka meydani, na sıçrâmasile çalkandı, çınladı. Fe kat heyhat. Yele, şimdi Edenin zeerf tedbirler evrakında ove kuyruk ise, Fransız baş, ve dış bakanı Lâvalin ta- lebi Üzerine aslanın bacakları arasm da ksnlıdır. Bu hazin bir iştir. Gelecekte dışba- kanımızın melemelerini kimse İngiliz aslanının kükremesi sanacak değildir. Şimdi mesele, bütün dünyanm İn - giltereyi, Müsolininin kaşlarını çat - dink iğ Ye m 4 ağa su sen gz ta sma İİ elduldu bilg Kilic hilali veli mi zle halli i Lal el kalâde bir şey sanıyor, dünyanın en büyük memleketlerinden bazıları bu tedbirlere hiç dahil değil. Bu memle - ketler Italyaya bütün istediğini ihraç edebilir, Büyük harpte Almanya eğer Ameri- kadan, Brezilyadan, Japonyadan yiye. cek, pamuk, kömür, demir, bakır, pet rol ve kauçuk alacak olsaydı bizim Al manyayı abloka etmemizden we fayda çıkardı? —” Hatta Yİlâf devletleri Almanyaya petrol, giliserin, kömür, yiyecek ve gi- yecek vadisinde bütün İstediklerini satmağa hazır bulunsaydı neye yarar dı?Böyle komedi halinde (bir abloka tek bir gemicinin ne orahatini nede hayatını tehlikeye koymağa değmez - di, İşte bu iyi reklâm edilen zecri ted - birlerin de olacağı budur. Başka bir şey değil... | Musolini, ustalıklı dostu Lâvalin yardımı İle İngiliz hükümetini manev rada tam manasile yaya bıraktılar. Bu meselede Habeşlerin yegâne U- midi, Habeşistandadır. Habeşistanm dağ ve taşlarında, iklimindedir. Umulmadık yağmurlar, Habeş. lere uluslar kurumunun zecri tedbir - lerinden daha iyi bir mücadele temin ediyor, Hiç olmazan İtalyan toplarınm ve levazımının Üzerinden geçmesi i- cap eden yeni yolları alıp götürüyor. Bu zavallı, metrik ve aldatılmış dağ halkma Allah bir sempati göste. riyor gibi.. İtalyanların (mücadelesi, havadan bombardımana münhasir kaldr. Bu, bir çok ölüme sebep olmuşa benziyor. İtalyan bombardıman tay * yarelerinden bir çoğuna dolan benzin Iran petrol kuyularından geliyor, In - giliz hükümetinin, bu kuyularda bü - yük hissesi var. İrandaki o “Anglo — Perşin Oyl,, kumpanyasına ve Süveyş kanalına ya" tırılmış menfaatler, Habeşler hesabı. na gelişiyor, artıyor.. O Habeşler ki bizim kendilerini himaye edeceğimize | i inanmaktadırlar... , Mehmet Gehalin İtalyanlara $€ mesi gayet önemli bir hâdisedir. Si kü bu arazide harekâtın . geçebil, olan İtalyanların General p General Graziani kolları | biribiri irtibatı temin etmiş olacaktır. dın Maamafih bu haberin, Romi geldiğine göre, kaydı ihtiyat ile teli$* ki edilmesi lâzımdır. Tayyareleri kazaya uğratmak için . Makale, 13 — Habeşler şehri # kederken büyük meydanlara kazmışlardır. Bunu İtalyan tayyar” rinin konarken bir kazaya uğra için yapmışlardır. İtalyanlar bu V kurları doldurup Makalleyi büyük ” hava merkezi haline getirmeye (4 maktadır. 4 Venizelo$ Bir taraftan Kralı” Atinaya gitmesin? bir taraftan da umumi af yapılm& sına çalışıyormu? Kral geldikten sonra Başbakar, Venizelosun Yunan işlerinde (© rar harekete geçtiğini sezdiren hdi” seler vardır: Atinadan gelen haberleri göre a huriyeçi partilerin (İiderleri bir gündenberi yaptıkları kon ğ dan sonra iç siyasanın aldığı duru” karşı güdecekleri yolda ittifak “ çaldaris mi olac , Terdir, pi Hükümet taraftarı gazeteler, ge yasal hayattan çekildiğini £ sö; e Venizelosun rahat durmadığını” taraftan krala Yunanistana dö”, sini tavsiye ederken, diğer | tarafi” da Yunanistandaki adamları vas sile bir umumi af ilân edilmesine ** lıştığını yazıyorlar. p Londradan: bildirildiğine gör€ nanistan münakalât bakanıv€.. nezdindeki Yunan heyeti maral sı başkanı Mavromibalis İngiliz hakanmı ziyaret-etmiştir. .;,* Lepra? 12 (A.A) Yunan bra Perşembe günü Paris yolu ile İl edecektir, Kral iki gün Pariste ai tan sonra Floransaya giderek Kr iki kız kardeşiyle görüşecektir. mi hemşirelerini ziyaretten sonra A ya giderek krala birlikte oturacak dır. Kral pazartesi akşamı g salı sabahı Floransadan Romay# "ir decek perşembe günü Brendiriitd. Yunan kruyazörüne binerek 24 #8 teşrinde Atinada olacaktır. -» Kral geldikten sonra Çaldarisi" we Çinde kıtlık Bir avuç pirince ? çocuk satın alınabiliyormu Dünya tarihinde görülmenif, kilde şiddetli bir kıtlık Çinde, nan Santung ve Hopei ni tehdit etmektedir. Üç senede üçüncü iel mak üzere nehirler taşmı$, mezruatı mahvetmiştir. pi Tabiatin bir garibesi de “ge altında kalan Hopan ayaletini... ğer bir kısmında bütün msbsu asi raklık yüzünden mahvo' Da Bir avuç pirince bir Je labilirsiniz. Bu sefalet İÇİNİ? pon casusları halkı ri Şek aleyhine tahrik edip di merkezi aleyhine ayakli? p teşvik etmektedirler.