30 Ekim 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

b nın müstakbel rakibi: Ispanya ! İspanyol asilerinin reisi general Fran ko'nun son beyanatını okudunuz mu? Galebe çaldığı takdirde, komünizmi bas ucmak için gayret gösteren bazı rejimie- ti taklit edeceğini söylüyor. Fakat, bu “bazı rejimleri, ,başka (o sahalarda da kopye edeceği anlaşılmaktadır. Çünkü, Franko, İspanyolların yalnız İspanyada değil, hudut dışında da oturduklarını, bibassa cenubi Amerikanın birçok memle- ketlerini teşkil ettiklerini söylüyor. Bilhakika, İspanyanın nüatram bir tarihi vardır. Öyleyse, şimdi de niçin beynelmilel bir siyaset oynamasın? Nitekim, asi general, böyle bit rol Osmink tarihini gözönüne getirin. Bilhassa, Akdenizde dönanmâmizı şerefle dolaştırdığımız Barbaros, Turgut zamanlarını düşünün... Eğer muharebelerimizin yarısı (şimdiki İtalyanm anasırını teşkil eden) Cenevizlilerle, Venediklilerle ol düysa, diğer yarı da, İspanyollara olmuştu... Onların, coğfafya cihetinden bi- İtalyanlar, Akdenize (More Nostrum — bizim denizimiz) “diyoflar. Lâkin, tarihte bu deniz elbette, ayni zamanda İspanyollarındı. Yalnız o deniz mi ya?.. Okyanoslar bile onlarındı... Amerikanın kâşifleri ve ilk fatihleri İspanyollardı Bu kavim, İngilizlere nefes ( aldirmiyordu. Ancak “namağlüp Armada, isimli muazzam donanmalarının bir talisizliğe kurban giderek büyük Britanyalılar ta- rafmdan Yakılması üzerine, hfikimiyetlerini kaybettiler. İşi gittikçe tavsattılar.. Fakat, yeni bir rejimin gelmesinden bir müddet sönra, İspanyanın ne vaziye te geleceğini tasavvur ediyor musunuz? Evvelâ, işçi sınıfı, artık bütün salâhi- yetlerini kaybedecek, geceyi gündüze katarak bütün bu yıkılan İspanyayı tamir etmeğe mecbur tutulacaktır, Fakat, diğer taraftan, orada da İtalya tertibi bir as- Bu ruh, son devre kadar ikinci smıfve tabi bir memlekt olan İtalyayı nasıl İngiltereye kafa tutacak ve fütuhatlara girişecek bir muazzam devlet haline getir diyse, İspanya da, ayni çeşit iddialara başlayacaktır. Tarihini anacak “Dünya- mın birincisi ben olacağım!,, diye iddialara girişecektir. Netice?... İtalya, galiba, kendine bir müttefik edinmek için giriştiği İspanyol asilerine yardım savaşından en müthiş bir rakip elde ederek çıkacaktır. Ayni evsafı haiz rakipler, aralarında en fazla boğuşanlar olur: İkisi de Lâtin, ikisi de Akdenizli, ikisi de faşist. Bu iki ahbap çavuşların hoş geçineceklerine katiyyen ihtimal verilemez! Hüseyin Faruk TANUR Cumhuriyet bayramı münasebetile Ankarada yapılan güzel geçit resmi Tavyareden atlıyan paraşütçü genç kızın Atatürkümüze hitabesi » Ankara 30 — Cumhuriyetin on dör- düncü yıldönümü coşkun Oo merasimle | kutlulandı. Halk sabahleyin erkenden! yolları kaplamış bulunuyordu. Büyük Önder Atatürk saat ön ikide Mület Meclisine geldi. Yollarda birik - miş onbinlerce balk tarafından alkışla dı, Millet Meclisinde yapılan tebrik me- sasiminde Yugoslav başbakanı, Sovyet Rusya havacılık teşkilât relsi ve yanla- rındaki zevat da bulunmuşlardır. Ata. türk misafir Başvekil (& Stoyadinoviçin tebriklerini kabul ettikten (sonra bir müddet görüşmüşlerdir. Tebrik mera - siminden sonra Atatürk geçit meydanı- ni şereflendirdi. Vekiller ve misafirler de tribünde yerlerini almışlardı. Geşit resmi Sabiha Gökçenin tayya- sile yaptığı uçuşlarla başladı. Üç tay- yareden on beş paraşütçü atlayarak - meydanın yakınında indiler, Ayrıca do koz tayyareden de brler paraşütçü at- Jadı. Bunlardan üçü kızdı. Geçit resmi başladıktan sonra lk ka- dın paraşütçü Bayan Yıldız 400 metre- den atlayarak koşu meydanına indi, & Kindeki buketi Atatürke vererek şu söz- leri söyledi: — Büyük Atatürk. Geçen yıl “Türk çocuğu her işte olduğu gibi havacılık. ti da en yüksek güzeyde gökte seni bekliyen yerini az zamanda doldura - çaksın. Bundan gerçek dostlarınız se- vinecek ve Türk ulusu mutlu ölasaktir,.. buyurmuştunuz. Bu gaye uğufunda çır pınan Türkkuşu çocuklarının saygı ile bağlılık duygularını lâfen kabul edi. niz.,, meram kimene Habeşisianın ilbakın tanıyacak devletler Deyli Ekspres gazetesi yazıyor! Yugoslavya, Romanya ve Lehistanır bu hafta içinde, İtalyanın O Habeşistan Üzerindeki hâkimiyetini retmen tanı - maları belelenmektedir. Bu suretle AL manyayı takip etmiş olacaklardır. Geçit resminde bir plânörlü (birkaç tayyare ile üç plânör tayyareden uçtu. Bundan sonra geçit resmi (başladı. Evvelâ izciler, sirasile Türkkuşu - tale- beleri, askeri kıtalar, polisler, topçu - lar, zırhilr otomobil müfrezeleri, motör- Mü kıtalar, tayyare topları, nakliye oto- büsleri geçti, Çok alkışlandılar: As - kerlerden sonra süvari ve piyade olarak mil kıyafetlerle köylüler geçtiler. Ge- git resimi bittikten sorira Ankara'klar şe hirde dolaşarak büyük tezahürat yap - tilar, Kömürden benzin On sekiz ay sonra Almanya hakiki benzine muhtaç olmayacak Almanyanın hava nazır: general Göring kendisine tevdi eğilmiş olan yeni dört senelik sanayi plânr hakkın- da bir nutuk söyliyerek ezcüm'e de. miştir ki? “ Bu plân Almanyanm şerefini ve Alman milletinin hayatını temin ei. mek içindir... General Göring daha sonra: “Kömürden benzin çikaracağız Führerin: (On sekiz ayda Alman benzini hazır olacaktır ve bu sahada müstakil ole. câğız) özünü yerine getireceğim. Al manya kömürl, kerestesi ve mndetı sanayi! Almanyanın yeni ham mad fabrikalarının temelini teskil edecet;. tir. 'latunta akar General Göringin söylediği »utuk İtalyan matbuntında kuvvetli bir akik yapmıştır. Koryera Dellesera gazetesi, bunun yüksek siyasal ehemmiyeti haiz hiv nutuk olduğunu bildiriyor. Bütün gazeteler, nutku» müstemle ke hakkındaki kısmını bilhassa kayd etmektedirler, oynayacağını söylüyor, 26 uzak bulunmalarına rağmen... keri ruh hüküm sürmeğe başlayacaktır. HABER — Akşam postası Izmirde de bir otobüs kazası oldu j (Baş tarafı 1 incide) ( daşlarını kurban o etmiştir. 7— 9 Memnba sulal gul. 35 yurttaşı çilgm bir hevese kur.; kilometre süratle gelen bir trenis ya. ban eden şoför, Kskişehirde müddei. umumi tarafından sorguya çekildiği bir sırada İstanbulda halk, şoför Ah» medin cezasını tayin etti; — Asmalı... — Çoluk çocuğü ile kanma girdi. ği aflelerin cesetlerinin başında idam etmeli... Kahvede, tramvayda, : kantada görüşülen üzerinde mü şa yapılan günün mevzuu hep Eskişe. hir faclası,. Nasıl günün mevzuu 0. masm? Bir tekinin eksilmesine razı olmadığımız nüfusumuzdan otuz be- ginin tren boyunda, bacaklari, kolları. beyinleri dağılmış bir halde yattıkla. rını görünce nasıl içimiz sızlamasın nasıl yanmıyalım? Dün, meslektaşlarmdan < birinin sebep olduğu kaza hakkında goförle. rin ne düşündüklerini öğrenmek is“ tedim. Bundan başka beni bir şey da ha şoförlerle görüşmiye sevkediyor. du: Ağzına kadar yoleu ile dolu olan; bir otobüs tren tekerlekleri o altında sürüklenip parçalandığı ve yolenlarm yarısı ölüp yarısında da hayır kalmı. yacak derecede yaralanmalarına rağ men şoföre bir o şey olmamış, hatta burnu bile kanamamış ve kaçıp kur. tulmuştar. Bu gibi kazalardan şoförlerin ek- şeriyetle yarasız, beresiz veyâ gayet hafif yaralı çıkmalarına mukabil ge. ride oturan yolcuların kazaya kurban gittiklerini birçok defalar görmüş, o. kumuüştum. Şoförün kurtuluşunda mesleki bir tedbir mi vardı? Taksimden geçerken otomobilin içinde dünkü Haberin resimlerine dal- mış olan bir şoföre (oyüklaştım. Adı Abdulah.. Okumakta olduğu kazanın tesiri altında olduğu yüzünden akı- yor. Sordum: - Mi -— Şoförler bu gibi kazalarda”ek: seriyetle neden ucuz kurtuluyorlar? — Şoför direksyon başındadır. 'Tutunduğu, istinat ettiği bir yerdir Bundan başka herhangi (bir kazayı yolculardan daha evvel hisseder. Ol. duğu yerde direksiyona sımsıkı tutu- nur, Yolculara gelince bunlar kaya nin olacağından ekseriyetle habersiz. dirler, Boşta, hiç bir yere tutunma- dan oturduklarından herhangi bir sa. deme vukuunda, parçalanan ötomo. bil veya otobüs içinden sağa sola fır- lar. Bacakları, kolları kırılır.. Şoför ise mahfuz bulunduğu yerde, 6 kısım. İn beraber devrilir, istinat o nokiğüim bırakmadığından kazayı o derece teh. Yiksiz atlatabilir. Tanıdığım şoförlerden Ziya İki sene evvel Romanyadin Macaristana giden şöse (üzerinde 120 kilometre ilerlerken ufak bir virajın ıslakolu- Şundan tekerlekler kaymış, otomobi' soldaki ağaca çarptıktan sonra aği. tın tepesine fırlamış... Ziyanın yantri. da öturan adamın beli kırılmış, view, du muhtelif yaralar almış olmasına rağmen kendisi yalnız başından hafir| bir yara almış. Şimdi kendisi İstan. buldadır. Hustsi bir arabada çalışıyor hâlâ. Yukarıda da söylediğim gib: Ziyanın direksiyonu birakmayışı ken. disinin ucuz kurtulmasına sebep ol-! müştür , — Peki Eakişehirdek! (O kazada yalnız şoförün kurtuluşuna ne der.! sin? | — Söylediğim sebepten başka bir şey göremiyorum. — Şoför Ahmettrenle yarış : et. miş. Bunu nasl karşılarsın? — Yarış dalma tehlikelidir. Şo- för Ahmet böyle “bir Yarış yapmışar çılgınca bir harekette bulunmuştur. — Cezasi?... > Oüu kanun tayin edecektir. Ben şoför Abdullah ile görüşür. ken eski goförlerden Cemal yaklaştı Görllşmemizi dinledikten sonra söze şöyle karıştı: — Anadoluda otobüs ve otomobil kullananlarda trenle yarış etmek 4. teda bir illet, bir hastalık (o halin'al- mıştır Bu yenilmiyen biz hırstir, Se för Ahmet de böyle bir hırsa vatan- rış ettikten sonra onun yolunu kesip hattan geçmeyi şuuruna sahip bir in. san hiç bir zaman düşünmez. Araba 35 yoleu ile hat üzerine çıkınca te kerleklerden birinin raya takılması ve ya vites değiştirmek için kalan zaman şoförün hesabına olmamış, tren gelip gatmıştır.. — Şoförün yarasız kurtuluşuna ne dersiniz? — Tali, bir harika derim. Kendi. sinin atlayıp kurtulduğuna göre ben bunu böyle görüyorum. Taksim şoförlerinden Kâzım ile görüştüm, Diyor ki: — Araba hat üzerinden geçerken makasın kırılmasını önlemek için yavaş geçti ise şoför hesabında yanıl; miş, baza olmuştur. Şoforün kurük Juşu da lokometifin çarptığı yerin ak- si istiramette oturuşu ve tutunduğu bir yere sahip olmasıdır. Kurtulma de direksiyona tatünmanm büyük bir te. siri verdır, . Sirkeci o şoförlerinden . 2218 ,nu- maralı Muiz de, şoförlin daima bir istinat yeri bulunmasının kurtulmada büyük bir tesiyi olduğunu söyliyerek dedi ki: — Bursa şoförleri ve diğer şehir şoförleri daima yarış yaparlar. Bun- dan başka bir kısmı ehliyetli ve tec. rübeli olmadıklarından hesapları da yanlıştır. Servise yetişebilmek için süratli giderler. 1066 Zeki şöyle bir hadise anlattı: — İki sene evvel o Sultanahmette iki otomobil çarpıştı Makineler par. çalandı. Şoförlere bir şey olmadr. Çürkü direksiyona tutunuyorlardı. Ben Muiz ve Zeki ile görüşürken Civan Ali Sirkecideki n şoförleri çağırdı. Yeni postahanenin arkasında otomobillerin arasinda bir “meclis meşveret, kuruldu. Tam bir saat Es- kişehrdeki façianm dün Haberde çı. Kan resimleri üzerinde yazıları oku. yarak bu kazanın muhakemesi yapıl- dı, Bir şoför Demiryolları idaresini suçlu çıkarıyordu. Dağ O başindaki geçit yerinde trenin geldiğini göste. ren bir İşaret bulunmamasının bu ka. zaya sebep olduğunu söylüyorda, Otuzdan fazla şoför şu maddeler de ittifak ettiler: 1 — Şoförün kurtuluşu har'kadır. Direksiyon Obaşında ve makinenin çarptığı cihette oturmayışınım Zx bun da büyük tesiri vardır . 2 — Yarış yapması bir delilik. çılgınlıktır. 4 — Bu kazada, meslektaşımız ol masına rağmen hakikati söylüyoruz. Şoför hakaızdır. Yarış yaptığı, düdük çalâ çala çift makine fle ilerleyen To. ros ekspresinin önünden geçmiye 88. vaşmaızı şhçun kendisinde olduğuna delildir. 4—85 vatandaşı yanş hevesins) kurban eden şoför en ağır cezaya çar. pılmalıdır... Yekta Ragıp Önen Çiftalan köyünün derdi Istanbul saylsv- larına bizzat köylülerce anlatıldı İstanbul saylavları Ankaraya bare - ketletinden evvel İstanbul civarındaki bir köyün dertlerini dinlemek için biz- zat gitmişler ve köylüyü dinliyerek An- karada teşebbüse karar vermişlerdir. Bu köy Kemerburgazın Çiltalan kö- yüdür. Köyün derdi (o töprak ve arazi meselesidir. Bu köye giden kadın ve erkek İstanbul saylavlar: bütün köylü- yü ayrı ayrı dinlemişler ve onları fevka lâde sevindirmişlerdir. Saylavlar köy - Hilye dertleri için hilkümet nezdinde te- şebbüste bulunacaklarını ve bu işin mu hakkak surette halledileceğini vaadet « mişlerdir, Köylüler, saylavlarımızın bu işi in - taç edeceğinden şüphe etmemektedir - İer. Bu suretle Kemerbürgazin Çiftalan çiltliği civarındaki bu çok (o şirin köy büyük bir sevince kavuşacaktır. J © Doğru ml değil mi Yapılan tetkikat ilerledikçe maş ki, piyasada merba suyu di tılan şişeler menba suyu değildir. “81 lar, memurların gözü önünde ğ boşaltılmam doap (o ederken, DE meşgul olanlar evvelce do şişelere “Mehba suyudur,, basmışlar veya etiketi yapiştı! İstanindl halkına — Terkos lar, şü : lerdir. Göreceklerdir. ama, İ$ geçmiş bulunacaktır. Geçenlerde gazetemizde., “Kıra, lik kimyager ne diyor?,, başlığı * da çıkan yaslarda İstanbulda olmıyan hiçbir şeyin mevcut © iddia ve bu arada menba da bahsediliyordu. Bu sat, sult” rinde yapılan sühtekârlğim 98 lattıltan sonra diyordu ki: “— mâni olunmak isteniyorsa, larinm nakil ücretlerini dir.,, Bu sat, gene o yasla, Yek bedava doldurulan bir damacan çıkma parası, girme payası, bilmi resmi diye muhtelif iskelelerde para yekünunun bir damacandöi v kuruşu geçtiğini işaret eğiyord kikat bu ise bunun . düseltümesilğ damacana syn daha weuza mai h N mesine çalışılması zarırl demek ; Yakacıktan, daha bilmem bin bir zahihete katlanarak geti suyu salmaklansı, sahtekdrlar 1“ suyunu ufak ve basit bir mua! menba suyu haline sokacaklar « kârl işten vasgeçmiycoeklerdif» Kontrol o şiddetlendirilmelidir! kat, ayni #rmanda derdin kö halledilmesi de Vizrmdır. Hikm Das* Romanya Kı& BPrağda Neler görüştü i Prag 29 — Neşreğilen bir göre, dün Romanya kralı Karol kotlovakya cumhurrelsi Bene f memleket dışişleri bakanı i Antonesko arastnda geçen siya katlarda Iki memleketin harici 8 ni alâkadar eden bütün meselel&”" çük antantın o siyasası ve Avrefi yasetinin en mlihim meseleleri bahsedilmiştir. Bu arada Yugoslavya ile sıkt Jaşma ve önümüzdeki aylar devâm ettirecekleri siyasetle meseleler üzerinde tam bir görülmüştür. i Garp devletlerinin önümi N tüşmeleri hakkında, Küçük Arti”. işleri bakanlarının son konferan sında çizilen siyasete bütün müttefik devletlerle birlikte Y devam lüzumu tebarliz etti, il Uç devletin, ayni zamanda, “ÜĞ rapa meseldeldine, Roma prot”. imza etmiş devletlerle ve Alman. t teşriki mesai için hüsnü niyet dukları da tebarüz ettirilmiştir Diğer devletlerin dahili işl rışmamak ve muhtelif mem v ilmleri arasmdaki o mücadeld” kalmak hakkında evvelce alır. karar teyit olunmuştur. N Küçük Antantın sistematik we ; te inkişafı eserine, siya 5 alanlarda devam olunacaktı(. Askerlik “ * müddeti , Belçikada arttır” / Brüksel 29 (A.A.) OH ii kararname ile askerlik müd“ 4 mıştır. ij Piyade, avcı ve bisikletli eli dan böyle sekiz ay yerine 18 * eyf göreceklerdir, Diğer bütün radı, 12 ay hizmet e dan başka vlicuda getirilece hame ahkâmı önümüzdeki | gıcından itibaren tatbik €d “* gika ordusu efradının miktari gidir, ZAYİ — Düklkeinma ait cüzdanlarını zayi e j ğımdan eskilerinin htikmö Y” Edirnekapıda kabe i