6 Temmuz 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 7

Ingiliz donanması Süratle kuvvetleniyor Bir buçuk milyon tonluk donanmaya yakın bir zamanda yarım milyon ton hacminde yeni ıâş“tündevltvl;r de, hazlarıma hesabına, do & büyük "’jln Memlekettir. İngilterenin 1914 den 936 gonuna kadar d Üü yapmış olduğu / silâhsızlanmayı Yözde 48 olarak rakamlıyabiliriz. Halbuki bu esnada Amerika, Japon . Ya, İtalya gibi devletler deniz kuvvet - :'ini arttırmakla meşguldüler. İngilte * zırhlılarının miktarı 1914 te 69 ken 1936 da 15 e, kruvazörler 108 den 50 îî— torpldolar ve hafif gemiler 322 den 18 e, denizaltılar 74 ten 48 e inmiştl. na'"iye)'e tahsis edilen krediler yekü . U 1025 ten 1934 € kadar yüzde 12 a- Talmıştır. Nihayet Habeş buhranı, bütün göz . açılmasında âmil oldu, ve âmiral ğ elindeki vasıtaların - noksanlığını © bir şekilde hissettirdi. Gerçi, İngiliz donanması, 1936 ipti. sında, korktnç bir harp vasıtası ol - Makta devam ediyordu. Çünkü bu do.. Tanmanın tonaj yekünü geçen yıl bir “yon ton hacminde yeni gemilerden Mürekkepti: 1L zirhk (337.550 ton), 3 harp kru: :înr:ı_ (100.106 ton), 7 tayyare genisi _%t...w ton). 18 büyük kruvazör (173 ton), 22 hafif kruvazör , (127,900 ). sekiz filotillâ tehberi (11,640 ton) 9 torpido (68,539 ton), 37 denizaltı u .*624 ton) bir torpil toplayıcı kruva. " (6.750 ton), 4 monitor ve filo muh- (23,660), 39 topçeker (43,285 ton): ha Aymn dökücü (17,005 ton), ve daha Remiler.. tonluk €rn gemilere (248 gemi), yaşını ta. & Tlamış fakat henüz istifadeye elve - w"' 233,436 tonluk 143 gemi ilâve e. b"_“!lidır. Böylece 1.326.676 tonluk İT vekn İi Vekün elde edilir , ftedakârlıklarda bulunmuş tiz kuvvetlerin eri: Bu bir milyon 'Unula beraber bu donanmanın bir eksikleri gösterilebilirdi: Donan - n belkemiğini teşkil eden büyük liların yekünu muahedelerin mü « # ettiği 15 yerine ancak 12 adetti. Yazörlerin ve torpidoların miktarı h,:ğfıyminıi. İnşa halindeki gemiler ı.,,,i”'“ azdı, çünkü ancak 115450 luk 40 gemiden mürekkepti. N gene alınmiş ölan teöbirler, hat- MYyük mült müdafaa istikrazından ve Va '_insıaı hususundaki geniş program Tük *lanmasından Önce, tamamiyle tât. « __'“di!df Bu tedbirler, 3 'mart 1926 v M Beyaz Kitapla ilân edilmişti. Bu ne *öT vesika bir u ü lanma politikası - Ki _'ı.—-: kılan enternasyonal temay' ley, *arlatryor ve donanma için sür'at- hı"îhl Remiler inşas: ve malzeme ve cep les Hoklarında — göze çarpan eksik. lı;:,u::::'“ı""" düzumunu — ortaya "::ikıım de deniz inşaatı geçen &e tfnda yeni bir hamleye mazlırı Yaz Kitap,, tâ tarif ve 28 ni . Gsü tarihli ilk munzam bütçey'e %i"c“ _'_—’i_ılmış olan ana proğrâm mu - bey _ı “$İ zırhli, bir dayyare gemisi, » , vazör ve daha bazı küçük gemi. y tezgüha he Sldu, « B 1 4, 8: & 365 konuluyordu. Bu program etine na - & geniş tutulmuştu . *Mıııı tndüstri, âmiralliğin tahminle. © fazlasını yapmak kabiliyetini G2 İki ::f' İçin, ayni senenin temmuzun- Ülei, MH' munzam bütçe tanzim . 'W n .yeni tahsisatla bir tayyare b *iki kruvazör, bir - filotillâ, bir gem'ıl_er ilâve edilmiş olacak kaç torpido ve dört denizaltı yapılacak- tı. Yeni gemiler Programdaki iki büyük zırlılının “Prince of Vales,, ile “King George V.n in yapılması geçen senenin 23 tem. muzunda Gammell — Laitd ve Vikers firmasına tevdi edildi. Her iki gemi 1 sconkânun 1937 de tezgüha konuldu. Halli gereken en mühim mesele bu gemilerin toplarının kalibresinin ne ola- tağı idi? İngiltere âmiralliği en büyük topların 356 milimetreden yüksek ka - librede o! yacaklarını bildirdi. -Fil - hakika, 1 Londra müahedesi, büyük harp gemilerindeki topların azami ka, libre haddini böyle tesbit etmişti. An - cak bu kayıt Vaşington muahedesi â . kitleri tarafından 1 nisan 1937 ye kadar kabul etmediği takdirde kalibre — 406 milimetreye kadar çıkarılabilecekti . K İngilterenin yeni gemilerinden şaya: “Guardian”, Bu geminin “Protector” isimli bir gemiler denizaltı gemilerine karşı deni ğır hedefler çekerler. Japonyanın harp gemlerine 406 miü- limetrelik toplar koymak hususundaki ilk kararı- na uygun olarak bu yeni gemiler — için 356 milimetre kaydının idamesine karar verdi. Deniz makamları gemilerin diğer ka- rekteristikleri hakkında tam bir ketu- miyet muhafara etmişlerdir. Yeni gemi- Terin 3S bin tonluktan aşağı olmiya . caklarr ve sütr”atlerinin 30 mili bulacı- Kt tahmin edilmektedir. Fakat bun'ar ancak tahminlerden ibarettir. Kruvazörler ve küçük gemiler kararına rağmen, âmirallik 1936 programında ? kruvazörün in - şası dahildi. Bunların ikisi 9000 tonluk. tur. 152 milimetrelik 12 topla ve daha küçük beş topla mücehhezdirler; diğer beş kruvazör beş bin tanluk kruvazöz ler cinsindendir. Bu kruvazörler bir yandan gipariş edilirken, evvelki programların tatbi - katı da vür'atle ilerliyordu. 1933 prog ramından iki kruvazör 1936 ba;langı - cında tamamlandı. 1934 programından 3 kruvarör 20 haziranda, 23 temmuz - indirildi. 1935 programından 3 kruvazör 17 şubatta suya indirildi. Küçük — kruvazörlerden 1933 programına dahil Penalope, âmi . ralliğe 18 ilkkânun 1936 da teslim edil- di, Geçen sene, da ve bir eylülde suya torpidolar hususunda hissedilen eksikliği tamamlamak — için büyük bir gayret sarfedildi. Hardy ve H sınıfından 8 torpido 1937 sonkânunu sonunda teslim edildi. Bunlar Akdeniz filotillâsına verildi. “İnglefieki, ve “I,, sınılından 8 muhrip 1936 ilkkâ- nür ikinci sında hemen tamamiyle suya ind: - rilmişlerdi. “Jervis, sınıfından 8 geminin 1936 programına uygun © - larak siparişine karar verilmişti. 1935 munzam bütçesiyle yapılması- na müsaade edilmiş olan “Tribal,, st. nıfından yedi torpidonun imaline 1936 nisaniyle haziranı arasında başlanmış - tır. “Tribal,, tipi © arasında 1936 programının muhribe ağustosla ilkkânun başlarıdı. Bunlar 1805 tonluk, 115 mi « lümetrelik 8 topla mücehhez gemiler - | ür. İ aet Ca zAk. ni dikkat bir tip: Çelik ağ dökücüsü eşi daha vardır, Burunları çift olan bu z0 âğ atarlar ve endaht talimlerinde a- İngilterenin yeni — yaptırdığı mevin gem'lerinden Leda geçen hafta denize indirildi. Denizallı filosu Denizaltı filosunu İnkişaf ettirmek hususunda İngiltere, Fransanın dere - Cesinde ölmak için, daha çok gaytet sarfetmek — zaruretindedir. — Bunun!a beraber bir çok denizaltı gemileri ge - çen sene tamamlanmış — veya İinşasına başlanmıştır. Bu meyanda üç deniza!. ti tamamlanarak teslim edilmiz. dört gemi suya İndirilmiş ve iki denizaltı si- pariş edilmiştir. Tn ae ! gaebA 4 SA k | | lıııl’ SN Ki İngilterenin yeni yaptırdığı torpito muhriplerinden ikisi daha Armstrung * Vikenrs tezgâhlarında derize indirilmiştir. Bunlar Kazak ve Afridi adını ta, şımaktadırlar. Muhriplere bu olmuştur. Zina “Afrid,, bir çapulçu Ef gan aşiretinin adıdır ki bu aşiret diştamın şimal hudutlarına ikide bir adların verilmesi bir hayli münakaşayı mucip Hin tecavlizler yapmaktadır. Kazak ize Sov, yet hudutları içinde yaşıyan bir milletin adıdır. Hatta bu münakaşalar esnasın. da bir münakkit kızm : “Ben Almanların yeni yapacakları bir cep gemisine bir İngiliz adı takacağını tahmin edemi yorum,, demiştir. 1935 programiyle yaratılmış olan (Karakol) denilen yeni sınıftan — bir denizaltı tezgâha konulmuş, ayni ı - nıftan dört gemi sene sonunda sipariş edilmiştir. Daha küçük tipten Üç de . Nizaltı da geçen sene son teşrininde sipariş edilmiştir. Mayin gemileri “Şalopaların miktarı da çok artmış- tır. Eylül ve ilkteşrinde Grimsby «mı . fından ve 1934 programında iltihak e miştir. “Halcyon,, tipinden 815 şer tonluk iki gemi de haziran ve temmuz. da ikmal edildi. *“Hebe,, ve “Sharpshooter,, ismindeki diğer iki gemi de İlkteşrin ve sönteş - rinde suya indirildi. 1936 programın . dan ayni smıftan iki gemi tezgâhtadır. üç “şalopa,, da geçen seneki programa konulmuştur. “Klâvuz,, denilen şalopalardan — iki tanesi tamamlanmıştır i inşa halin- de ve ikisi de proje halindedir. 585 ton. luk sahil şalopalarından “Kingsfisher,, sırıfından beş gemi tamamlanmıştır ve ya tamamlanmak üzere bulunuyor. Çök sür'atli torpil atıcıların miktarı ehemmiyetli surette 1935 munzam bütçesine bunlardan altı gemi ilâve edilmiş, bunlar ayni sene zarfın - da teslim edilmi K ltr tanesi de ertesi sene 1s . Bunlar hava kuvvtleri - Mayin tarayıcı diğer artmıştır. Diğer marlanmı: Ain emrinde bulunan tahlisiye gemileri nevinden yeni bir tipe mensupturlar, 15 tonilâto hacminde olan bu gemiler dört küçük top ve iki torpili hâmil ler; sür'atleri 40 mildir,fırtmalı deniz- lerde 30 mil yapmak kabili terdikleri söyleniyor. Verilen tahsisat Bu senenin bütçesi deniz silâhlanma- K2 sının sür'atini arttırmak imkânını ver. | miştir. Donanmaya tahsis edilen kredi yekünu 105.065.000 — sterlin Tirası fakat bunun 27 milyonu istikraz sure- | tiyle temin edilecektir. Geçen seneye nazaran tahsisatta artış miktarı 24 mil. yona yakındır. Bu tahsisatın en büyük kısmı yeni İnşaata ve evvelki mukave- âmiralliğin - ödemek mecburiyetinde bulunduğu — taksitlere tahsis edilmiştir . Bir takım eski gemilerin yenileşti . rilmesi de dahil olmak Üzere mevcut donanma idare masrafları eskisine na - zaran 4 milyon sterlin fazladır; do . nanmanın asker mevcuduna 11.000 ki- $i ilâve edilmiştir. Yeni inşaat programı Yeni inşaat programında evvelâ “Kral Beşinci Corc,, tipinde üç büyük zırhlı vardır. Bu zırhlilar da büyük toplar 356 milimetrelik 12 toptan ve küçük toplar 150 milimetrelik 12 top - tan mürekkeptir. Havaya karşı müdafaa silâhları kuv. vetlidir. Her gemide dört tayyare var - dır. Makinelerin kuvveti 166.000 hey - girdir. Programda, bundan başka; iki tay . yare gemisi vardır. “Ark — Royal,, ti- de olması muhtemel bulunan bu ge - milerden her biri 22000 tonilâto hac . minde, ve 115 milimetrelik toplarla mücehher olarık 70 tayyare taşrmaktadır; ayrıca B00 tonluk beş ve 5300 tonluk iki kruvazör leler dolayısiyle 30 mil sür'atindedir etini gös . | | dür; J sınıfından 16 destroyer; 7 de- nizaltı; 6 torpido ve iki depo gemisi de dahil olmak üzere daha bir çok ge - miler vardır. Yapılması kararlaştırılan yeni gemi . ler şimdiye kadar görülmemiş bir sür « atle tezgâha konulmaktadır. İnşalarına başlandığı ilk sene zarfında üç büyük zırhir için yarım milyon sterlin tahsis edilmiştir; 8000 tonluk kruvazörler için de ayrılan tahsisat 250 bin sterlindir. Hizmete konulmuş olan yeni gemi - ler arasında 9000 ner - to: “Nev. castle,, ve “Sauthampton,, kruvazör!:se ri silâhlarının ve bilhassa hava müda « faa vasıtalarının kuvvetiyle ve tayya . relere mahsus hangarlı le temayüz etmektedir. “Ark — Royal,, tayyare gemileri için mükemmel bir örnektir. Fakat İngilte « re donanması bilhassa umumt heyeti itibariyle tesir yapmaktadır. Son prog. ramın bütün gemileri denize indirildiği zaman, İngiltere 500.000 tonluk yeni inşa edilmiş gemiye sahip . olmuştur; Bu, modern fransız donanmâsindi töhö- jına hemen müsavidir. Eski gemileri yenileme faaliyeti Yeni inşalara müvazi olarak, eski ge. milerin yenilenme ameliyesine de faa « liyetle devam edilmektedir. Akdeniz « den dönmüş olan (Valiant) gemisi ta- mir edilmektedir; tersanede yenilene . rek çıkmış olan “Varspitein,, verini “Çucen — Elizabeth,, almıştır. 1933 ve 1934 programlarından beş kruvazör bu gene filoya İltihak edeceklerdir. Deniz üslerinin takviyesi n dikkati aynı zamanda v- üslerinin takviyesi hususuna da çevrilmiştir. Baş lord bu h meclise şu beyanatta bulunmuştur: Amiral “— Singapur üssünlün ıslâhı faaliyeti memnuniyet verici bir surette ilerle . mektedir; burada büyük hârp gemile Tün istifade ettikleir kolaylıklar yüzde $0 artmış olacaktır.,, (“Le Temps,, gazetesinde Edmond Delagenin yazısından). i n Bir İngiliz sırhlısında tavyaroye