16 Eylül 1937 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 11

İ EYLOK — Ym7 İdamı m ümkün -olmayan adam ** defa ip boynuna geçirildikten 'a müebbet hapse mahküm oldu b | Htümiyeyi en fazla alâka- | M !"m"den biri, hiç şüphesiz 'ert Dotel,, Janh Lee'dir. Yeni olmamakla beraber ya- “İeğer, h ükmünün infaz — edileceği _7 ün kapısı açılıyor ve bir egi ” Biriyor. Höcrede, bütün b Pin Başı ucünda kalmış - olan Mahkümdan başka kimse Yirmi yirmi bir yaşlarında b Bahküm, doin bir uykuya | hip, omuzunu sarsarak ©- .Chk mecburiyetinde kalryor. ha Lce kendiz.ni bekliyen akı- b p *Emuyor gibi görünüyor. #Oğuk kanlılıkla gülümsü- Sakin sesiyle mazümiye- x%';l;nı ve şu şayanı hayret a ğ;l büugün öleceğim de mu- hih! Bu gece bir rüya gördüm. tlarak idam sehpasına gö- Cellâl ipi boynuma geçi- '.ıt tam bu sırada bir şeyler o- M Yü tekrar hapishaneye götü- ,'flm hazırlığı kâ;?îıhıntnin deşında büyük toplanmış, ve siyah bay- bir şekilde dalzalanıyor. da höcreye giriyor. Her _u-.:mı'ımun kolları ve ba- n Müyor ve herkes ölüm oda- Nmy". İnlazı için her şey — hazır- Avanda yepyeni bir ip sar- İshn Lee'yi kolundan - tuta- K bir şekilde zemin kata “aehin üzerine doğru sürük- * ipi boynuna — geçiriyor.. (8 Yesindeki sakin ifade, ken- ©X bile terketmiyor. SIğ taraltaki duvara doğru Üzerindeki manivelâyı, bü- Yle kendisine döğru — çeki- Meşum an... Fakat hiç bir şey Yuku bulmuyor. Zemin kata açılması lâzım gelen kapak açılmıyor ve mahküm ol- duğu yerde duruyor. Bütün hazırunu heyecandan heyecana sürükliyen altı dakika müddetince, cellât, evvelâ yal- nız başına, sonra da, başkalarının yar- dımiyle, ölüm mekanizmasını işletmeğe çalışıyor. Jonh Lte, gene soğuk kan- lılığını kaybetmiyor. Nihayet mahküm kenara çekiliyor ve celât, mekanizmeyi yoluna koyuyor. Artık işliyeceğine şüphe yoktur. Bu- nun üzerine John Lee, tekrar kapağın üzerine yerleştiriliyor. Fakat, bütün gayretler boşa gidiyor ve kapak gene a- çılmıyor. Herkes hayret ve — dehşet içinde.... Makinelerin iyice tamir edil. mesi için, mahküm hapishaneni bekle- yme satonuna götürülüyor. — * Heyecanlı dakika'ar On dakika müddetle, celât ve yar- dımcıları, mekanizmeyi tamir ediyorlar. 'Tecrübeler iyi netice veriyor. Kapak iki delfa muntazaman açılıp kapanıyor. Ar- tık mahkümun kurtulmasına — imkân yoktur. Fakat, mâhküm yerine getirilince, gizlice, makinenin mucizevi inadı Ü - çünvü defa tekrar ediyor. Cellât heyeca nından bayılyor. Odaya korkunç - bir dehşet çöklyor. Nihayet rahip bağınıyor: — Durdurun! Bu âdam üç defa ölü- mü yaşadı. Eğer devam edilirse, cina- yet işlenm'ş olur! Nihayet müddefumum! mahkümün hapishaneye götürülmesini söylüyor. Müebbet hapis Bu korkunç sahnenin vukundan bir saat sonra, müddelumumi trene binerek Londraya gitmiş ve adliye nazıriyle gö- rüşmüştür. Vakıa mesele gayet basitti. Bütün hafta yağmür yağdığı için tahta kapak şişmişti. Ve bir türlü inmiyordu. Fakat, meselenin cereyanı o kadar emsalsizdi ki, nazır, idam hükmünün müebbed küreğe tahvil edilmesini im- zaladı ve kraliçe Viktorya da bunu tas- dik etti. Frank boyuna düşüyor Bir İngiliz lirası karşılığı 140,5 franga kadar geldi Geçen hafta içinde, dünya siyasi va- ziyetinde düzensizliğin en bariz tesir . lerini borsalarda gördük. Ötedenberi siyaset dünyasının aynası olan para ve esham borsaları şu en nazik zamanda dahi “bu vazifelerini!,, fazlasiyle yaptı- lar, Akdenizde yüzen —meçhul denizaltı gemilerinin attığı torpillerin su yüzün- de bıcaktığı halkalar sanki genişliye genişliye dünya borsalarının üzerinden geçti. Frangı, İngiliz lirasını ve franga tâbi tahvilleri düşürdü. Denilebilir ki geçen bir hafta zarfın- da frank mütemadiyen düştü ve nihayet cumartesi günü şöyle bir sükün devresi ne girdi. İagilz Tirasının memleketimi- zin Türk parasına göre kıymetini tesbit eden Cümhuriyet Merkez Bankası hafta sonunda sterlinin kıymetinde - tenzilât yapmağa başladı .. Haftanın sön gün bu kaymet bir İn - giliz lirası mukabili 628 Türk kuruş, alrş ve 628 kuruş satış idi. Frankla yakından münasebettar bu. lunan Türk borcu tahvilleri de bu gidi- şin tesirinden uzak kalamazdı ve nite- kim kalmadı da.. O da busukut esnasın. da nasib'ni aldı. Şu vaziyetleri dikkatlice gözden ge- çirirsek beynelmilel siyasi hâdiseler - den beşkaca müessirlerin tesiri olduğu- nu sezmek kab'ldir. Bunu da Fransada sağların hükümetin mali prensibine tek var yaptıkları hücumlarda aramak hiç te yanlış olmaz. Bu hafta dünya para borsaları daha şayanı dikkat vecheler gösterdi. Fran. gn sukutü. Puankare hükümeti zama- “mindanberi»görülmemiş,bir. baddi bul- du; Sön nörmal kıymeti, bir İngiliz li. rası karşılığı 133 frank iken dün Lan- Kdra borsasında bir günde 6,18 frank bir den sükut ederek 140,5 franga kadar geldi. Bakalım önümüzdeki bir sürpriz arzedezek.. günler nasıl A, F. Borsada vaziyet 'deıeri araba ile Ay başından itibaren, h:mıllığm' bir nev'i ve son şekli olan sırıkla © - muzda yük taşımanmım da menedilmesi alâkadar mahafilde . şehir iktısadıya. tı bakımından - mühim bir dönüm nok tası telâkki edilmektedir. Filhakika bu yasak kararı alışılmış olan ve şeh. rin istihlâki cepheşinden en mühim ro lü oynıyan seyyar esnafın külliyyen değilse bile kismı azamı itibariyle kalkmasını İntaç edecektir. Tddia odildiğine göre şimdiye kadar İstanbulda yalnız seyyar şekilde yi « yecek maddeleri satan 1000 . 1200 ka. dar esnaf vardı. Bunların şu son haf. tada 300 e kadar düştüğü kat'iyetle göylenmektedir, İstanbul gibi inişli yokuşlu bir şehirde arabayla gıda maddeleri tatma imkânsızlığının bu neticeyi verdiği öüne sürülmektelir. Zeytinyağı mahsulü | Bu yıl son seneler- deki mikdardan fazla oluyor Bu seneki zeytinyağı istihsalatı hak kında son yapılan tahminler çok yüz güldürücüdür. Zeytinyağı istihsalatı- mız, muhtelif sebeblerin bir araya gel- mesiyle, son beş senedir mütemadiyen azalmış ve nihayet geçen sene haddı as gariye inmişti. 1932 senesinde 35000 &on olan zey tinyağı istihsalatrmız — 933 de. $0000, 934 de 25000, 935 de 21000 tona düş: tükten sonra geçen mahsul sene- sinde ancak 18000 tonluk bir istihsalat yapılmıştı. Halbuki bu sene resmi ma- kamların yaptığı tahmin zeytinyağ is tihsalatımızın 32000 ten olacağı mer- kezindedir. Zeytinyağcılıkta memleketimizin üç rakibi vardır. İspanya, İtalya ve Yu- Seyyar esnaf Bozuk yollarda yoğurt gibi mad- nasıl satacak ? Belediyenin verdiği kararın iktısadi bakımdan zararlı o!duğu iddia ediliyor Bu yüzden bilhassa meyva fiatları. nın düştüğü, üzüm gibi çabuk bozul. maya müstait meyvalarda yüzde elli tenezzül olduğu ve bunun müstahsile büyük zararlar tahmil ettiği iddıa O- lunmaktadır. Seyyar Batıcılığın kis. men dahi olsa kalkmasiyle gu netice. lerin doğması tabil görülmektedir: 1 — İstanbul halkı gıda maddele « rinden ekserisini kapraımım önünden ve kendi mali vaziyetine en uygun sey. yar satıcıdan almıya alışmıştır. Şimdi bunu manavdan veya pazardan daha yüksek fiatla ve daha zorlukla alacak tır. 2 — Ekseri maddeler, bilhassa mey. valar müstehlik tarafından ihtiyaçtan ziyade görenekle alınmaktadır. Mese. lâ kapıdan elmacı geçerken içi çeken ve fiatını uygun gören müstehlik onu almaktadır. Onu görmezse belki almı. yacaktır. Bu yüzden istihlâk düşe . cektir. 3 — İstihlâkin düşmesiyle müstah. silin şimdiden başlıyan zararı genişli. yecektir. Şimdi seyyara verilemiyen ü. zümler zaruri olarak gıracıya veril. mekte ve kilo başına on kuruşa kadar müstahsil aleyhine zarar kaydedilmek tedir. 4 — Yoğurt, kiraz, üzüm, İncir, vis. ne gibi sarsıntıya tahammülü olmı. yan maddelerin İstanbulun bozuk kal. dırımlarında el arabalariyle gezdiril. mesine imkân olmadığından bunların seyyar satışı adeiğ, artadan kalkacak. tır. B — Beyyar satıcılık için her sene İstanbula Anadoludan yüzlerce, hattâ binlerce kişi gelmektedir, Bunlar şim. diden köylerine dönmeyo başlamışlar. dır, Bu hal köylünün iktısadi vaziyeti üzerindo de menfi tesir yapacaktır. Biz sadece şurada İleri sürülen iddi. aları kaydetmekle iktifa ettik. Yalnız Evvelki akşam Londra borasamda 135,57 €0 kapanan frank hakkında dün sabah ilk gelen telgraf bir İngiliz lrası — mukabilinin 13879 frank olduğunu bildiriyordu. Bundan gonra frank süratle sukula başlamış ve mü. tenkip telgraflar frangin 1€L37,8, 142,01, 14337 140,50 ve nihayet 141.78 © Cüştüğünü göstermiştir. Bu suretle frank bir İngiliz Ve ramı karşılığı kısa bir müddette, 6,18 fran, düşmüştür. şu cihet sarih olarak göze çarpıyor ki bu mesele üzerinde çok meşgul olmak lâzımdır. nanistan. Fakat şimdilik bunlardan İs- panya ortada mevcut değildir. Yalnız rakiplerimizin istihsalatı bize nazaran gok yüksektir. Geçen istihsal senesinde İspanyanın rekoltesi 400000, — İtalya- | man 151000, Yunanistarım 65000 tondu. Yunanistan ve İtalyada mahsul vaziye- ti son beş senedir. biz de olduğu gibi, Hğ»cuk haftası ' diye kazananların KÜÇÜK Ekonomi Haberleri (nlerini neşrediyoruz Hsesi, 28 — Kenan Kasımpaşa orta — okulü H " Hzrihit hitmecemiz (301 koyunu | 505, 29 — A. Saft, Bakırköy mensucat fah. MÇA TAKIMI KAZANAN | yakası, 20 — Süleyman Kanrut İstanbul line | Ükadir Uman Alman — lizesi BUK ı<l;i.azsn.ı ALBÜMÜ 5'1— ANAN Tüzer Çatalda 1 inci Tik o. 3GOSYON KAZANAN | Tramvay girketinde vat. h î h '::ĞUN MAHFAZASI VE Ka 3, KAZANANLAR | t 'Ben Pati 18 inci i!k okul, 2 Kîı.",“'ı'.'m:ıı Baray — moydanı 35 A ee plN Bakırköy 1 inci fik okut, Ve N.'“nn'ı belediye tahsildarı, 5 ç"'ııı Karagümrük — iik okul xN::d""b:ı Acıhadem, 8 — G. & K'“nimıııın. tayyareaci sokak X_ Tet birinci vakıf van 84. İ başı peşkirci — sokak 14, n A YORÜ Akalar mahallesi Bul U 20 Alı oğlu Hüseyin Bülâl. “REKKEP j— Va &ee Perteyniyal 448, 12 — 1ş *ÖT 14 Neriman Tanci İstanbul Bamra Cemsl Maçka Ömer 2, 16 — M. Kermal İstan İT — Niyazi Findikir setia, G, 19 Şimçek Bakırköy Cevialik Ş — Bırrı Beşiktaş Ba'mum. e #? — Mehmet Şakin Cezaevi 19, Zi — Mari Tunâ Ak. h 22 -. Nejat Danç Catata, », Adra Vildan Ankara P,T.T. l& Niyazi kıfı, 24 — No. et sokak GZ, 20 — Nevzat Vttıcı çeşmesi zömasin mokak LEM - MAHFAZA KAZANANLAR ASLEKIKI atali pt Çağdnş Vefa eckek " men, —. ç Bi 1324, 21 — Sebahat Cağaloğlu 10.1 37 — Hüsmü Akalın İstanbul erkek limesi, 338 — Malde Saraçhanebaşı nefor sokak 16, 54 -- B. Çağlı Samatya milli müdafaa — caddesi, 25 — Yurdagül Çevik Sirkeci aydım oteli kar yısında 1, 38 — Nuri Gelenbevi orta mektebi 87 — Nebahat Haik Robert Kolej, 88 — Ni. yazi Sezer Sirkeci karyola fabrikasında, 19 — Cevdat 54 üncü Hik okul, 40 >- £. Rillur Kairnekapı 8ö, di — Mehpare lüleli castdesi MA AZ . Müberra — Acımusluk 1901 42 — Mükerrem sirkeci demirkapı 42, 44 — Nikola Özgüven Ankara caddesi 167, 43 —— Billü Şe. fik vefa erkek lisesi 667, 46 — Ağnan Aksr er Bahçekapıda berber, (7 — M, Billur E. dirnekapı 50, 48 — Zeki Ulcay vefa liseki 383 49 — Cahit Pertevniyal lsesi 370, 80 — Re. fet Banfi vefa llmesi 287, Behlce Kemal Watih. BİRER KÜRELİ KALEMTIRAŞ KAZANANLAR S1 — Hasan Yüksel Fener balat — cadileri 62, 52 — Erkan Galtasaray liaaai, 83 — 5e ba Meray Cağalotlu başmusahip sokak, 54 — Hüzmiye Çırçır parmaklık — sokak, 55 -- Vevziye hocapaşa Emin Kemâal aokak 5T, 58 — Şükriye posta memuru Hakkı kım, 5T — Telâl Erenköy kır tizesi, 58 — F. Mukad den Wevzipaşa caddesi Fatih, 88 — Semihı Kumlane Fatih Çölebi Süleyman sokak 205 60 — Aslman Nedim Akkuzü, 61 — Nezihe Çaps öğretmen okulu, 62 — Nuriya — Sezar, Karaytimrüik iik okut, 63 — Dürdane Rahriye küöy dere sokak 20, 64 — Zeki Tüncel Anka. râ Analartalar polla merkezi ümiri Tü1f1 oğ. Tu, 68 — Mustafa Cemil Şehremini, BİRER TARAK KAZANANLAR 68 — Muzaffer Ünerkel Bahçekapı taşhan 6T — Memduhe Şehremini, 68 -— Hale Edip Sahremini tat'ıkuyu, 69 — Süheyla SA4 Üncü ilkokul, 70 — Redvan 63 Üncü ilk okul, T1 — $. Evgil Rdirnekapı 37, 72 — Abdullah As. lan Câan Şehremini, 73 — Cahit Pertevniyal Harsi, 7t — Nikal Bengi 64 üncü lkokul, 75 Bedi Kerman Kurtuluş Pavloviç apartı. Memleketimiz- de petro! ve benzin meselesi Suni islihsalât işi de tetkik ediliyor Petrol ve benzin kumpanyalarının mayı mahruk fiatlarma zam yaparak * bundan bir müddet evvel doğurdukla- rı'hareketten sonra, petrol ve benzinle bunlardan çıkan maddelerin inhisar al- tına alınması etrafında Ankarada bir komisyon tarafından tetkikler — yapıl- dığını yazmıştık. Öğrendiğimize göre, bu hususta komisyonun yaptığı terkikler bitmiş- tir. Komisyon mayı makruk işini muh telif cephelerden ele almıştır. Bilhassa bir karp vukuurda mayt mahruk teda- riki işi, bugünkü satışlar, vücuda geti- rilecek stoklar ve tasfiye tesisatı üze- rinde tetkikler yapılmıştır. Diğer taraftan iktisat veklâeti teş. kilâtı bu işle esaslı bir şekilde meşgul büulunmaktadır. Ezcümle — kömürden Hidrojenatione yoliyle doğrudan doğru ya petrol istihsalı, linyit ve turptan petrol ve ağır yağlar irtihsali, benzin ve alkol istihsali, kolza ve ti yağ- lardân mayı malhıruk çıkarılması, — kö mürden'ağır yağlar çıkarılması, Sen- tetik benzinler istihsali, odundan istih- bozuk gitmiştir. Yoksa 1932 senesinde Ttalyanm istihsalâtı 210000, Yunanista nn 134000 tondu. Dış piyasa da olduğu gibi iç piyasa da da zeytinyağ fiatları 1933 senesin- denberi muntazaman yükselmiş ve niha yet 1936 de tereffü nisbeti bir yıl ev- veline nararan yüzde 66 yı bulmuştur. Bu tereffli elân devam etmektedir. Gerek dış, gerek iç piyasada bu yükselişin sebebleri şunlardır: 1 — Geçen istihsa! senesi rekolte- sinin son yirmi sene vaı ünden yüz- | de 20,3 az oluşu, 2 — Stokların hemen hemen tüken miş bulunuşu, 3 — İspanyanın dahili vaziyeti do- layısiyle piyasadan çekbilişi. Geçen sene dünya be zeytinyağ dar , lJığı içinde iken rekoltemizin azlığı do- layısiyle pek az ihracat yapabilmiştik. 1936 zeytinyağ ihracatımız ancak üç yüz on yedi bin yetmiş bir liralıktır. Halbuki meselâ 1933 ihracatımız üç bu çuk milyon Hralıktı. Bu senenin ilk altı ayında ise yeni mahsulun yüklü olacağı anlaşılırıca ih | racat fazlalaştırılmış ve 1266525 liralık zeytinyağ ihrac edilmiştir. İhracat fia- ti yekünu vasati olarak yarım liradan he sap edilmi; salat, hayvani yağlardan mayı mafıru- | kun yerini tutacak diğer bir istihsalat, gazojenin motörlerde kullanılması me- selesi, odun kömürü va ham odunun İrolinin kullanılması, asitilen kullanıl- ması üzerinde ayrı ayrı tetkikat yapıl- mış ve yapılmaktadır. * Tasliye 'nalinde bulunan Trakya - şeket fatrikaları şirkoti beyeti umumiyesi Bu ayın 27 sinde yapdlacaktır. 'Tnafiye işi elân bitme. diğinden taşfiye memurları müddetin uza. tılmasını tatiyeceklerdir. * Bundan banra açılacak fabrika, imalât. hane ve emsali mücaseselerin açılıp işletli. mesi için müracnat vukuunda evvelâ ait ol. düğü mmtakanın belediye şubesi idarf — ve mahalli mahzur olup olmadığın: tetkik ede. cek, vaziyeti merkezo bildirecektir. * Bon zamanlarda şehirde yük kamayonları fazlalaşmışlır. Bunda hamallığın — kalkması Amil olmuştur. * İstanbül, İzmir ve Trabaon Imanlarına Rİt altı aylık tenzilâtir tarife dünden itibaren tatbika başlanmıştır. * İhracat emteamızın standarize edilerek Yhracı Avrupa piyasalarında çok müselt te girler uyandırmaktadır.. * Piyasa, Almanya ile yeni yapılan anlağ malar hakkında resmi makamlara malümat gelmesini tehalükle beklemektedir, * İktisat Vekâleti müsteşarı Faik Kurt oğlu ve Türkofis umumi relsi Burban Zih ninin Almanyadan sonra Holândaya ulrrya cakları söylenmektedir. * Sıhhiye Vakâleti güçmenlere ait kerea te bedelinden Romanyaya verilecek 280 bin Urayı Merkez Bazkasına tamamen ya tırmıştır. Bu süretle Romanyadaki — bloke 'Türk parası tamamen karşılanmıştır. Ro manyanım — burüada 1.500.000 liralık bioke PArasI vardır. * Milli sanayi birliği retsi doktor — Halil Sezer Belgrat sergisini tetkik etmek üzena Bulgrada gidetcektir.. * Sanayi Birliği ithalât ” kararnamesina bağlı “ki,, ve “wı Hateleri üzerinde tetkikat yapmaktadır. Bu listelerde — bulunan fakat memlekette imal edilen bazı oşyanın — ithali hin meni istenocektir. * İktısat Vekâleti, erkek ve çocuk çorap. Tarmın da standardizcavonu icin bir nizamna moe hazırlamıştır. B YD oSi b atiş