5 Ocak 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

Otobüs dedikodusu Ahmed Emin aleyhindeki dava sukut etti Tan gazetesi başmularriri Ahmet E- min Yalmanın 17 İlkkânun - tarihinde gözetesinde yazdığı bir başmakakden dolayı müddeiumumilikçe âleyhine âçı- lan davaya dün sabalı ikinci ceza mah. kemesinde bakıldı ve karar verildi. Celse açılınca maznun mevküne Ahı- met Emin Yalman ile gazete neşriyat müdürü Sabri Salim geçtiler. Her ikisi- nin hüviyetleri tesbit edildi. Tkisi de mahkümiyetleri olmadığını söylediler.. Bundan sonra müddeiumumiliğin iddia namesi okundu. Bunda “Şef Atatürke minnet ve şükran,, başlığı altında yazı- lan başmakalede belediye varidatının şunun bunun kesesine aktığı, devlet memurlarının şeref ve haysiyetine te- cavüz edildiği bildirilerek Ahmet Emin ile neştiyat müdürünün matbust kanu- fYunun 17 inci maddesi delöletiyle otu- zuncu maddesine göre cezalandırılma- ları isteniyordu, Müteakiben reis, Ahmet Emine ne diyeceğini sordu. 'Tan başmuhartiri de şu cevabı verdi ; — Bu yazıdan başka Tan gazetesin- de İstanbul belediyesindeki yolsuzluk- lar hakkında 15—20 gün devam eden yazılar çıktı. Bunlar bir kül teşkil et- mektodir. Bu yazılarla ne bir şahsa, ve ne bir resmi heyete hakaret edilmiştir. Maksadım umumi hayatta bulunmas: lâzim gelen temizliğin — korunmasıdır. Bu yolsuzluklar im atarikile değil, mad de tayini suretiyle söylenmiştir. Otobüs işinde ruhsatiye almak için sahipleri, bir takım mütavasartlara para vermek mecburiyetinde kalmışlardır. Umumi hizmetlere taallük eden işler böyle kârlı ise bu kârın mütavassıtlara kalmayıp belediyeye ait olması lüzimge- lirdi. Ayni şekilde bir tâkrm mütavas- ünden şebrin imarnıa gide- cek paralar bunların cilerinde kalmıştır. Mütevassıtlar, Ermeni mozarlığırıda &- razi almışlardır. Bunlar hakkındaki neşri yat İstanbul belediyesinin — şahsiyeti maneviyesini veya bir şashı tahkir de- Kildir . Maksadım belediyenin şahsiye- ti maneviyecini yükseltmektir. Nitekim bu yazılar kükümetin nazart dikkatini çekmiş, müfettişleri vasıtasiyle madde tayini suretiyle ortaya konan yolsuz- lukların tahkikine başlanmıştır. Baktedilen yazım bir mukaddimedir. Her yolsuzluğu meydana çıkartıp dü- zeltecek şey, münakaşa hürriyetidir. Münakaşa hürriyeti dünyanın pek az yerinde vardır. Yazıda, Atatürkün dai- ma koruduğu bü hürriyet hakkında minnet ve şükran kaydedilmektedir. Gene söylüyorum, yazılarımın. heyeti * gmumiyesinde hiç bir kimseye hakaret kasti yoktur. İsimler) varsa, bunlar is- tenmiyerek yazılmıştır. Maksat umumu hayatta temizliktir. ,, Bundan sonra mnddııumumi şöyle dedi; — Makale mahiyeti itibatiyle küçük memurlara aittir, Ahmet Emin — Tufeyli unsurlardan bahsedilmiştir.. Küçük memurlardan bahis cezalar cephesindedir. Bir otobüs gu sokakta durdü, berikinde durmadı diye ceza kesilmektedir. Yazıda beledi- yedeki yolşuzluklar kastedilmiştir. Bundan sonra 17 Tlkkânun tarihli ma kale okundu. Ahmet Emin yarının kenditi tarafın- dan yazıldığımı söyledi. Reiş — Niçin isim tasrih etmediniz? Ahmet Emin — Yolsuzlukların mahi- yetini madde tayini suretile anlattım. Birtakım tufeyli unsurlar rol oynuüyor. Bunları başka makalelerimde de yaz- dım. Tabiatiyle bunlara müsamaha eden memurların da olması - İâzımdır. - Hükü- metin tahkikatı da bu memurlarr orlaya çıkaracaktır. “Müddelumumi sordu; — Yazıda İstanbulun inkılâp rejimin- den istifade etmediği söylüyor. Buna me derler? Ahmet Emin -- Ekseriyetle heyeti u- mümiye iyidir. Bu vüzden bir kısmın yolsuzlukları meydana — çıkıp — sırıtiyor. | Ki t Tufeylflerin rol aynaması rejimin çerçe- | leşmiştir. Büyük Millet Meclisinin dün- vesi içersine giremiyecek bir iştir. Reis Sabri Salime bir diyeceği olup ol madığımı sordü. Neşriyat müdürü Ahmet Eminin sözlerine aynen — iştirak ettiğini söyledi, Müteakiben müddeiumumi İhsan id- dianamesini şöyle serdetti: — Makalenin 7 inci ve bilhassa 52 inci satırlarında ve bilhassa son kısım- larında Atatürk ve inkılâp rejiminin İs- tanbulun surları içersine girmediğine ve İstanbulda çalışan memurlardan bir kıs- manın eski zihniyetle hareket ettiklerine ve halka suimuamelede bulunduklarıma ve bundan dolayı tevahhuş ettiğini kayıt ve işaretten sonra bu gibi memurların Istanbuldan çıkarılıp başka bir yere gönderilmiş olsalardı. iyi birer vatan- daş olabileceklerine Tma ve telmili sure- Üle ve şahıslarım tasrih etmiyetek bir zümre memura karşı memurun haysi- yet ve şerefine dokunacak sekilde maka- le yazdığı. maznunu duruşmadaki tevilli ikrarı gibi delâil ile isnat olunan fiili iş- tediği sabit olmuştur. Ahmet Eminin ya- zılarının belediye riyaseti ile bir kısım belediye memurlarına ait olduğfu şeklin- deki iddiası ise gayri variddir. Ahmet Emin ile Sabri Salimin matbuat kanu- nunun 27 ve 30 uncu maddelerine göre eeza tayinimi isterim. Tddianameden sotıra Ahmet Emin kı- saca müdafdasını yantı ve celse on beş dakika tatil edildi. İkinci celse açılınca reis kararı tefhim etti: "Matbuat kanu- nunun otuzuncu maddesi, devlet memur- larr hakkında isim ve madde zikredilmi- yerek işlenen suçlara nit olduğundan yar sdar bu maddenin şümulü haricinde görülmüstür. Bu yazılar dokuzuncu mad deye dahilse de bu da belediyece şikâ- yetname verilmesine hağlıdır. Halbuki şikâyetname de verilmemiştir. Bu yüzden iddia makamızın teczive isteğinin red - dine, ancak çikâyet hakkı baki kalmak sartiyle duruşmanın tatiline karar veril- miştir. £ Ankara şehir tiyatrosu Artistler dün Ankaraya gittiler Şehir Tiyatrosu artistlerinden Hü- seyin Kemal, Şaziye, Feriha Tevfik, Avni, Nezahet, Mevdude, Yaşar dün akşamki trenle Ankaraya gitmişlerdir. Bunlar, Ankarada Raşit Rızanın vte- jisörlüğü altında Halkevi namına tem- siller vereceklerdir. Bir haftadanberi Ankarada bulunan san'atkâr Şadi de heyete iltihak etmiştir. Bu artistler İstanbul Şehir tiyatro - sundan alâkalarını kesmiş sayılmıyacak- lar, maaşlarını eskisi gibi gene buradan alacaklardır. Ankrada kendilerine ayrı- ca bir ücret verilecektir. Romancı ve piyes muharriri Mahmut Yesariye Ankara Şehir tiyatrosu için bazı piyesler hazıtlaması için teklif ya> pılmıştır. Mahmut Yesari yakında An- karaya gidecektir. , Tik temsil on gün sonra Halkevi sa- tonunda verilecektir. Oynanacak eser doktor Ali Sühanın “Alev,, adlı piyesi- | Meçhul bir istasyon Londra radyosunun arabca neşriyatını bozüyor ıhko. 4A (AJA.) — Röyter muha- hıâ—uvr Mısır radyoları vası- tatlle tekrar'edilen İngiliz radyosu- nun neğriyatı meçhâl bir mııynnıı#%ın zaman — yaptığı müdahaleldre Fağınen — bütün yakın garkta mükemmel surette isitilmiy- tir. Ismet İnönü iyileşti Geçenlerde kendisine bir anjin ameli- yatı yapılan İsmet İnönü tamamiyle iyi kü toplantısına işlirak etmiştir. Talebe tehacüm İÇERDE: * Yeni sene münasebelile Cumhur buşka ni Atatürkle muhdlelif devlet reisleri ara- sıtda, telgraflar teati edilmişlir. * Vilâyetlerimizden bazıları belediyenin yaptırdığı çöp arabalarından nümane is- temişlerdir. * Amerika mecmusalarından — “Magarin Niyuz,, muhareirlerinden Robert — Nevil Estanbula gelmiş, dün Ankaraya gitmiş, tir. * Kubirede toplamacak — beynelmilel bi- rinci ceza hukuku kongresinde hükümeli mizi temsil edecek olan profesör Tahirle müddelumuml müavinlerinden Sadrettin yarın hareket edeceklerdir. * Yeni Mısır konsolosu Hafız Amir Bey, dün vali Muhiddin Üstündağı ziyaret et- miştir. » * İstanbul dellerdarı Kâzım Ankaraya gilmişlir. Bazı meseleler etrahada Maliye vekâletile temaslar yapacaktır. * Memleketimizde bu yıl, pamuk mah- sulünün kıyıneli 26 milyon liradır. * Son bir hafta içinde İtalya ve Yuna- nistana 25 bin çift palamut salılmııytır, , * Dün Türk borcu tahvilleri Paris bor- sasında 279 Iranka satılmıştır. Bizim bor- sada 13445 lirada kapanmışlır. * Bir müddettenberi İstanbul — Elektrik şirketi hakkında tetkiklerde bulunan, ve- kület imtiyazlı şirketler başmüşaviri Su- ruri, incelemeleri bitirmiş, neticesini ve- kâlete bildirmiştir. * Üniversite doçentleri, birer konferanx vermek üzere Cumhuriyet balk partisi ge- nel sekreterliği tarafından Rnkırııı da- vet edilmiştir. * Hükümetimizle Romanya arasında ye- B bir lcarel anlaşması akdi — etrafında Mmüzakerelerde bulunan heyel bugün İstan bula dönecektir. Heyetin bir müddel son. ra Tekrar Ramahşaya gitmesi muhtemel- dir, * Yılbaşı ıuuımxlwlıle cuma gününden beri kapalı olan okülipr, bu sabah — açıl- mışlır. * Evvelce kanalizasyon şirkeli tarafın- dan yaplırılan künk borü fabrikasının 938 do belediyeye devredilmesi mukavele icap- klarındandı. Belediye bu hususta — şirkele müracaat etmiştir. Şirket devre hazır ol düğunu bildirmiştir. Devir ve teslim mua- melesini tekemmül eltirmek üzere bir ko- misyon kurulacaklır, * Tprk ei kurtarına şirketinin tusfiye edilniesine karar verilmiştir. Şirketin işle- ri İktisat vekâletine bağlı yeni bir idarc- ye verilecektir. * Tarihi kıymeti olan bütün çeşmelerin tamirine karar verilmiştir. Bunun Içit mü zeler idaresi bir liste bazırlıyacak ve be- lediyeye verecektir. * Sinoptakl İaceburun feneri, badema 20 saniyede — beyaz — grup dört şimşekli çahşacaktır. * Ankaradaki çübük barafının suları boşallılarak temizlik ve muüayene yapıl- mıştır. Sular boşaltılırken barajdan birçok büyük boyda halıklar çıkmıştır. Balıklar Ankarada satılmıştır. * Gümrük ve Inhisarlar genel direktörü Mahmut Nedim dün Ankaradan İstanbula gelmiştir. Şehrimizde on gün kalacak bazı meseleler etralında geniş mikyasla tetkik derde bulünacaktır. * Belediye reis muavini Ekrem bugün Ankaradan İstanbula gelecektir. DIŞARDA: * Gripten rahatsızlığı dolayısile yılbaşı kabulünü yapmamış olan — Polonya relsi- cumburu iyileşmiştir. * Almanya dahiliye nazırının bir kara- rına göre, Almanyadan çıkmak istiyen her Sovyetler birliği vatandaşının pasaportun- da bundan böyle Alıman polisinin vizesi de bulunacaktır. * Cenubi Tirolda kayakçıları dağa gö: tören bir otomobil 70 metre derinliğindeki bir uçuruma — yuvarlanmış ve uçurumun dibinde akmakta olan dereye batmıştır. İçinde bulunanlardan üçü ölmüş, diğer ü- çi ağır suretle yaralanmış ve İt kişi de hafif yaralarla kürtulmuşlardır. * Romanyada Göga hükümeti hakkında hoşa gitmiyecek şekilde neşriyatta bulu- nan 14 Framsıx gazetesi dün Bükreşte top- Tattırılmıştir. Hazin bir ölüm Eski Şurayi Devlet Mahkemei temyiz azasından Mahmud Nedim paşanın oğ- lu ve muharrir arkadaşlarımızdan Esad Mahmud Karakurdun küçük — kardeşi Hakkı Karakurd dün sabah tedavi edil- mekte olduğu Cerrahpaşa hastahanesin- de vefat etmiştir. Henüz yirmi iki yaşında genç hir lise falebesi olan bu zavallı yavrucuk üç sene devam eden çetin bir mücadeleden son- ra nihayet hayata - ebediyen — gözlerini yummustur. Gerek Esad Mahmuda, gerek diğer kar deşlerine ve annesine Allahtan sabur di- ler ve taziyet beyan ederiz, SİRİWVUN—I 3 - Maarif Vekili Saffet Arık | Mecliste izahat verdi — Ankara, 8 (AA.) — B. M. Medisi bu gün Fikret Sılayın nvwındı toplanmış tır. Mecliste, gümrük ve inhisarlar vekâle | ti memurları kanun lâyihasiyle, divamı muhasebat kanununun 723 ünçü madde sinin-tefsiri hakkındaki tezkeresinin geri verilmesi hakkındaki başbekâlet tezkere si ile 1933 yılr hazine sön besabı katisi hakındaki kanun lâyihası, Türkiye-Sov. yetler er:ö arasında münakid ticaret ve seyrisefain muahedenamesinin muhtelif müddetler için muüteber olmak üzere uza tılmış bulunduğunu ve tasdikini istihdaf eden kanun lâyihaları, askeri ve mülki te kaüt kanununun 18inci maddesinin değiş tirilmesine, Maarif vekâleti merkez teşki lât ve vazifeleri hakkındaki karıunun be şinci maddesine göre toplanacak maarif şurasının 1939 yılma tehirine, orta tahsil mekteplerinde yardımcı muallim yetişti- rilmesi ve çalıştırılması hakkındaki kanu nun birinci maddesinde yazılı üç yıllık müddetin üç yıl daha uzatılmasına, fener ler idaresine verilecek tazminat karşılı- Binım sureti tanzimi ve hazinenin ortaklı ğt bulunan şirketlere ait hisse senetleri sa tın alınmasına dair kanun lâyihalarr mü zakere ve kabul edilmiştir. Maarif Vekilinin izahatr B. M. Medisinin bugünkü toplarıitısın da maarif şurasınım toplanmasının 1999 yılma tehiri ve orta tahsil mektepleri yar dımci muallimleri hakkındaki kanun lâ yihasmın müzakeresi esnasında marif ve kili Saffet Arıkan, Refik Şevket İnce ve Kâzım Nami Duru'nun mütalealarına ce vıben şu izahatta bulunmuştur: — Arkadaşlar, bir kere Refik İnce arkadaşımın-bir noktai nazarını huzuru âlinizde tebarlz ettirmek isterim. Buyu ruyorlar ki, maarif vekâletinde bir maarif vekâleti var, bir de talim ve terbiye heye ti var. Eğer Maarif vekâleti merkez teşki lat kantınunu mütalea buyursalardı, gö- receklerdi ki, bu maarif şurası dahi dahil olmak üzere talim terbiye heyeti maarif vekâletinin merkez teşkilâtma dahildir. Ayrı ayrı bir teşekkül değildir. Tkincisi, ba kanun hakikaten bugünler de teklif edilip de müstacelen huzuru â- linize gelmiş ölsaydr o zaman Yine hak ları olabilirdi. Yalnız tarihe dikkat buyu rülursa maarif vekâleti daha evvelinden davranmış, heyeti vekileye sevketmiş ve ya tatil münasebeliyle heyeti umumiye- ye gelmemiştir, esasen kısa olarak mucip sebeblerde de arzedildiği gibi bu şuranın talimatname, nizamname, program gibi tetkik edeceği mevzular vardır. Fakat, ayni zamanda maarif vekâletinin orta- da bir salâhiyeti de vardır. Şüranın ruz namesini maarif vekâleti tansim eder. Maarif vekâletiniz Şüraya verilecek olan Tüznameyi tanzim edememek mevkiinde olduğunu esbabı mucibesinde arzetmiş. tir. Arkadaşımdan çok rica ediyorum, ma arif vekâletine istikamet verecek, yöne- tim verecek olan her hangi bir âlf şüra- nın müsaade buyursunlar da gayet gü- zel bir ruznamesini hazırlayıp kendileri- ne takdim edelim. Tekrar istirham ediyo rum bu kanunun müstaceliyetle müzake resini kabul buyursunlar. ” Talebe tehacümü Arkadaşlar, bundan üç sene evvel görülen ihtiyaç üzerine — vekâlet üç senelik salâhiyet verilmesi hakkında ki kanunu Refik İnce arkadaşımızın işaret buyurduğu gibi meclisten çı- karılmıştı. O zaman olde mevcut ve- Raİto göre, talebe adedinin artması GRİ * İngilirz ve İran makamlatı çuf takriben yedi - sekiz bin o : rüyoruz. Bu udet sön zamafir 17-18 bini bulmuştur. Önümüt sene ise maaşlikran — arzedi. yirmi bini bulacaktır. Bu hisseden vekâlet, bu talebe mü karşısında yardımcı muali lanmak için bu salâhiyeti mecbur ölmuştur. Dokuz ay zarfında Maarif © risat kadrosuna rakam olarak diyorum. 246 mnallim girm ğ çen sene buradaki Gazi terbiye T tüsüne orta tahsil muallimliği ği bilecek, lige değil, yani Hiseniii €i devresi olan orta tahs&il muâ' ği yapabilecek olan gençleri YÜ mek üzere lisenin birinei de' lan orta tahsil muallimliği yaPiŞ hocalar yetiştirmiştir. Bunlar salâhiyetle ve emsali derecesli kı bir imtihana tabi tutularak lim oldular. Geçen sene dokus F dek! 246 e mukabil kadromu! kanaldan giren muallim mik! a dir — bravo sesleri — Göelecek ff daha öbür sene bu metod tekraf'y kak ve orta kısmın - ki en ziyad'ü kıntımız bü kistmdadir - hoca SÜY ) sı bu suretle temin edilmiye çallfy eaktır. Bu kanun kabul edildi”? Bonra üç sene zarfında belki İhtiyacın $0-90 azalacağı kan yim. Fakat şimdiden üç sene için muallimlerin arasından Ö teknütle, istifa ile meslekten lar olacağından bizim — yapı hesaplar filiyatı tutmazsa bu Önünü lütfen kapamasınlar, zettiğim gibi kanaatim 80-90 D tiyacın azalacağı merkezind Kaldı ki yardımcı öğretmenler arzettiğim veçhile lisenin ilk $i larında Hkmektebin ikmal k Yan orta kısımlarında muallin nazareti altında vazife görürlef $ Hmatnameleri müucibince ae Vö ğ allim mekteplerinden çıkmış, 618i luk imtihanı vermiş - arkadaşl: soeçilirler. 266 ya karşı 151 m! vardır. Çok ümit ediyorum ki alif todbirler bunları önliyecektir. » Kiâzım Naml arkadaşımızın SÜ0 diği gey vekâletçe tetkik olunm dır. Kanun mevzuudur. Vakti SÖĞ * €e heyeti celilelerinin huzurunâ zolunacaktır.,, f Meclis çarsamba günü tekrar â lanacaktır. « Hils Mariz bulunamadı Bağdat, 3 (AA) — Saigon | hava seferine çıkan Maryle Hü ü bir haber alınamamıştır. Tay3*; cinin son defa görüldüğü Djaslk T * Bouchir arasında karaya inmek buriyetinde kaldığı zannedilm Basra körfezinde bulunan bütün purlarla bütün telsiz istasyonları fiyetten haberdar edilmiştir. y ; P ai n a ÜÖ larıma devam etmektedirler, ; Bağdad; 4 (A.'A.) — tayyared *7 ryse Hilsz'i bulmak için yapılan arff | malar bir netice vermemişlir. Ara; lara faaliyetle devam edilmektedir. , Metreslnl yaralıy 'i İ adam Galatasarayda Karaoğları soka numaralı evde oturan Hristina ile Muzaffer kıskançlık yütünden kavliğ 1 mişlerdir. Hristina artık usandığını Tiy | - yerek evden çıkmak isteyince MUSİğE - bıçağını çekmiş, kadını iki yerindet V | 1 lamıştır. y : Vakadan sonra Muzaftfer kaçıı p bir kahvede tutulmuştur. Yarali İ todavi altına alınmıştır. — l a) l Baş, diş, nezle, grip, romati - ve bütün ağrılarınızı derhal keser. n lcabında günde 3 kaşe alınahilir İ isim ve markaya dikkat. Taklitlerinden sakı :