5 Mayıs 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3
5 MAYIS — 1938 İtayata dair Nakil meselesi VFTLLER'VWDE, hattâ bazan kımplınmmla Nâkili: Falanca,, borüy:ııuz. bir şey de '=1l_ınmı zın bir kısmının i riyayet edilir; “r tiğini zat hiç olmazsa eserin asıl sahibi olma: dığını itiraf ediyor. Fakat bundan başka — sevinilecek bir şey yok; bilâkis keder etmek için sebeb- ler var. Roman nakletmek, nakledilmiş romazlardan hoşlanmak, benüz romanın ne olduğunu anlıyamadığımızı gösterir, Nakl'in. yani adapte etmenin büsbü- tün aleyhinde değilim. Bazı eserler için pek müuvalıktır. Paşa, Moliğâre'in kamedialarını fercüme etmeyip naki ct tiğine çok iyi etmiş. Fakat o, XVTI inci asır Fransız muharrirlerinden birinin e- serini almış XIX tncu asır muharrirle- Tinden birini değil. Aradaki fark çok bü- Klassik muharrirler, tasvir et- iyeleri, zaman ve mekân şart- larından tecrid ederler. Onlar, hususi'ye değil, umumi'ye ehemmiyet verirler. On- ların eserlerinde falan kimsenin hasisli- Bi, aşkı veya dalgınlığı değil, doğrudan doğruya hasislik, âşıklık veya dalgınlık tasvir edilir. Halbuki XTX uncu vea XX inci asır ro- mancıları için mesele büyle değildir. On- lar zamana ve mekfna bağlıdırlar; umtt- mü'den ziyade kususi'ye, hakikat kadar da realite'ye ehemmiyet verirler. Tasvir ettikleri şahıslar, kendi zamanları, mu- hitleri ve âdetleri içinde doğrudur; anlar- dan ayrılınca bir kıymetleri kalmaz. Bel- ki birtakım felsefi hikâyeler, —bir garip mesele icadımdan başka gayeleri olmryan polis romanları nakledilir; öteki roman- lar hayır. Modern roma şirca şart- — tarmdan-biri Sinanılır olmak,.tır. Fran- | VEYOMA, —Alamanya'dan; İngillere'den Türkiye'ye getirilmiş vaka, muhakkak inanılmıyacak birçok noktalar arzeder; böylece şahısları ile beraber vakası da bo zulur. Tiyatromuzda bunun çok misalini gördük.birtakım reclis? piyesler, türkçeye edapte edilince gülünç, inamlmaz eşyler oluveriyordu. Büğünün — romanları da; tiyatro piyesleri de sadece aklın uydur- duğu şeyler değil, evvelâ müşahedeye is- tinat etmek, istiyen eserlerdir. *“Ne çıkar? bizde roman — okuyanlar bunları düşünmüyor. — Zaten biz böyle kıymetli romanları değil, harcrâlem ki- tapları naklediyoruz,, demeyin. Buna pek hakkımız yoktur. Çünkü bizde henüz gerçekten kıymetli romanlar çoğalmanış iyisi ile kötüsü arasımdaki farklar iyice sezilmemiştir. Tercüme — ettiğimiz veya naklettiğimiz romanların, hikâyelerin ço- Bunü kariler hem eğlence diye, hem de bir sanat eseri diye okumağa k: 1 — Dün akgam üstü 'Tophaneden Karaköye dogru gitmekte olan 1523 numaral husnsi olomobil, yoldan geçen bir adama çarpmamak için direksi- yonu kırmış, bBu sefer de kaldırımda tramvay bekliyan Cevad ve Refin ismim de iki kişiy! bacaklarından yaralamıştır. Otomobil bununla da kalmamış, karşı taraftaki mahallebicilstematın dük kânma çarparak vitrini parçalamış ve tâ içeriye kadar girmiştir. 9 Ege mıntaka- sında şarapçılık Projenin tatbikine başlanıyor Hükümetin tensibi ile üzüm kuru- munun Eğe mıntakasında — çarabcılı- Rin ihya ve inkisafı için hazırlamış olduğu projenin bu mahsul senesinde tatoiki tekarrür etmiştir, Bunun için şimdiden tedbirise alımmağa başlan- mıştır. Bu meysala, inhisarlar ida- resi de Eğe m! kasında şarapçılı.- Etb âzami derecede inkişafına yar- dım için direktif almıştır. Şimdiki halde üzüm, memleketi- mizde sadece döviz getiren ve sırf bu nun İçin yetiştirilen bir ihracat mad- desidir. Fakat üzümü yalnız bir ihraç Taaddesi olarak brrakmanın doğru o- EHİRDE ve Arabayı kullanmakta olan Jozef Basmacı yekalanmış, hakkında tahki- kata başlanmıştır. 2 — Hataydaki Fransız delegesi Garonun Ankarayı ziyaret ettiğini ve Hariciye vekâletile temaslarda bulunduğunu yazmıştık. Garo dün akşam To- ros ekapresle Hataya hareket etmiş, istasyonda Hariciye vekâleti erkânı tara- fiından uğurlanmıştır. Resmimizde, Garo, Harlelyo vekili Rüştü Aras ve Hari- eiye umumi kâtibi Numan Mernlemenclo ğlu ile bir arada |Elektrik şirketi cere- yan veremez oldu ! Şirketin taahhüt ettiği vazifeleri . . .w. yerine getiremediği anlaşılıyor Son zamanlarda elektrik şirketinin şehrin bir çok semtlerine muntazam cereyan veretmediği ve cereyan kesilme hâdiselerinin sık sık tekerrür etliği yolunda Nafia İvekâleti başmüfettisliğine birçok şikâyetler vaki olmağa başlamıştır. Esasen tram- vayların sık sık cereyan kesilmesi yüzünden şehirde umumi seyriselerin sekteye uğramakta olduğu da nazarı dikkati celbetmektedir. Bu bakımlardan elektrik şir ketinin taahhüt ettiği vazifeleri yerine getiremediği ve mevcut tesisat ve vesaitinin buna kâfi olmadığı hakkında evvelce mevcüut bulunan delil ve kanaatler de teeyyüt letmektedir. Bir taraltan Ca şehrin bazı Bemtlerinde abone adcdımr enlere cereyan verilemen caatleri Teddetmektedir. Bi şekilde aylardanberi cere: yeniden cereyan almak iz! TaMiYAĞdEr, oD yıllarm tüccüri düru-; |at sahibi bulunmakladır? "Şirket't defa daha sabit olmuştur. Bunun için |bildirmişler ve İstanbulun elektrik ihtiyacını karşılamağı ( ile taahhüt eden şirketin bu taahhüdünün yerine getir yeni proğramın esaslarını şunlar teş- kil etmektedir: i — Üzlmlü bir Ihraç maddesi c Tarak, 2 —Geniş mikyasta bir istihlâk maddesi olarak, 3 — Memleket sanayiinde kullanıl- ması çarelerini bularak, Kıymetlendirmek ve ihracatın nla- beten az olduğu senoler mahsaulün el- de kalmamasmı temin etmek... Şimdiki halde normal olarak yılda 60-70 bin ton arasında tahmin edi- len rekoltenin bu şekilda sarf ve iatih lâkini temin ederelt kıymotlendirilme- Si üzerinde çalışılacaktır, Eğode şa- rapçılığın inkişafı işi de bu kısınım bir kolunu teşkil edecektir. İeain ea aineen a Ni Avusturya ile kalkr “Aldanmasınlari,, diyemeyiz, çünkü al-|demiryolau anlaşması danıyorlar, O halde bizim onları aldat- mamamıız,onlara kıymetinden emin oldu Bumuz eserleri vermemiz lâzımdır. Nurullah ATAÇ Mecliste düntü müzakereler Ankara, & (AA.) — Büyük Millet Meclisi bugün Refet Canıtezin başkanlı- ğında toplanarak devlet meteoroloji işle- Ti umum müdürlüğü hizmetlerinde kul- lanılmak üzere satın almacak telsiz mu- habere ve dinleme alât ve cihazları için 300 bin Hralık taahhüde girişilmesi hak- kmdaki kantın lâyihasile sıhhat ve içti- mal muavenet vekâleti teşkilâti ve me- mürin kanununa ek kanun İâyihasınım ikinci müzakerelerini yapmış ve kabul etmiştir. Gene bugünkü toplantıda Kemaliye ve Tercan kazalarının Erzincan vilyeti. ne ve Ağın nahiyesinin de Elâzığ vilâ- yetinin Keban kazasına — bağlanmaları hakkındaki kanunun da birinci müfake- resi yapılmıştır. Büyük Millet Meclisi cuma günü top- Janacaktır. feshediliyor Avusturyanm Almanyaya ilhakın- göstermiştir. Bu vaziyet bizi de yakından alâkadar et- mesi kadar hemen bütün Avrupa mem Teketlerile de alâkadar bulunması ba- kunmdan şayanı dikkattir. Alman hükümeti tarafından verilen yeni bir kararla, Avusturya Demir yolları idaresi ile cenebi Demir yolla- rrarasında mevcud olan tarifelerin ve anlaşmanın 30 hazirân tarihinden itibaren mefsuh addedileceği - bütün Avrupa memleketleri demiryollarına ve bu meyanda bizim Deyvlet Demir- yollarma da bildirmiştir. Bü suretle bir ucu Türk topraklarında bulunan vo Asaya ile iltisakı yine memleketi- miz üzerinde bulunan Avrupa hattın da seyrüsefer ve ücret anlaşmasına ye ni bir şekil verileceği anlaşılmakta- dır. Bu arada yeni müşterek tarifele rin hazırlanmasına tevessül edileceği fakat o zamana kadar, Avusturya is- tasyonlarının Alman Demiryolları şe- bekesine almması suretile muvakkat bir vaziyet ihdas olunacağı da haber verilmektedir. çokluğundan dolayı ket bu nevi mi erce Mmüra. vecmektedir. . Bu bunlara ç çevaplar - Tmunun satışlar üzerindeki tesirile bir |müraenat sahipleri de Nafla' vekâleti ” Wmüş ine müracast ederek — vaziyeti tiyaz mukavelenamesi stemişlerdir. Boğazlarda faaliyete dair rapor neşredildi Limanımızla en çok iş yapan gemiler sırasile İngiliz ve Italyan gemileridir Ankara, 4 (A-A.) — Boğazların i- daresi hakkındaki Montrö anlaşması- na tevfikan Boğazlar komisyonuna &İt vazifeler 15 Ağustos 936 tarihin- den itibaren Türkiye hükümetine in- tikal etmiş bulunuyordu. İtilâfnamenin 24 üneüi maddesi ah- kâmına tevfikan Türkiye hükümeti Milletler Cemiyetine ve itilâfnameye vazltilimza devletlere Boğazlardan ge- çecek yabancı harp sefineleriyle Lica- Tİ ve deniz ve hava faaliyetlerine ya- rar yıllık bütün malümatı bildirmek- le tavzif edilmişti. Buna binaen hükümetimiz Boğaz - lardan geçen gemiler ile Akdeniz ile Karadeniz arasındaki tayyareler faü- liyeti etrafmdaki yıllık rayorunu alâ- kadarlara bildirmiş bulunmaktadır. Ticari gemilere ait olan ikinci kı- sım ise, İstanbul limanmın bir kroki- si ile bu Jimana ait talimatnameyi, kilavuzluk istasyonlariyle tarifelerine metleorolojik işaretleri, telsiz telgrafa nit Türk kanununun bir hülâsaşmı ve deniz ticaret faaliyetine ait bir islta- tistiki ihtiva eylemektedir. Bu istatistiğe nazaran 15 Ağustos- dan 31 İlkkânun 1938 ya kadar Bö- ğazlardam geçen gemilerin tonaj yekü- nu 4.T81.232 tona varmıştır. 1087 yılı içindeki ticareti bahriye faaliyeti ise 12.057.364 tona varmış bulunmaktadır. Bu miktar da muhtelif bayyaklar arasında gu suretle İnkisam etmekte- dir: Safi tonaj olarak, İngiltere 2 mil- yon 601.497, İtalya 2.167.779, Yuna- nistan 1.648.211, Fransa 1.261-090, Rusya 1.111.351, Norveç 9509.654, Al- manya 754.434, Romanya 207.536, Ho- landa 469.165, Amerika 207.018, Le - histan 187.289, Bulgaristan 180,379, İspanya 144.077, Belçika 75.584, İs « veç 75088, Panama 72.372, Danimar- ka 45.567, Yugoslavya 57438 Japon- ya 389.220, Macaristan 18.788, Misir 80.507, Filandiya. 5.801. Raporun üçüncü kısmı ise, harp ge- milerine ait hükümleri, Boğazlardan geçecek harp gemlleriyle muavin ge * milerin istifade edebilecekleri telsiz istasyonlarını, askeri merasime ait se- lâm bataryalarını, Boğazlardaki mem- nu mıntakaları, Trova - hârabeleriyle harp mezarlıklarını ziyaret yollarmı, İzmit körfezi geçit yerini gösteren krokileri ihtiva eylemektedir, Dördüneü kısma gelince, bu da, ha- va seyriseforine &it bulunmakta ve bo. gazlarda tayyarelere nit memnu mm- takaları tasrih ederek Akdeniz ile Karadeniz arasında seyrisefer edecek sivil tayyarelerin takip edecekleri yol- ları tayin eylemekte ve bunlara ait krokileri ihtiva eylemektedir. Istanbul kız lisesinde çay İstanbul kız lisesi direktörlüğünden: Eski ve yeni mezunları — tanıştırmak maksadile 7 mayıs 1938 cumartesi günü #aat ön dört buçukta liszemizde bir çay verilecektir. Bütün mezunlarımızın o Rün lisemizde bulunmalarını ve bu ilâ- mı bir davetiye olarak kabul etmelerini rİCa ederim. MEMLEKETTE görülüyor. Yeni bütçe müzakereleri Ay sonuna' doğru başlıyor Ankara; 5 (Hususi) Moclis Bütçe encümeni yeni bütçe müzake- relerini bitirmiştir. Encümen Maliye Vekili hazır bulunduğu halde son bir içtima daha yapacak, yekünu bağlı- yacaktır. Hükümetin teklifi aşağı yukarı ka- bul edilmekte, posta ücretleri gibi ba- zı fasıllarda ufak tefek tadilât yapıl- maktadır. Bütçe müzakerelerine Mec- lis umumi heyeti Maytsm 22 sine doğ- ru başlıyacaktır. Muvazene vergisinde tadiller yapan kanun lâyihası da bütçe encülmenin- de görüşülmüştür. Lâyihanin — mü keresl Önümüzdeki toplantıda ikansl edilecektir. İÇERİDE : * BUĞDAY olfisi kurulduktan sonra İs. Lanbuldaki sekiz değirmen ofise geçecek ve bütün fırınlara un buradan verilecek- tir. Diğer taraftan, unların haslıklarının borulmuş olduğuna dair yapılan şikâyetler gözönünde bulundurulmaktadır. * LİSE ve orta okullarda beden terbiye. si derslerinin haftada iki, hatltâ Üç saate çıkarılması düşünülmektedir. * OTOMOBİLLERİN muayenesine hazi- randa başlanacak ve işlemeye elverişli ol. mıyan otomobillerle, dağılmaz cam lakmı- yanlar seferden menolunacaktır. * ŞEHRİMİZE ayın on beş, ©on altı ve yirminci günleri 700 İngiliz ve 1000 AlL. man -seyaybı geleceklir. * ORTA tedrisat öğrelmenlerinden zam görenlerin sayı 50 olarak — tesbit edil- miştir. Tebligyat yakında yapılacaktır. * GÜMRÜK ilo paket poslanesi araxın. daki işlerin çabuk görülmesi için hazırla- nan talimalname buügünden iliharen tatbik edilmeye başlanmıştır. * YUNANİSTANDAKİ büyük bir müc<. sese memleketimizden 150 bin kilo peynir Hindistandan ve Silândan da barı müesse- seler tüz ulmak için müracant etmişlerdir. * 19 MAYIS şenliklerinin programı ha- zırlanmaktadır. O gün stadyumlardan baş- ka muhtelif semtlerdeki spor klüpleri ve balkevleri tarafından eğlenceler — yapıla. caktır. * ÜNİVERSİTE'de yabancı dil imtihan- larına dün başlanmıştır. İnkılâp dersleri de dün bitmiştir. Hazirandan itibaren ü. niversitede serbest Hsan kursları açılacak- tır. * EMİNÖNÜ halkevinin yanında yapıla cak spor salonu için istimlâk — muamelesi bitmek Üzeredir. Ön ev istimlâk edilmiş- Hr. Salon cumhuriyet bayramında açıla- caktır. * CAMİ vesaire gibi eserlerin tamiri i- gçin vakıflar müdürlüğü tarafından ayrılan 200 bin lira kâfi görülmemiş, tahsisat 400 bin liroya çıkarılmıştır. * KASAPLIK hayvan gelmekte devam etmektedir. Ayın sonuna doğru et fiyatla- rının daha düşmesi beklenmektedir. * ALMANYADA yaptırılan “Bakır,, şi- kebi yarın Zonguldağla gidecek, kömür a- Tarak Marsilyaya götürecektir. * ÜSKÜDARDA on yedi fırıncıdan mül- (Lütfen sayfayı çeviriniz)
