7 Eylül 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 10

Antakya, 7 (A.A.) — Anadolu ajansının hususi muhabiri bildiriyor: Hatay Millet Meclisi dün öğledön evvel ki toplantısında Hatayın anayasa o kanonu ittifakla kabul edilmiştir. Anayasanın metpi şudur: Fasıl bir « Esas hükümler MADDE: 1 — Halay, dahili işlerinde tam bir istiklâli haiz Türk ekseriyetine müsteni! ve camhuriyet rejimi ile İdare olunan ayrı ve müslakil bir varlık teşkil eden bir dev, letlir . MADDE: 2 — Halay devletinin merkezi Antakyadır. MADDE: 3 — Hatayın bütün vatandaşları! kanun muvacehesinde müsavi ve ırk, dil, din farkı, gözetilmeksizin eysi medeni ve siyasi haklara sahip ve bilâ istisna kanuna riavetle mükelleftirler. Fasıl iki » Teşrii kuvvet MADDE; 4 — Teşrii kuvvet Hatay © balk: namına Hatay Millet Meclisi turufından kul- lanılır. Hatay Millet Meclisi hazırlanacak mahsus kanuna İevfikan dörl senelik — bir müddet için İntihap edilir, kirk azalık tek bir heyettir, Ancak meclisin taril zamanta- lan sonra meclisin tasvibine arzedilmek şar tile hükümet muvakkat kanun yapmak se- Mibiyetini baizdir. MADDE: 5 — Kanunlar vaz'ı için ilk te- şebbüs Hatay Miller Meclisi azasına ve ic. Ta kuvvetine aittir, Maamafih masraflar ih tiyarını müstelzim olan yahut vergiler ih- dasına ladiline veya ipkasına müteallik bu! lanan kanunlar vaz'ı teşebibüsü, yalnız ic, ra kuvvetine aittir. MADDE: 6 — Bir kanuna müslenit olma» dıkça hiçbir vergi ihdas veya tahsil olun- mıyacağı gibi bir istikraz da akdolunamaz. İcra kuvveti her sene gelecek sene için bir bütçe kanunu projesile bir mali muvazene| kanunu lâyihası tesbit edecektir. o Meclis larafından kabul ve tasdik edilmemiş olan hiçbir masraf sene İçinde yapılmaz. Her sene maliyenin sonunda o senenin katl be, sapları bir kanunla müteşekkil bir heyetçe tetkik edildikten sonra Meclise arzolunur. MADDE: 7 — Kanunlar ve kararlar adi ekseriyetle kabul ve ittihaz olunor. bi ekseriyet Mecelisi teşkil eden oranın yarı“ sıdır. MADDE: 8 — Mebuslar Hutay Millet mec lisine iltihak ettiklerinde şu şekilde tahlif olunurlar.: Vatan ve milletin saadet ve se lâmetine ve milletin bilâkaydü şart bâki, miyetine mugayir bir geye takip elmiyece ğime ve cumhuriyet esaslarını sedakatlen ayrılmıyacağıa namusum Üzerine söz vw ririm. MADDE: 9 — Hiçbir mebus Millet Meç- Yisi dahilindeki rey ve mütalealarının ve bayanatmın Meclis harlemde irat ve izha, pndan dolayı mesul değildir. Gerek isti- babından evvel ve gerek sonra aleyhine cürüm İsnat olunan bir mebusun maznu- nen İstlevabı veya levkifi veyahut muha, kemesinin icrası heyeti umumiyenin ka- rarına bağlıdır, Gina) cürmümeşhut buz- dan müstesnadır. Ancak bu takdirde ma, kamı aldi meclisi derhal haberdar etmek Te mükelleftir. Bir mebüsün intihabındap evvel veya sonra aleyhine sadır olmuş ce- zal bir büküm infazı, mebusluk müddeti, nin hitamına talik olunur, Mebusluk müd» deti esnasında müruru zaman cereyan et- Mer, MADDE: 10 — Tatil © esnasında Hatay devlet reisi veya Millet Meclisi reisi lö, zum görürse meclisi İçliman davet edebi- Jir. Millet Meclisi içtima senede dört ey dan dün olamaz. MADDE; 11 — Meclis müzakeratı aleni, dir.Ve barfiyen neşrolanur.Fakat dahili pi zamnamede münderiç şeralte tevfikan Mec Dis hafi celseler dahl aktedebilir.Hafi esse Jer mürakaratının neşri meclisin kararına bağlıdır. Fasıl üç - İcra kuvveti MADDE: 12 —tcra O kuvveti Hatay namına Hatay devlet reisi ile bir icra mec, Disi tarafından kullanıdar. MADDE: 13 — Hatay devlet reisi; Millet meclisi tarafından beş sene müddetle inti- hap olunur. Devlet reisi İnlihabı akabin de meclis huzurunda şu sretle yemin e- der.: Devlet reisi sıaflile müstakil | Hatay devletinin kanunlarına cümhuriyet esas, Jarına rinyet ve bunları müdafan, Hatay vatandaşlarının saadetine sadikane ve bü- tün kuvvetimle mesai sarfedeceğime ve Ha tay halkının emniyetine teveccüh edecek her tehlikeyi kemali şiddetle © men, Hata yın şan ve şerefini Ovikaye © ve ilâya ve deruhte ettiğim vazifenin icabına nefsimi hasretmekten syrılmıyacağıma namusum Üzerine söz veririm, MADDE: 14 — Devlet reisi, Oo kanunen müusarrah Ladet dahilinde af hakkımı İsti- mal eder, affı umum! ancak bir kanun i, le bahşolunur. MADDE; 15 — Hatay Millet Meclisince kabul edilen Kanunların hepsi, devlet reisi tarafından isdar olunur ve biç bir kanun isdarından evvel meriyete geçemez. Ha- tay Millet meclisi tarafından © kabul olu, Ban bir kanun isdarını Hotay devlet reisi bu kabul tarihinden itibaren bir ay zarfın da lalik ve © kanunun arzını faydalı gör düğü mülâhazasile beraber o yeniden tet, kik olunmasını meclisten istiyebilir. Yeni den müzakerat ancak inde tarihinden bir ay sonra vukubulabilir. Devlet relsi kanu” mu bu ikinci müzakere esnasında kabul e, dilecek surette aynen Isdara mechurdur. MADDE: 168 — Hatay devlet o reisi icra meelisinin reyi üzerine millet meelisini feshedehilir. Böyte Diş halde v intihap, hall ae iri Hatayın ana yasası ları bilâ ihmal Jera eltirmeğe mecburdur. MADDE: 17 — Millet meclisine (o karşı mesul bir icra meclisi teşkil olunur. Bu meclis bir reis ile seçeceği en çok dört azadan ibarettir. İcra meclisi reisi Hatay devlet relsi tarafından seçilir. MADDE; 18 — İcra kuvvetlerinin teşek» kül suretleri ve vazife ve (o mesuliyetleri ayrıca bir kanunla tesbit olunur, Fasıl dört - Adli kuvvet MADDE: 19 — Adli kuvvet kanunen mü- teşekkil mahkemeler tarafından oOHalay halkı namına icra olunur, Azası Halay dev let reisi larafından mansup (bir yüksek mahkeme bulunur, bu aza muayyen uhval ve surette ancak Hatay devlet resi tarafın dan yöksek mahkemenin diğer bâkimleri, nin reyi alındıklan sonra azlolunabilir . MADDE: 20 — Yüksek mahkeme Hata” yın bütün mabkemelerinin (o kararlarına karşı yeniden tetkik hak ve salâbiyetiyle kanunun kendisine tefyiz eylediği diğer va zifeleri de Ifa eder. İcra meclisi yüksek mahkeme ile diğer mahkemelerin karar ve ilâmlarını İnfaz eftirmekle (o mükelleftir. Adli kuvvelin kararları başka hiçbir kuy- vet tarafından ietkik veya (otağ!) oluna, mar. MADDE: 21 — Yüksek mahkeme İle di- Ber mahkemeler kanunlarının anayasaya uygun olup olmadığının telkikine selâhiyet ti değildir. Fasıl beş » müteferrik hü“ kümler MADDE: 22 — Hatay m me memleketlere seyahati için bir Halay pa- saportu ihdas olunacaktır, MADDE; 23 — Halayın nizam ve asayi, şinin muhafazasını temin için 1.500 kişiyi İecovüz etmiyecek polis ve Jandarma kuv- vetleri teşkil olunscaktır. MADDE; 24 — Bu kanun neşri tarihin» den itibaren muteberdir. MADDE: 25 — Bu kanunun hükümleri, ni Icra meçlisi yerine getirir - Rüştü Aras'ın mühim beyanatı İzmir, 7 (Hususi) — Şehrimizde bu- lunmakta olan Hariciye Vekili Tevfik | Rüştü Aras ve refakatindeki zevat dün saat 16 da İzmir vapuru İle İstanbula | bureket etmiştir, Hariciye vekilimiz hareketinden evvele bulunduğu beyanatta İzmiri bu defe çok şen ve sevimli bulduğunu, sergiyi haki- kasten bir peri masalına benzettiğini $- şaret etmiş, barici siyaset ve Hatay me. selesi hakkında da şu mühim sözleri söy- lemiştir: “Hatay, istiklâlinin temel! sayılan Mi. let Meclisine kavuştu. Kıymetli arkada- şımız orada devlet relsi oldu. Hataym ta- mamiyotinin kâfi olan Türkiye ve Fransanın orads messi teşrikinin ve 'Türk - Fransız askerlerinin Hatayda vü- cudünün Hatay için faydali olduğu gö- rüldü, Asayiş, Türk ekseriyetinin, sks)- liyetlerle ahengi, başka memleketler için gıpla edilecek hale geldi. Şimdi orada ar- tık yapılacak iş bu vaziyetin tesbiti ve müstakil Hatay idaresinin Hatay halkı- nın en mes'ut bir hayata ulaptırılması İ- çin tabii olan faaliyetin temin ve teshi- Hariciye vekilimiz dünya siyasi vaziye- tine geçerek orta Avrupanm kaynaş- makta olduğunu, eğer bu hale sulh de- vecek olursa sulhün daha bayli devam edeceğini “böyle bir cihanm içinde Tür- kiyenin “Tunadan Hind hudutlarma ka- dar fasılasız devam eden yüz milyondan fazla bir dost kütlesi ortasmda bir sulh ve ilerleme adası balinde,, bulunduğunu söylemiştir, Doktor Aras sözlerine devamla demiş- tir ki: “Silâhların umumi bir anlaşmayla ton- kis ve tahdidi için ber şeyden evvel si- lâh hitiyacmı azaltmalıdır. Büyük harbin nekadar meşele hallettiğini bilmem. Fa- kat tevlid ettiği meselelerin sulk yolu ile halli çaresi buluamakladır ki harbin önü almabilir. Milletler arasmda emniyet ço- galır ve diğer taraftan bütün devletle» rin azim ve faaliyetle giriştikleri silâh- lanma roksbeti bir müddet sonra orada- ki kuvvet münasebetlerini sabit bir hale getirir. O vakit belki ailâhlenme ihtiyacı yanında silâhları hep birlikte azaltma ve tahdid etme ihtiyacı baggösterebilir... Hariciye vekilimiz Fransa İle olan va- #iyetimiz kakkında da şunları söylemiş- tir: “Eylül başma talik edilmiş olan Tür- kiye - Suriye ve Hatay hududu, iyi kom- şuluk munhedesinin akdi müzakeresi İs. tanbulda son defa görüştüğüm Fransiz büyük elçisile aramızda anlaşılarak bi- A Berlin, 7 (Hususi) — Nurcnbergde| Nasyonal « Sosyalistlerin oOKöngresinde Vagner tarafından okünan Hitlerin be. yannamesi (bu beyannamenin tafsilâtı Yazinin #onundadır) siyasi mahafile zö- re, Almaoyanm hiçbir surette, takib et- mekte olduğu yoldan dönmiyeceğinin bir Madesidir, Nurembergde toplanmış halk arasında ize bu beyanname şöyle tefsir ediliyor: Hitler, halk tarafndan gösterilmeğe başlanan endişelere cevab veriyor, O. nu, askeri tedbirlerle ve Sildetler mese- lesinde hiçbir tevizde o bulunmıyacağını Böy'lemekle temin etmek istiyor. Bütün Alman matbuatı Nüremberg kongresinin açılışma uzun makaleler tahsis etmektedir. Matbuat bilhassa büyük Cermen İm paratorluğu alâmetlerinin Nüremberg şatosuna iade edilmiş olmasının ehem- Mmiyetini tebarüz ettirmektedir, Berliner Tageblat, diyor ki: “Büyük Cermen İmparatorluğu alâ- metlerinin Nüremberg'e avdet etmiş ol" ması, münferit Alman devletleri tari- hinin ebediyen kapanmuş olduğunu gös terir, Üçüncü Reich, eski imparatorlu- ğun imhltatını mucip olan teferrüt ter mayüllerini, kat'i olarak tasfiye etmiş- tir. Hitler, Cermen milletinin sosyal birliğini nasıl kat'i olarak temin elti ise büyük Almanyanm toprak birliğini ve devlet kudretini de öylece başarmıştır. Alman donanması manevra- lara başladı Berlin, 6 (ÇA.A.) — Ordu kurmayf| reisi general Bekin ve diğer bazı yük. sek subayların istifa ettiğine dair bu sabah ecnebi memleketlerde çikan ba” berleri, harbiye nezareti katiyen tek - zip ?elmektedir. General Bek, kıtaatm teftişile meşguldür, Diğer taraftan harbiye nezareti şi. mal denizindeki donanma manevrala” rınm tebir eğildiği haberini de tek. zip eylemektedir. Bu manevralarâa bu sabah başlanmıştır. İht yatların tâlim müddeti uzatıldı i Berlin, 6 (A.A.) — Salâhiyettar ma. hafilden bildirildiğine göre, 45 yaşın” dan aşağı olup da henüz askerlik hiz. metini yapmamış olan ihtiyatlar, ev. velce testit edildiği gibi iki ay değil, üç ay askerlik yapacaklardır, Almam yada hususi kıtaat halinde teşkil eğil, miş bulunan Ürtibat kuvvetleri ise 4 aylık bir hizmete tâbi tutulacaklardır. Ihtiyatların talim milddetinin bu süretle uzatılmış olmasma sebep ola. rak iki ayın kâfi gelem'yeceği ileri sil rülmektedir, Silâh fabrikalarında müte- madi faaliyet Berlin, 6 (A.A.) Havas ajansı bil, diriyor: Alman silâh endilsirisi tam randı . manı ile çalışmaktadır. Fabrikalarm ekserisi sekizer saat çalışan üç ekip halinde mütemadi faaliyette” bulun - maktadır. Silâh endüstrisi ile alâkadar diğer bazı fabrikalar meselâ Pansımari leva zımi imealâthaneleri hususi siparişleri güçlükle temin edebiliyorlar. Almanlar, Fransanın tedbir- lerine şaşıyorlar Berlin, 6 (A.A) — D.N. B. Ajan. sı, Fransız ihtiyatlarının süâh altına çağrılmış olduğuna dair Havas Ajansı taralından yapılan tebliğ hakkında aşa- ğıdaki tebliği neşretmektedir; “Fransanın bizim garp hudutlarımız- da tevessil ettiği tedbirler, şayanı hay- rettr, Hususiyle ki, bu babtaki tebliğ rineileşrin başına tehir edilmiştir, Ankarada son defa imza edilen Türk - Fransız muahedesile henüz mer'i olan İ- yi komşuluk müshedesi yeni bir müddet de temdid edilmiş olduğu cihetle bu ar- zeldiğim tehirden budud münasobatınm Mmuztarib olmaması lâzimgelir, Şu kayıd- Is ki bu mer'i ahkâma her iki taraf ta- mamile riayet etmelidir.,, Harielye vekilimiz bugün saat 16 dn şehrimize gelerek, Milletler Cemiyeti A- samble toplantısmda bulunmak Üzere, “ Ücnevreye hareket cdecektir. ayn: zamanda umumi vaziyette hissedi- lir bir salâh eseri bulunduğunu da yaz- maktadır. Almanya, her kim olursa olsun mü- dalaasmı temin etmek için icabedin tedbirlere tevessül etmek yolundaki hak kına asla itiraz etmemiştir. Bittadbi Ma” jino hattı da böyledir. Almanya da her iktimale karşı koy- mak için aynı hakkı ileri sürebileceğin- den, garp hududunda mümasil müda- faa tedbirlerine tevessül eylemiştir. Nasıl Almanya Fransanm ihtiyat ted birlerini iendisine karşı doğrudan doğ- ruya bir tehdit mahiyetinde tefsir et- miyorsa, Fransa dahi Almanyanın te vessül eylediği tedbirleri kendine karşı tevcih edilmiş bir tehdit suretinde te- Jâkki edemez. Binaenaleyh Hâdisatm i- cabettirdiği çerçeveyi aşan bütün tedbir leri Fransa geri alırsa fena etmez, Londra, 6 (A.A.) — İngiliz matbır atı, Fransız İhtiyat asketlerinin sefer- berliğine büyük bir ehemmiyet verme- mektedir. Niyliz Kronikl ve Deyli Meyl gaze teleri, bi tedbirin yeni bir harp tehlike- si teşkil etmediği kanaatindedir. Almanya, Yugoslav ve Ro- menlerin bitaraflığını temine uğraşıyor Cenevre, 5 (A.A.) — Tess Ajansın- dan: Çekoslovakyaya karşı silâklı bir te cavüz hazırlıyan Alman faşistliği bu plânm tahakkukunu (kolaylaştıracak şartları hazırlamak için büyük bir dip- lomatik faaliyet göstermektedir. Alman faşistliği bu cümleden olarak Yugoslavyanın ve Romanyanın bita- raflığını temine çalışıyor. Belgrad ve Bükreşteki Alman mümessilleri son günlerde bu iki memirket ricali ile sr” k; temasta bulunuyorlar. İsviçre gazetelerine göre, Alman dip Jomatları Romanya ile Yugoslavyanın Alman *-Çek ihtilifma karışmdmaları için bu iki memleket hükümetleri üze- riade şiddetli tazyik yapmaktadırlar, Çekoslovakyada Hükümetin yeni teklifleri Prag, 6 (A, A.) — Röyter bildiriyor: İyi malümat alan mahafilden öğrenli. diğine göre, Çekoslovak hükümetinin Südet Almanlarına yaptığı yeni teklifler çu Üç esasa dayanmaktadır: 1 — Südetlerin toprak mubtariyetini tanımak. 2 — Südetlere tam bir statü müsava- tını tanımak. 3 — Keza tam bir dil mubtariyetini tanımak, Bu noktalar Henlaynın Üzerinde 1s. rar ettiği prensipleri tatmin etmemek* tedir, Henlayn, teferrüat hakkında mü zakerelere girişmeden evvel bizzat ken di prensiplerini tamamile kabulünde ısrar etmektedir. Ortada hakikat olan bir şef varsa, O da,bütün tethiş ve tazyiklere rağ men Südet Almanlarmın kerdi mn . takalarışda müessir bir tarzda teşki- lât vücude getirmiş olmalarıdır. Hat. tâ bir kabine denebilecek teşekkül de yaratmışlardır. Almanların hücum kıtaları modelin. de kuvvetli bir polis teşkilâtı da yap muşlardır. Bütün nakil vasıtaları tes. cil edilmiştir. tâ ki, parti icabında bun ları kullanabilsin. Prag, 6 (A.A.) — Hodza, bu 5a- bah Gvatkini kabul etmiştir. Başvekil, muhatabma dünkü nazırlar meclisi mü zakereleri hakkında malümat vermiş” tir. Hodza, öğlöden sonra Südet heye, tinin reisi Bund'u kabul edecek ve ken disine hükümetin dünkü nazırlar mec. lisinde tanzim edilmiş olan kat! teklif” lerini tevdi edecektir. Umumiyetle Prag hükümeti tarafın dân yapılan fedakârlıklarm ehemmiye tıne binaen Südetlerin (bu teklifleri reddetmeleri ihtimalinin tasavvuru pek o kadar kolay olmadığı mütaleası serdedilmektedir. Hitlerin beyannamesi Nuremberg, 6 (A.A.) — Bu sabah büyük kongre #alonunda partiye mensup yirmi bin za (el liscinin önünde Vagner, yannamesini okumuştur- Hitler, boyapaamesinder 4 ya hakkında ozeümle dl: Büyük Almanya fik def$ Nurembergde kendisini Eğer eski Cermen Impsr8' alâmetleri bize bu ei rine iade edilmiş bulunuyor” altı buçuk milyon pir ede miştir. Bu Almanlar fikren ve rahen ner erkek ve kadınlariyle Pİ nuyor. Avusturyanın, Alman 1 1ağunun bu eski hudut tekrar imparatorluğa aydı bize önümüzdeki sene ! mwim vazifeler yükleme Biyast bakımından A“ nasyonal - sosyalist vel itibariyle tamamlanmış # Ekonomik bakımdan AY am Almanyanm hayatıyi ması da süratli torakkile” tedir. Hitler, Aynanyanım eX ziyetinden bahsederek e sandan muztarip oldutani “ ların da wumumiyet noksanı ve bilhassa er nin azlığı olduğunu K& Hitler, bu sene ekinin bereketli olduğunu ve 1ebi > bulunan muazzam erz8$ lâve edilirse Almanyanı? neler için jaşesi endl kalktığın ısöylemiştir. ii Hitler, dört senelik plâ” edilecek neticeler vermeğ” ni beyan ettikten sonra, Â sına £ili bir kıymet ver? tihsalin artırılması 18: eylemiş ve demiştir gk Dünya ekonom! münasti tUkbalde ne olacağını Kes” tiyorlarsa bu, caktır. Mübadelesizl!k ya ticareti ölecektir. bir milletin bizzat kendi ne sahip bulunması bü yüz büyük bir ehemmiyet 8 Hitler, demokrât devlet adamlarını şiddet miş ve Almanya göyl z müdafaa ederek şuplsr! ”” Bundan böyle m diğer LA a başlıbaşına yaşayabi! pe manyaya karşı abluk& ça ib müştür. Bu silâh 1 5 Bizim ekonomimiz0 Mi sek karar şudur; Mille! her şeyin üstündedir. Binaenaleyh, kendi €** cudiyetimizi bizzat #9 et mızda tamamiyle tepsi Erdel ruridir. Ancak bu t9' f ordu, heran ei rini kuvvetli himayesi durabilir. Müteskıben Hitler, gerek siyaseten, E gerek derit vaziyette bulun yemi hitam bulduğunu 50” yeti olarak büyük ve KU iştir kazandığını ilâve et" Hitler, Bolşevik v8 ” kelerinin hâlâ m0 ismini zikretmede” rupa devletinin 18” devleti düşüncelerin? trak ettiğinden d0l8” tini beyan eylemiş” Almanyanın dabi vaziyetine ve lerine inhisar eden bU Hitler, Avusti külmeksizin anavatan vaftakıyet hasıl oldü derin memnuniyetini