10 Eylül 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

e Ber — ve pe Memi eket Meseles | ürkiye'de sivil uçak- Konuşması mitraly cılık kurulmuştur alist Türk gençliği, havacılığa her an artan bir Kem aşkla sarılmış bulunuyor , Svüzünde hargi milf yarış oldu ki Ns Yer almadık ve hargi milli va- ek de Türk genci onda yer a, çe Çokirdi? DİP işte belki gecikebiliriz. Fakat a, azla © İşi başaramıyacağımı. o; Slirmaz, Bilikin nekadar gecikirsek İnzin hız slarak sabuya çıktığı- iy, rülür, Bu iddiamız en yeri ve " delilini “Türkkuşu, nun çok ki- Kiya «lde ettiği muvaffakıyette . Ye teheile şayan muvaffakıyet | —— Mi, Böyle bir muvaffakıyeti axcak gar elde edebilen bir millet başa- pr Teşkilât kudreti. > İman telkin edebilmek kudreti. ha © Asimkâr, fedakâr, şuurlu ve gözü Bu Gençliğe sahib olmak mucizesi, yy Kart, bir millete syni zamanda millet sayılmak şerefini bahgeder, .. vi gün €vvel çıkan fırsattan istifade Ba, İbönü kampını ziyaret etmiş ol- e gençliğe, yüksek vatan. n e een izhar için Türk ha- ğin unun ne müsait bir fırsat ver- baca anlattı. il ye madan işliyen insan zekâsnm ha- kar kadrolarındaki âletleri ve silâh- diğ, Pennemi bir süratle korkunçlaştır. İN günlerde Türk gençliğinin havacı Ma an artan bir aşkla sarılışı yeni ii #tdeki milli gurur ve vakarın Yük- haşin terakkisi, orduyu milletin etrafmda tam bir fikir ver- Mi milletten ayrı bir teşkilât | iy ©ski telâkkileri kökünden bal- » Artık ordu milletin kendisine | bir şey değildir... Daimi ordu 3 *n büyük ordu olan.milletin gu» teka kabiliyet, sel terbiye ve di- küynağıdır. Fakat genci kurmayın ne şu kadar yüz bindir no milyon, Beşikle tabut arasm- vir) taş, büyük Türk yığmı Türk ordusunun ü teşkil eder, Ordusunda ker silâhm yedek vardır. Umumi seferberlik ilân İç , Mİ kara ordusunda artan er sayısı A, 5 olarak #ubay sayı da ar- Stan maldafansı için, genel kurmay yüksek dikkati neticesi o- İl, Muvazzaf subay kadrosuna uygun Bilgi ve terbiye seviyesine ulaştırılan Mubaylarımız ilk işarette derhal Yolünu tutarlar. Bunlar mu- a muvazi bir terbiye almış» Ualformalarını sirtlarini. geçir Anda hiç bir şoy aksamaz. Hava Kurumunun giriştiği yeni iWik milli hedefin hava ordusuna Yedek kadro temin etmek ol- lecek olursa bu kurumun ve i bir Kemalist münevver ve Yer olan başkanı Fuad Bulcanm İİ İİ SEE, # i tehariiz eder. bava kurumunun İnönünde kur- son derece süratle inkigaf * Göçen yıl bütün vasıtaları dört #den ve bütün teşkilâtı birkaç olan bu kamp artık bir da çıkmış, büyük istik- Tandman vazdeden mill! bir İmuştur. Bu müesbeseye şim- randımanlı müessese,, de- emiş olmamm sebebi buradr ilk neticelerin eldden büyük eğ rağmen önümüzdeki yıl. esl muhakkak fevkalâde. İralmış olrmamdır. Bir kere VE kurumunun teşkilât kabiliye- Büzel bir not verdiren bu mücs- bir kere de Türk gençiiği- maş arma vuran memleket aşkını İnan derhal Ha iri wştaki hakkımı eraddüdsüz söyliyebitirim ki bu kuruluşuyla Fuat Bulca, bi- Sl rağmen Kemalizmin kül. tiktaki kudretini pek sarih bize bir duha ispat etmiş bu- Memleketin milli müdafassını takımından kuvvetlendirmek 4 SİA Kençliğe dilediği imkânları Ez TEEEŞİİEELEİESİFİLE TM £ / 1 # Yazan: Şekip Gündüz temin eden İnönü, Türk istiklâl tarihin- deki büyük sdme uygun bir vazife almış bulunuyor. Burada üç yu gibi çok ksa bir zaman içinde ulaşılan merhale genç- Mğin Türk derizlerine ve Türk toprakla. rma temellük ettiği derecede Türk hava- Tarıma da temellük etmek azminde bu - Yunduğumu izah etmektedir. İnönü kampınm bize verdiği lik hedi- ye şudur: Türkiyede sivil uçakçılık kurulmuştur. Şekip GÜNDÜZ | Ani bir ölümün elimizden aldığı sevgi» İ yavrumuz Sezer Uz'un ebedi zıyaından ileri gelen onulmaz acimıza; evimize gel- mek, cenazede bulunmak, telgraf çekmek re mektup göndermek suretiyle iştirak e- den akraba ve sile dostlarımıza şu elemli Anımızda ayrı aytı şükranlarımızı sunmaz) adığımızdan gezetenizin delâletini rica ederiz. Melâhet Uz e immenkms kli Dudaklarınızın Güzelliğini ve câzibesini arttırmak için JOLI FAM rujlarını kullanmız Son moda renkleri var. Sıhhidir ve Dudakları bozmaz a Yeniköy İcra memurluğundan: Bir borçtan dolayı paraya çevrilmesi” ne karar verilen İstanbul limanına kayıt” k 620 nulu Altınkaya isimli bir motör ve teknesile R; Kavağında limanda açık art- tırma suretile satılacağından (o 14.9938 tarihine müsadif perşembe günü saat 3 den 4'de kadar mahallinde hazır buluna" cak memuruna müracaat edilmesi ilân o İunur; Yalnız körlerin Iş Ruzvelt mevkiini muhafaza edecek mi? öz ateşine benzetilen adam: Ruzvelt Şimdiye kadar Amerikada ayni adamın Iki defa devletreisi olduğu görülmemiştir 1940 da Amerikada yeni cumhurrej- si seçimi yapılacak. Daha bir buçuk, iki sene olmasını rağmen, Amerikada seçim mücadeleleri şimdiden başladı. Herkes Ruzvoltin, mevklini muhafaza «dip edemiyeseğini soruyor. Frankica Ruzvelt, bu sefer tekrar seçilirse, ü- güncü defa cumharreisi olacak. Hal- buki Amorikada şimdiye kadar ayal | adamın iki defa devlet reisi olduğu gö- rülmemiştir ve Ruzveltin kazanacağı böyle hir netice hiraz da ananeye mu- gayir olacaktır. Bu itibarla, cumhurrcisinin tekrar | seçilip seçilmiyeceği mihim bir mese- le olarak cfkârr umumiyeyi meşgul etmektedir. Meshur İngiliz gazetecile- rinden İstermanm bu münasebetle A- merilan cumhurrelsi İle yaptığı bir mülâkatı maklediyoruz: Eğer siz de bir gün benim gibi Beyaz Ey'de Franklin Delano Rusvelti ziyare- te davet olunmak şerefine nail olursanız size bendu nasihat olsun: sakın akşam tuvaletinizi, silindir şapkanızı giyip git- mayin, yoksa cümburreisinden samimi bir mukabele göremezsiniz, Hem yeni Dünyanın başımda bulunan en büyük adamın, hemde Haki Dünya denilen Avrupa devlet adamları arasında" ki en mükim şahsiyetin yanma girerken pek az merasime tâhi olmak belki biraz tuhafmıza gider. Yanına çıktığınız adam Birleşik Amerika devletlerinin iklissdi | ve içtimal çehresini değiştirmek için bü- tün kuvvetiyle çarpışan, büyük mali ik- tidar sahibi kimselerle imtiyazlı smıflar arasında sık: münasebet tesis ederek Or- ta smıllsra serbest bir iş ve mücmmen bir istikbal teminine uğraşan bir adam- dir, O bir wslahatçıdır. Rakipleri kendisine, gerek diktatör, gerek komünist diyerek iftira ederler; dostlarıysa onu, sahtekâr- irk, anllstimini, milanataritık gibi kuv- İ vetleri mağlib etmek için kanunlar çika- ran bir Musa sayıyorlar. Rüzveltlo görüşmek istediğiniz zaman sizi evvelâ ilk katis yuvarlak bir odaya alıyorlar. Daha etrafınıza bakmıp bir İ- ki kelime söylemeye kalmıyor, yanı bas şınızda birçoklarmın fenalığından bahset- tikleri, fekat diğerlerinin de Linkolnden daha büyük bir şahsiyet olarak tanıdık- ları adamı buluyorsunuz, Zikninizi toplamaya vakit kalmadan, kuvvetli ve samimi bir el elinizi yakalı- yor ve dostça sallıyarak sıkıyor. Ayni ramanda berrak bir ses de sİz6 sorüyor: — Naatlamız? sizi gördüğüm için çok memnunum. Ümid ederim ki Amerika boşunuza gitmiştir. Ne zamandanberi bu rada bulunuyorsunuz? Nerede oturuyor» sunuz? Civarı dolaşlınız m1? dolaşınalısı- Br, hep synl yerde kalmak olmaz, Nev- yorku, Vaşingtonu, görmek kâfi değildir. Bütün Amerikayı görmek lâzım. Şark te- fabrikası, Voroşilorak'taki bisiklet pompası İmal atelye- rafına gitmek niyetinde değil misiniz? Tavsiyo ederim, gidin orslarını da gidin görün. Plâjları gezin: son derece güzel, insanı mestaden, geniş manzaralar göre- ceksiniz. Bunların hiçbiri garbdekilere benzemez, tamsmyile bumbaşkadir. Hat» tâ, orta şark taraflarına da gidebilirsi- niz. Görülecek, öğrenilecek çök geyler Var, Fukut çabuk karar vermekten sa- km, “Ümid ederim ki Ameriksör çok eğ- lenecekeiniz. Amerikaya geldiğinizi öğ- rendiğim İçin çok memnunum. İlk defa o- larak mı geliyorsunuz? İnşullah tekrar gelirsiniz, sizl görüp yine menmun olu- FuZ., Bütün bunlar, tamamiyle burada yaz- dığım “gibi, Rüzvellin ağzından munta - zam bir hareketle çikiyor. Onun konu. şuşunu bir mitralyöz ateşine benzetmek doğru olmaz, fakat tahtadan bir çalgı â- letinin #esine benzetilebilir: berrak, 8a- rih, sıcak, boş bir ses, Bu sesin karşısın. da anlıyorsunuz ki burada iyi karşılan - maşsımızdır da, Öyle ki, Vol Stritteki en büyük banker gelip: “— Bay Ruzvelt, siz bizim ve bütün Amerikanın velinimetisiniz” dese yine bu şekilde karşılanır, “Bay cumhurreisi,, üzeri tamamiyle kâğıtlarla ve deha birçok karmakarışık peylerle dolu olan bir masanm başma 0- tarmuş, arkasını odanın boyunca devam eden bir pencereye vermişti. Arkasma da o küçük, fakat güzel bakçe düşlyor- du, Birçok Amerikalılar kulağıma eğilip: “P. D. R. (ona, isminin baş harflerile böyle derler) artık takati kalmamış, maddeten ve manen hasta bir adam ha- üne gelmiş hulumuyor,, demişlerdi, Kongrede umumi hizmet müessesele- rini veniden teşkilâtlandırmağı, hüküme- tin masraflarını kontrol teklif ettiği zu- man karşılaştığı muvaffakıyetsizlik, bu adamlarm söylediğine göre, bardağı taşı racak damlaya benzetilebilindi. Halbuki ben karşımda güçlü kuvvetli, gayritabil denecek kadar geniş omuzlu, sağlam yapılı, gözlüklerinin arasmdan hoş bir kle gözleri parıldıyan bir a- dam görüyordum. Kolayca tshmin edilebileceği gibi, Rüz- yeltin, dahilde olduğu gibi kariçte de, bütün dünya meselelerinde muayyen ve lamaron tesbit edilmiş düşünceleri var, Fakat fikirlerini ancak münasebeti düş- İİZÜ zaman, meselâ resmi nutuklarında bildirir. Cumhurreisi fikirlerini ilân etmek İs- tese, zannedersem söyliyecekleri azağ, yukarı şu şekilde olacaktır! “Bugünkü dünya vaziyeti karşısında, ben iyi komşuluk siyaseti taraftarıyım. İnsan kuvvete mürasaatla hiçbir gey de- ğlştiremez. Birleşik Amerika devletleri, arzusunu tehdit vasılalarıyia kabul et - Falcılar ve Ingiliz ürmek istiyen hiçbir millete yardım et- smiyecektir, Bu gözönünde bulundurulun- ca, tek başına kalmak siyaseti tutula - cak devrin çoktan geçtiğini teslim et- mek lâzemgeldiği anlaşılır. Bunu teslim elmek başlıcn yapılıcak şeylerden biri dir. “Birleşik Devletler Avusturyanm il - bakımı, Çekoslovakya üzerindeki tehlike- yi, siyasi mültecilerin acılkı halini, bü- tün anlaşma teşebbüslerini büyük dev- letlerin reddetmelerini endişeyle karşı « liyor. “Dahilde gıyem Birleşik Devletlere ye ni bir şekil vermek, bulundukları menfi vaziyetten çıkarıp müspet bir safhaya da hil etmektir, Gerek içtimei, gerek iktı- #adi müsavatsızlığn neticelerini hafif - Tetmok için hükümet kuvvetini kulin - mak Jâzımdır. Kapitalizmin kanun tars- fmdan kontrol edilmesi icab eder. Kapi- talizmin devleti kendi emrinde çalıştır- ması değil, devletin onu kendi hizmetin do kullanması lâzımdır, Kapitalizmi iyi bir gekilde harekete megru vasıtalaria #evkedebileceklerini sananlar büyük ha- yallere kaptlıyorlar.,, Bunları söyliyen ne sol tarafa, ne sağ tarafa mensub bir diktatördür. O: “Bende diktatör olmak hevesi yok, di- yor, Esasen bunun için lâzım olan husi- siyetlero ben sahib değilim. Bu günkü diktatörlük idarelerini o kadar iyi tani- yorum ki, Birleşik Devletler gibi bir de. mokraside bir gün olup totaliter idare tesisin! düşüremem.,, Ruzvelt, kendisini bütün Amerikan va- tandaşlarınm anlıyabileceği bir tarzda konuşuyor. Herkese, kendisinin sncsk onlarm saadetini düşündüğü hissini ve - rir. Amerikallar bilirler ki Amerikada bugün onun ayarında bir kisi daha yok- tar. Hepsi şunu ittifakla teslim ederler ki, her yerde maalesef dalma görlilen. .; nizamsızlık yerine rizamm büküm sür- mesini Ruzvalt kadar istiyen kimse yek» tur, Yalnız, Amerikalılar anlaşamadık- ları bir nokta vardır, O da bu gayeye varmak için Ruzveltin kullandığı vasmta- Jardır. 1940 da yeni bir seçim olacak. O ser3 Birleşik Devletler nazik bir devre geçi- recek, Ruzvelt üçüncü defa olarak cum- hürrelsi seçilecek mi? bu surotle, kimi- $o İki defa cumburreisi olsmaz şeklin « deki an'aneyi bozmuş olacak. Rüzvelte bu meselede de dilşüncesini Böyletecek olursam tahmin ediyorum ki göyle diyecektir: — Ben işimi henüz bitirmiş değilim... Hakiksten, Ruzveltin üzerine aldığı iş bitmiş olmaktan henilz pek uzaktır. Da- ha yeni başlamıştır. Ruzveltin yanından ayrılırken insanda göyle bir his kalıyor: Amerika tarihi o- nun sayesinde birçok mühim sayfalar ka- zanmaktadır. e gördüğü fabrikalar ON günlerde Sovyet Rusyada dört kör, Parko- menko, Proskuriskov, Matveev ve oÇetkladze fizik ve matematik, ekonomik ve hukuk tezini muvafia, kıyetle vermişlerdir. Büzün R. &. F, 5, R. de orta ve yüksek mekteplerde 600 kör genç kız veerkek tahsillerini yapmaktadır. Bu kör talebelere, Ücreti devlet tarafından verilen hususi okuyucular yardım etmöktedir. İki yaşında iken rüyet bassasmı kaybeden ve bugün yirmi yaşında olan Bayan Asin İonova, Saratov İşçi Pedagoji Fakültesinin kursları" na devam etmektedir. Bir okuyucu yardımile İonova, halen, dünya edebiyatı ve markizm klâsikleri üzerinde te tebbuat yapmaktadır. Halen 24 yaşında olan diğer bir kör genç kız da, Gorki pedagoji Fastitisünli muvaffakı, yetle bitirmiştir. S7 hususi mektepte bugün 4.000 kadar kör çocuk taksli görmekte ve kabartmalı kitaplarla okumaktarlır. Rug'in Sovyetler Birliğinde ya'nız körlerin iş gördüğü müesseseler vardır. Meselâ, Moskova elektromeksrik leri, bunlardan başka Leningrad, Kuybişev, Tambor, İva. novo ve salr şehirlerdeki birçok müesseseler, bunlar arasmdadır, Dünyanın en büyük film kütüphananesi OVYETLER Birliği Sinema Devlet Enstitüsüne merbut bulunan bususi film kütüphanesinde, ha. len, 8.000 artislik fim mevcuttur. Bu kütüphane, 1931 de kurulmasına rağmen kendi sahasında dünyan. en bü. yük (ilm mahzenidir. Kütüphane, her sene dabafazlabir ehemmiyet kesbet, mektedir, Bundan yalnız seraryo muharrirleri, Sovyetler Birliğinin bütün stüdyolarınm aktör ve rejisörleri değil, fekat aynt zamanda tiyatronun her Sahasında çalışan kimseler, ressamlar, tarihçiler, güzel sunnt münekkitleri, sülpler ve gazeteler de istifade eylemektedir. Film kütüphanesi, ker sene hacmmı daha ziyada geniş letmekte ve yeni yeni artistik filmlerle zenginleşmekte” dir. polisi . NGİLTEREDE birçok falcılar, fakirler, yıldızlara bakanlar ve saire vardır. Bunların yaptıklarmı dalma dikkatle takip oden İngiliz polisi, bu #urotle in- sanlarm saflığından istifade ederek para kazanan bü faydasız Sanat sahiplerine, İniglterede çok eski zamen- lardanberi bu #anatlarm yapılmasmı meneden bir kanun olduğunu hatırlatmış ve kısa bir müddet zarfinda mües- şeselerini kapstmuları lüzumunu bilöirmiştir. Fale'ler birliği yaptığı bir toplantıda meseleyi tetkik etmiş ve kirliğin svukatma kanunun melaini buldurmuştur. Avu- katın fikrine göre bu kanunün halçn mer'i olduğu kabul edildiği takdirde İngiliz hava rasadatı istasyonlarının ka- panması ve müdürlerinin mahkemeye verilmesi icab et- mektedir. Çünkü bu eski kanun, havanm nasil olacağı hakkında tahminlerde bulunmağı menetmekte ve alenen böyle tahminlerde bulunanlara cöza olarak “kızıl derece- ye kadar mıtılmış maşslarla dillerinin koparılması, icab etliğini göstermektedir.