8 Şubat 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Ingiltere mahvolmak tehlikesi | karşısında bulunuyor ! YAZAN: Duff Cooper (Eski İngiliz Bahriye Nazırı) Avam Kamarası toplandı ve bu, |lendirilmesi de memleket için fay. zannedildiğine göre, bugünkü İngilzi Parlâmentosunun son toplantısıdır. Arada bir hârp patlak vermiyecek olursa önümüzdeki baharı veya sonbahara İngilterede mebus seçimi yapılacak, Rey vermek için rey sandığına| gitmeden evvel İngiliz Başvekilinin, memlekete hangi plân Üzerinden hitap edeceğini kararlaştırması 1â- zımdır, Milletin karşısına muhtelif siyasi fikir cereyanlarınm bir telifi olarak mı çıkacak, yoksa bugünkü bütün im siyasi meseleler tze- rinde biribiriylo tamamiyle ittifak halinde bulunan sağlam bir partiler grupu halinde mi? Bundan sekiz sene evvel, nazik bir vaziyeti önlemek maksadiyle mil 1 hükümet kurulmuştu. Bu hükü - met kurulduğu zaman tamamile bir koalisyon kabinesiydi, İçinde Jord Hallaham, lord Samnel, lord Snov-| denin bulunduğu bu bükümet tama- miyla biribirinden ayrı muhtelif aj. yasi fikirlerine samimi olarak bağ- hr kimselerden mlirekkeb bir hlikü, metti, Fakat bir buhranı halletmek maksadiyle, “opsinda muvakkat bir zaman İçin beraber çalışmak arzusu vardr, Bu gibi bir hükümet nihayet göy- le bir mesele İle karşılaşacaktır: ya dağılması, yahut da yerleşip kalma- si lâzımdır. Partileri biribirinden a- yıran İbtilâflar ya ortadan kaybe - lacaktır, yahut da daha fazla bir za man için bir arada çlışmalarıma mü. | #hada etmiyacektir. Bu iki şiktan birincisi hâsl oldu, Yukarda isimlerini zikrettiğimiz bi-| ri bakiki “tory” biri hakiki liherai biri de hakiki sosyaliat olan üç dey- let adamınm üçü de istifa ettiler. | Hiç şüphe yok ki kalanlar, bir tek fikre sahib, çok iyi bir hükümet teş. | kil etmiş olüyorlar. İngiliz muhafazakâr partisinin mükemmel bir hazım kabiliyeti var, dır. Mukaliflerini massedip onları kendi bünyesine aldığı tik defa ols- rak vukubulmuş değildir. 1890 se nelerine doğru da Hberal birlikğiler kuvvetli bir grup teşkil ediyorlardı. Hattâ aralarmda Josef Çemberlayn gibi şiddetli tir radikal de vardı. Fakat bu, hükümete iltihak etmele- rins mini olamadı ve içlerinden hiç biri de bir daha tekrar ortaya çık- mış değildir. Cumhuriyetçi olduğu zannedilen sağ cenahm en kuvvet- Wi bir âzâsı, impafatarluğun, güm. rük ıslahatınm en hararetli taraf- tarı ve şimdiye kadar görülmemiş derecede kuvvetli bir muhafazakâr olmuştur. Bugün Bu milli hükümetin üç züm resine mensub mamzetlerin pro - gramları arasında en ufak bir ihti, lâf olduğunu kimse iddia edemez. Bulunabilecek bir tek fatk varsa, © da hepsinin kendi şeflerinden al- dıkları cesaret verliel mektupların altındaki imzalardır, Vaktiyle, davalarmı kaybetmiş olanların bir ocağı halinde bulunan mlil işçi partisi bugün henüz yeri- ni bulamamış olanların toplântı ye. riğir ve onların da hakikaten bir yer aradıkları söylenebilir. Fakat, diye sorabiliriz, etiketleri manalarmı kaybettikleri halde bile, muhafaza etmekten, göreceğimiz bir zarar var mıdır? Tabif vardır, De. mokrasi müesseseleri bugün dün - yanm büyük bir kısmmda kiymeti. ni kaybetmiş bulunuyor, Runun İ- gin, demokrasi milesseselerinin mu. hafaza edilmekte oldüğü memleket. lerde bunların hürmet gürmiye hak- ları vardır vo hürmet edilmelidir. | Mimi Wbersi ve milf işçi partileri aslen gayet temiz müesseselerdi, bu günsa birer hayalden ibarettir. (ASIM liberal), (MUM işçi) koli .| meleri asl manalarmı kaybet - mekle beraber, müntehihler üzerin ds bir tesiri olduğu ileri sürülebi- ir. Bunun! dalı olur, Yerine kuvvetli bir hükü- metin çeşöceği ihtimali c'madıkça parlâmenter bir hükümet güçlükle yıcıyabilir. Resmen muhalif tara. fi teş'.i ettiği gündenberi işçi par- tisinin, iktidarını kaybetmesi İn - gilterenin son yirmi sene zarfın - daki zayıflığın esasi olmuştur. Bununla beraber, başvekil mlile- tin kargısma, muhteli? partilerden müteşekkil, fakat müşterek bir 4. man sahibi, müşterek bir dava gü- den ve bir tek isim taşıyan bir gru. pun başında çıkmaya karar ve: den evvel, iki tarzı hareketten bi- rini intihab xecburiyetindedir ve bunları dikkatlice tetkik etr-eni Jâ- zundi İngiltere, 1931 deki (© koalisyon kabinesi nazik bir mali vaziyei hal için kurulmuştu. İngilterenin bu gün bulunduğu vaziyet 1931 dekin. den daha naziktir denebilir. O za- man İngilterenin karşımda bulun- duğu tehlike kâğıt paraydı. Bugün- kü ise mahvolmak tehlikesldir. O - için, parti umdelerinin çarpişa. cağı bir seçim mücadelesine satıl - mak samanı mıdır; şimdiki Falde, milleti parçalsmak mı yoksa bir ara ya toplamak mı lüzemdir diye dü- glinmemiz icab eder, Başvekil Münihten döndüğü xa- man bazıları onun milletle birlikte diğer parti liderlerini takviye e - dilmiş, hakiki bir milli hükümet ha linde kendi etrafında toplanmaya davet için bunu bir fırsat bil ümid edilmişti. Başvekil bunu yap- madı, Belki de bunda isabet etti, O anda karşısma çıkacak (güçlükler gok büyük olacak, uğrıyacağı mağ- 1biyet de istikbal için muvaffakı. yet imkânmt azaltacakir. Münih an. laşmasmı tenkid edenler, müahed: nin imza edildiği günün ertesinde, bunu imza eden adsm!s berabör hü kümet kuramazlardı. Fakat, şimdi aradan aylar geç - miş bulunuyor ve bugün, hükümet azaları bile kabul ediyorlar ki MU. »ih anlaşmasından #onra cereyan &- den hâdiseler büyük bir sukutü ha yal uyandırmı; Ava Binaenaleyh bugün partiler ara - sında bir anlaşma imkânı bulmak ka bildir, Vaziyetin ehemmiyeti üzerinde fikirler srasında ihtilâf olamaz. Bu- na karş: almacak tedbirler huşu - sunda da fikir ihtilâfı olmaması lâ- zımgelir. Tahakkuk ettirilecek olan ilk he- def ve bunun şümulü münakaşa 0- dilecek bir meseledir, Fakat bunlar intihab mücadeleleri esnasında mü nakaşa edilmemelidir. Bugün avam kamarasında temsil edilen üç parti arasında bazı fikir ayrılıkları var - dır, Fakat bunlar sekiz sene evvel Tord Halisham, lord Samvel ve lord Snovdent biribirinden ayıran ihtilâf Jar kadar kuvvetli değildir. Yarın bir harb çıkacak olursa bu | ihtilâflar nihayet yarım gün içinde ortadan kalkacaktır. Fakat İngüte. Te bu çareye başvurmak için feli- ket Anmı mi beklemelidir? Harbe karşı koymak için İngil renin bir birlik husule getirmekten başka yapacağı bir şey yok mudur? Mister Çemberlayı eğer sadete, bütün yaptıklarma müzaheret gös- teren ve kendisine büyük bir iti- mad besliyen kimselerin reyini ka. zanmak istiyorsa, şüphesiz yine bir ekseriyet elde edecektir. Fakat bü muvaffakıyet, kendisinden elki iki başvekilin kazandığı ekseriyet ten daha mahdud olacaktır. Halbu- ki, milli birlik zarureti bugün ber zamankinden daha fazladır. Diğer taraftan, bagvekil artan mes'uliyetleri paylaşmak, m4- yideki ihtilâfları unutmak için ra - kiplerine el üzatsesk olursa İngiliz tarihinde öyle mühim ve müstesna e dalma nis beraber, ne de olsa, ru hareket etmek, mükâfatını ;Srür, Muhalefet partisinin kuvvet- | bir rol oynamış olacak ki düny rihinde böyle bir rol elde et devlet adamları pek nadir gösteri- ta- Mebus seçimi hazırlıkları de de vali Lütfi Kırdarın veisliğinde dejterleri birer birer tetkik etmiştir. ler tadil edilmektedir. Tetkikleri bi Krep İmpeksle * alâkası bulunmadığını söylüyor Denizbankın Kanadadan almak istediği iki büyük posta vapuru- nun pazarlığında mutavassıtlık eden ve bu münasebetle sonra- dan diğer bazı hâdiselere de ismi karıştırılan İngiliz Aleksandre Consulting Engeneering kumpan- yasının 'Türkiye mümessili Kre- pin evvelki gün İngiltereden şeh. rimize geldiğini yazmıştık. Krep gazetecilere bulunduğu bir beya. natta demiştir ki:: “-İmpoks meselesi ortaya atıl dığı zaman. mümessili bulundu. Zum şirketin daveti ilzerine Lon- draya gitmiştim, Bu mesele İn- | gilterede geniş akisler yaptı ve dedikodu uyandırdı. Gazetelerin benim ismimi de bu hâdiseye ka- rıştırmaları vaziyetimi çok müş. killeştirdi. İşlerimi bitirmeden Türkiyeye dönmek mecburiyetin de kaldım. Benim ne İpeks ve ne de bâşka bir şirketle alâk yoktur. Ben kâtip bile bulundur- madan yalnız çalışıyorum. 'Tubi- niyi de ancak İngiltere ticaret o- dasi reisi olarak tanıdım. Ortak olduğum yalandır. Bir kaç güne kadar Ankaraya gideceğim.” ——— Kaçakcılık Tevkif edilen ikinci kaptan kefaletle ( bırakıldı Sokoni Vakum Kumpanyasının Eosen adlı gaz vapurunda kaçak işki ve diğer bazı eşyayı gizlice sahile çikarırlarken Ooyakalanan suçlulardan Beykoz müddelumu - miliği tarafından tevkif edilmiş o- lan vapur ikinci kaptanı Ozvald dün 500 lira kefaletle serbest br. rakılmıştır. pr PP Matbuat heyeti Bükreşe pazar günü hareket ediyor Ayın İd ünde Bükreşte topla. nacak olan Balkanlar arası mat- buat birliği kongresine iştirak e- decek olan heyetimiz şubatın 12 sinde vapurla hareket edecektir. Aymi vapurda Yunan matbuat he yeti de bulunacaktır. lebilir, Esasen bugün memlekette bi ki muvaffak onlardan daba 1 kulla kuvvetlidir. Demek imak fazin, Acaba bü nebilecek mi? imkânları vam etmektedir. Teftiş heyeti dün toplanmış ve kazalardan gönderilen Bunlardan değiştirilmesi icap eden ten dejlerler bugün yerlerine iade Nümuneler Açılmasına ancak üç aylık bir zaman kalan beynelmilel Nev. york sergisine hazırlık faaliyeti çok hızlandırılmıştır. Bir çok İmemleketler sergiye gönderile- cek eşyaları Nevyorka gönder- mekte oldukları halde biz de ser- Yar olduğu için bugüne kadar ge- çikmiştir. Bu vaziyette sergide Türkiyenin temsili dahi şüpheli bir hale girmekte bulunduğun- dan dünden itibaren sergiye gön derilecek eşyanın Sumerbankta toplanarak tetkikine başlanmış- tur, Bu şekilde nilmuneler tetkik e- dilâikten sonra her cins eşyadan ne kadar imal edil sergiye ötürülebileceği sergi komüiserli, ğince tayin edilecektir. © Eminönünde Kiraları yükselten bina alınacak Eminönü meydanındaki Eminö İnü hanının yıkılması işi dün mu- | vakkaten durdurulmuştur. Çün- İ kü hanının Üst kısınının yıkılma- s1 biraz tehlikeli görülmüştür. Bu nun için hanın etrafı yukarılara kadar tahta perde ile çevrilecek ve çalışmalara bu şekilde devam edilecektir. Diğer taraftan Eminönü mey danının açılması için yapılan İs- timlâkler dolayısiyle bu civarda. ki yazihane ve mağazaların kira- lari birdenbire müthiş surette yükselmiş gerek vilâyet ve gerek se ticaret odası tarafından yapı İan tetkikler bu hususu tevsik e decek neticeler vermişti. Bu vazi yeti gören defterdarlık da mağa- za ve yüzibanelerinin kiralarını arttıran bina sahibleri hakkında ayrı bir cepheden harekete geç. miştir. Defterdarlık kiymetleri ve va- ridatları arttığı resmen tesbit e- dilen mağaza ve yazihanelerin vergilerini de o nisbette arttır. mağa karar vermiş bulunmakta» dır. Bu yolda kurulan bir komle. yon kiymet ve varida! eski- tlo ne mikdarda fazla ginı tesite çalışmaktadır, âber piyasada duyulur du | yulmaz mezkür bina sahibleri telâ şa düşmüşlerdir. Tonton amca koşucu Nevyork sergisine gecikiyor muyuz ? nihayetinde sevkedilebilecek giye hazırlıklarda bazı aksâklık.| gi umumi komiserliği, sahiplerinden fazla vergi! edilecektir, Bütün defterler ayın J0w edilmiş ve yerlerine iade edilmiş olacaktır. Bundan sonrü , ncu günü akşamens g 15 gün askıda kalacaktır. Resmimiz defterlerin teftiş keyi tetkikini göstermektedir. İ ancak Mart Öğrendiğimize göre beynelmi- lel Nevyork sergisine ait bütüi ha zırlıklar mart nihayetine kadar ik mal edilerek hazırlanacak eşyala: rin Nevyorka sevkine çalışılacak» tır. Aksi takdirde sergiye iştira- kimiz imkânı kalmıyacaktır. Ser sergideki İbütün pavyonların 20 nisanda hazir bulunmasını şart koymuş. tur. Sergideki Türk Devlet payonu ve Türk sitesi İnşaatının süratle ikmaline çalışılmaktadır. Denizyolları forsu satılmamış Sabah refiklerimizden biri, dev. let vapurlarma Denizbankın yeni iorsu takıldıktan sonra, sabık De- nizyollarının ortasında ay yıldız bulunan iki çapadan müteşekkil eski forsünun bir Yunan firması tarafından satın alındığı rivayet- lerinden bahsetmektedir. Bu sabah alâkadar makamlar dan öğrendiğimize göre, esasen arkadaş'mızın da kaydi ihtiyatla bahsettiği bu rivayetin aslı olma. dığını öğrendik. Eski Denizyolla- rı forsu ne ecnebi, ne de yerli hiç bir firmaya satılmış değildir. silim Dün gece Beyoğlunda cereyan kesildi Dün gece saat dokuz buçukta Beyoğlunda elektrik cereyanı | kahvelerde diğer eğlence yerleri ile evler karanlıkta o kalmıştır. Tramvaylar da yirmi dakika ka» dar işliyememiştir. Yalnız bu ke. silme garip bir gekil göstermiş » tir. Meselâ Saray sinemasının e. lektrikleri yanmadığı halde ya - nmdaki Şark sineması sönmemiş tir. Pastahane ve lokantalarla bi. lerde mumlar yakılmıştır. n saat on buçuğa doğru Elektrik idaresinden a ımız malümata göre arıza hatlardaki bir bozukluktan ileri | gelmiştir eee Inhisarlar Vekili şehrimizde Gümrük ve İnhisarlar Vekili Ali Rana Tarhan bu sabahki eks-| esle Ankaradan şebrimize gel pr süçl dir. Haber ÖLEN we / Yenikapıfi ze Bir kadın cesoöi Dün Yenikapıda de denizde bir kadı muş adliye doktoru © pılan muayenede rülerek ceset morg Busabah bu meçhül yeti anlaşılmış ve idinden Sabri ismi st Fatma Zekiye oldWğ” tır. a Damga muad meriyete Damğa resminin vapur Ağır cezada un İ Bundan bir müd koz sahillerinde gi olmuş ve burada Asya isminde bir yarısı kendi kendi mülüp batmıştı. lan tahkikatta ise bulanan vapurun bın ve işe yarar dığı ve sonra da Ki ğü mim ii Beykozda sandaldi © Hasan, Galatada va ve Kasımpaşsda muhakemeleri dü” başlamıştır. Nurinin rirken memurlar İ birdenbire kesilmiş, sinemalarda, | d€ el madığıni iddia ular da bu is© meden karıştıkla/” —a gi Yazın açıla&”. bahçe Belediye, & müzdeki yazda cuk bahçeleri mıştır. Belediye, şimdiden o münasi maktadır. mediği birinini0li* gemiye bekçi bir gece gemin! mağa başladı, ki eşyaları ile karaya Çil tir. Diğer tarafta” eçen hazır”. çen n& y Z, Vi di yi 2 harbi yama er leri gesi Ti del nun resmi gazetede Di ve meriyete Kendi kendi Prg a gö! <6