21 Mayıs 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

Sovyet Rusya ve sulh cephesi Yazan: Antoni EDEN Eski İngiliz hariciye nezir 1988 yılının büyük bir Avrupa, Jorj Dü : amelin son kita.ilar. Bugün Avrupayı verdiği garip bir vaziyet içerisinde — — getirdi. Mihverin 1988 yılı sonba- harındaki hareketleri gibi 1999 mar tundaki hareketleri de bu tabiye sis- temine uygundur. Bugün bu mese. lenin münakaşa götürür yeri kal- mamıştır. İki ay evvel Alman ordu larının Praga girişi bu fikre en mü- Ahmed YErmüşiye imiş, fakat ya. Ağaoğlu #ladıklarını iddia etmek doğru ol maz. tay KN ye hastalı vücud temayil olmıyanları bile iknaa kâfi| Doğruyu söylemek icap ederse i. a hirpalamız olmasmı e “ilgelmiştir. Bismark bir gün Bobem:| dare şekilleri ne olursa olsan millet e hala Benç Edi a yadan bahsederken bu ( toprakları) lerin mükim bir ekseriyeti tarafın Rip” demiyorum: — kiz “Allahin orta Avrupada yarattığı! dar, kabul edilen beynelmilel hukuk ki yeten evvelki 1900 der EE güzel bir müdafaa hattı,, cümlesile| mefhumları bugün de mevcuttur, yali fikirlerine sadık kep İLSSSİC etmişti. Bu müdafaa | hatu Bu mefbumları kabul eden millet kg Agaoğlu 1848 Fran- bugün Almanya tarafından zapte. ler her devletin müstakil toprakla: k ilâ inin Yetiştirdiği adam dilmiş bulunuyor. Fakat bu istih-İrı üzerinde yaşıyan | fakat diğer Düyün e kâmların zaptı büyük Britanyanm | topraklar üzerinde yaşıyan millet- » Onların tesirinde ka harici siyasetinde bir değişme hasıl ekti, Yapılmış anlaşmalara taarruz & derek mütemadiyen tekrarlanan te- cavüz hareketleri sakınılması müm” kün olmıyan neticeyi tevlit etti. Brj tanya milleti yeni taarruz hareket. lerine karşı koyabilmek için, idare sistemleri be olursa olsun, sulh İs- tiyen milletlerle birleşmeğe karar De, tk, mücadeleye sürükle- kım kaidelere riayet etmek mecbu: a dazilerin; kaybetmemişti. Onu m İ nisanda © görmüştüm: iz Ve doğru bildiği şeyleri Pı Dimağa hazırdı. likri kabul etmek istemiyen devlet ler ise böyle bir camla arasına gir. mek hakkını kendilerinden nez'et Ve Siyaset adamlarının çe ti dye bir Akibeti vardır: gö. İtin, reYbilik çöker, Jules Son- kısmı birçok diğer noktaları ihmal ediyor parçalayan bında “1938 silâhsız harbi,, ismini esasir farklar tamamile bir memle. kette hâkim olan idare (şeklinden doğmuş değildir, daha ziyade bey- melmilel münasebetlerin neticesidir. Bundan sonra bütün demokrasile rin ayni olduğunu ve beynelmilel meseleleri ayni noktai nazarla kar lerle aralarında birçok münasebet. ler olduğuna ve bu hususta bir ta riyeti bulunduğuna kanidirler. Bu mişlerdir.Bu milletlere bu camiadan idışarı çıkmayı hiç kimse teklif et- #emiştir. Fakat beynelmilel hukuk Akşam IR Maarif Vekilinden /2 Hazirana kadar beklenen bir iyilik Yazan: M. DALKILIÇ Bu sütunumuzin münakaşa ve tahlil ederek Maarif Vekili Ha. san Âli Yücel'in ekemmiyetle dikkat nazarına koyduğumuz ve ha- ziranm on ikisine kadar tedbir it tihazı gibi müstaceliyet İfade eden bir dileği yeniden mevrubahs etmeğe lüzum görüyoruz. Bu Jüzuma bizi sevkeden aldı Zımız bir mektubu da aynen koymağı muvafık buluyoruz; , Istanbul; 18-5-939 “Haber gazetesi heyeti #ahririyesine, 14.4-939 tarihinde gönderdiğimiz hir mektubumuzla Maarif Vekilimizden ricamızm mahiyetini az çok bildirmiştik, bu meyanda kıymetli Vekilimize de hususi mahiyette bir mektup yazdık. Fakat imtihana çok az bir zaman kaldığı halde hiçbir haber alamadık. ; Bu şerait altımda imtihana girip de kazanmamız pek az bir imkân dahilindedir. Bunun için sizden gene bir ricada bulunacağız, Bu da eğer bir mahzur yoksa bu mevzu üzerinde krymetli Vekilimizin na- zarı dikkatini bir daha çekmenizdir , Bunu Türk gençliği ve mem- leket namma saygılarımla dilerim, Ve illâ bu şerait altında imtiha- nâ girmemize imkân yoktur, Bittabi böyle olunca şimdiki hükümet ve maarifin mefküresi hilâfma olarak bilgisiz ve daha küçük yaşta yacaktır ve pek fabli olarak kendimizi avundurmak için gideceği, K yacaktır. Eğer kıymetli Vekilimiz bizim bu hayata düşmemizi arzu etmiyorsa ki bunu hiç bir zaman tasavvur ettiklerini zannetmeyiz, lâtfen biz gençlerin bu pek haklı isteklerini biran evvel nazarı iti- bara alarak bu falimatname maddesini değiştirmesini bizim İçin değil, bütün Türk geneliği için sonsuz saygılarımızla istirham ede- riz. ( Eevelki mektuplarımızı gön“ dercrek sizi birkaç defa meş. gul eden genç belgelilerden ig, Ruhun © Kariseri, dediği) vedi. Bu politikaya hangi isim ve-İmefhumuna sadık kalan milletler Faruk Kırımlı, dilik, Halleri Süer rilirse verilsin, gayesi, müşterek sis” müşlerek menfaatlerini okorumak Bu mesele hakkında yazdığımız yazıda gençleri hakir bulmuş Kili, erinde bir yorgurluk)'tir ye e , Higy 2. Gerçi eski imanlarmı|t9ni kurabilmek için müşterek ça için birleşmek zaruretini bugün her| | ve bunun zararlarını tebarüz ettirmiştik. Mi, nezler; fakat onu eskisi gi) smaktır. Eskiden muhtelif millet | amandan ziyade olarak duymakta» Yalnız İstanbulda bü dertie malül 600 kadar genç vardır. Bü- in, 4 edemedikleri bellidir. “İşte Mukar lerin sulh istiyen tezahürlerine kar iin şt takındığımız. istihfafkâr o vazi- yetin bizi harp uçurumunun kena- rma kadar getirdiğini müdrik e Ge d rak şimdi sulh semasını kaplayan alym beke m Abi ettikleri de olur. Ah- mn e e yine mani olmak, beyne'milel emni- ey mi Yare düşmedi, yeti bir dereceye kadar olsun mu Memi b Birligi "yüpenak Yor diy Kdretine «kanl olduğu), e. Gri Bn Bu, içlerinde Rusya da dahil old Nine hi Yazardı. a dostları" Bu poltikayı “örn ettirebilmek; ğu Bi milleti birleştirebilecek İk ya. : “e -42iâ0,D bukuk ei ii İl ge sene de Grlemesini bili saretini Ve'n0 rakabeler Kararında | Ya ile müzakere halindedir. Hukuk se akine kendi görüşünü) Gkirler ve a iliği ŞE İmefhumunu müuhafaza için yapıla ei bul ettirmek İstemez, ona! terketmemek dür din'b lem cak anlaşmaya giren ve girecek mil. ii, , rinin sakat olduğunu ger |£e bağlıdır. a ime letlerin, demokratik veya totaliter ve ettirmeğe çalışırdı. Bye e bir mevki ay, | bir zihniyetle idare o olunması bu n olduğuna inan- presin. ji çarpışması, olarak | mesele ile hiç alâkadar değildir. ba, “İL Bir gün. kendisine (ğ! sell im "kanaat | Beynelmilel işlerdeki hareket şek- Münekkidlerinden çoğunun )telâKki gr e dünyayı pepcalı line zit bu biribirinden farkir talâk. 2 inanmak caiz olamr HE i pe Biri a Xi tarzları, bugün bu camiaya ayrı e Sünkü tâbilerin çok para pi e temin ediyorlar, | Yulunan devletlerden birisinin siya- a, Nİ. işin içine hatır ve gilin Ni setinde esas Olan fikrin felsefesini i ve iğ söylemiştim. vaar ei Keban; mehdi KİK ile daha iyi anlaşılır. Zira iş, bÜYÜK öfkesi o gün oldu, venlerin vazifesi, kurulmuş iki ta-|bu devlet beynelmilel camianın müş ime herkesin döşündüğünü)ideolojiler üzerine İl ile miülcadek terek kaidelerle biribirine bağlı ok e Serbest olduğu bir mem,|"23 yi ve bni 0 yü|duğu fikrine muarız bulunuyor. N m kilernin isil kanaatle- ye bulunan mil- | Makyavel kitabımda “bugün prens. da Memi 7 aklar ri bribirile ulaştırmaktır. Ber erin hâdiseler âilâne bir iş e *y, ; Yordu. Hürriyetin fazi- kat bu şekilde muhakeme edenler |V€ tam olarak muhakeme etmeleri > O kağ Oğlunun civanmert-| lâzımgeldiğini herkes kabul eder “ inanmıştı. rinde, kitaplarında yaydı ve haya-|ve böyle hareket eden hükümdar : ey mak kadar kerdiİemx bağladığı sahada kendinden! ları beğenir. Fakat buna rağmen yi âtig,, çe Ona düşündükleri.İsonra çalışacaklara örnek oldu, — |tecrübe bize göslermiştir ki büyük yi İç tmağı severdik. o Onur Nurullah ATAÇ işler yapan hükümdarlar, gerek ken har, Drk gazeteciliği eniyi : bet * Müharrirlerinden birini iy der kalan yeri o çabuk lam “MYacaktır. Biz gazete teri çok büyük bir dost, ta beğen Ybettik. Onun bir yan Miş, 9esi, iltilatkâr bir iki “da, Sim için en büyük teşvik ür Diz n hukuk mefhumudur. Büyük Britanya milleti idare şekli Bedbaht âlet AHMUT Yesari (İstanbul düğün evi) başlığı altındaki yazısında şöyle di- - yor: “Öyle sanıyorum ki radyo kullanmanın da bir usulü, adabı, erkânı, terbiyesi vardır. Eilerimize düşen bu bedbaht âleti ciyak ei- yak bağırtmak, neden? Bazan bir sokakta, sıra İle bütün evler, radyolarını birden açı. yorlar; Bu canluraş oğultu, acaba, hoşa mı gidiyor?,, A Yesari, ya yarm televizyon gelirse ne ya pacaksın? Sokaklara aksettiren televizyon- İar, yürürken başka bir âlem üzerinde hora hiç kimsenin yazısı "N beğenmediğini, hiç bi- di, âmaktan çekinmediğini Tray Si Safa ondan bahse* N Söyle başlamış: “Ba. en yakm alâka de im insarlardan biri pdi.,, Ölümünü haber na nazaran: “ İfade etmiş olmaz mr hay iş ZAlvar, beşi demen duyduğum teessi-) © teptirecek hire, y p Ge: “Onu babam Bu ehven şerdir, Şimdiden buna hazırlan o “X Üye m; ölümü beni baba) © kk, öteki pek acayibine gitmesin! Hem sorarım sana, bu vaziyette radyo mu bedbaht, yoksa sen, ben mi? ... Akşamda bir serlevha KŞAMDA bir serlevha var; “Sicak su İle çocuğun muhtelif yerleri yandı!,, Bu cümleyi ihtisar etsek: “Su ile bir çocuğun muhtelif yerleri yandı. N Desek, maba okuyucular bü suyun sr” e yaktı,, dedim, Cu- Oltn ölümünü duyan mu. ze SORU hiç süphesiz ki bu kiç sözler söylemişlerdir. ve yiy Yüphesiz ki bunu gerçek» dj iy söylemişlerdir. Yüluk hayatı o mücadele Ayı, 7 Mezarmda müsterih Kk, Vâzifesini yaptı. Bu grek yehi fikirler ge ği makalelerinde, dersle. p ri, dır. Bu müşterek menfaatler yalnız maddi menafaller değildir, medeni- yeti anarşiden ayıran . beynelmilel Bu noktzi nazarı takip edelim; ne olursa olsun, bu hukuk kaidele. nudur, İngili, hayata atılacağımız Için millet bizden kizim olan randrmanı alamı- miz yerler de kahve ve meyhane köşelerinden başka bir yer olmr. tön memleket hesap olunursa, yekünun ehemmiyeti tebarüz eder, Bu çocuklar okumak istiyorlar, Tahsillerine mani olan tali- matname maddesinin değiştirilmesini İstiyorlar, Muvaffak olamadıkları ders sümrelerinden imtihana tâbi tu- daha kaybolmaması istiyorlar, Maarif Vekili Tasan An Yücel, bu mesleğin çekirdeğinden ye. tişmiş maarifeimizdir. Bu hakkı teslim edeveklerinde şüphemiz yoktur. Bu Türk gençlerini, İstedikleri çok mübarek arzularma ka. vuşturmak, Maarif Vekilinin de hayır demeyeceği bir sey olsa ge- tektir kanaatindeyiz ve memleket ve gençliğin adına bu yardım ve himayenin esirgenmemasin! b» tey aramam e MMEMM di tebealarr, gerekse hariç karşısın- da doğru ve hakir İŞ görür vaziyet yahut harbe gölürür. Bunun için dir ki Büyük Britanya bugünlerde, Dünya ebedi sul devresine giriyo Yazan: H. M. Dalkıl Bugünkü politika adamları bir cihan harbinden bahsetr gibi bir fantezi yapabilmeleri dünyanın her memleketinde Şok müsbet düşünüşlü insanla bir cihan harbi tehlikesini ci olarak ileri sürüşlerine hayret memek kabil değildir. Bu insanlar, her halde, bug kü teknik dünyasının (potansiy hakikatlerinden gaflet gösterm tedirler. Vakia Berlin * Roman verini teşkil eden iki b dürtei memleketin mal suzi mi, tedatül olmıyan askeri bir ittifak yapn lar, buna mukabil sulh ceph memleketlerinin sârih sürette dalüi ittifaklar akdetmek gibi & birlere | başvurmaları ve Bem dütün dünya devletlerinin milyi larca harp endüstrisi stokları v suda getirmeleri, bir Habeşisti harbi, bir İspanya harbi, bir A navutluk harbi yapılabilmiş olm sı ve hattâ Japon - Çin harbin hâlâ devam etmekte bulunma karşısında, bir cihan harbinin & imkânr, otomatik olarak, münak şa edilmez görünür, Milletlerin hiçbir işe yarama yıp yalnız denize dökülmek içi bu derece muazzam harp stokla vücuda getirmek gibi beyhud bir yolda olamıyacakları fikri, b cihan barbinin realitesi hakkınd kontrola lüzum bırakmıyacak bi bedihilik gösterir. Halbuki dünya belki de henü şuuru tam olarak kavranmamı; fakat mutlak ve muazzam bir ha kikatın içine girmiş bulunmakla (Lütfen sayfayi çeviriniz) Yeni Neşriyat ——— Bahar eğlenceleri “Yedi Meşale, edebi grupunun te naşiri kiymetii o hikâyesimiz O Kens Hulüsi, o Mkâyelerinden bir kismi “Bahar hikâyeleri, ismi (o sltında bi kitapta toplamış © bulunuyor, "Kena Rasgele <ak olduğunu anlamazlar mı? Bir! Yanmak fil nlevle, gönülle olduğuna göre: “Su İle bir çocuk haşlandı,, Demek daha doğru değil midir? İki? Haşlanma fili ancak maylat ile olacağı Bir çocuk haşlandı,, desek aynı manayı Serlevhada haşiv diye buna derler, dört! LAf kıtlığında rastgele de böyle olur Bir kadıncağız peynirden zehirlenmiş ! (“J SKÜDARDA oturan Bayan Fatma, bir peynirciden aldığı peyniri ye- İdikten sonra zehirlenme ârazı göstermiş ve derhal hastaneye naklolunmuş, peynir, <i hakkmda da takibata başlanmış! Ah eski zamanlar olsaydı, — Yoğurt ye geçer! ” Derdik, ama, maalesef o daha far In zehirlenir diye şimdi tavsiyeden korka- te kalmağı pek de lüzumlu görme" mişlerdir. Hile ile insan fikirlerini iğfal etmek sanatini iyi kullanımş. lar ve bu suretle verdikleri söze sa- dık kalanları ezip kırabilmişlerdir. cümlelerini yazmıştır. diğer birkaç milletle - beraber olar! a güne Wi rak, milletler arasında adalet Hu) Kas değer yesi yasli, Habe nunu gözetmek lala bem - A ir nt ey iızadır. Çığır kitabevinin neşrettiği, den devletlerle arilaşmak Yolunul kritiğini ayrca yapacağımız "Bay »f tutmuştur. Zira bu yol tutulmazsa| hikâyelerini hararetle tavsiye ederiz, beynelmilel cemiyet, daha umumi — Bugün vazettiğimiz gaye (için) bir tabisle bütün insanlik © günden Zekere ettiği milletin siyasetle eser. Makyavelin delillerinin © asırların | güne artan bir karışıklık içerisinde)! bir ihtilâf halinde bulunmasıdır. tecrübesi sonunda ne netice verdiği"| yuvarlanıp £ gidecektir. Mesele bul Bundan kırk sene evvel prens Bü ni aramak zaruri değildir. köşeden görününce, Rus hükümeti-İlev Alman başvekili iken İngiliz Bununla beraber yeni #lemin me İle teşriki mesai hiç bir güçlük gös-jdevlet adamlarını “çok nikbin,, olas yilleri, mütemadi temas haline gi-İtermez. Bu elbirliğinin yapılması- Irak tavsif etmişti. Bugün bu ten milletler, mesafe mefhumunun|İnr bu dakikada dünya için çok lö-)paganda tekrar ediliyor. ve Bü; Yarattığı hâdiselerin yeryüzünden | zumlu gösteren başka sebebler de|Britanya milletinin bugün dahi bu kalkması — beynelmilel © işlerin | vardır. işi ciddi olarak teltkki etmediği ile- Makyavelin © prensiplerine — göre,| Yakın bir islikbalde sulh için en|ri sürülüyor. Bu Ekri takviye ere. j halledilmesini imkânsız kılmıştır. esasik tehlike Britanya o milletininlcek hiçbir delil olmasa dahi Br Maziden alınan tecrübeler ne olur"! halen lakip etmekte olduğu harici|tanya hükümeti bu fikri hatırlardan sa olsun Makyavelin tuttuğu yol) siyaset ile hu hükümet tarafından|çıkarmağa uğraşıyor. İngilterede buğün bizi ya beynelmilel anarşiye, taahhüt edilmiş eşasların, halen mi|mecduri askerliğin kabulü bu yolda vlan en iyi bir adımdır. Rusya - Fransa » İngiltere arasında seri bir anlaşma, dünya işlerinin seyrini de giştirecektir. Bu müzakereleri ağır. laştıran müşkül noktalirm mevcut olduğu kabul ediliyor. Bu meselede tin mahiyeli ve karışıklığı iyice ma lümdur, Ve bu müşkülâtı yalnız ba işma halletmek İngilterenin (elinde değildir. Fakat Britanya halkı bu güçlükleri aşılmaz maniler Olarak kabul etmiyor. Zira İrgiliz hüküme tiri bu güçlükleri süratle yenecek kadar azimle harekete geçmiş bu- Tiyor, Kelimenin en dar manasile dahi, İngiliz » Rus münasebetleri mevzu. ubahs olurken bundan döst sene evvel iki memleket mümessillerinin Moskovada müşterek birer tebliğ imzaladıklarını hatırlatmanın zâ- manıdır. Bu tebliğde şu kelimeler vardı “Britanya ve Sovyet Rusya hükümetleri arasında bugün hiçbir Buz dolabından intişar eden gaz IVANYOLUNDA açı Ömerin dük kânmda çalışan Hasan ile Mevlüt, buz dolabından İntiğar eden gazle zehir - lenme âlâimi göstermeğe başlamışlar, her ikisi de Gülhaneye kaldırılmışlardır, Buz dolaplarmda gizli harp gürleri de pocuğu olduğunu. zannetmiyoruz. Sanırız ki bir kenarmda peynir, yoğurt, et, balık, sucuk ve emsali gibi bir gıda maddesi mey. cut olsa gerek, İyice araştırmak lâzım! ... İki Aliyi döven dudu ONYADA Kıptiyan mahallesinde 0. taran Dudu adındaki bayan, kocası Aliyi bir adamakıllı dövdükten sonra, onu kurtarmağa gelen komşusu diğer Aliyi de demirle cerhetmiş, Yuralılar hastaneye, ba- yan da adliyeye götürülmüşler. Çifte Al - ler şimdi $u meshur şarkıyı söyleseler ge- K ateşle ve nihayet İh i ? Üçi , » rek: menlant ihtilâfı yoktur. Her iki hü- “Dilberim, esmerim, ah dada dilim ben © |kümet beynelmilel (o politikaya yanıyorum!,, başlıca meselelerde tamamile mute Bir teklifim var: Bu bayan Duduyu fut. bol maçlarma hakem yapalım! Mim, bıktırlar.., Son senel tecrübesi