23 Mayıs 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

,— Sadri Erlem'e — Ü A aranılacak başlı Vasıf, okuyanlara insan , insanlara biribir- kılmasıdır. Bu söze hiç Mana katmıyorum: Ro- May j . i Vazifesi milletleri © barıştır. i alan İmtek, © yakt e al methini edip ii Diüöere kalkışmak © değildir. aa İhsan, bir muhit içinde İtü en birtakım hisleri, halleri, ta etlerini, ihtirasları pre çeki e ki Fikir ve Sanat adlı ik benin bir kısmında, bana tap“ “İnsanı ararken, ulaş, Edebiyatta! insanı hâl iş “dik, diyor ve bunun se z a Zaman hâyatımıza hâ- 5 Ramak 4 bir felsefe cereyanın. VR, ©» İâzımgeldiğini söylü . doğrusu insanı Avrupa" Ün, * Bayli geç keşfetmişlerdir. a a Uzun zaman İnsanı insan hi, bir ihtirasm, bir miza- İN İüyun mevzuu, < Sahrlesi, sai Lo tasvir o etmişlerdir. | sk vi Aşık, hasiş, hain, kalca” Mba, » kardeş vardır. Hattâ V Hi, <&e'de ferdler değil, ancak flip, timsaller vardır denle 9 » Yani bir ihtirasın sah- Rk değil, sadece insan ola. ii, , Weakon sekizinci asrın ile edebiyata > ke LOM Jones bir Temz değli N İiliğin, ne kötülüğün, ne i be, SIĞ, Se sadekatin tim- Kay Tor Jones adında bir b Mavatında iyilik de; kötü: i ini da, yanlış da vardır. iL“ Öne, 2 İngiliz romancıla. İk «, © İnsanı ancuk Mantüig- in, Pağkaları insana bir geyler GİRE a, 1 alah etmek ister; i Fransızlara İngiliz - Türk anlaşması “Türkiye, büyük devletlerle müsavi bir seviyede olduğunu göstermiş ve onlarla müsavi şartlar içinde konuşmuştur, ki bunu büyük askeri meziyetlerine borçludur,, Almanya Bohemya ile Morav, Romanya, Yugoslavyaya (o naza yayı ilhak ve İtalya Arnavutluğulran çok daha iyi bir o vaziyettedir. işgal ederek muhakkak sürette sey-| Almanya ile müşterek hududu yok. kuyoeyşi vaziyetlerini sağlamlaştır-| tur. Sovyet Rusya kudretli komşu- dılar. Fakat bu hareketlerle kendi-| sudur. Bu komşu ondan arazi İste- letipe inananların emniyetini kay-İmiyecek, daha doğrusu ancak açık bettiler, Çünkü onlar, “Hür millet |ça kendi aleyhine geçtiği vakit on- kendi kendini idare eder, veyahut |dan arazi istiyecektir. “mevaddı iptidaiyeye sahip ulmak| Romanya, dahili bir sükün ve bir lâzımdır,, falan gibi sözlerle | haklı lik içindedir. Memleketin tabii ser. gibi görünüyorlardı. ivetlerinden istifade ederek sulh i-| Halbuki şimdi mihverin < sözü: içinde yaşamak istiyor, Alman * Ro “Sizden o prensiplerinize istinaden | manya, Fransa . Romanya iktisadi hürriyet İstiyoruz. Fakat biz pren-) anlaşmalarını takip eden İngiltere siplerimizi tatbik ederek sizin hür-| Romanya iktisadi anlaşması onun tiyetinize malik olacağız. dır. iktisadi vaziyetinin düzelmesine çok Bunun için bu tehlike karşısında | yarıyacaktır. Evet bu bir refah (o politikasıdır. bie ve kendi his kabiliyetlerine gör) Fakat bu politika, oRomanyanı re ayrı, ayrı aksülâmeller (göster) diplomasi sahasında birinci — sını! mektedirler. Yugoslavya hudutları" | bir rol oynamasıba manidir. nı tehdit eden iki tehlikeyi gider.| Türkiyeye gelince... (o İngiliz - mek için #xi diktatörle anlaşmak ve| Türk arlaşması karşılıklı yardım dostluk yapmak tarafına o gidiyor,Janlaşmasıdır. Yani bu o diplomasi İtalya ve Almanyaya ( yaklaşıyor.)ile Türkiye büyük devletlerle müsa- Yalnız prens Pol Hırvat meselesini| vi bir seviyede olduğunu göstermiş tahakkuk ettirmekte biraz fazla ge-|ve onlarla müsavi şartlar içinde ko | cikiyor. Çünkü Yugoslavya dahilin/nuşmuştur. Türkiye (bunu büyük de birlik teessüs etmedikçe, mihve-askeri meziyetlerine borçludur. Tür rin bir ültümatomu karşısında mur|kiyeden geçmiş olan general (Vey. kavemet gösteremez. Bu memleke.| zand Türkiyeden gayet iyi intiba" tin bugün hariçten gelecek bir taz-İlarla ayrılmıştır. Türk devlet adam” yike 1914 din küçük Sırbıstanı ka” İlarmın soğuk kanlılığına ve ordusu" dar mukavemet edemiyeceği doğru İnun kıymet ve kudretine (hayran mudur? Samajeste Jorjun nutku Yazan: M. DALKILIÇ I NGİLTERE Kralı Sa Majeste Jorj, Avrupa harp sahnelerin” de ölen Kanaduhlar için dikilen büyük âbidenin küşad res- minde bir nutuk söylediler ve ezelimle dediler ki: “Sulh ve hürriyet, biribirinden ayrılmaz keyfiyetlerdir. Bun- lardan, kerhangi birisi, ölekisi yannda olmadıkça, uzun müddet devam edemez.,, Mihver siyasetinin Türk - İngiliz anlaşmasının taarruzi bir hedefe müteveccih bulunduğu etrafında ihdasa çalıştığı atmosferin yerlere serilmesi için Sa Majestenin bu sörü kâfi değil midir? Büyük Britanya, son dünya siyasi hâdiselerinin esrarı ve mu, ammaları içinde, bütün beşeriyetin harp seametini görüp muztarip olduğunu sezince, dünya sulhünün İstikrarı üzerinde bütün kudret ve kuvvetlerile ortaya çıkan büyük bir Avrupa devletidir. Sulh için hürriyetin ve yani emniyetin sart olduğundan gaflet edilemez, Siyaset hâdiselerinde hüsnüniyet safdillik olur, Devletle. rin hürriyetleri de ferğlerin hürriyeti gibidir. Bir başkasının hürri- yetine tecavüz etmemekle mukayyet bulunan bu hürriyet, devlet- ler arasmda. ceza kanunuzibi bir müeyyedeyle tesbit olunamaz, Devletler bunu ancak anlaşmalarla, muahedlelerle, kuvvet ve kuğ- retini kendinden alan müeyyedelerle emniyet altmda bulundurabilir. Büyük Britanyanm, Sa Majeste Jorjun söylediği gibi milletle, rin hürriyetini temin etmeden devamlı bir sulh kurmağa imkân ol. madığına karsı kendi silâh ve kudreti yanında anlaşmalarla da daha sarsılmaz müeyyedeler tesisinde haklı olduğu inkâr edilebilir mi? Mürriyet olmayınca sulh olur mu? Emniyet ve müeyyede bu- lanmadıkça da hürriyet mevzubahs olabilir mi? Beri tarafta “Baltık denizinden Hind Okyanısunn kadar nza- nan 160 milyonluk müthiş bir insan kütlesi ezilemez,, diye konusahi- len mihver siyaseti, diğer tarafta da birkaç yüz milyonluk muaz. zam bir insan kütlesinin aynı tarzda konuşmak hürriyetinden sinir. Jenmememlidir. Sulh İsteyen ve bunun istikrarsızlığından bir sulkast ve gizli hedef beklemiyen, bir başka devletin de hürriyetine el uzatmağı ak- İmdan geçirmemek mevkiindedir. İşte Sa Majeste Büyük Britanya Kral: bulunmak itibarile büyük İngiliz milletinin bu davasmı İfade" etti, Büyük Türkiye Cumhuriyeti de bu davaxmı, büyük İngiliz mil leti ile elbirliği yapmak suretile dünyaya ilân etmiş bulundu. İşkillenecek ne var? Eğer mihvereiler de aynı beşeri hedef üzerinde Keler ne duru yorlar?. Bu hedefi filen tahakkuk ettirip dünyanm minnetini kaza- nan bize dönsünler! Ümeeemmenmnni ann EŞİ eğ ayl a —————— —— olmuştur. Türk - İngiliz anlaşması| ve Yunanistan o müşterek bir husjaçmak hakkını vermektedir. Yani | /stiyotuz.,, demiştir. | Belediyeni yeni kadros 80 memur açıkta k; Belediyenin kat'i şeklini yeni kadrosu ile merkezden memur şubelere nakledilme Bunlardan başka 16 sr İktiş dürlüğünden ve diğer kıst muhasebeden olmak üzere mur açıkta kalmaktadır. E dan otuzu tekaüi edilecek Diğerleri iki ay tam maaş, b sonra müâyyen bir müddet maaşı-alacaklar, bu siradan çıkarsa tayin edileceklerdir ! Aşıkta kalacaklara ayın ! da tebliğat yapılacaktır. M den belediye şubelerine gör İenlerin yerlerine Bün m verilmiştir. Bu günde kend tebliğ edilecektir Vali Ankaraya gil Vali ve belediye reisi Lâ dar, belediye muhasebecisi tar ile birlikte dün akşam An ya gitmiştir. Lütfi Kırdar, Ankarada vay, elektrik ve tünelin beli ye devri ile beş milyon Jiral tikraz işi ve İstanbulun im ait bazı hususlar üzerinde | darlarla temazlar yapacaktır ni sene bütçesi de bu seya vekâlet taralından tasdik « olacaktır, a Otomobil kaza: kurbanı Evvelki gün Arnavutköy şoför Mubhlisin idaresindeki İ mobilin atında kalarak Şişi cuk hastanesine kaldırıldığın velce yazdığımız Eftim has nede ölmüştür. —————— Eyet!,. Maalesef doğrudur. Sırp; henüz nihai bir anlaşma gibi müta-|duttan vazgeçemezler, Yani bu su.| Türk * İngiliz anlaşması akdedil. | Haddızatında, işin bu tara gün modern silâhlara malik olmar| dığı için zamanımızın büyük mw di aordularile boy ölçüşemez. l ven bu iki devlet, devletler teşrikimesai” si zincirine en kuvvetli bir halkayı Romanlarından hükümleri kaldırın. daha ilâve etmiş bulunuyorlar, roman gene kalır. Pakat romanı) fişlyanın Rados ve on iki adada kaldırırsanız hiçbir şey kalmaz. Köl aldığı mevzilere rağmen Fransa” tü, zayıf romancı, romanı hükümle-| ve İngilterenin burada faikiyeti mu ri için ancak bir vesile olan, roma- hakkaktır. ni kaldırıldıktan sonra da hüküm) Tüğer tasaftan da Arnavutluğu iş Jeri kalabilen muharrirdir. Dumas) yal etmiş olmasına rağmen Musolini Fils gibi. Ea Dame owx Cemflies, Balkan o antantını bozamamıştır. düşmüş bir kadında da birtakım a. Türkiye Bulgaristanın da bu antan sil hisler bulunabileceğini göster|,, girmesi için Romanya Dobrica- mek ister, Armand Duval'i, Mar) sının Bulgaristana terkedilmesine guerite Gautier'yi kaldırın, o hüle | araftardır. Esasen İngiltere de ay- mü bir satırla yazın, gene doğru. radenize geçmeğe haklerr gösterdiği | terenin lehinde olan böyle bir an Rusya ile bu hususta mutabık kal. mış olduğuna muhakkak nazarile bakabiliriz. Bu da istikbalde İn giliz * Sovyet anlaşmasının nasıl bir neticeve bağlanacağına şimdiden iyi bir işarettir. çekinmeseler ilk fırsatta Roman nihal anlaşmayı imzalamadan ev- İvel görüşülecek daha bir çok nok. talar olduğunu söylerken ne demek istediği pek aşikârdır. İngiliz » Türk anlaşmasını müte- akip bir Fransız . Türk anlaşması" alâka- me yak Air ye üm Mig © . p belki daha birkaç es- unabilir. “Hüküm © vermeyiniz; © €ssayist'ler ve on se- Na ME Romancı o söze uya. “iş vermeden, iyidir kö Yırmadan, hattâ tahli- Hareketlerini, 4 diyen Mon ni Bkirdedir. Türkiyede, İngiltere ç z dur. La Rochefoucauld: “Umumi su rette insandan bahsetmek, bilhassa bir insanı anlatmaktan kolaydır, der. Romandan evvelki edebiyatta * inkâr edilemiyecek bütün güzellik lerine rağmen - bu kölaylık vardır. Modem edebiyat, ferdleri tasvir & Denilebilir e : hususiyi tasvir ettiği için daha bü" i ik Ki gara im yil, babası Montaigne'dir. Nurullah ATAÇ değin daya, görüş, fikir yok. Yy“ höyi Bütün büyük romancı: i hey dir. İlk bakışta aksini Ikdamda bir yazı kal Da olduğunu — biliyo DAM de “Neşriyat sergik de bu şekilde Bulgaristanın Balkan antantma muhakkak kazanılacağı. nı zannediyorlar. Fakat Bulgaristan yalnız Dobrica ile ikti- fa edeceğe benzemiyor. Ayrıca Yur nanistandan da Eze denizine mah- reç istiyor, Eğer bir koridorla ikti, fa etmiyecek elursa bu mahreç am den edebiyat, roman, — bümun İÇİN İcak Türkiye ile Yunanistan müş derek hududunu ortadan Silecek bir) kuruncu maddesi Türkiyeye karşr mahreç olabilir. Halbuki müşterek/liklr yardım paktile bağlı emniyeileri bakımından o Türkiye| devletlerin gemilerine bu Boğazları maalesef Monlrö mukavelenamesi, Kara deniz devletleri ile Karadenizle alâ- kası olmıyan devletler arasında bir fark kaydetmektedir. Bu fark Sow yet Rusyanın lehindedir, Çünkü bir harp vukuunda Türkiye Boğazları Karadeniz devleti olmıyan bölün devletlere kapamak (o hakkına ma. liktir, Fakat bu anlaşmanın on do" nın henüz ilân edilmemiş olması hakikaten (o şayanı teessültür, Bu- hun tesiri çok daha kuvvetli olur du. Son dakikaya kadar böyle bir şeyin mümkün olscağına inanıldı, Fakat Türkiye Sancağın bir müd- det sonra kendisine terki hususuna taraftar değildir. Diğer (taraftan Frensa başvekili meclis toplantısın. da “aramızda uzun zamandanberi munilâkta bulunan bir meseleyi en dostane bir hava içinde halletmek otduğu ÇAR GİRİ ELİNİN İNLSLİŞİVLİ DİRİRE İİ LAST “© Rasgele Yani halk şehirde kalsa tozsuz yer ola- rak Babâliyi mi tavsiye edeceksin? Gazeteden şöyle bir başını üzatıver, gö- » Möstoyevski, Dickens, Nİ esahaş bir dava, bir fikir bir hafta daha açılıdır,, başlıklı bir. dostluk için geldiğiniz bu viranede, doslluk (| Toceksiniz ki: İn çe imlardır. Ecerlerinde bir) Yazı gördük, Mer medense yazınm Cersi dön- © yüzünden zahmele uğruyor ve rahnisz 0- ve ki derya içredir deryayı hil, vk, Anların tasviri, tarihi bu) MUS luyorsunuz. : oi Bb açık veya kapar bir Biğrieş Mete oelesi epebeciğe Ser Binaenaleyh bir daha teşrif etmemenizi SE MİRİ pi Körüşün O müdafaaşı da) »ek olmak Üzere meşriyat serglelnde &eS- ice ederim, 2 ssl kövmen İdi. Bu romancılıktan ayrı) | hire değer bir nüshal AN.K., ç Yy si Ba küm veren, fikir yü.) | v.— ... Server Bediin İkdam hakkında yazdığı 51 sayılı vatman İlaresindeki Fa- di Tomancıyı ayırmak : yazıya göre pulsuz açık mektup mahiyetin- tih - Harbiye tramvayma çarpıp ha, ni i Stavregin'i Server Bediye cevap N de yazılan bu fıkra bizce İkdam idarehane, sara uğratan kanıyon ortadan sır olmuş. LI, v N Zaten kendisi de| omadan) sütununda bir var, ; ki vaki ee a Toz meselesi en bile şahıslarına alâ “Güzel yazılarınızda eski dostum dedi, EMALETTİN Saracoğlu iü, Onlardan yüz çevir.| iniz adamın kapısından içeri de dost çeh- yerlerinin hali) yazısında. “Topka- seç lar “sevdiği, bellidir.) — resile girdiğiniz matbaası, işte, o pek hari- © “Pı, Edirnekapı, Mecidiyeköy dışlarma giden di May acır; hüküm vereğ.| © kolâde ve eliden spiritüel iadeniz veçhile © halk, evvelâ bir tozla karşılaşmakta, di- E O «den adam sonra gelir.) bu kadar fakirdir, dostum, Anlaşılıyor kl yor. Karamazof'u “mah: i Van / he ki değil, tasvir ettiği İNE İkdamda Server Bedis cevap mahiyetinde (Suya sabuna dokun” » sinden daha virane! ... Meçhul kamyon aranıyormuş. Bu gibi vakayiin tekerrürüne man! olmak için kamyon vesaire gibi vesaltin parmak izlerini tesbit gerektir, Mahaza ba şoförü hemen bulmak Tüzer. dır. Bir kamyonu ortadan ser eden adama dört elle sarılmak ieap eder. Adı da kendi de muhakkak Hızır olacak! Mim. (Mesire “e Ahmet, Paul, Char.İaskeri Avrupanın en iyi askerlerine! les edilemez, Fakat şimdiden Kare-|retie Bulgaristan meselesi - henüz |diğindenberi İngiliz gemilerinin Ka |rGır. Türkiye, İngiltere ile 4 den biridir. Fakat Sirp, ordusu bu. denizde ve Balkarlarda bir kidise | olgun bir mesele değildir. n " silâhlara malik olma” |çıklığı vakit karşılıklı yardım gös) Türkiyenin, Romanyaya Dobri““İligiltöre gibi deriz" kudreti Böyük | sine iltihak etmiş bulunuyor. terilmesi ve beraber hareket . edil. | Gayı terketmesi için ısrar etmesi de|bir devlet için bu çok mühim biridân başka tahkimat ve karar mesi takarrür etmiştir. Bu suretle| Türkiyenin kendi kuvvetini ve kud | kazançtır. Fakat Türkiyenin İngil-| mesi bakımından Türkiyenin retini sitimal etmekte maharetin bir işaretidir. Bu kimse|laşmayı imzalamadan evvd Sovyet için bir sır değildir ki eğer Bulgar lar Türklerle bir ihtilâfa girişmek: ten yalılardan istediklerini almağa fit. len teşehbüste zerrece tereddüt gös- termezler, "Türkiye ile İngiltere arasındaki niat anlaşmaya gelince bu da ancik İngiliz Sovyet anlaşmasından sonra imzalanacaktır. Çünkü ortada doğ- rudan doğruya Moskovayı dar eden bir boğazlar meselesi var. dır, yardır.) miş olduğu anlaşma ile sulh « taç olabileceği şeyleri temin si yapılacak yardım O husucum Fransa, İngiltereye nazaran müsait vaziyettedir. Sulh cephesinin mihvere i münakaşa kabul etmez faiki temin için bir 'Türk - Fran Rus . İngiliz anlaşmasının in Mösyö — Nevil Çemberlayn'tın dümesi elzemdir.“Financial N | gazetesi son zamanlarda, A yanın sadece birkaç iptidal n ye malik olmasınm uzun si bir harbi kazanmasına âmil leceğini hatırlatmıştı. Alman bu maddeleri Rusya ve Rom dan başka bir yerden © temür; mez. Bu da Sovyet Rusyanın cephesinde yer almasının teni zaruri kılmaktadır. Bugün gerek İngilizler ve 4 se Ruslar bu müzakerelerin intaç edilmesi lâzımgeldiğine bulunuyorlar. Polonyalılar Pc kin * Beck mülâkatının netic den son derece memnun bu yorlar. Bütün bunlar | İngilte Rusya arasmdaki o müzakere tam bir anlaşma İle neticelenn temin edecek kuvvetli birer v dur. Burün İngiltereyi o çek davrandıran nokta Rusya ile lâcak kati bir ittifakın Danziğ pılacak bir kuvvet hareketini edebileceği korkusudur, Bize : sa böyle bir hareket ancak E ve etrafındakilerin Fransa ve terenin böyle bir vaziyet karşt harekete çeçmiyecekleri zeh edinmeleri halinde mümkün « lir, İddiamızın delili de meydi dır. Hitler Danziçe nisan a girmiş olacaktı. Binaenaleyh onlarm bu y zehaplarını değiştirmek (o Izır Bunun için de bir tek yol ve Silâhlanmayı tacil etmek ve m atta Fransa - İngiltere * Pol ittifakının kıymetini şüpheye « recek şekilde neşriyata yer ve mek, “Fransızca Maricnne gazetesin