December 29, 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

BİRİNCİKANUN — 1958 MEL e : İspanyada hariciye müsteşar. iayin edilen İspanyanm sefiri Pecke'in yerine Ma- Ameria Escandon tayin edil- Pzartesi sabuhr bir tedhiş hare- |, Yukukulmuştur. Unz Japon aleyhtarı Mb olduğu zannediliyor, © kânunuevvelde nihayet bu- *a zarfımda İngiliz kaçak Almanyaya gitmekte olan ton eşya müsadere etmiştir, | Danimarkalı tayyareci Frijse ve Frodrie © Rasmussen, Hhdiya hava ordusuna yazıl: dir. Kolombla sahillerinde maki; Behul bir harb gemisi görül- ve hâdise alâka uyandırmış. ika Amerika hükümeti, ton destroyerinin Turbe sahil. | dolaşmakta olduğunu ve göminin Kolombia kara su - Rirdiği zaman nizami beya- Yapmakta zuhul etmiş bü - mu Kolombin hükümetine tir, Müttefiklerin harbin bidave- beri Sketrandi şartlarını göz- Beçiren Journal of Commerce ünsi? ve İngiliz ekonomileri - Bört ay harpten sonra hemen normal kalması, bu iki leketin uzun bir harbi karşılı- vaziyette olduğunu göster - İP Vaşingtonda neşredilen resm | tikler göre, Birleşik Ameri- Sevletleri 1939 teşririsanisinde 4.000 dolarlık harp malzemesi etmiştir. Bu ihracat şu su- * ayrılmaktadır: Kanada 940 dolar, İngiltere 701 bin, Fran- # milyon 149 bin, Hollanda 927 İİ, ve Akjântin 221 bindolar, o | meriks hükümeti ayni zaman: İl harp levazımı ihracı kunusunda “ön ruhsatiyelerin bir İistesini | Sesretmoktedir ki bu liste aşn- İ siparişleri gösteriyor: o A-| ya 4.170.000 dolar, Kana - 1.280.000, İngiltere 14.970.000, 95.579.000 dolar. , Romadaki OAmerika sefiri, | ,#teki Amerika sefiri ila görüş- « zere Paris'e vâsıl olmuştur. | Beynelmilel sinema müsabaka- — bürosu, birinci mükâfatı Ra - Koch Alman filmine, ikinel atı Fin du jour Fransız fil | ,» üçüncü mükâfatıda The Feathero İngiliz filmine ver. i © Bir İngiliz muhribi tarafından “9 olunan bir Alman ticaret ge- San Lycar de Barrameda ya- . karaya oturmuştur, Byrd keşif heyeti azası, büyük Yilkseklikte hava gartlâarını bil- wek için telsiz telefon tesisati- ş Hücehhez balonlardan İstifade yorlar, İş saatlerinin değiştirilmesini Mesto için grev yapan Belçika Sen işçilerinin adedi azalmıştır. vtilerin yüzde sekseni işe tek- başlamıştır. Polonya hükümeti nezdindeki Tik elçimiz Cemel Hüsnü Taray, |icaya reisieümburu tarafından ul edilmiştir. İngiliz tayyareleri man hücumbotlarına taarruz etti Bir Alman uhrihi yaralandı Londra, 28 — Amirallik dairesi, * bir İngiliz deniz tayyaresi ta- dan İki Alman torpido muh- tile 11 Alman hücum boluna İN yapılmış olan hücum esna - da torpido muhriblerinden biri- İsabet vaki olduğunu bildir edir, İkinci muhrib, deniz tayyaresine N şiddetli bir ateş açmışsa da salimen hareket üssüne et etmiştir, “Deniz Kurdu” tefrikamızı bugünden itiba | beşinci sayfamızın ilk sütunla- bulacaksmız, i alli eğil Sai de alias ke sie kkk ENNETE | esnasında | mektedi .lar, Hatjilahtı gölü mıntakasının muharebesi 250 Fin kayaklı askeri şimendifer yolunu tah- rip etmek üzere Sovyet mine PA MAŞ HEFOMZADYOİ inlandıyada bir meydan Ni arazisinde ilerliyor Finlerin cüretkâr bir teşebbüsü | Murmansx demiryolu kes.Jecek Riza, 28 (A.A) — Röyter a .! jansının haber verdiğine nazaran | Finlândiyahlar o ça günü | Finlândiyanın şimalinde vukubu- | lan büyük meydan muharebesi MU Rus esir etmişler” dir. Akşam geç vak alman bu haber, ormanların, Rus ölü ve yaralılarile dolu olduğunu ilâve etmektedir. Finlândiya plâ - nmın Murmansk demiryolunu kes meğe matuf olduğuna dair hava dis yine Tlelsinkiden tekzip edil Finlândiyanın ga; söylendiğine o nazaran muhtelif noktalarda hücumlar yaparak Rus kıtaatını bir mıntakadan diğer mıntakaya nakle mecbur etmek suretile yormağa matuftur. 250 Fin Kayaklı ilerliyor Helsinki, 28 (A.A) — Finlân. diyalılar, Salmijaervi mıntakasin- da Ruslar tarafından vukubuları tankların pek fazla miktarda ol - masma binaen mukabil taarruz teşebbüslerinde muvaffak olma - | mışlardır. Bununla beraber Fin . lândiyalılar, zayiata uğramaksızın çekilmişlerdir. mıntakada çete pu. harebesinin-en muvalık bir harp | üslü oldüğu zânnedilmeletedir.” Ka, | İândiyalı, düşmanın münakale hat | larını ve bilhassa Mourmanska gi- | den şimendifer yolunu tahrip et- mek üzere Sovyet arazisinde epey İ ilerlemişlerdir. Kareli berzahında Sovyet kıta - | atı, halihazırda Viborga 45 kilo. metre mesaledelir ve bu şehri bombardıman elmek için uzun menzilli top kullanmaları ihtimal dahilindi klar takmış olan 250 Fin. İ l | areleri, Ladoğa gö - lünün şimalinde üzerinde kızıl haç wmelen o görülmekte olan bir hastaneyi bombardıman etmişlerdir. Üğrenildiğine göre Sovyet 1.3 - yareleri, cepheden dönmekte olan sıhhiye otomobillerini de mitral - yöz ateşine tutmuşlardır. Dün iki Rus tayyaresi, molör leri fena işlediğinden dolayı Per - vanlemi ile Kemijarvi arasında | mecburi olarak yere inmişlerdif. | Bunlardan biri tekrar hava. | lanmış ve kaçmağa muvaffak ol - muşsa da ikincisi Finlândiyalılar | tarafmdan yakalanmıştır. Sovyet kuvvetlerinin başlıca fa. aliyeti, Yareli berzahında olap bilhassa üç noktaya müteveccih - | ür. Bu “ç nokta, şunlardır: Hatjalahti gölü, Suayanto gölü ve Paipale nshri. Hiç şüphesiz Rus * Finlângiyalıların müdafaa sistem- lerinin en zayıf noktası olduğu su. retindeki tahminlerinin doğru çı - kacağını, ümid etmektedirler. Fin. r, bu gölün cenup sahi- lrxdeki mukavemetlerinde berde - vamdırlar. ” Finlerin cüretkâr bir hareket Londra, 28 — Röyter ajansı - nın Bergendeki resmi mahafilden öğrendiğine göre, Salladın öteye ilerlemekte olan - Alveladaki Fin- lândiya ordusu çok cüretkâr bir manevraya tevessül etmiştir. Bu ordu Finlândiya o hududundan 65 kilometre mesafede kulunan Sov- İ 45 kilometre cenubu garbisiridedir. | belediye dairesi ateşten zarar gör. arazisindeki Kande gül yet ari mınlakasına kadar İlerlemek ve bu suretle Murmansk o demiryolunu | kesmek bsi 'ktedir, Şunu detmek lüzimdir ki Petsamo civarındaki Sovyet kıtaa- G bilhassa o Aleksandrovskdan ve Murmansk'dan deniz mektedir. Bu il nl Yolunun ölesinde bulunmakladır. Vakıâ Finlâ ullar manevrayı o tahakkuk etliresek miktarda kıtaata malik olmadıkla- ri teslim ediyorlar, fakat buna teşebbüs edileceğini de söylüyor- lar, böyle bir Vaindio adasi Finlândiya körfe- inde şimale doğru en-ilerde bulu- nan Estonya adasıdır. Bugün Rus- Jarm işgali altında bulunan Fin- lândiyaya mit Suursaari adasının Kareli berzahında göğüs göğüse bır harp Helsinki, — Finlândiya Kareli berrahmâön devam eden Sovyet taarruzunun göğüs göğüse cereyan eden giddetli birçok mü- sademelerden sönra Finlândiya kı- kaatı tarafından. , püskürtnidüğünü kavdetmektedi: Iki Rus ihmin edilmiğtir. Kızılordu, Süvante gölünün buzla- yı üzerinde birçok ölü bırakmıştır, Şark cephesinde Lavoni gölünün şimalinde keşif kolları giddetli fa- aliyet sarfetmiştir. Lieska, şarkm- da Adari civarındaki Sovyet ara- zisinde müsadomeler cereyan et - mektedir, Lleska gimali şerkisinde Kikivsara civarında dilşman bu - duda kadar sürülmüştür. Denizde düşman tayyartleri #a- hil hedeflerine mütenddid defalar ve devuml surette küçük tnarruz- larda bulunmuşlardır. Finlândiya sahil istihkâmları Kareli berza « kında kıtaatın yapmış olduğu ka- ra barekütini takviye elmişlerdir. te Havada Kızılordu teyyarelerinin fsaliyeti gerek. memleket dahilin- de ve gerek cephede çok kesif 6l- muştur, Müteadâid Finlândiya ş6- | birleri bombardıman edilmiştir. Si- vil akaliden birkaç kişinin yara - landığı ve maddi hasarın pok sz | olduğu söyleniyor. Yalnız Lahtide müştür. Muhtelif birçok noktalarla Söv- yet tayyareleri sivil halka mitral- yöz ateşi açmıştır. Cephede Rus tayyarelerinin bombardımanı pek hasara sebebiyet o vermiştir, Finlândiya tayyareleri keşif uçuş- Yari yapmışlar, düşman hatlarının derinliğindeki askeri hedeflere ta- arruz etmişlerdir. Dokuz Sovyet resi düşürülmüştür. Sovyet kıtaları önünde kadın ve çocukar Londra. 28 — Finlândiya umu- mi kararzâhından gelen bir kaber- de, Savyetlerin kıtantın önüne bir çoğu kadın ve çoçuk olmak üzere leri koydukları bildirilmekte - dir. Danimarka zab tleri Fınlân iyaya gitmekten menedildi Kopenhag, 28 Finlândiya cephesinde “döğüşmek üzere her gün Finlândiyaya Danimarkalı gö. nülü kafileleri hareket etmekte -- dir. Gerek fes), gerek İktiyat za- £ HABER — Akşam Postası dalya kralını zıyarat eti Bu hâdısa 69 | seneden;eri ilk «ela vakı o.uyor 28 — Papa, İtalya a. Roma, razisi ile Vatikan'ı ayıran hudut üzerinde Roma valisi taralındat karşılanmış ve vali bu ziyavtetin tarihi ehemmiyetini kaydeden kı- sa bir nutuk söylemiştir. v Papa ve maiyeti yolda kıtaat tarafından selâmlanmıştır, Kıta, kalabalık bir halk kütlesi doldurmakta idi. Papanın maiyetini nazır Kardi. nal Maglione ve 40 kadar yüksek şahsiyet teşkil etmektedir. Kraliyet sarayına Papa ve Kra. liyet bayrakları çekilmiştir. âtm arkasını Papayı sarayda İtalya Kral ve Kraliçesi ile Veliaht ve Prenses Piemommt, Kont ve Kontes Ciyano istikbal etmiştir, Papa, bu ziyaretinde İtalyan hükümdarlarile uzun bir mülâ. katta bulunmuştur, Mülâkat es - masında Kraliyet ailesi kendisine takdim edilmiştir. Ziyaret bir sa, at kadar sürmüş, müteakiben Pa, pa Vatikan'a dönmüştür. Halk Papayı hararetle valkışlamıştır. Bir Papanın İtalya Kralımı zi- yareti bâdisesi 69 senedenberi ük detasvaki olmaktadır. 3 Zıyaret.resmi » mehafilde iyi karşılaadı Londra, 28 — Papanın İtalyan bükümdarlarnma yapacağı ziyaret Vatikan ile İtalyan dövleti ara. sındaki münazaanın kati olarak nihayet bulduğu suretinde telâk, ki edilmektedir. Papalığn gâzetesi olan Vos servatore Romano, Papalk te İtalya arasındaki ihtlâlın nasıl muslihâne halledilmiş olduğunu tebarüz ettirmektedir, Diğer taraftan Giornale D' İta. la gazetesinde de Gayda, bu hâ. disenin tarihi ehemmiyetindin bahsediyor ve diyer ki: Bu ziyaret bügün Avrupada harp meselesile katiyen alâkadar değildir. Harp Italyayı ve Kat>- lik kiliseyi aym duygularla mü. tehassıs olarak bulmaktadır. bitler arasında da gitmek istiyen- er pek çoksa da, milli müdafaa nezir, ii talebleri is'af etmemiş- tir. Bununla beraber, son günler- de 300 den fazla Danlmarkalı, Da- nimarkada seferberlik ilân edildiği #akdirde derhal dönecekleri hak - '#mda bir taahhütname imzsladık- tan sonra, Finlândiyaya hareket etmişlerdir. Dün iki ihtiyat Tayya- re zabili Finlândiysya hareket ct- miştir, Stalinin bir kararı Riza — Moskovadan alman ha- berlere göre Stalin, her ne paha» sma olursa olsun Finlândiyalların mukavometlerini kırmak için Man- nerheim hattı Üzerinde en çüzide Sovyet kıtaatından 500,000 kişilik bir kuvvetin tahşid edilmesini em- raloaş'ir. Rus tebliği Moskova, 28 (A, A.) — Denin- gra rimtakası erkânıharbiyesinin tebliği: Zi Kânunuevvelde hiçbir mühim hâö'se vukuu haber verilmemek» tedir. Sovyet tayyareleri keşif u- çuşları yapmışlardır. Mili isra ve Erzincan “Kalplerimizde binbir halıra ile yaşayan farihi ve askeri şehr..,, Yazan : Dr. Rasim Adasal Şu ande büyük Türk yurdunda tarihi bir (Pompei) O harabesini gösteren ve semaları binlerce vas tandaşın feryad ve eninlerine makts teşkil eden Erzincan, hakiki #aadete ancak geçen sene bu sira- larda kavuşuyordu. Gerçi 6, yük- sek karlı dağlar arasmdaki cennet ovasında memleket mikyasında ge- relli bir tarih ve bilinen, ismi her gün yüzlerce Türk tarafından tek- rarlanan çalışkan ve neşeli bir beldeydi. Fakat Cumhuriyet reji- mi ona en göz kamaştırıcı ni rinden biri olan treni geçen sene Yu aylarda verdiği zaman güzel Erzincan milli bir heyecarla coşu- yor ve doğu bölgesinin başladığı sınırda hir mamüre olmağa başlı yordu, Daha yirmi gün evvel Milli Şefi bir yurd mesiki sıfatile misilsiz tezahürler içinde karşılıyan mes'ut Erzincanlılar şehirlerini az zaman zarimda (o Ankaralaştırmaya” süz veriyorlar ve milli kâbeye doğru dönerek and İçiyorlardı. Ancak bir sene süren bu kısa saadet devs resinin meçhul bir gecesi ve saa» tnde bu mes'ut Türk beldesi gü- nahı olmuyan bir (Pompei) hara- besi manzarasını aldı; zaman, me- kân, niyaz bümiyen ve çok defa kendi bedialarına karşı dahi hissiz kalan tabiat yurdun bu cennet kö- gesini bir yer üstü mabger'ne dön- dürdü, Türk vatanının hemen her tarafmdan maddi sarsmtıları du- yulan katil zelzelenin manevi dar- beleri islismasız olarak her Tür- kün yüreğinde derin bir yara âç- mıştır; bu itibarla bugün bütün yurd milli bir istırab ve matem içindedir. Yurdda değil bir kasa- ba, bir köy, bir mahalle veya aile- nin, hattâ bir ferdin felâketi dabi mill bir hassasiyet tjandırır. Hal. buki bugün yıkılan, yahan, beşik- teki nevzadından basta yatağında- ki ihtiyarma kadar bütün çocukla» ri ölen ve yaralanan Erzincan, Türk tarihinde ve coğrafyasında hususi bir kıymeti haizdir, O, uzun zamandanberi kahraman Türk or- dusunun mühim bir merkezini toş- kil etmektedir. Senelerce burada askeri idadi ve harbiye birçok gü- 1“ kahramanlar yetiştirmiş ve şu anda dahi, yarulı sinesinde bir (şehitler medfeni) halinde taşıdığı askeri okul dolayısiyle orduya sa- yısız subay vermiştir. Ordunun ki- »terinde (Erzincan) künye- yan muhtelif rütbedeki su- generallerin fazlalığı « e şayandır; milli felâketten bir gün önce tesadüfün mes'ut bir metle- 1 ve cilvesi olerak kara topraklara gömdürdüğü general Halis velâd Erzincanın yetiştirmiş olduğu gü- zide çocuklarından biriydi. Erzin. can kendi sınırlarından şark hu» arına kadar genişbir yurd bölgesinden şerefli vazifeler alan bütün ordu O mensublarının içinde oturmuş ve suyunu içmiş olduğu gok mühim bir milli istasyon bük- mündedir, Bu itibarla bugün bü- tün vatanla Beraber onun tatlı ha- Uralarını kudsi semboller kiıyme- linde olarak taşıyan büyük Türk ordusu şu anda bu tarihi! ve aske- ri beldeye. bu betbalt va muztarib yurd köşesine karşı bütün kalbile müteveccihtir. Daha üç ay evvel memleketin bütün köşelerinden Er- zincanın askeri okulunda feyzalıp kahraman bir yurd müdafli olma» ya koşin ve bu şerefi imtihanla kazanan Türk çocuklarının coşkun heyecanına yakından şahid oluyor- dum, Bugün o #akfın maddi varlı» $ı (şehidler makberi) olacak ka» dar manevileşmiş ve ilâhileşmiştir. Bugün yüzlerce muztarib memle. ket anaları ve babaları gözyaşı ile taşan bir ruh halinde Erzincana dönmüş bulunmaktadır. Binnaena- leyh Erzincan âlelâde bir köy ve- ya kasaba olmaması itibarile milf © wslırab çok umumi ve derindir. Onun. Vsakiri, oTilbas, Ci. min gibi gül buhçeli ve iri sal. kımlı bağlariyle bütün şirin köy- leri madde unsuru itikarile yerin- dedir; coşkun. Firatla meşhur çağlayanı yine çağlamakta berde- vamdır; münbit ve güzel ovası yi- ne ayni bollukla Türk vatanıma en yefis mahsullerini verecektir. Ni- , hayet yıkılan evler, çöken çatıla- rin çoğu eski zamandan yadigir kalma eserlerdir; Cumhuriyet ge imi çelik iradesile zaten modern bir Erzincan mamuresi vücuda g»tirmek armindeğir, Bugün varlı- (ma acıdığımız teş, tahta ve de- mir gibi duygusuz ham maddeler değildir; buğün bir vatan" parçasi nın binlerce cana bedel olan ma- nevi felâketi için yeis tutuyor ve ağlıyoruz, Fakat hayat folsefesi- nin en tabii tecellisi ve ehven ts- sellisi felâketler karşısında kader- “ve metin olabilmektir. Bin bir 1sliraba karşı milli melanetle dur- muş ve yarslarını Oo sarmış olan Türk milleti bugünkü yarasınıda . elbet saracak, madde © ölçüsü ile kapatacak ve a2 zaman zarfmds şark bölgesinin sosırları başmda yine mes'ut bir Erzincan mamuro- © si kuracaktır, Yiyecek azlığından dolayı Sovyet kıtaları arasında karı- şıklık mı çıktı? (A.A.) — Murmanesk'dan bilirildiğine göre Stokholm, 28 yiyecek fikdanmdan dolay: Sovyet kıtaatı arasında kargaşalıklar çıkmıştır. Hiberallerin organı olan Dagens Nyheter, Pinlândiya meselesi hakkında Isveçte yekdiğerine muhalif iki cereyan bulunduğunu yazmaktadır. Efkârı umumiyenin bir kısmı, İsveç'in Firlândiya'ya ancak doğrudan doğruya müdahale etmek suretile yardımda bulu. nabileceği mutaleasındadır, diğer bir kısmı ise, Rus . Alman mi. sakının ihmal edilmiyecek bir vakıa olduğunu ve harp halinde İsveç'in kendisini müdafaa için bütün efradına ve malzemesine muhtaç olacağını ileri sürmektedir. Bu gazete, netice olarak. gönüllülerin techiz ve teslihinin kolaylaştırılması lâzım olduğunu yazmaktadır. Sovyet - Alman ekonomik müzakereleri Bern, 28 (A, A.) — Sovyetler Birliğile ekonomik müzakerelerin lerasına memur Alman komisyonu Moskovada takriben 3 hafta kala- caktır. Bâle'de çıkan Natlonal Zeitung gazetesine nazaran, komisyon bazi Rus sanayi şehirlerini ziyaret çdt- cektir. Diğer taraftan Alman maden, kimya ve kereste sanayiine meg- sub şeflerden mürekkep 22 kişi- 'ik bir grup dn bugünlerde resmi Alman komisyonuna iltihak ©t- mek Üzöre Moskovaya hareket ©- decektir, PA NN A ŞE V