4 — HABER (AKŞAM POSTASN) 17 BİRİNCİTESRİN — 1941 Dünden Bugdüne men pilikerimiğ, 58 ini AL ne ez çu vazmleğamğ Ben büyük br kafe sr almış Moskovanın “üye soğuktan ve Serve | mukabil taarruzlarının | dış müdafaa e hatlarınl'a yıfladığımı şöylemektedirler, Muharebeler Esirler, 28 inci alaym, bir ta arruza xeçmekten imtina ettiği oluyor Iki şetir yeniden Anadolu ajansın verdiği haber, ni söylemişlerdir, Subaylar, si. İh kullanmak mecburiyetinde kalmışlardır. Esir alınan subaylar. bir kaç muharebe neticesinde, yani alay, larm, bütün silâhlarmı ve teçhi. zatmı kaybetmiş bir kaç avuç Almanlara geçti ei ibaret kaldığını işa Japo di kildi etmektedirler, e kabi di 7” Rusya mukavimdir, Amerika âyaınından biri m kü Japonların kıpırdanamıya. cek hale getirilmesini istiyor — Japon filosu da düğüş- meye hazır! : Dün geceki Alman tebliği, gark cephesinde, beş şehizden takri. ben 100 kilometre mesafede bu. kanan müdafaa hattınm dışında, muhtelif noktalarda muharebe. ler yapılmakta olduğunu haber wermektedir. Moskovanın cenu. bu garbisinde ve şimali garbisin. de kâin mühim şehirler olan Ka. Juga ile Kalinin bir kaç günden, beri Almanların elindedir. Tebliğde, hususi bültenin bir hulâsası yapılarak, Briansk ve Miyazma imha muharebelerinin, muzafferiyetle biten neticesi an. latılmakta ve Alman hava kuv. yetlerinin, âün gece, Humber ağ. zinda ve İnsrilterenin ceup sahi. linde bulunan askeri hedefleri eri ilâve edilmekte, iznine ağır topçular Döğüyor Alınan ağır topdusu, 13 ilkteş- rin günü, Leningraddnki ehem- miystli askeri tesisatı b dıman etmistir. Bolgevikler, 15 ilktesrinde şark cephesinin mer- kezinda bir Alman piyade tüme. ninin bulunduğu kesimde Alman mevzilerine karsı tankların mü- Nevyork 'Times gazetesi şöyle 8 KEY, tablat unsurları kadar natcı ve mukavimdir, Geçen ham. te Blen ve yaralanan Rusların sa. yısı on milyonu bulmuştu, Şimdi, Rus milleti, memleketini, bütün imleri utandıracak bir dövüş yatiyeti ve kudretivle midafan etmek için ayaklanmıstır. Rus 82. fı, Alman kuvveti tükenmeden ev” vel yarılabilir, Fakat bu hareket, bu harpte, gecen harpteki kader kat'i olmrvabilir. Rusyanın muba rebe kudreti, gimdi, o zamankine nazaran daha büyüktür. Halbuki Almanlar, 1917 de, Avusturya im paratorluğunun mağlübiyetini ve mahvını intaç eden ayni mukad der hatolamı irtikâp ediyorlar, Amerika Sibirya yoliyle Yardımı kesiyor Nevyork Herald Tribune gaz”. tesine göre, Rus ordularınm Al man taarrızuna mukavemet cde, bileceği şüpheli olduğundan hü, kümet, Maverayt Sibirya demir- yoluyla malzeme naklini tehir etmiştir, Japon kabinesi çekildi Japon haberler bürosunun bil, dirdiğine göre, Konoye o kabinesi dün sant 2015 te İstifasını ver eniştir. Prens Konoyo dün öğleden sonra kabinesini teşki) eden nazır lari birbiri aksama kabı) etmiş ve kendilerine istifasının sebeple. rini bildirmiştir. dg Oki Hâberler bürosunun ilâve ettiği” Girdiler ne göre, Konoye kabinesi, mili po Htikada takin edilecek usul hak. mi , yle kumandanlığı kında kabine Azası arasında fikir iyii biri bulunmadığından istila e& miştir. Prens Konoye, nazırları ile mutabık kuldıktan sonra Sant 17 de araya gitmiş ve kabinesinin istifasını imparatora vermiştir. İstifa eden Konoye kab'nssl, ik. tidar mevkiinde ancak Üç ey kok msgtır, Prens Konoye, yine Xendi riyaset ettiği bundan evvelki kı” binenin istifası Üzerine, 13 tem zauzda bu yeni kabineyi kurmuş - tu. Bu kabinenin, siyaseti bekkin. da biçbir sarih bevanat neşret memiş olması keyfiyeti, kendisine “intizar kabinesi, adı verilmesine sebep olmuştur, İstifa eden kabi. menin, İlk içtimamdan sonraki be” Kıtalarımız Odesanm simdi. ki müdafaa hattını yarmıslar- » Düşman bütün .Gephede rie'at etmektedir e Gnialaeovo, Dalik ve Tartaka satah saat gekizdenberi elimize geç- mistir, İleri hareketimiz devam Üy Odesa yanmakta. | Romen umumi Kkararsâhımn tebliğine göre, bugün öğleden | sonra Romen Huvvetleri Ödesa- ya girmişlerdir, Wi Odesa önündeki Romen kuv- wetleri kumandanı General Siu- istila etmiştir, yenatı, bir husus'vet arzeder ma. | mlm a meram hiyette görüldüğü hatmlatıtmak « k uharebeler devam ediyor. todm. Bu heyaratta söyle denili . Rus cephesinin merkez kısmın. Mr amal aleyke a e den dinya vaziyeti içinde, hükö. pttiği berün Londranm selâhiyet. metin tesbit ettiği siyasetin, ce M mahilerinde #öylenmektefir.. sur ve serj bir ekilde tahakkuk Ruslar, düşmanın. müdafsa hatla, ettirmesi için, milli bünyen'n e. sasmdan yenilentirilmesi işini bü şarmağa azmettik,, İstifa Amerikada nasıl Karşılandı? Japon kabinesinin istifası A. merika siyasi mahfilinde umu» mivetle Japonva ile Birleşik A. merika arasmda uzak gark me- selesinin sulh yolunda halli icin ecreyan eden müzakerelerin ni- havet bulmuş a şeklinde tefsir edil Bazıları, mi Konoye'nin başvekâletten çekilmesinin, Rus- yadaki askeri vaziyetin vahamet kesbettiği zamana tesadüf etti &ini söylemekte ve yakında Si- berva sahil vilâvetlerine müte- veccih bir Japon hareketi imkâe nının mevcudiyetini tahmin eyle- emi yarâıklarnı haber vermişler « 8g de, bu yarma hareketinin nere” de ve ne genişlikte yapıldığına da e biçhir haer yoktur, Fakat, ge. arısı Sovyet — tebliğine zöre, ovanın garbmda cereyan e « den, meydan muharebesinin bâf detresine girmiş olması seuhtemel görünmektedir. Almanlar, süratli Dir netice k için imkân nis, petinde gavret sarfetmektedirler. Moskovayı müdafaa eden Rusların da ve mühimmat bakımdan 'h. tiyaçlarınm iyi temin e#ilmedi#ini tahmin etmek işin hiçbir sebep yoktur ve Ruslarm, veni takviye kuvvetleri aldıkları da malümdar, Bununla beraher, Kal'nine bölge - sinde, R den yap'nn (erlems hareketinin, yeni bir terakki gös termiş olması muhtemel görülmek PAZ ET OY TE EŞ tedir, a dd e Moskovndan eli m ginlerde müfrit ».illiyetçi Ayrılıyor li anasırın tazyiklerinin fevkalâde “ekyoda blliğime ere lümene Gelin ln Sovyetler dün Japon elçiliğine harici siyasetin devamı İmkânı. Moskovayı terketmeye hazırlan. malarını tavsive etmistir, diğer * taraf'tan İsveç Telraf ajansı da, Sovyet Rusvaraki İsveç e'çisivle ataşamiliterinin çatsamba rünü nı Âmeli olarak selbevlemiş bu- lunduğu söylenmektedir, Japon donanması, zimamdar» larının sen kabine buhranmda oynadıklırı rol Vaşinatonda bil Moskovadan ayrıldıklarını ve €- hassa ehemmiyetli savılmakta, çilik memurlarının işlerinin ba- dır, Yanon donanmasının “muha. şında kaldıklarını bildirmekte. o yebeve hazır olduğu ve harekete dir, Alman esişlerine göre... Sovyet öfle tebliğinin zeylinde denliiyor ki; Teningrad yakınlarını müdafaa reçmek için sabrrsrzlandığı” bağ kında M Hideo Hirade taraf'n. dan yapılan beyanat, şimdive kadar Birleşik Amerika ile barış yolundaki münasebetlerin idame > Amerikan kıtaları /Gazalandırılan eski! Amerikada Hiç bir zaman Ingiliz kumandası akına g.rmiyecek Izlandanın Amerikan kıtaları tarafından müdafaası isteniyor Vaşizten, 17 (A, A.) — Oli: Cumhuriyelgi üyandan Vanden. berg dün İzlundarın yalnız Amer kan kıtaları tarafından müdafaası. mu istemiştir, Harbiye nazırı Stimson cevaben Amerikan kıtaların İngiliz kıtala rmın yerine geçmeleri muhtemel olduğunu söylemis ve şunları ilâve eimiştir: Şimdiki halde İzlandayz karşı yaplacak her türlü taarrız İngi- liz ve Amerikan kıtalarınm müs, terek mukavemetile karşılaşacak” tar. Fakat Amerikan Wrt içe bir zaman İngiliz kamandası altma girmiyecektir. Kazan Sovyetler birliğinin hükü vet merkezi olacak (Baş tarafı 1 nejde) bu şehrin nüfusu harpten evvel 180 bin k'giydi, Bunun yüzde 72 si Rus, yüzle 24 ü Tatardır. Yakat bu şehre birçok muhacir de gelmiş tir, Kazan mühim bir endüsirj ve ticarot merkezidir, 1401 senesinde Tatarlar tara » fından kurulan bu şehir 1552 de Rusların ietilâisma uğramışlır, Bu tarihten sonra Ruslar bu şehri şarka doğru Yayılmalarnda bir lag noktası olarak kullanmış, Meli Moskovays, gerki Rusya" nm beşlca merkezlerine ve Siber yaya şimendiferle ve Volga uzun. luğunca nebir yollarile bağlıdır, Kazanda iplxhaneler ve silâh fab. rikaları vardır, yal NG C(A,AYN laymiş gezelesinin diplomatik mühabiri, birçok o meömleketlerden gelen ve Sovyet hükümetinin Mos- kovayı terketmiş olduğunu bildi ren haberleri kaydettikten sonra şöyle demektedir: Bu haberi teyit edecek resmi malümat alınmamıştır, Yakat Rus hükümetinin payitahtı terketmesi İhtimali derpiş edilmişti, Hükümet merkezinin nakledilmesi, Staljnin Moskova şehrinin sukutunun pek yakında vukua gelecek bir hüdise elâkki etmekte olduğu mânasmı tazammun cimes, Stalin böyle bir karar vermişdş bunun sebebi şehirin tehlikeye ma” ruz olması deği! belki harbin ida» re merkezini mümkün olduğu ka - dar tam ve kolay bir mahalle nak. lötmek kaygusudur, Çünkü böyle bir merkez tabii olarak tehlikeye maruz bir şehirde bulunmazdı. Böyle bir karar almd'ktan sonra hükümetin son dakikaya kadar pa şitabtta kalması mün&siz olurdu. Vaziyetin daha ziyade gerginleş» mesini ve nakliyatm daha x'yade müskülleşmesini beklemeden pa . yitahtı terkelmek daha doğrudur, sinde en kuvvetli âmil olârak te fâkki edilen Japon donanmasını. da, vukua gelen istihalenin mâ. nidar bir misali olarak gösteril. mektedir, Amerika ne yapmalıdır? , Amerika ayanından ve hari- ciye encümeni Pap- per, beyanatta bulunarak Aneri, kalıların Japonları kıpırdamaya, cak bir hale getirmeleri ve 'a pon, İtsiyan ve Fransız filola. rını tahrip etmeleri lâzım oldu, gunu söylemiştir. — Mumaileyh, İngilizlerle Amerikalıların yaşa, mak istedikleri takdirde böyle gilmeleri zaruri olduğunu ilâve etmiştir. Diğer taraltan Japon bahrive nezaretinin sözcüsü yüz“aşı, Hi. rade, Japon unun harekete Reçmek arzusiyle yanıp tutus- makta olduğunu Amerikaya ib tar makamında söylemiştir, Hirade, Jnponyaile Ameriks münasebatınm istikamet değiştir. meni»in pek yak'n olduğumu ilâve etmiştir Japon donanması, hasır » İrklarını ikmal etmiştir, Her şeye Amerika mümessiller meclisi, sahil müdsfaası için dörtyüz kticük vemi insası için bahriye nazırlığına müseade veren ka. tun Drojenini itifa''la tasvin et, miştir. Proe âyün meclisine gönderilmiştir, ON HABERE Fransız başvekilleri! (Baş tarafı 1 nelde) Bu Uç şahan Portalet kalesine sev. kedileceklerdir. Guy la Chambre, Jaconet Bourusol da mevkuf kalacaklardır. Mareşal Peten harp esmasmda mu, avini bulunduğu &on başvekl Paul Reyno ve dahiliye mazırı Mandel de müsbbeden bir kalede hapsedilecek » Afareşal Paten, bu hükümlerin kav olduğumu ve hiçbir veçhile değiştirile. miyeceğini bildirmiştir. Mareşai Pe « ten bu müsasebetle neşrettiği beyan, pamesini şu eümlelerle bitirlimiştiz “Bu karer, Fransanm en bahranir devirlerinden birinis yonunu teşkil et. mektedir. Yaşadığımız devirde her kes mesuliyetini yüklenmelidir, Bon bunun miselini veriyorum ve banm Aüşen yeczuliyeti kabul ediyorum. Siza kati olurak şunları söylüyo « rum; İhaneta uğradımzsa emin olu » Buz ki bundan sonra #ldatlmıyacak, sınız.” Mareşal Petenin nutku Visi, II (A, A): Mareşal Peten tarafından dün gece rulyoda söylenen nutkun metni; Fransızlar, siyasi adalet divanı hana mülalçalarnı bildirdi Bu mütaleaların esbabı mucibesi açık, tam ve mükemmeldir, Güzide eski muhariplerden ve âmmenin kayır ve menfaatlerinin büyük hâdimle rinden mürekkep olan adalet di . vanı, Edouard Deladier, Leon Blum ve general Maurice Gam - Hihe teşkilâtı (o esasiye kanununun yedinci maddesinde derpiş edilen en ağır ceza olan müstâhkem bir kalede mevkufiyet cezasmmn tat, bikma müttefikan karar vermiştir, ! Buna binaen bu üç kişinin Ports” | let kalesine hapsedilmelerini em. | rediyorum, Mes'uliyetleri daha ha. fif görülen Gy Lachambre ile mu. rakıp Jacomet hakkında divanm kanaati başka surette tecelli et « miştir, Bunun için Gy Lachambre ve Jaccmet Rourrassol'da göz hap si altımda kalacaklardır, Fakat si, yasi adrlet divanı benden kazaf kuvvete tecavüz etmemesini iste* miştir, Kuvvetlerin tefriki esat. na riayet, bizim melulumuz olan hukukun aksammdandır, Bintena leyh samimi hissiyatma uvguno. ian bu müracasta pek zivade mem nuniyetle müukabele ettim. Binne- Gce Rlom mahkemesi, halen bu işle meggul olmaktadır, Hatti da, ha ileri gitmek isterim: Yalnız Ris om mahkemesinin elinden bu işi almak mümkün değildir. demekle kalmıyorum, bu mahkemenin bu | işe bakması müli menfaat caba « tındandır, diyorum, Riom mahkemesinde ilik bir istie » vap karşısında kalmış olan Reyno ie Mandela gelince mediis ekseriye, inin mütalcasına islinat eğerek çok sipır karinelerin bu iki yatın intistah. kem bir kalede mevkuf tutülmalarını mubik gösteriyordu. Binaenaleyh bu tedhirin alınmasını erırettim. İhanete uğramış olan memleketin kakikate, bütün çıplakiığile hakikate kuvuşmağu hakkı vardır. Rim mah, kemesinin vereceği karir tamamiyle alast olmalıdır. Bu karar, yulruz o şahsr deği, nevlleri, AblAk ve Adalı ve vejimi de bezalandırıcaktır. Bu kr. rarm istinaf; olmıyasaktır. Artik bu karar hakkmda münakaşa yapilamı birinin son Doktam olaenktır. Bunun #cin bu 47 hakkındaki muhakemenin süratle Rlom mahkemesine inükal et, mesini temin eylemesini adliye nazı, rından rica ettim. Esasen mahkeme, daha şimdiden mühim işler görmüş bulunuyor. Siyazi Adalet divanı, mah. kemenin faaliyetini, yaptığı çok ince tahkikatı va kati neticeler elde et mek için İullanmaış olduğu usulleri sitayişle yadetmelk ister, Muhakeme, pik yilinda teşiryacaktır. Fakat tarihimizin karmakarışık bir devre de röyst edilmekte olan cn biyük da. yası, tehlikesiz olmıyacaktır, Bunu bilmiyor değilim, Fakat imlileti gözönünde tutarak menfuatteri ve mahxurlar: tarttım ve kararımı: verdim. Başın türlü yerle , cek bir hüküm, memleket için elden kagtrılmış bir hüküm olacaktı. Bu su metis İlk merhale, millete medyun ol, dağumuz ndalet yolunda aşılmıştır, İngilterenin eski Roma sefiri Persi Loren tekaüt edildi Londra, 17 (A.A) İtalyan şimdiki harbe gir. mösi anma kadar İngilterenin Roma setiriğinde bulunmus © lan Sir Persi Loren, talebi üze. rine tekafide sevkedilmiştir. Mu- maileyh 61 yvaşmdadır, RuZ komonizm | Siyasi | propağandası şetlerle aritı Bir arerikan gazelesi yazıyor: Amerika halkı memleketi kurtarmak istiyorsa bu tahrikâta karşı harekete geçmelidir! Nevyork MT(AA)— “Nevvork Jurnal komünizmin Amerikada Kozak N ler kaydettiğini yazarak gunları söylemektedir: Bilhassa radikal görüşlü munl, | cilere limler ve profesörler şimali A. ma Vin merlka mekteplerinde ve üniver- Dilin ari toplanti sitelerinde komünist dünvasınm prensiplerini yaymaktadırlar, A merika hükümeti Sovyetler Bir. liğine yardım etmeğe başladığın. dan beri bu propazanda ile mü- cadela müşkülleşmistir . Hükü, metin bu tarzı hareketi karşısm. da Amerika halkı eğer memleke. ti ve kendini kurtarmak istiyor- sa bu tahrikata karşı harekete | pılm; geçmelidir. Amerika ha'kınm! kendi hürriyeti için tekrar mü, cağeleye girmesi zamanı gelmiş» Japon kabinesi (Baş tarafı 1 melde) Prens Konoye imparator tara, fnidan kabul edildikten sonra mesai arkadaşlarını davet etmiş ve Mikadonun karararımı kendi. lerine bildirmiş ve müteakiben © vine gitmiştir. Kabine başkâtibi M, Tomita ile teşrif büro şefi M. Muraso da istifa etmişlerdir. Resmi teb. liğ her ikisinin de yüksek meclis âzalarına tayin edildiklerini bil. | edilme dirmektedir. Tokyo, 11 (4,A,) — Röyter: Umumi srette simdi itiraf ildiğine göre Konoye hükümeti Büyük Okyanus buhranı” nı izale edeceğini ve durmuş olan Jüpon ticaretini canlandıracağı, nr İlmit etmelrtewdi Giritte bazı rrhafızlari ” yeri A CA Taya! 3 ile işgal edi Tümer ” yiran iade di Alman m y gahıslar tart z he dair cer? rilen haber Tak bu hususta # malâmet Mam edilmektedir. “ 0s (| | VA mili | kasabaların iz me Al varlar tarajın. | ane Besi Pravda Ki! lede diyor di “Atoakov8 Rus tehli İL. ak ye cesaretle 1 bi Zondro, İ dan iaör p eğildiği! coysa değil Berlin, 17 (Â,A,) Yarı resmi Çörrespondanes Politisuz et Diplomatilue geze» tesi Giritte kâl imaji, Krassai ve Kadanos kasabalarının Ak manlar tarafından tahrip eğildi. Zine ve adanm sivil ahaliden bir rin idam olunduğuna proparandası tara, ileri sürülen iaları tekzip etmektedir, Gazete şöyle demektedir: “Zikreğilen kasabalardan ilki askeri harekât esnasında hasara uğramış ise de diğer iki kasaba- nın olduklar; gibi durduklarını m ber zaman mümkün. ir” Bundan öonra Avam Kamars, sında Sovyet tebliğlerine hiç bir ilâve etmiyeceğini söyleven Görcilin bu beyanatiyle meşzul olan gözete şunları ilâve eyle. mektedir: “Bu süküt bizzat Moskovanm sükütundan bile dalın mânidar. ie Küçük sanayi erbabı aldıkları ham maddeleri salıyorlarmış! Sanayide ve muayyen tezgüh- larda kullanılmak üzere verilen ham maddeler Üzerinde yeni bir tlraret şekli meydana gikariimış « Ur. Fühak'ka bazı küçük fabrika” larm kendilerine verilen ham ka. uçuğu, makine yağı ve benzini ve pamuk ipliğini kullanmadan büyük kârlarin piyasada sattıkları öğre » nilmiştir, Bundan dolayı alâkadar | sarf makamlar, ham madde alan küçük ' tâbi ZAFER? ORU GELiYOR” adimi İş Diğer Magi de apak