3 Şubat 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

Hükümet kambiyo meselesinde yeni ihtiyaç Nurullah Esat Beyin kambiyo beyanatı istanbulda haiz olduğum vazife Kambiyo işlerini takip, murakabedir. Muamelâtta ıstıkrar ve emni- yete matuf tedbirlerin tatbi- kinde görülecek fena niyet- lere karşı çok hassasız besine memür bir muharririmize Nurullah Esat Bey « — İstanbulda bulunmaklı- | gru gam, filhakika, merbut oldu- ğum Başvekil Hazretlerile Ma liye Vekili Beyin tensibi mah- suslarına müstenittir. Âli İktisat Meclisi Kâtibi U- ki vazi ıi kambiyo muamelütının sureti cereyanını bizzat Maliye vekili namıma ya | kından takip, murakabe ve iktr zasını ifâ etmektir. j Kambiyo muamelâtının ahkâ mı mevzuaya muvafık olarak ce | ryanını temin etmekte çok has- | sas olan hükümet vaziyetin hu İlcik edilmiyerek neşredilmiş ol susiyetlerine göre ve maksada | masına hayret ettim. Hakikat hadim tedbirler almıştır. B_ıı tedbirlerin maksada derecei hiz | metini murakabe etmek ve bun | ların tam semere vermesi için almacak mütemmim tedbirleri | tatbik etmek vazifem cümlesin | dendir. Tabiidir ki bu vazife- min bütün salâhiyetlerini hâi- | caktır? öinyre Histest der hace, istimal etmek te vazifem |desti tatbiktir. Bunun tatbikine tekaddüm etmesi icap eden ba- icabındandır. Muamelâtta istikrar ve em- iyet gibi yüksek bir hedefe do ı;ı;mlehette maea aa S DA Işkence ile öldürmüşler Bir karı koca sevgilisine vücudunu dağlıyarak öldürmüşler. Karaisalı kazasında çok feci bir ölüm vak'ası olmuş ve baba İle ana birleşerek kızları Etmi- neyi öldürmüşlerdir. z Vak'anın aldığımız tafsilâtı Şudur: i Bundan bir sene evel Emine Ömerli köyünden seviştiği Ha- Hi oğlu Vahide kaçıyor. .. Ana ile babası bu surette kaçmasın | dan ve -kaçtığı adama kızlarını Mmüteessir oluyorlar. Bir müd- Emine baba ve anasından yüz bulamadığı gibi her ikisinin de vahşiyane işkencesine — maruz kalıyor. öRer Daha öğünden itibaren Emi| neyi evden çımwmk kugı.n demirlerle muhtelif yerlerini dağlamıya hnşl:ıyquer. Bıı:aı,ıî F kilde tatbik edilmiş olan e. i bir sene devam | y%lüyü gömmek için ser best doktorlardan - Lütfi Bey- den de eceli mevudiyle öldüğü ne dair bir de rapor almayı u- dağı lüyor. ün evveline kadar vaka nın safahatı bundan ibarettir. leyi vi Şuları keyfiyeti. hükümete ha- Vır'xyğdîr. ve kızın cesedi lezardan çıkarılarak muayene $i için Adanaya göl deriliyor. , » Muayene neticesi hbarın ha- muvafık olduğ Âli İktisat Meclisi Kâtibi Umumisi Nurullah Esat Beyin âhiyeti matısusa ile kambiyo meselesinin tanzim ve n_ıufıka- edilmiş olduğun u yazmıştıkDünkendisini gören .|bir darbe mahiyetinde göi hakkında Nurullah Esat Bey ı izahatı vermiştir : bu tedbirlerin tatbikin de tesadüf edilecek fena niyet lere ve yolsuzluklara karşı çok hassasız. Menfi ve gayri me€- ru temay memleketin ikti- sadi nizamıma tevcih edilecek Bu gibi ahvalde vaziyetin zam ettiği hattı hareketi tayin ve tatbik etmekte asla tereddüt etmiyeceğiz.e 4 * — Borsa Komiser muavin- liğine tayininiz doğru mudur? —« Bu havadisi ben de gör- im. Bunun, sihhati bu işte alâ kadar olan bizzat benden tah- olan şudur ki borsa Komiserli- ği ve teşkilâtı dahi benim em- rim ve nezaretim altındadır. Bu noktayi sarahatle ifade ede- rim., » — Yeni ihtiyaç listesi ne za- man tatbik edilmeğe baş!ana—,, zı ihzaratlâ meşgul bulunuyo- Tuz.» kaçan kızlarını npt? ihrak, keza fahzi eymenin veç hi hüli? ve vahşisinde amik su rette ve on iki santimetre tulün de ve altı santimetre — arzında ir retile yakılmış olduğu görüldüğü gi- bi zahrinin ve sadrının muhtelif yerlerinden dağlanmadan ha Srl olmuş yanıklar görülmüş ve vefatm harkadan ileri geldiği, dudaklarından münteşir — olan vermemek arzusundan dolayı morluklardan tebeyyün etmiş- Katil ebeveyin tevkif olun- det sonra evlerine gelmiş olan muş ve haklarında takibat baş lamıştır. Inhisarlarda ç ve imalâtı 'Tütün inhisar idaresine bir enfiye mütehassısı müracaat et miştir. Bu mütehassıs uzun müddet Pransada bulunmuştur. Tütün inhisar idaresi fransız (gınm müracaatını tet kik ir. Fakat enfiye sarfiyatı memloketimizde git- tikçe azalıyor. Geçen sene enfiye sarfıyatı 1000 iiloya kadar inmiştir. Sar fiyatın azalması yüzünden en- ini itten vazgeçi- — Ş7 Açıkta kalan inhisar memurları Maliye vekâleti inhisar ida relerine- verdiği bir emirde münhal olan yerlere şeker in- hisar idaresi memuri a- hnmasını " Tütün, bildinmiştir. it, müşkirat Ekalliyet mektepleri İki mühim nokta tesbit edildi Soön günlerde maarifte eka- |lliyet ve ecnebi mektepleri etra fında bir takım şayialar deve- ran etmektedir. Bu rivayetlere göre: maarif vekâleti ekalliyet mekteplerini yeni bir sistem dahilinde ten- sik etmeğe karar vermiştir. Ve kâlet ekalliyet mekteplerinde Balkan hükümetlerince tatbik olunan usulu tetkik etmekte- dir. Balkan hükümetlerinin bu sistemi kabul edilirse mektep- ler temamile Türk maarif ida- resine girecek ve buna muka- bil mahalli muhasebci hususi- yeler tarafından kendilerine yardım edilecektir. Diğer taraftan — ilk tahsilin Türk mekteplerinde olması me cburiyeti bilhassa ecnebi mek- tepler arasında endişeyi mucip olmuştur. Bu mekteplerde oku yan talebenin ekseriyetiniTürk gçocukları teşkil etmektedir. Ma mafi bütün bu rivayetler hak kmda alâkadar bir zat şu iza hatı vermiştir: —-* Bütün bunlar henüz tah- min halindedir, Bu hususta ve kâletten hiç bir emir ve tamim gelmemiştir. Ancak bu mektep ler hakkında ciddi tedabir itti- haz olunmaktadır. Maarif ida- resi ekalliyet ve ecnebi mektep leri hakkındaki şikâyetleri iki esas Üzerinde tesbit etmiştir: 1 — Muzrır propaganda yapı- lıyor, 2 — Türk hocalarma müşki- lât çıkariliyor. Birincisine teşkilâtı esasiye kanunu cevaz vermez. Bu iti-| lâ bü nevi harekete - cesaret edenler hakkında şiddetli mua- ele yapılacaktır. nok- ta da Türk hocalarma yani bu mekteplerde hükümetin kontro icusu olan muallimlere karşı olmak itibarile cevaz verile- mez.r Şairi azam Şerefine büyük müsamere veriliyor Şalrı azam Abdülh. k Hamit B, Büyük şair Abdülhak Hâmit B. 5 Şubat 930 da sekseninci yılmı idrak etmiş bulunacaktır. Bu münasebetle Güzel san'atlar birliği edebiyat şubesi tarafın- dan Alây köşkünde büyük bir müsamere tertip olunmuştur. Müsamereye 5 Şubat Çarşamba günü saat 17,30 da başlanacak- tır. Kaçak rakılar Topkapıda turşucu Şükrü Beyin dükkânı inhisar memur- |ları tarafından basılmıştır. Ya- pilan taharriyatta 1 rakı kaza- nı, 2 fıçı cibre, 25 -kilo kaçak rakı bulunmuştur. Rakı kazanının — teferrüatın- dan olan boru, kapak ve saire de tütüncü Halilin dükkânında MİLLİYET PAZARTESİ — 3-, SÜRAT ŞA VAYNARARARDIRARRIRDİN Tasarruf İzmirli hanımlar bir komite teşkil etliler. İZMİR, 1. A, A, — İzmir Hanımları dün tiçaret ve sa- nayi odasında içtima edi milli iktisat ve tasarruf için ne tarzda çalışacaklarını müzakere ve tesbit etmiş- lerdir. Hanımlar bu içtima- gda İzmirin muhtelif yerlerin! de, Buca ve bilhassa Karşı- yakada bu sahada çalışmak, üzre birer faal komite teş- kilini münasip görmüş ve cemiyetin merkez - faal ko- mitesini intihap etmiştir. Faal komite âzası 6 Şub-t ta toplanacak ve derhal teş- kilâta başlanacaktır. Komi te yerli mallarının sürümü- ne, ailede iktisat ve tasarrüf ve aile bütçesi fikrinin inki- şafına, tasarrüf itiyadının tesisine, iktisat ve tasarruf $! misaki günü için hazırlıklar $| yapılmasına çalışacaklardır.$| Haber aldığımıza narzaran ! yerli malları koruma cemi- yetinin kadınlar teşkilâtı na dahil Hanımların cüm- lesi İktisat ve Tasarruf ce- | Beykozda bir. cesst Cafer intihar mı elti yoksa... Beykozda vapur iskelesi al- tihda bir ceset bulunmuş ve za- bıta bu hüviyeti gayri malüm cesedin ölümünü şüpheli bula- rak morga göndemmniştir. Yapılan tahkikatta cesedin, Beykoz fabrikasından Cafer is minde bir ameleye ait olduğu anlaşılmıştır. Cafer bir kaç gün den beri ortadan yok olmuştu. Cesette bazı bereler görüldü- ğünden berayi muayene morga gönderilmiştir. -. Denize iki kişi düşmüş.. Beyrisefaın idaresinin Pen- dik vapuru — yolcularından 15 yaşımdaEnver müvazenesini ka ybederek dunize düşmüş ve kur tarılmıştır. Gene Pendik vapuru diğer bir seferinde Köprüye yanaşır- ken 30 yaşında Selim Ef, ismin de biri denize düşmüş, boğu- Turken kurtarılmıştır. —— Kadın yüzünden Nişantaşında Güzem — apar- t.manımın kapıcılarından Ah- metle Hakkı gene ayni semtte oturan Faruk Şevket efendile bir kız meselesinden kavga et- mişler ve — biribirlerini dövüp yaralamış! K Feci bir kaza — Haralambo isminde 16 ya- şında bir çocuk — Lâleli camii karşısmda tramvaya — binmek üzre —atlarken Müvazenesini kaybederek yuvarlanmıştır. Çocuğun sukut — esnasında Yerli mürekkepler ve mobilyeler Maliye vekâleti tarafından yerli mürekkep imali için ilân edilen müsabaka müddeti bit- miştir. Altr yerli müessese yaptık- ları mürekkep — nümuneleri: Vekâlete verdiler. İki müessese de birer — mürekkep nümunesi göndererek Türkiye de fabrika yapacaklarını bildir- diler. Yazıhane — eşyası diye gösterilen 38 kalem eşya ara- sında sepet, masa, kalem konu- lacak yer,hokka ve saire vardır. Bu eşyalar için müessese müracaat etmemiş- Toğ0 Darülfünu nu ıslah — seerrese — İProje geri mi gönderilecek ? Darülfünun Emaneti tarafın dan hazırlanan ve Maarif vekâ letine taktim edilen proje he- nüz tastik edilip iade olunma- mıştır. Mamafi vaziyetin bu merkezde olmasına rağmen de- dikodusu bitmiş değildir. Alâ- kadarlar arasında projesinin leh ve âleyhinde münakaşa de vam etmekte, vekâletin karar vermemiş olması da bir takım tefsirlere yol açmaktadır. Bu hususta dersi diğer bir ders ile tevkit olunan bir mü- derris şu izahatı vermiştir. — İslahat projesi henüz ve- kâlet tarafından tastik olunma- |mıştır, Bu esasli tetkikat yapıl makta olduğu kanaatini takvi -ye eder. Memleketin en yük- sek bir ilim müessesenin bence istikbali demek olan böyle bir karar ittihazı anında çok düren |diş davranmak zarwreti vardır. Darülfünun divanı yanlış karar verebilir. Hükümlerinde belki isabet yoktur. Bütür bun- ları vekâleti tashih edecektir, Hakikaten son islahat esnasın da bazı mühim dersler her na- sılsa diğer derslerle tevhit edil miştir. Bunlar şüphesiz mühim bir noksandır. . , Diğer taraftan Darülfünun mahafilinde söyle- nen bir rivayete göre vekâlet projeyi yeniden tetkiki için iade edecektir. Gayri mübadillere tevziat Borsada Dört kişi daha çıkarıldı. Kambiyo ve esham börsası meclisi dün toplanmıştır. Mec- lis, kambiyo işlerinde — nizami | salâhiyetleri haricine çıktıkları | anlaşılan acenta müstahdemle- rinden Teofrastos, Leon Tevek külyan, Şaveryego ve Serkis E- | fendiler hakkındaki — tahkikat | evrakını tetkik etmiştir. | Neticede bunların hareketle- | ri. Borsadaki vazifelerile gayri | kabili telif görülerek faliyetle | rine nihayet verilmesini karar- laştırmıştır. Borsa komiserliği dün bunla ra tebligat yaparak borsadan | alâkalarını kesmiştir. Borsada mevcut 24 acenta- dan 10 u Türk, diğerleri gayri Türktür, Yakında yapılacak ta | hdit neticesinde acenta miktari | yirmiye indirilecektir. Hükümetin şirketlerden|- matlübatı Harp içinde hükümetle mü-| nasebette bulunan bazı ecnebı | şirketlerine nit hesaplar tas'i- ye komisyonları tarafından tet- kik edilmiş, fakat gene bazı i- lişikler kalmıştır. Aradan se- neler geçtiği hade hâlâ şunun bunun zimmetinde Maliyenin a lacağı vardır. Bu ecnebi şirket- lerden mühi:n bir kısmının bu- rada Vekilleri vardır. Hükümet burada veki'leri olup ta henüz borcunu “ermiyen ecnebi şir- ketlerin vekillerine — müracaat edecektir. Harpten doğmuş hesaplar, nihayet bir kaç ay içinde kapa-| çok hassastır. Kambiyi llstesinin bugünlerde tatbikine başlanıyor Etibha odas. idare meclis Âli divanı haysi yet tahsisatı | TFevfik Salım P. ; Etibba odaları meclisi il| esi dün içtima etmiştir. İl yetlerden gelen kayıt muami leri tetkik edilmiş, ve ni: me icabı, âli divanı — haysit,; masarifine tekabül etmek Üll! irsali icap eden mukar? meblâğın gönderilmesine lm(ı verilmiştir. Adreslerini 1 eden döktorlarla diş tabiple, ne 15 Şubata kadar mazerı rini bildirmeleri tebliğ edi İ Gayri mübadillere yaprlacak tevziata bu hafta içinde başla- nacağını yazmıştık, Tevziata, bugün başlanacak ve — şimdiye kadar talepnameleri tetkik edi lenlerden birden — kırka kadar numara alanlara para verilecek tir. Tevziata perşembe günü devam olunacaktır. tılacaktır. ada t Fırka içtimar Şapka giymiyenler | — c.H. F, Müfettişli; Mehmet, Murtaza, Hasan,| — Vilâyet umumi n Ali, Resul isminde 5 kişi; şap-|yi muhteremesinin n ka kanununa mugayir olarak| Pazartesi günü (bugün) kalpak giymişler, derdest edil-|on dörtte fırka merkezinde mişlerdir. zır bulunmalarını rica —— —H CLİ BİR GÖRÜŞ Bugünlerde — meb'uslar şu kimselere fazla iltifat etmekte. dirler: Maliye Vekiline, âmirlerine, mürakibe! BİR MÜTALEA Mali ve ikti- sadi cereyanlar. la iştigali kendi- sine bir zevk €- dinmiş idareci. tramvay altında kalan bacağı likte: Mi A kerilmlş” üaü bir. bakde DAĞ İ AT » AUA taneye Mür, gelmiş bir meb'. us günün mese. lelerine temas e. derek anlatıyor: Paramızır istikrarını temir için çareler ara- nıyor, iktısader ü emiz iç in tedbirler bu unuyor. Milli te milyonlarca borç. Bu kadar dü- Tüst olmağa, bu kadar aceleye hiç bir yerli|ne lüzum vardı bilmem? LBor- | Ccumüuzü tanzim edeydik, tedi- hepsi müsadere edilmiş | ğunun memleketimizde imal o- | mak şartile. Buna kim itiraz e idare sviyeyi taah- hüt ettiğimiz Na 'pB.(Denizli || SÜ Bir ses: — Bunu gene yaj BİR TEKLİF Meclise her gün hükümetten gelmekte olan tefsir tezkerele- rinin çokluğuna mebni, bunlar le meşgül olmak üzre bir En 'cümen teşkilini teklif edenler var. Encümen riyasetine nam zet: Hacı Mehmçı B (Siverek) | mazbata muharrirliğine de Ra- Zonguldak) tır. ESİL Dr.Ğışı'ı Meb'uslar Hariciye Encüme ?ıir azalarından malümat istiyor — Mübadele j verilen paralarla böyle on iş Ve bu müsahabeyi dinliyen terden bir meb'usun — kestirme Nesil değişti. Hâlâ müba dele işi DE ŞAKA ; Hep ayni şikâyet: — Lâyihalar münakaşasız Ttir. Halbuki bu eşyalardan ço- 'yata bir kaç sene sonra başla- | geçi KORİDORUNA —a Meb'uslar bu günlerde en çok - kimlere iltifat ediyorlar?. , Devlet Bankasının teşkili ve borçlarımız-Nesil değişti mübadele işinin şekli değişmedi! - Mecliste uzun celseler ve bir hazır cevap meb'us.. AA Ve muzip bir meb'us ani yor: ; — Amerika Kanunu sine nâazaran orada parlamentoda ancak vaziyetinde imişler.