4 Şubat 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

4 ŞUBAT 1930 4 lncü sene, No 1431 NUSHASI 5 KURUŞTUR ŞEERESE AA FTT AA Z Slilliyet HBzaşaanvalazarersir*i: Siürst Neobeaun NEAFENEU'E amden * $ BUĞUN 2 inci sahifede ; 4 nücü sahifede : 1— İspanyol diktatörü »asıl - PaleR l M gP N 1 — Felek yıkıldi?.. TÜ PN 2— Harici telgraflar 3a :2:2: h a , 8— Son haberler 8 üncü sahifede ; 1— Cayrı mübadillere tev- ziat nasıl yapıldı?z. Sinci sahifede: 1— Şehir haberleri. | 2 Ğkmmml. BF RER ND / ; bi 4 â — Sermayesi az, faaliyeti ma)_ı- dut, bunun için de faydası hiç Mesabesinde olan küçük ban- Ü kalar, dünyanın her - tarafında | büyük buhranlar geçiriyorlar. Bir kaç hafta evvel gene bu sü- | tunlarda ayni mevzu etrafın- | da düşündüklerimizi, bildikle- ' Timizi yazmıştık. Küçük ve bü- Yük bankaların birleşme hare- ketleri her tarafta sür'atle inki- / Şaf ediyor. . Umumi harpten sonra yalnız ticaret sahasında değil, sanayi- dede bu birleşme zaruretleri kuvvetle kendini hissettirdi , U zaruret, bugünün iktisadi bir kanunu haline gelmiş bulu- nNuyor, Amerikanın bine yakın kücük bankası, bu Zzaruretten kaçınmak istediler. Bu küçük Müesseseler, birleşme hareket- rine yanaşmadıklarının ce- Zasımı gördüler, iflâs ettiler. Almanya ve Amerikadaki bü- Yük bankaların bile bir kaç ay evvel birleşerek muazzam_bîr sermaye halinde cihan mğlıye- | si üzerinde müessir olmağa ça- İıştıklarını gördük. Son zaman- “larda Japonya, vaziyetinin ken- İN disi için de çok vahim olacağı- nı düşündü. Felâketin - vuku- undan evvel tedbir almayı kur- du. Hükümet, memleketin her tarafına memurlar gönderdi. Küçük bankaları bîrleşmiş_ıe (Pusion) sevketti. Hükümetin bu müdahalesi, sadece tesv'is Mahiyetinde kalmadı, adeta —; bar şeklini aldı. Bu faaliyetinl neticesi olarak sotı bir sene zar- fında yetmiş yedi küçük banka büyük bankalarla birleşti . Japonya hükümetinin bu mü- dahalesi, şahsi haklara, efradın tasarruf ve idare hakkında bir tecavüz müdür? Faraza öyle Ü bile olsa ferdin ha.klari!lıe,l ; cde— iyetin ha arruz halinde ğ ,_Lnıgetm gâıklaîı taarruz halinde fesi daima cemiyetin, umumun haklarını iltizam etmektir. Hal | kın küçük tasarrufları, mevdu- — atı bankalarda mahfuz bulunu- Yor. Bu mevduat, her meıqleke— tin belli başlı serveti, belli baş- İrkuvvetidir. Hükümet, milli Servetin temeli olan bankalar- i mevduatı nazari hiç bir se- (| beple tehlikede bırakmaz. On : korumak, esas vazifelerin- den en mühimini teşkil eder. En doğru malümat veren mali tMmecmualarda görüldüğüne na- | zaran Japonyanın bamkalardî— ki tasarruf hesapları çok mü- | him bir yeküna baliğ olmuştur. Bu hesapların adedi otüz beş buçuk milyondur. Mevduatın Miktarı iki milyar. peni bul- Muştur. Mühim bir mali mec- muada deniliyor ki: «Bundan Yirmi sene evvel günü gününe yaşamakta olan Japonlar, ta- Sarruf işinde gösterdikleri mu- vaffakiyetle, bütün cihanın hay Tet ve takdir nazarlarını kendi Üzerlerine celbetmişlerdir.» Bu izahatın bizim için iki ib- Tetli cephesi vardır . Tasaı:mia &it olan mecburiyetlerimizi her Vesile ile müdafaa ve tekrar et- | || Mmekteyiz . n j Bankalara taallük eden kıs- mında ise hâlâ kayitsiz b:;ıı::“- ruz. Şurada, burada i & âîn müesseselere karşı Lâzım gelen hassasiyeti gösîer:r.myo- “ruz. Çünkü bu iflâs yüzünden ne kadar vatandaşların harap olduğunu düşünmüyoruz. Şura- da, burada kırk elli bin lira ser- mayeli bankacıklar açmayı teş- viketmekle vatan namına hayır l biriş gördüğümüzü sanıyoruz Bu hareketimiz, ekk:icrgi fena_ bir niyetten gelmiyor. -0 ihtiyaçları olduğu g_ıbı bılm:îlıî Tuz. Bilgisizliğimizin Mes lsı Yeti yalnız şahsımızda Kalsâ *hemmiyeti yoktur. Halbuki Sünahlarımızın cezasını başka- , masum vatandaşlarımıza Poliste dünkü içtima.. İçtimada kimler hazır bulundu? —e Teffiz ve iskân işleri nin son safhası Herhalde Hazirana kadar işler bitirilecektir. ——— Hükümet bilhassa İstanbul da henüz iskân edilememiş mu- hacirlerin istihkakı olan bir çok emvali metrukenin mek- tum kaldığına ve füzuli suret- te işgal edildiğine dair vukubu- lan ihbarların bir kısmının - ta- hakkuk ettiğini nazarı itibara oliş dördündü — Tâli- mühüdeler. şube müdürü Türk deleğesi Sadettin Bey S. Cemal B. alarak bu meseleyi ehemmiyet- le takip etmektedir. Bu gizli kalmış ve mühim bir kısmı gayri Türk bazı ana- sırın eline nasılsa geçmiş qlşn yerleri meydana çıkarmak_ için lâzım gelen tedbirleri tesbit et- mek üzre dün Polis dördüncü şube müdiriyetinde mühim bir içtima aktedildi. — İstanbul İskân müdürü Tah- sin ve Muhtelit mubadele ko- misyonu Türk heyeti müşavir- lerinden Server Cemal Beylerin iştirakile Polis dördüncü şube'. Gizli emvali metruke için tedbir alınıyor... İskân Müdürü Tahsin Bey müdürü Sadettin Beyin nezdin- de yapılan bu içtimada mesele tetkik edilmiş ve tahkikat için icap eden esaslar hazırlanmış- tır. Sadettin B. henüz tetkika- tın neticelenmediğini söylemiş- tir. Haber aldığımıza göre, İstan bul zabıtası mektum emvali metrukeyi meydana çıkarmak için yakında tahkikat icrasına başlıyacaktır. Bu tahkikatla, pek çok emva lin bulunacağı muhakkak gö- rülmektedir. Rumlar tarafından, ekserisi Beyoğlunda olmak üzre bu tarz da ketmedilmiş binaların (500) ü mütecaviz olduğu söylenmek- Bundan başka bazı polisler, | maliye memurları ve istihkakı olmıyan diğer bir takım eşhas tarafırıdan fuz.li işgal edilen yerlere dair ihbarlar da vardır. İskân müdürü Tahsin B., he- nüz iskân edilmemiş ailelerin mıktarı (50) kadar olduğunu, mektum kalan emvalin mıktarı malüm olmadığını söylemiş ve -şunları ilâve etmiştir : “— Teffiz işleri herhalde ha- zirana kadar bitirilecektir. He- nüz intaç edilmemiş dosya mık- tarı bini mütecavizdir. - Bunların muamelesi bitse de iskân ve muhacir işleri bitmiş (Mabadi ikinci sahifede) | Meclisi umumt firka —"-'_;ğlîıı.—ııa;am"puî grupu hali içtimada dün toplandı tadili idare heyeti ; gına mensup Mec- liğı' :ğuî:îıı'uvilâyet aza grupu dün fırka merkezinde c Şinasi Paşanın riyasetinde top- lanmıştır. Bu içtimaa ali _ve Şehremini vekili Fazlı B. fle iş- tirak etmiştir. İçtimada nizam- name mücibince fırka grupuna ait talimamamenin okunıfıa_ısı ye fırka grupu idare heyeti in- tihabı yapılması mukavrre.u_ıı. Fakat ekseriyet olmadığı için Sektiriyoruz . Siirt Meb'usu MAHMUT ne talimatname okunabilmiş Ekseriyet olmadığından talimatnamenin intihabı tehir edildi nasi Pş. Ankaraya gitti Hakkı 2! Bit ve ne de intihap yapılabilmiş- gerek talimatnamenin habının güne tehir edilmiştir. Hakkı Şinasi Paşa sonra avdet edecektir. tir. İçtimaa iştirak edenler a- akkı |ralarında hasbıhal etmiş - ve okun- masi gerekse idare heyeti inti- Bi? yapılması başka bir | $ Halk fırkası müfettişi Hak- kı Şinasi Paşa fınkaya ait bazı işler için dün Ankaraya gitmiş- tir. Bir hafta kadar kaldıktan e Istanbulda ötekinin berikinin elinde kalan emvali | metrukenin zahire ihrâkı için tedbir düşünülüyor. Milir © tasarrug Dün bir içtima aktedildi. — — D Galatasaray sergisinde yerii elbisele gösterilecek', 4 ——— Milli tasarruf cemiy&ti İstanbul şubesi heyeti idaresğ dün Halk fırkasında fırka i ett.işî ve heyeti idare reisi 1 Şinasi Pa.şlanx_n ri yasetinde" toplandı. Bu içtimada Cuma günü Cala- tasaray lisesinde yapıla iç- tima hakkında göı)'ıüşpüldğ:“î ma günkü içtimaa ait hazirlık- lar hemen hemen bitmiş gibidir İçtima umumi olup gerek Ha- nımlar ve gerek erkekîe;âştî' rak edecektir. Burada Darül- Türkiye Fransa Paris, 3 (A.A) — M. Briand ve Türkiye sefiri Fethi Bey bugün öğle üzeri Tüvk-Fransız dos- Hak uzlaşma ve hakem muahedesini imza et- mişlerdir. * kok Ankara,3 (Telefonla)- İmzalanan Türk-Fransız dostluk muaheadesinin metni yakında neşredi- lecektir. Bu münasebetle Fransa ile münasebatı- miz İyi bir mecraya girmiştir. Muahedenin — imzası Ankara mehafilinde sulh ve bilhassa iki devlet münasebatı için çok şa- fünunda olduğu gibi y al- lardan yapılan clbiıâcm manken üzerinde ve hem canlı modeller üzerinde ©! rilecek, Darülfünüun müder lerinden Münir ve fırka vifi idare heyeti âzasından Kerim Beyler tarafından ta ruf ve iktısat mevzuları halek | da konferanslar verilece |mal milli fabrika ve imâli neleri gösterir filimler ifat ( inacaktır. Cemiyet, durmdda faaliyetine devam etmektedir. Aza kaydine mahsu buzlar askeri, mülki, resmi sust bütün müessesata föh İrilmiştir. Fırka teşkilâti KA AA . gğ TT üyg meşgul olmaktadır. Önümüz- |deki Cüumayı takip eden Cuma günü de Galatasarayda olduğu gibi Kadıköy Süreyya sinema- sında bir içtima — yapılmasına karar verilmiştir. Behçet Bey Dün Ankaraya hareket etti 'Tütün inhisarı ümüm müdü- rü Behçet B., dün akşam Anka- yanı dikkat bir hâdise teşkil etmektedir. Müstantik Hikmet Bey. Lüzumu muhakeme kararı verildi Hikmet Bey Adliye Vekâletince görülen lüzum üzerine işten el çektiri- raya hareket etmistir. Behçet B. in, inhisar idaresi- | nin temdidi mü- zakeresinde ha- zır. - bulunmak maksadile bu se- yahati ihtiyar et tiği söylenilmek tedir. Müdiri u mumi B.in bir kâ : güne kadar Anka- sehçet 5. ra'dan dönmesi muhtemeldir. kekir İ li San yi sergisi komiseri ANKARA, 3. (Telefonla) Ankara Sanayi sergisi komiseri Daniş B. İstanbul ve İzmirde de sergi işlerile meşgul olmak üzre İstanbula hareket etmiş- tir. ZTril! A Ü YA ($ len müstantik Hikmet B. hak- kında devam eden tahkikat ni- hayet bulmuştur. Adliye Ve- kâleti vaki bazı ihbarların ha- kikatini tayin için adliye mü- fettişleri vasıtasile tahkikat ic- ra ettirmiş ve kendisine işten el çektirilmişti. Adliye müfet- tişleri tahkikatı icra ve evrakı usülen Adliye Vekâleti Encü- meni müdiranına sevketmişler idi. Müdürler Encümeni Hik- met Beyin lüzumu muhakeme- sine karar vermiş ve bu karar Devlet Şurası — tarafından da tasdik edilmiştir. Muamelenin bu şekilde ce- reyanı üzerine evrak muhake- menin icrası için İstanbul Ağır Hikmet Bey aleyhinde tah- kikat cereyan eden nok- talar hilâfı hakikat malümat vermek ve eshabı müracaattan para almak keyfiyetidir. Müuhakemeye yakında baş- lanması muhtemeldir. ceza mahkemesine gönderilmiş | tir; -Mektepliler müsabakası 39 uncu hafta başladı 39uncu hafta başlamıştır. Ga- zetemizde çıkacak olan ha- berlerden en mühimmini seçip önümüzdeki cumartesi akşa- mına kadar gazetemiz müsa- Gazi ve inkılâp — ; Yazan: Silri Mebusu Mahimnat — | f 1 ( AY 7 YMPSRR Milleti sürü zanneden zihniyete Türk düşmandır k Padişahların muayyen ma- | yede emin olasınız ki, eski mu- ! ğil, serseri bir politika takip et- meleri buna sebeptir. Meselâ: Bayezidi sani sarayları tezyin eden çok güzel ve kıymetli hey- kelleri parçalamak, camilerdeki san'atkârane resimler — üstü- ne badana çektirmek siyasetini takip etti. Çaldıranı yapan, Mı- sırı zaptedip hilâfeti eilne alan Selimi evvel, islâmları bir nok- tada tevhit edeceğim, dedi. Ka- nuni Süleymanın heves ve po- litikaası daha muazzam oldu. Hem şarkta, hem garpta... Efendiler! Devlet, unsuru asli olan çifçiyi ve çobanı kuv- v_etlendirmek mecburiyetinde- dir. Bunu kuvvetlendirmek te öyle lâfla olmaz, kuvetlenmesi şayanı arzudur, demekle de ol- maz, İlmin, fennin ve asrın em- rettiği vesait ve vesâile filen te- vessül etmek lâzımdır. Buna muvaffak — olabilecek miyiz? Ynnğ kı;ıvvelimiz, küdretimiz, şeraiti hayatiyemiz buna mü-| ta bir muhiti tabi sait _r.nıd_ır'! Evet efendiler.. Ye-|nız elbet te daha Z:itelî:gi.fnv. K ni Türkiye devleti sureti kati-| , (Mabadi üçüncü sahifede) ? | Piüğiin ceresi (| Bürhan Cahit ' Çarşamlia günü başlıyor. ğundan daha çok kuvvetlidir. : (Sürekli alkışlar) Bunun böyle —— o!duğunu ispat için yakın ha- ş disat ve vekayie müracaat etme | ğe de hacet yoktur. Akıl, man- » tık bize hakikatı gösterebilir, Efendiler! Vakıa gayet vasi bir hududa ve o hudut içinde mu- azzam bir imparatorluğa malik bulunuyorduk. Fakat o namü. | " kütleleri hiç bir vakit unsuru | değillerdi. Belki aleyhine.... Bu l;üşük unsur vasi bir sahaya | lağılmağa ve hepsinin üzerinde bir baskı gibi bulunmağa, onla, rı ve hudutları muhafazaya mecburdu. Yani bekçilik edi. yordu. Her hangi bir maddeyi gayet vâsi bir sahada dağıttı- . ğimız © maddı İr ten, kuvvetten mahrum olur, mevcudiyetile mütenasip ebat. Düğün gecesinin kahramanlarından Hale Hanım İt kul ve muttarit bir siyaset de-|azzam — Osmanlı imparatorlu- — | tenahi hudut içindeki insan ( | aslinin lehine bir mevcudiyet'—î. Ğ Fakat ayni unsuru kendisile, g. | —| | Hİ | Bürhan Cahit Beyin gazetemiz için hazırladığı Dü gecesi isitali büyük romanı neşne başlıyoruz. Bürhan | Beyin yüksek bir itina ile hazırladığı ve: : — En güzel eserim... : ğ dediği romanının kahramanlarından Hale dan Cevdet ve Tosunun da resimlerini bize vermiştir. Onları da yarın neşredeceğiz, Düğün gecesi Okurlarma ilk defa kahramanlarını resimlerile mandır. — Yarından itibaren Milliyet siitaıgt' baka memurluğuna günderiniz, | rında okuyacaksınız. İ